11 Δεκεμβρίου 2017

Κασιμάτης: Η γενναιοψυχία του Ερντογάν

Ο​​ταν στην Ελλάδα λέμε «Λωζάννη», αυτό που συνήθως έχουμε στον νου μας δεν είναι η διεθνής συνθήκη με την οποία προέκυψε η σύγχρονη Τουρκία· εννοούμε τον μεγαλύτερο φόβο μας για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων: τη μειονότητα στη Θράκη. Η ανατροπή των ισορροπιών εκείνων, που αποτυπώθηκαν στις ρυθμίσεις της συνθήκης, έχει ήδη συντελεστεί, με την εξάλειψη της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη και τον εκτουρκισμό σημαντικού μέρους της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη. Αυτή είναι η πραγματικότητα, ανεξαρτήτως της γλώσσας που χρησιμοποιούμε για να την κρύβουμε.


Και επειδή το ξέρουμε αυτό, αντιλαμβανόμαστε ότι μακροπρόθεσμα η μειονότητα μπορεί να εξελιχθεί σε σταθερό μοχλό πίεσης και παράγοντα τουρκικής επιρροής στην Ελλάδα. Γι’ αυτό οχυρωνόμαστε πίσω από την ιερότητα της Λωζάννης. Οι πλασματικές ισορροπίες της μάς προστατεύουν από τις ισορροπίες της πραγματικότητας. Αυτό, επίσης, είναι που κάνει και τις δύο πλευρές να δίνουν τόση σημασία στη συγκεκριμένη συνθήκη: Η δική μας υπερασπιζόμενη την αιωνιότητά της, η δική τους προωθώντας την υπονόμευσή της.

Αυτό, τέλος, εξηγεί γιατί ο Ερντογάν, μετά τη δημόσια αντιπαράθεσή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ήταν τόσο καλό παιδί κατά το υπόλοιπο της παραμονής του. Ούτε αναστατώσεις στην Κομοτηνή είχαμε ούτε ρητορικές εξάρσεις, όπως ανησυχούσαμε. Η πρόθεση του Ερντογάν να αποκλιμακώσει την ένταση, μετά το ανέλπιστο δώρο που του προσέφερε ο Πρόεδρος, έγινε φανερή στις δηλώσεις που ακολούθησαν τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό. Είχε εμφανώς μετριάσει τις διατυπώσεις του και είχε αντικαταστήσει την οξύτητα με την ειρωνεία: Το θέμα της μειονότητας, λ.χ., είπε ότι το έθεσε στην ελληνική πλευρά ως παράκληση εφόσον εμείς το επιτρέπουμε.

Ο Ερντογάν έφυγε ικανοποιημένος, εξ ου και η ηπιότητα της εξόδου του από τη σκηνή. Οταν, από την πρώτη κιόλας στιγμή, έχεις αποσπάσει από την απέναντι πλευρά ό,τι ονειρευόσουν και δεν τολμούσες ούτε στον εαυτό σου να το πεις, δεν έχεις λόγο να τον φέρεις σε δυσκολότερη θέση. Αντιθέτως, η γενναιοψυχία προς τον ηττημένο προσδίδει και ηθικό μεγαλείο στην επιτυχία του νικητή. Για να συνεχίσω την παρομοίωση που έκανα στη στήλη της Παρασκευής, όταν έχεις ρίξει τριάρα στον αντίπαλο με το καλημέρα σας, δεν έχεις λόγο να το κάνεις επτάρα. Εκτός, βέβαια, αν ο αντίπαλος είναι η Βραζιλία, που της αξίζει και δεκαεπτάρα...

Το ερώτημα

Στην απάντηση που έδωσε στην ερώτηση της Τουρκάλας δημοσιογράφου σχετικά με την τύχη των οκτώ φυγάδων, ο πρωθυπουργός, φανερά εκνευρισμένος, είπε ότι «θα πράξουμε τα δέοντα για να έχουν (σ.σ.: οι φυγάδες) μια δίκαια δίκη». Μα, την είχαν! Δικαστικά, το ζήτημα έχει κλείσει με απόφαση του Αρείου Πάγου. Απόφαση η οποία ελήφθη υπό συνθήκες τέτοιες ώστε η λήψη της να προσλάβει χαρακτήρα δοκιμασίας του κύρους και της ανεξαρτησίας της ελληνικής Δικαιοσύνης – τα ξεχάσαμε κιόλας; Πώς του ήλθε, λοιπόν, να τα πει αυτά; Σημειώστε, δε, ότι αυτό δεν το είπε στον εξυπνότερο λαό του κόσμου, που χάφτει οτιδήποτε· το είπε προς τα ΜΜΕ της Τουρκίας. Θα εκληφθεί, δηλαδή, ως δέσμευση και τουλάχιστον ο Τύπος θα περιμένει συνέχεια. Επομένως, το σωστό ερώτημα δεν είναι πόσο προετοιμασμένοι ήμασταν για την επίσκεψη, αλλά πόσο απροετοίμαστοι...

Τα... Μήθυμνα

Παρότι, για τα δικά του δεδομένα, ο πρωθυπουργός στάθηκε ικανοποιητικά απέναντι στον Ερντογάν, προκάλεσε μια μικρή σύγχυση η αναφορά του εις «τα Μήθυμνα». Πολλοί κατάλαβαν ότι εννοούσε τη Μήθυμνα της Λέσβου, δηλαδή τον Μόλυβο. Δεν το νομίζω. Στη δική του γεωγραφία του ελληνικού χώρου –γεωγραφία σοσιαλιστική, που εκφράζει το υψηλότερο ιδεώδες της Αριστεράς, την ισότητα– τα Μήθυμνα (ενικός, το Μήθυμνο) είναι δύο και δημοκρατικά μοιρασμένα μεταξύ των δύο νήσων: το ένα στη Λέσβο, το άλλο στη Μυτιλήνη...

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