Του Βασίλη ΓεώργαΤο ερώτημα είναι εύλογο: η απόφαση της ΕΛΣΤΑΤ να αναστείλει αιφνιδίως και επ΄ αόριστον την ανακοίνωση των πολύ προσωρινών στοιχείων εκτίμησης για το ΑΕΠ (flash estimates) διαφυλάττει το κύρος της ή την ακυρώνει ως Ανεξάρτητη Αρχή;
Υπάρχουν πολλοί που δικαίως αναρωτιούνται αν το ελατήριο πίσω από το σιωπητήριο της στατιστικής υπηρεσίας ήταν κάποιο αόρατο χέρι της κυβέρνησης που παρενέβη για να προλάβει τα χειρότερα μιας επικοινωνιακής πανωλεθρίας με την Ανάπτυξη, ή εδράζεται σε αντικειμενική αδυναμία των επιστημόνων της ΕΛΣΤΑΤ να προβλέπουν με ακρίβεια τις τάσεις της οικονομίας σε τόσο μικρά χρονικά διαστήματα.
Κάποιοι έσπευσαν να προδικάσουν «μαγείρεμα» των στοιχείων του ΑΕΠ με κυβερνητική παρέμβαση μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου που θα βγουν τα επίσημα στοιχεία, άλλοι να συνδέσουν την αναστολή δημοσίευσης των προβλέψεων που ήταν προγραμματισμένη για την ερχόμενη εβδομάδα με τις γερμανικές εκλογές, τρίτοι με την «υπόθεση Γεωργίου» ή τις διαφωνίες του ΔΝΤ, και άλλοι με τη στρατηγική των δανειστών να παρατείνουν όσο το δυνατόν ένα ψευδεπίγραφο κλίμα ότι «όλα πάνε καλά στην Ελλάδα».
Έχει όμως επίσης ενδιαφέρον το γεγονός ότι κανένα κόμμα της Αντιπολίτευσης δεν πήρε θέση δημοσίως για το θέμα, σεβόμενο πιθανόν με αυτό τον τρόπο τις αποφάσεις και την ανεξαρτησία της Αρχής στην οποία από το 2016 προεδρεύει ο Αθανάσιος Θανόπουλος μετά από πρόταση διεθνούς Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων και απόφαση του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου.
Δεν μπορούμε να ξέρουμε τι ενδείξεις έχει στη διάθεσή της η ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία της οικονομίας στο δεύτερο τρίμηνο του 2017, και αν αυτές τελικά εξυπηρετούν ή «υπονομεύουν» το κυβερνητικό αφήγημα περί επιστροφής στην ανάπτυξη.
Το δεδομένο που γνωρίζουμε είναι πως δύο συνεχόμενες φορές, στο τελευταίο τρίμηνο του 2016 και στο πρώτο τρίμηνο του 2017 η ΕΛΣΤΑΤ έπεσε έξω στις αρχικές της εκτιμήσεις και αναγκάστηκε να τις αναθεωρήσει, τη μια αρνητικά και την άλλη θετικά, συγκεντρώνοντας τα πυρά κυβερνητικών στελεχών που βγάζουν φλύκταινες με τις ανεξάρτητες Αρχές.
Κι επειδή λάθος που επαναλαμβάνεται παύει να θεωρείται λάθος, η ΕΛΣΤΑΤ έχει κάθε λόγο να περιορίσει τις πιθανότητες ώστε να μην διακινδυνεύσει να εκτεθεί για τρίτη φορά βασιζόμενη σε ανεπαρκή στοιχεία τα οποία εν συνεχεία γίνονται άθυρμα στα χέρια είτε της κυβέρνησης είτε της αντιπολίτευσης για να στήνονται φιέστες ή νεκρολογίες στο κουφάρι της ούτως ή άλλως ημιθανούς οικονομίας μας.
