27 Απριλίου 2013

Η αβάσταχτη ελαφρότητα

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Ο κ. Θεοδόσης Πελεγρίνης, πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών εκτός των άλλων, με χθεσινή του δήλωση προς το ΑΠΕ ξεκαθάρισε πως δεν ήταν αυτός που ζήτησε από την αστυνομία να παρέμβει για να υποστείλει τη σημαία της αναρχίας από το κεντρικό κατάστημα του ιδρύματός του. Οι δυνάμεις καταστολής παρενέβησαν αυτεπαγγέλτως, κατόπιν παραγγελίας του εισαγγελέα. Ευτυχώς, διότι είχα αρχίσει να ανησυχώ. Θα ήταν τραγικό, αν στην «παρούσα φάση» –διότι πάντα υπάρχει μια «παρούσα φάση», που παρεμβαίνει στα τεκταινόμενα– ένας αγωνιστής σαν τον κ. Πελεγρίνη υπέστελλε το λάβαρο της αντίστασης.

Ο κ. πρύτανης έχει, εξάλλου, προ πολλού περιγράψει με σαφήνεια τον κοινωνικό ρόλο του πανεπιστημίου Του. Παραθέτω απόσπασμα από τον ιστορικό λόγο που εξεφώνησε στις 14 Νοεμβρίου 2010, όταν ο ίδιος ανακήρυξε τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κύριο Χριστόφια επίτιμο διδάκτορα: «Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είναι ένας χώρος ανοικτής υποδοχής, ένα ίδρυμα θέλω να πω, που συμβαίνει να δέχεται στους κόλπους του τόσο πρόσωπα τα οποία βρίσκονται στην κορυφή της κοινωνικής ιεραρχίας, όσο και ανθρώπους που ωθούνται έξω από την κοινωνία…». Ηταν τότε που στον προαύλιο χώρο του ιδρύματος είχαν κατασκηνώσει «ικέτες» (sic) πολίτες του Ιράν και του Αφγανιστάν. Ξέχασε βέβαια να υπενθυμίσει ότι στο ενδιάμεσο της τόσο γενναιόδωρης φιλοξενίας γίνονται και κάτι μαθήματα. Η αλήθεια είναι πάντως ότι τον τελευταίο καιρό ο κ. πρύτανης εμφανίζεται αποφασισμένος να δώσει λύση στα προβλήματα που μαστίζουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Γι’ αυτό, με μια γενναία κίνηση, αποφάσισε να χρίσει αναπληρωτή του κάποιον κύριο Παναγιώτη Πανταζάκο. Αγνωστος στους πολλούς ανεπιστήμονες, ο κ. Πανταζάκος είναι ηθικός φιλόσοφος και γνώστης της αγγλικής, όπως αναφέρει το βιογραφικό του. Μην απορείτε που είναι γνώστης μόνον της αγγλικής. Προφανώς ο ίδιος έκρινε σκόπιμο να εμβαθύνει και να αποφύγει τα συνήθη πασαλείμματα της πολυγλωσσίας. Πάντως, το νεοσυσταθέν συμβούλιο του ιδρύματος έχει αντιρρήσεις για τον διορισμό του κ. Πανταζάκου. Πρόκειται για το ίδιο αυτό συμβούλιο στο οποίο ο διορατικός κύριος πρύτανης δεν έδινε τα κλειδιά της αίθουσας όπου επρόκειτο να συνεδριάσει. Και πολύ καλά έκανε, όπως απεδείχθη. Εξάλλου, όπως ο ίδιος έχει επισημάνει, στον προαναφερθέντα ιστορικό λόγο της 14ης Νοεμβρίου 2010: «Η εξουσία, χωρίς την κατάχρησή της, χάνει τα θέλγητρά της».

Πολλοί θεωρούν ότι το θέμα του διορισμού του αντιπρύτανη είναι διαδικαστικό, θέμα αρμοδιοτήτων του ενός και του άλλου. Κατά τη γνώμη μου είναι εξόχως εκπαιδευτικό. Και αν δεν λυθεί το συντομότερο, και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, πολύ φοβούμαι ότι ο δρόμος για τη λύση των προβλημάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα είναι μακρύς και επίπονος. Μπείτε λίγο στη θέση του κ. Πελεγρίνη. Τρεις φορές είχε θέσει υποψηφιότητα για πρύτανης και, τώρα που κατάφερε να εκλεγεί, κάποιοι τον εμποδίζουν να υλοποιήσει τα εκπαιδευτικά του οράματα.

Με όλα αυτά που συμβαίνουν δεν πρέπει να ξεχνούμε και το καλλιτεχνικό έργο του. Φέτος τον χειμώνα πρωταγωνίστησε σε έργο το οποίο είχε συγγράψει ο ίδιος με θέμα τον μοιραίο αυτοκράτορα Ιουλιανό τον Παραβάτη. Πρόκειται για τον μονόλογο ενός παλαίμαχου ηθοποιού που κάνει πρόβα στο διαμέρισμά του. Αυτός υποδύεται τον δάσκαλο του νεαρού αυτοκράτορα, έναν ευνούχο μακριά από εμάς, παλαίμαχο μέλος της βασιλικής αυλής. Στο τέλος, μάλλον επειδή βαριέται και ο ίδιος να αφηγείται τις αναμνήσεις του, αποφασίζει να βγει από τον ρόλο του, οπότε και όλα ανατρέπονται. «Το ουσιώδες είναι που μας έσκασε», για να παραφράσω τον Καβάφη. Ή μήπως προτιμάτε λίγο Κούντερα και την «Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι»;

ΥΓ. Ad absurdum: Αυτός πιστεύω ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπισθεί η αναρχική κουρελαρία που έχει καταλάβει την Αθήνα. Αυτό προσπάθησα να δείξω με το χθεσινό μου περί Τσολάκογλου σημείωμα. Ορισμένοι αναγνώστες με παρεξήγησαν. Mea culpa.