07 Δεκεμβρίου 2017

Γιατί η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ προκαλεί τόση οργή

Με την παράδοση των οθωμανικών δυνάμεων στο βρετανικό στρατό της Παλαιστίνης στις 9 Δεκεμβρίου 1917 έληξε η ισλαμική κυριαρχία που κράτησε -με εξαίρεση κάποιες προσωρινές διακοπές με τις σταυροφορίες - πάνω από 12 αιώνες στην Ιερουσαλήμ, και άρχισε η πολιτική διαμάχη για την Αγία Πόλη, που κρατά μέχρι σήμερα.

Όμως, γιατί είναι η Ιερουσαλήμ τόσο σημαντική;


Πρόκειται για μια πόλη ιερή για τις τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες, τον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ.

Ο Εβραίος βασιλιάς Δαβίδ κατέστησε περίπου το 1.000 π.Χ. την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του βασιλείου του κι ο γιος έχτισε εκεί τον πρώτο Ναό. Περίπου τέσσερις αιώνες αργότερα ο Ναβουχοδονόσορας πολιόρκησε την πόλη και κατέστρεψε το Ναό του Σολομώντα. Ο πέρσης βασιλιάς Κύρος Β΄επέτρεψε το 538 π.Χ. στους Εβραίους να επιστρέψουν στην Αγία Πόλη και να ξαναχτίσουν τον Ναό. Το 70 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Τίτος κατέστρεψε τον δεύτερο Ναό. Το Τείχος των Δακρύων ορθώνεται μέχρι σήμερα ως το τελευταίο απομεινάρι εκείνου του Ναού. Για τους Εβραίους θεωρείται σκοπός ζωής να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν μπροστά στο Τείχος των Δακρύων και μια από τις επιδιώξεις τους, όχι μόνο των βαθιά θρησκευόμενων αλλά και των πιο κοσμικών Εβραίων, αποτελεί η ανοικοδόμηση του Ναού του Σολομώντα στο σημείο.

Για τους Χριστιανούς η Ιερουσαλήμ είναι ιερή επειδή στο Ναό έφεραν η Παρθένος Μαρία και ο Ιωσήφ τον Ιησού στα 12 χρόνια Του. Ο Ιησούς επισκέφτηκε την Ιερουσαλήμ κατά τη δημόσια δράση του και εκεί έγιναν η δίκη, η σταύρωση και η ανάστασή του.

Λίγο καιρό αργότερα σ' αυτή την πόλη γεννήθηκε η Εκκλησία κατά την Πεντηκοστή, κι από εδώ απλώθηκε στα πέρατα του κόσμου. Και τέλος στην Ιερουσαλήμ έγινε η Αποστολική σύνοδος, η οποία άνοιξε το δρόμο της εξάπλωσης του Χριστιανισμού στον τότε γνωστό κόσμο. Εκεί βρίσκεται σήμερα ο Πανάγιος Τάφος και πλήθος προσκυνημάτων.

Για τους Μουσουλμάνους η Ιερουσαλήμ είναι ιερή επειδή κατά την παράδοσή τους ο προφήτης Μωάμεθ με το φτερωτό του άλογο, το Μπουράκ, έκανε το Ισράα (το «Νυχτερινό Ταξίδι») απ΄τη Μέκκα στο τέμενος Αλ -Ακσά μέσα σε μια νύχτα και από τους βράχους στο Όρος του Ναού ανελήφθη στους ουρανούς. Η Ιερουσαλήμ θεωρείται για αυτό το λόγο τρίτος ιερότερος τόπος προσκυνήματος για τους μουσουλμάνους, μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα. Τα πρώτα χρόνια της εξάπλωσης του Ισλάμ οι μουσουλμάνοι προσεύχονταν και με κατεύθυνση την Ιερουσαλήμ, κάτι που άλλαξε ο Μωάμεθ το 624.

