Ο Κ. Γαβρόγλου έχει μεγάλη αυτοπεποίθηση. Του φαίνεται στο ευγενώς ειρωνικό ύφος, στο μόνιμο χαμόγελο, στην άνεση των τρόπων του με κάθε κατάσταση. Οχι μόνον διαθέτει αυτοπεποίθηση, αλλά ξέρει και να τη χειρίζεται, ώστε να εκπέμπει στους γύρω του την αίσθηση της αβίαστης, φυσικής ανωτερότητας.
Δεν είναι καθόλου παράξενο αυτό, γιατί ο Κ. Γαβρόγλου είναι –ας με συγχωρέσει που θα το πω έτσι προσβλητικά για έναν αριστερό– ένας επιτυχημένος της ζωής. Λαμπρή καριέρα, καθηγητής στο πανεπιστήμιο, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Λάτση, εδώ και πέντε μήνες υπουργός Παιδείας. Τα κατάφερε με την αξία του και, κυρίως, αθόρυβα – χωρίς τη φθορά της δημοσιότητας. Κανείς δεν τον πρόσεξε, καθώς ανέβαινε σταθερά· εκτός από εκείνους που έπρεπε, για να του δώσουν ώθηση. Μολονότι βουλευτής Επικρατείας, έπρεπε να γίνει υπουργός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστός. Και μάλιστα, υπουργός σε μια κακή ώρα, μιας κακής κυβέρνησης, η οποία μόνο χειρότερα θα μπορούσε να πάει. Εκείνος όμως το τόλμησε, με την ίδια αυτοπεποίθηση που κρύβει ο καθηγητής Τουρνεσόλ του Τεντέν κάτω από την αξιαγάπητη αγαθότητα της φυσιογνωμίας του.
Τελευταία, όμως –και ίσως για πρώτη φορά–, η αυτοπεποίθηση του Κ. Γαβρόγλου κλονίζεται. Ενώ ξεκίνησε με τη χαρακτηριστική άνεσή του, μόλις μπήκε στα δύσκολα του μηχανισμού άρχισε να τσαλαβουτάει: ασυνάρτητες κινήσεις, αντικρουόμενες εξαγγελίες και ανάλαφρες σκέψεις πρωινάδικου, για θέματα όπως ο αριθμός των εισακτέων στα ΑΕΙ, η κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων σε αυτά ή ακόμη και η προσθήκη επιπλέον μαθήματος στις πανελλήνιες δύο μήνες πριν από τη διεξαγωγή τους. Η σοβαρότητα που ενέπνεε η άνεση της αυτοπεποίθησης κατέρρευσε· το κύρος πήγε περίπατο. «Αυτός τσαλαβουτάει ακόμη πιο απερίσκεπτα από τους άλλους», όπως το έθεσε διακεκριμένο μέλος της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Ομως, ο Κ. Γαβρόγλου είναι έξυπνος· καταλαβαίνει πότε την έχει πατήσει και αμέσως τραβιέται πίσω. Γι’ αυτό, έστειλε στους καθηγητές των ΑΕΙ τη «Συναδελφική Επιστολή» ή «Επιστολή Α΄ προς Συναδέλφους» (κάπως έτσι θα την ονομάσει στην Ιστορία – εγώ απλώς βοηθώ, δωρεάν, με τις ιδέες μου...). «Αγαπητοί συνάδελφοι», ξεκινά – μια υπέροχη εισαγωγή και τόσο ταιριαστή με το θρησκευτικό κλίμα των ημερών: ο Ιησούς ανάμεσα στους ανθρώπους. Τους ενημερώνει για την επικείμενη ανάρτηση νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ προς δημόσια διαβούλευση και ζητεί τις απόψεις τους, με την ευγένεια και τη λεπτότητα που τόσο τον έχουν βοηθήσει μέχρι τώρα: «Θα σας παρακαλούσα να στείλετε τις απόψεις και παρατηρήσεις σας –και σε αυτό το στάδιο επεξεργασίας– ώστε, στο μέτρο του δυνατού, να συμπεριληφθούν στο νομικό κείμενο». (Εδώ περνούμε σε άλλον κλασικό της σχετικής φιλολογίας: ο γάτος Συλβέστρος, όταν τρίβεται στη γιαγιούλα, για να μην τον πάρει είδηση που κυνηγάει τον Τουίτι...)
