Του Γιάννη ΣιδέρηΑς το ξαναπάμε από την αρχή, από το «παρουσιάστε αρμ’». Οι παρελάσεις ξεκίνησαν από την αυγή του χρόνου, από την στιγμή που οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθίστανται σε μόνιμα κάπου, το όρισαν ως δικό τους τόπο, και δημιούργησαν τις πρώτες ομάδες άμυνας, συγκροτούμενες από τους πλέον ρωμαλέους και ικανούς πολεμιστές, εκ των μελών του κλαν ή της φυλής. Η πρώτη παρέλαση έγινε όταν ο αρχηγός της φυλής τους παρέταξε ενώπιόν του για να επιθεωρήσει τον οπλισμό τους.
Ο παρελάσεις στο διάβα του χρόνου μαζικοποιήθηκαν, ευθέως ανάλογα με την αριθμητική και εδαφική ενδυνάμωση των κρατών. Πάντα απεικόνιζαν τη ρώμη των μάχιμων παιδιών μιας χώρας, το καλογυμνασμένο και ετοιμοπόλεμο, το αποφασιστικό να δώσουν τη ζωή τους υπέρ βωμών και εστιών.
Στον 20ο αιώνα πέραν της διόγκωσης, εργαλειοποιήθηκαν περεταίρω. Στην επίδειξη δύναμης προς υπηρέτηση της πατρίδας, εμβολιάστηκε και το πολιτικό μήνυμα που καλούνταν να εκπέμψουν, για την ανωτερότητα του πολιτικού συστήματος. Για τον Χίτλερ π.χ. η ανωτερότητα της Αρίας φυλής, για τον Στάλιν η ανωτερότητα του νέου σοσιαλιστικού ανθρώπου.
Οι μαθητικές παρελάσεις ήταν κυρίως χαρακτηριστικό των ολοκληρωτικών καθεστώτων, ή των κρατών που είχαν έντονη ανάγκη για δημιουργία εθνικής συνείδησης, αλλά και εκείνων που αναδύθηκαν και συγκροτήθηκαν μέσα από ξολοθρεμούς και μακελέματα, «απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη» που λέει ο εθνικός ποιητής. Η έναρξή τους δεν είναι ακριβώς προσδιορισμένη, πάντως δεν θεωρείται ότι ξεκίνησαν επί Μεταξά, αλλά νωρίτερα και όχι ενιαία σε όλη τη χώρα.
Η επιλογή του σημαιοφόρου και των παραστατών ήταν ένας συγκερασμός του ευσταλούς και των μαθητικών επιδόσεων. Έως που ήρθε στην ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ο Πέτρος Ευθυμίου, επί ΠΑΣΟΚ. Ο Ευθυμίου, για να επιλύσει τη διαμάχη σε σχέση με τα παιδιά των ξένων υπηκόων - που και αυτά δεν ήταν έλληνες πολίτες - αποφάσισε σημαιοφόρος να γίνεται ο καλύτερος μαθητής, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Έτσι η τιμή του να κρατάς τη σημαία της χώρας σου σε εθνική εορτή, για όποιον το αισθάνεται ως τιμή (έχει σημασία αυτό γιατί τιμάς όσους έχασαν τη ζωή τους για τη λευτεριά της και δηλώνεις ότι θα ακολουθήσεις τα χνάρια τους ), εξέπεσε σε ένα απλό μαθητικό βραβείο!
Οι παρελάσεις των μαθητών (και πολύ περισσότερο των στρατιωτών φυσικά, αλλά δεν είναι το θέμα μας) δεν συμβολίζουν το «Άμμες δε γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες», ώστε να αιτιολογείται η μετατροπή της σημαίας σε μαθητικό βραβείο. Συμβολίζουν το «η ταν η επι τας». Συμβολίζουν δηλαδή την αμετάκλητη απόφαση των νιάτων της χώρας να αναλώσουν τη ζωή τους, θυσία προς υπεράσπισιν της πατρίδας.
Αυτά φυσικά πάντα σε θεωρητικό – συμβολικό επίπεδο, γιατί πλέον - και δικαίως - ο θεσμός θεωρείται ξεπερασμένος και αναντίστοιχος με την εποχή. Οι παρελάσεις απεικονίζουν παλιότερες εποχές και αντανακλούν αξίες των καιρών όπου η σωματική ρώμη ήταν κυρίαρχο πλεονέκτημα στην πολεμική αναμέτρηση. Δεν χρειάζονται σήμερα, και θα μπορούσαν να αντικατασταθούν με άλλες εκδηλώσεις, αφιερωμένες στην ημέρα της εορτής και το μήνυμα που εκπέμπει.
Πάντως είναι υπερβολικές οι αιτιάσεις περί στρατιωτικοποίησης των παιδιών, εμφύσησης μιλιταριστικού πνεύματος, πολεμοχαρούς διάθεσης και άλλα ειρηνιστικά - συνήθη και στη προβληματική του ΣΥΡΙΖΑ - που αγγίζουν τα όρια της γραφικότητας. Ένα χαβαλεδιάρικο πανηγυράκι είναι για τους μαθητές δυο φορές το χρόνο, και μια μέρα γιορτινής σχόλης για τους γονείς. Μια αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε κάλλιστα να τις καταργήσει. Απλώς δεν τολμά γιατί καραδοκεί ο συγκυβερνήτης Πάνος, που έχει ακριβώς επενδύσει σε ένα τέτοιο εθνοκεντρικό ακροατήριο – θυμόμαστε και τους χορούς στο Σύνταγμα επί ΠΦΑ.
Και αφού δεν τολμάει να τις καταργήσει, ο υπουργός αποφάσισε να εξυπηρετήσει την άλλη ιδεοληψία του, μια και κάπως πρέπει να δείξει ότι είναι αριστερός. Αποφάσισε να επιλέγονται οι σημαιοφόροι με κλήρο στην ΣΤ Δημοτικού – και προφανώς έπεται συνέχεια στο μέλλον για το γυμνάσιο. Οπότε στον ευτελισμό που επέφερε ο κ. Ευθυμίου, καθιστώντας την σημαία, από σύμβολο του έθνους, μαθητικό έπαινο, ο αριστερός υπουργός την καθιστά αντικείμενο λοταρίας. Δεν είναι μόνο ο εξοβελισμός της αριστείας, όπως επισημάνθηκε χθες στο liberal. Είναι και η βαθιά περιφρόνηση προς το εθνικό σύμβολο. Είναι άλλης ποιότητας πράξη να καταργηθούν οι μαθητικές παρελάσεις, και άλλης - εφόσον εξακολουθούν να υφίστανται – ο ευτελισμός του να χρίζεται κάποιος σημαιοφόρος χωρίς κανένα αξιολογικό κριτήριο.
ΥΓ: Πάντως, οι όποιες ιστορικές μας γνώσεις, μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε ότι το ΕΑΜ ποτέ δεν επέλεξε τους σημαιοφόρους του με κλήρο! Λογικό. Οι δύσκολοι καιροί βγάζουν πιο σοβαρούς ανθρώπους, ένθεν κακείθεν των παρατάξεων.
http://www.liberal.gr/arthro/157047/epikairotita/2017/afou-dilonoun-aristeroi-as-katargisoun-tis-mathitikes-parelaseis.html