Αν και έχουν δει πολλά τα μάτια μας σε αυτή τη χώρα και πάντα υπάρχει χώρος για μικρές υποψίες στο πίσω μέρος του μυαλού μας, οφείλουμε να σταθούμε αλληλέγγυοι στην απόφαση της διοίκησης της ΕΛΤΑΤ και να πιστέψουμε μέχρι αποδείξεως του εναντίου, αυτό που «εκμυστηρεύτηκε» στο Liberal χθες στέλεχος της Ανεξάρτητης Αρχής : Ότι πολύ απλά οι άμεσες προβλέψεις είναι εξαιρετικά επισφαλείς λόγω των οριακών διακυμάνσεων της οικονομίας και την αλλοίωση της εικόνας που προκαλούν οι ειδικές συνθήκες των capital controls κ.α. Και αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος για ένα ακόμη μεγαλύτερο φιάσκο στο μέλλον λόγω της αδυναμίας ορθής πρόβλεψης, είναι μεγαλύτερος από το όφελος της ταχύτερης πληροφόρησης που γίνεται με διαφορά 15 ημερών από τις πιο επίσημες «προσωρινές εκτιμήσεις». Είναι πλεονασμός να ειπωθεί πως από την Αρχή απορρίπτεται κάθε υπόνοια ότι υπήρξε οποιασδήποτε κυβερνητική πίεση ή παρέμβαση.
Αν καταλαβαίνουμε καλά, η ΕΛΣΤΑΤ κρίνει ότι για όσο καιρό η οικονομία παραμένει στην εντατική και οι σφυγμοί της μοιάζουν με καρδιογράφημα ασθενή που χαροπαλεύει, η αυτολογοκρισία είναι προτιμότερη, και δεν έχει κανένα νόημα να προσπαθείς να μαντέψεις αν οι παλμοί υποδηλώνουν ότι ο ασθενής ζει ή αφήνει την τελευταία του πνοή. Σε μια οικονομία που από το 2015 μέχρι σήμερα κινείται σταθερά γύρω από το μηδέν και αδυνατεί να ξεκολλήσει από τη λάσπη μετά τις καταστροφικές επιλογές και τις παλινωδίες των δυόμιση τελευταίων χρόνων, οι προβλέψεις που είναι υπερβολικά εκτεθειμένες στο στατιστικό λάθος, μπορεί εντέλει να έχουν δυσανάλογα μεγάλο κόστος. Στην απόφαση της στατιστικής Αρχής συνέβαλε και το γεγονός ότι η δημοσίευση flash estimates δεν είναι υποχρεωτική.
Θέμα κύρους ανακύπτει, όμως, ούτως ή άλλως. Είτε γιατί η ΕΛΣΤΑΤ δηλώνει αδυναμία ορθής πρόβλεψης των οικονομικών δεδομένων επειδή το απαρχαιωμένο ελληνικό σύστημα δεν μπορεί να την τροφοδοτήσει ταχύτερα (μέσα στις προβλεπόμενες 45 ημέρες από το τέλος του τριμήνου) με ποιοτικά στοιχεία και πρέπει να περιμένει 65 ημέρες πριν σχηματίσει πληρέστερη εικόνα. Είτε επειδή η ελληνική Αρχή αναγκάζεται να παίζει κάθε φορά ριψοκίνδυνο παιχνίδι με τη φήμη και την εγκυρότητά της αν βιάζεται να προβλέψει κάτι το οποίο αντικειμενικά λόγω έλλειψης εργαλείων δεν μπορεί.
Αυτό που μένει στο τέλος όμως είναι μια πικρή γεύση. Ακόμη και αν ξεπεράσει κανείς τα κάθε είδους συνωμοσιολογικά ζιζάνια που αναφύονται με την πρώτη ευκαιρία όταν μιλάμε για τα ελληνικά στατιστικά, δεν περιποιεί τιμή το γεγονός ότι η Ελλάδα ως χώρα «ειδικών συνθηκών» κάνει ένα μεγάλο πισωγύρισμα και προστίθεται στον βραχύ κατάλογο των κρατών εκείνων των οποίων οι στατιστικές υπηρεσίες επικαλούνται αντικειμενική αδυναμία να προβλέψουν έγκαιρα και σωστά τα οικονομικά δεδομένα.
http://www.liberal.gr/arthro/158015/oikonomia/2017/to-siopitirio-tis-elstat-gia-tin-anaptuxi-kai-oi-uponoies-gia-kubernitiki-parembasi.html