Υπάρχουν, ευτυχώς, στο Δημόσιο άνθρωποι που εμμένουν στην ουσία της αποστολής τους και θεσμοί που σέβονται την πορεία τους και αντιστέκονται στο ξεχαρβάλωμα που επιτείνεται επί ημερών ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Δεν πιάνουν πάντα –και δεν πιάνουν σε όλους– οι πιρουέτες, με όση χάρη και αν τις κάνει ο υπουργός Παιδείας. Δεν έπιασαν στον πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος έδωσε στη δημοσιότητα την εμπεριστατωμένη απάντησή του, η οποία είναι ένας κανονικός εξάψαλμος (άλλη λέξη ήθελα εδώ, αλλά οι άγιες ημέρες...). Διότι, λόγω της υπουργικής αδιαφορίας, ο πρύτανης υποχρεώθηκε να στείλει τις σχετικές προτάσεις με εξώδικο, τον περασμένο Ιανουάριο. Επίσης, τους τελευταίους δύο μήνες, έχει ζητήσει οκτώ φορές συνάντηση με τον υπουργό, χωρίς καμία ανταπόκριση.
Προηγουμένως, όμως, να δούμε τι κάνει το Πανεπιστήμιο Κρήτης, μια ιδιαίτερη περίπτωση στο τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης. Ισως η νησιωτικότητα, αλλά και το ικανό μέγεθος της λεβεντογέννας, οπωσδήποτε η καλή παράδοση την οποία άρχισε να χτίζει από νωρίς, όλα αυτά βοήθησαν το συγκεκριμένο πανεπιστήμιο να έχει ξεφύγει κάπως από την ομοιομορφία του συστήματος. Γνωστό για τις εξαίρετες εκδόσεις του, για την ποιότητα ορισμένων σχολών του (όπως η Ιατρική), καθώς και για τον αγώνα που έχουν δώσει κατά καιρούς οι πρυτανικές αρχές του κατά της ανομίας στους πανεπιστημιακούς χώρους, το Πανεπιστήμιο Κρήτης προβάλλει ένα χαρακτήρα μεταρρυθμιστικό. Τόσο με τη στενή έννοια του όρου (ο μόνος πρύτανης που είχε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο του Ιδρύματος ήταν της Κρήτης) όσο και με την ευρύτερη και ίσως πιο ουσιαστική.
Ακολουθεί, λ.χ., έναν τύπο αξιολόγησης κατά σχολή και όχι συνολικά και «δημοκρατικά» (δηλαδή, τα χλωρά να καίγονται μαζί με τα ξερά). Τολμά, επίσης, να πειραματίζεται με νέους τρόπους διδασκαλίας, οι οποίοι απελευθερώνουν πολύτιμους οικονομικούς πόρους, όπως είναι οι διαδικτυακές διαλέξεις. Και, βέβαια, η διαδικτυακή πλατφόρμα «Μάθησις», δημιούργημα και αυτό του Στέφανου Τροχανά (δημιουργικότατος ερευνητής, τον οποίο πολλοί νομίζουν καθηγητή), προσβάσιμη στον καθένα που θέλει να επιμορφωθεί στο αντικείμενο του ενδιαφέροντός του. Δωρεάν μόρφωση επιπέδου, δηλαδή. Ο,τι κάνουν πανεπιστήμια όπως τα αμερικανικά Stanford και Yale ή το βρετανικό Gresham College, ώστε να μπορείς να παρακολουθείς το βράδυ από το σπίτι σου τις διαλέξεις, ας πούμε, κάποιου σπουδαίου ιστορικού του οποίου έχεις διαβάσει τα βιβλία. Σημειωτέον, δε, ότι τα προγράμματα του «Μάθησις» δεν φτιάχνονται εκ των ενόντων (π.χ., με αναπαραγωγή διαλέξεων της χρονιάς), αλλά με ειδικά προσκεκλημένους καθηγητές και από το εξωτερικό.
Στην απάντησή του, ο πρύτανης Οδυσσέας-Ιωάννης Ζώρας (και τζόρας, καταλαβαίνω...) παραθέτει όλα τα επιχειρήματα και τα στοιχεία υπέρ του ελέγχου, ακόμη και του περιορισμού, του αριθμού των εισακτέων – στα οποία αμφιβάλλω αν ο υπουργός θα δώσει πολλή σημασία. Ούτε και στα ερωτήματα που θέτει ο πρύτανης: «Γιατί οι φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων υφίστανται τέτοια μεταχείριση; Γιατί να μην είναι ισότιμοι με τους συνομηλίκους τους των άλλων χωρών; Μέχρι πότε θα ανέχονται και οι φοιτητές και οι γονείς τους μια τέτοια δήθεν φιλολαϊκή αλλά βαθύτατα προσβλητική πολιτική; Ποιος, αλήθεια, γονιός θα έστελνε το παιδί του σε ένα σχολείο ή φροντιστήριο με 100 ή 300 άτομα σε κάθε τμήμα;». Πάντως, όχι ο πρωθυπουργός...
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