Γιατί πυροδοτεί τόσα προβλήματα η κίνηση του Τραμπ να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ

Μέχρι σήμερα οι εμπλεκόμενοι στην ειρηνευτική διαδικασία ακολουθούσαν μια στρατηγική που προέβλεπε ότι το καθεστώς της Ιερουσαλήμ θα αποτελούσε μέρος μιας συνολικής λύσης. Η κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ να σπεύσει στο πλευρό του Ισραήλ υπονομεύει, όπως φοβούνται πολλοί, τις πιθανότητες επίτευξης μιας συμφωνίας και έρχεται να πλήξει τη θέση των ΗΠΑ ως «έντιμου μεσολαβητή» μεταξύ των δύο πλευρών. Η ιστορία έχει δείξει ότι αρκεί μια μικρή σπίθα για να πυροδοτήσει κύμα βίας στη Μέση Ανατολής.

Η δεύτερη Ιντιφάντα με τις επιθέσεις αυτοκτονίας από Παλαιστίνιους και τις επιθέσεις κατά στόχων του ισραηλινού στρατού ξεκίνησε το 2.000 μετά από μια επίσκεψη του τότε ηγέτη της ισραηλινής αντιπολίτευσης Αριέλ Σαρόν στο Όρος του Ναού στην Παλιά Πόλη. Αλλά ένας απ’ τους βασικούς πυλώνες της ειρηνευτικής διαδικασίας είναι η λύση των δύο κρατών με την Ανατολική Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του παλαιστινιακού κράτους και τη Δυτική ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Περίπου ένας στους τρεις κατοίκους της Ιερουσαλήμ είναι Παλαιστίνιος- μια δύσκολη συγκατοίκηση με τους Ισραηλινούς υπό το άγρυπνο βλέμμα των δυνάμεων ασφαλείας, οι οποίες σε περιόδους έντασης, όπως η λεγόμενη «ιντιφάντα των μαχαιριών» προ διετίας, στήνουν οδοφράγματα και σημεία ελέγχου στις παλαιστιανικές συνοικίες-.

Από το 1967 το Ισραήλ έκτισε αρκετούς -παράνομους κατά το διεθνές δίκαιο- οικισμούς στην ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου διαμένουν περίπου 200.000 Εβραίοι.

Η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ

Η πρεσβεία των ΗΠΑ βρίσκεται στο Τελ Αβίβ και η μετακίνηση της στην Ιερουσαλήμ θα αποτελέσει μια συμβολική και -σύμφωνα με αναλυτές- εμπρηστική κίνηση υποστήριξης του Ισραήλ αψηφώντας τις Παλαιστινιακές -και όχι μόνον- αντιδράσεις. Η κίνηση του Τραμπ, σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ, δεν εντάσσεται στο πλαίσιο κάποιας διπλωματικής στρατηγικής αλλά πρόκειται για την υλοποίηση μιας προεκλογικής υπόσχεσης που γίνεται υπό την πίεση της δημοσκοπικής του κατρακύλας.

Το 2016 ο Τραμπ είχε ζητήσει στήριξη από Χριστιανούς Ευαγγελιστές και Εβραίους της Αμερικής υποσχόμενος να μετακινήσει την αμερικανική πρεσβεία. Η δέσμευση του βρήκε ιδιαίτερη απήχηση μεταξύ των συγκεκριμένων ψηφοφόρων, περιλαμβανομένου του μεγιστάνα των καζίνο, Σέλντον Άντελσον, ο οποίος δώρισε 25 εκ δολάρια στην προεκλογική καμπάνια του Τραμπ. Ο Άντελσον εξέφρασε την οργή του τον περασμένο Ιούνιο, όταν ο Τραμπ ανέβαλε την απόφασή του, αλλά τώρα ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος αποφάσισε να τηρήσει το λόγο του...

Οργή στον Αραβικό κόσμο

Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εννιά στους δέκα Άραβες θεωρούν βασικό τους εχθρό το Ισραήλ, εξ ου και οι αντιδράσεις των αραβικών χωρών στην κίνηση του Τραμπ. Μια κίνηση που έρχεται να υπονομεύσει συν τοις άλλοις και την στρατηγική του Αμερικανού προέδρου για προσέγγιση του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία με στόχο να συγκροτήσουν κοινό μέτωπο κατά του Ιράν και της εξαπλούμενης επιρροής του στη Μέση Ανατολή. Υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων το Ριάντ ενδέχεται να αναγκαστεί να εγκαταλείψει τα σχέδιά του να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ.