Από τις απόπειρες εκφοβισμού περί βομβαρδισμού της Ακρόπολης με ατομικές βόμβες το 1961 μέχρι την προπαγανδιστική αντιστροφή της πραγματικότητας εκ μέρους του ρωσικού ΥΠΕΞ, η ιστορία των απειλών κατά της Αθήνας είναι μακρά
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών εκτόξευσε και πάλι αυθάδικες φοβέρες σε -αδόκιμο για διπλωμάτη- αιχμηρό προειδοποιητικό ύφος. Πώς αλλιώς μεταφράζεται το εκφοβιστικό ξέσπασμά της «θα ακολουθήσει η δέουσα αντίδραση» παρά με την υπόνοια αντιποίνων σε στυλ «δεν ξέρετε τι σας περιμένει»; Δικαιολογημένα ελληνικές διπλωματικές πηγές απάντησαν άμεσα στις δηλώσεις της. Υπογραμμίζοντας με άμεσο και κατηγορηματικό τρόπο ότι «απειλές κατά κυρίαρχων κρατών αυτοδικαίως απορρίπτονται».
Αυτή τη φορά η Μαρία Ζαχάροβα βρήκε αφορμή στην απόφαση της Ελλάδος να κατασκευάσει και να χρησιμοποιήσει με την Ουκρανία θαλάσσια μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Τσιμουδιά, βέβαια, δεν έβγαλε σε πολύ πιο κρίσιμη φάση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Διόλου «χαλάστηκε» όταν η Τουρκία προμήθευε τους αμυνόμενους Ουκρανούς με τα δικής της κατασκευής drones Bayraktar. Τη μεροληπτική, άλλωστε, ευθυγράμμιση της Μόσχας με την αφήγηση της Aγκυρας την είχε εκθέσει δημοσίως η ίδια πριν από έναν μήνα. Οταν αδιάντροπα δεν έβγαλε ούτε κιχ για την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και την παράνομη κατοχή του 36% του εδάφους της. Αρκέστηκε να χαρακτηρίσει το -με εντολή της ελληνικής χούντας των συνταγματαρχών- πραξικόπημα κατά του Μακάριου το 1974 στη Μεγαλόνησο ως παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου! Ενδεχομένως να θεωρεί την ανήθικη, προσχηματική και βάναυση εισβολή της δικής της χώρας στην Ουκρανία, ως κορωνίδα της υπεράσπισης του σώματος των αναγνωρισμένων και δεσμευτικών κανόνων αυτού του δίκαιου απ’ όλα τα έθνη.
Ο φαρισαϊσμός της, εξάλλου, με την επίρριψη και κατά της Ελλάδος καταγγελιών περί «αντιρωσικής εκστρατείας» έχει υπερβεί τα όρια του παραλογισμού. Μέμφεται την Αθήνα επειδή έστειλε στο Κίεβο όπλα και πυρομαχικά και την κατηγορεί με ακροβατικούς ισχυρισμούς. Διατείνεται ότι με αυτά τα όπλα οι ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις εξολοθρεύουν και άμαχους Ελληνες που ζουν επί αιώνες στις περιοχές Ζαπορίζια, Χερσώνα, Μαριούπολη, Ντονμπάς, Ντονέτσκ. Μόνο που αυτές αφορούν ουκρανικά εδάφη στα οποία η Ρωσία εισέβαλε με άγρια επιθετικότητα και κτηνώδεις βομβαρδισμούς αμάχων. Πρόκειται για προπαγανδιστική αντιστροφή της πραγματικότητας εκ μέρους του ρωσικού ΥΠΕΞ για τη δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων προς τη διεθνή κοινότητα.
Τα ζόρια του Πούτιν
Στην πραγματικότητα, ο εκφοβισμός σε στυλ «θα λογαριαστούμε» που απευθύνει σήμερα η Μόσχα εναντίον της Αθήνας απηχεί τη βαθιά ενόχληση του διεφθαρμένου στενού κύκλου του νεο-τσάρου Πούτιν, ο οποίος μοιάζει να μην ανέχεται ομόθρησκες, υποτιθέμενα ρωσόφιλες χώρες να αντιστέκονται ανυπάκουες στα κελεύσματά του. Θα καλόβλεπε μια εκδήλωση ουδετερότητας εκ μέρους τους ή, ακόμη καλύτερα, μια πρόθυμη συνδρομή αλά αλλόθρησκης Βόρειας Κορέας. Αναπόφευκτα, χωρίς ανταπόκριση και από τις ομόδοξες χώρες, «στραβώνει» και στοχοποιεί τη χώρα μας επειδή αυτή, ως ενταγμένη στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ, επέλεξε να συντονιστεί με τους εταίρους και τους συμμάχους της. Αποφασισμένη να υποστηρίξει τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και να συμπαρασταθεί στην αμυνόμενη Ουκρανία στέλνοντάς της στρατιωτικό υλικό.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν παρασημοφορεί τη Μαρία Ζαχάροβα. Ο εκφοβισμός που απευθύνει σήμερα η Μόσχα εναντίον της Αθήνας απηχεί τη βαθιά ενόχληση του διεφθαρμένου στενού κύκλου του νεο-τσάρου
Κυρίως, όμως, η Ρωσία, όσο και αν επιτήδεια το κρύβει, δείχνει να ζορίζεται αβάσταχτα με τον ρόλο που διαδραματίζει και η ελληνική πλευρά στους σχεδιασμούς για την πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση της Ε.Ε. από τους υδρογονάνθρακές της. Είναι εξάλλου πασίγνωστο ότι οι ρωσικές ενεργειακές εταιρείες δεν λειτουργούν διεθνώς ως ανταγωνιστικές οικονομικές επιχειρήσεις, αλλά ως όργανα γεωπολιτικού ελέγχου και επιρροής - αν όχι υποταγής. Αναπόδραστα, όταν το ολιγαρχικό σινάφι του Κρεμλίνου κρίνει ότι θίγονται τα συμφέροντά του δεν στενάζει απλώς, αλλά μουγκρίζει σαν πληγωμένη αρκούδα. Επιβεβαιώνοντας ότι οι λεκτικές απειλές που εξαπολύει αποτελούν το πιο γνήσιο πιστοποιητικό ανικανότητας.
65 χρόνια πίσω...
Η αλήθεια είναι ότι οι ελληνορωσικές σχέσεις ξεδιπλώνονταν διαχρονικά σε έναν πολυεπίπεδο και περίπλοκο ιστορικό καμβά, ο οποίος διαμορφώθηκε στο διάβα του χρόνου πότε με μύθους και πότε με ρεαλισμό. Αλλοτε με κομψές πινελιές μετριοπάθειας και άλλοτε με συρμάτινες βούρτσες όξυνσης. Αλλες φορές σαν αγιογραφημένο εικόνισμα και άλλες σαν ηρωικό λείψανο. Στο ξεθωριασμένο πια φόντο του σαν να απεικόνιζε τον παραδοσιακό θρησκευτικό δεσμό των δύο χωρών, ανακατεμένο φαντασιακά με ανεκπλήρωτα τάματα και απραγματοποίητες υποσχέσεις. Ωστόσο, λίγο έλειψε αυτό το -καλώς ή κακώς- κληρονομημένο ζωγραφιστό ταμπλό να γίνει κατά το παρελθόν παρανάλωμα του πυρός. Εξαιτίας ενός ανατριχιαστικά τρομοκρατικού ρωσικού παροξυσμού απέναντι στον οποίο οι τωρινοί εκφοβισμοί της Ζαχάροβα φαντάζουν με χλιαρές ατάκες σε επιθεωρησιακό σκετς.
Εξήντα πέντε, όμως, χρόνια πριν τίποτε δεν έμοιαζε αστείο. Ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στην κορύφωσή του, ενώ οι μνήμες από τον πυρηνικό όλεθρο στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι ήταν ακόμη νωπές. Την ίδια στιγμή η στρατηγική επιλογή χρήσης πυρηνικών όπλων αποτελούσε ζοφερά ζωντανό ενδεχόμενο ανάμεσα στους εχθρικά παραταγμένους στρατιωτικούς σχηματισμούς της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Χώρια που τα σενάρια περί τεχνικού ή ανθρώπινου λάθους για το μοιραίο πάτημα του κουμπιού της απόλυτης καταστροφής διαδίδονταν υστερικά.
Εκείνα τα τρομολαγνικά φεγγάρια στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο γενικός γραμματέας (Γ.Γ.) του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ενωσης (ΚΚΣΕ) και πρωθυπουργός της χώρας Νικίτα Σεργκιέγιεβιτς Χρουστσόφ αισθανόταν πιο ισχυρός από ποτέ. Είχε εδραιώσει την εξουσία του στο κόμμα και παγιώσει την κυριαρχία του στο εσωτερικό της αχανούς χώρας. Γεννημένος στο Ντονμπάς της Ουκρανίας, γιος ενός ανθρακωρύχου και εγγονός ενός δουλοπάροικου, ως παλιός μπολσεβίκος, δεν παρέλειπε να διαμηνύει σε κάθε ευκαιρία την άκαμπτη πεποίθησή του για την αναπόφευκτη νίκη του σοσιαλισμού επί του καπιταλισμού. Ταυτόχρονα, ως γνήσιος πονηρός και καιροσκόπος Σοβιετικός γραφειοκράτης, όπου τα έβρισε σκούρα βρυχιόταν απειλητικά.
Απειλές από την Αλβανία
Στα τέλη Μαΐου του 1959 σε επίσημο ταξίδι του στην Αλβανία του «αδάμαστου» Ενβέρ Χότζα ο αγενής και παρορμητικός στις διεθνείς σχέσεις Χρουστσόφ βρήκε την ευκαιρία να εξαπολύσει τους τρομοκρατικούς του πυραύλους. Επισκέφτηκε τη σοβιετική ναυτική βάση στον Αυλώνα, περιόδευσε αγορεύοντας σε ανοιχτές μαζικές συγκέντρωσεις στο Αργυρόκαστρο, στους Αγίους Σαράντα και την Κορυτσά. Στην τελευταία, την κατά πλειονότητα ελληνόφωνη πόλη, απείλησε ανοιχτά και προκλητικά την Ελλάδα με πυρηνικά αντίποινα. Από το βήμα της ομιλίας του τόνισε εμφατικά ότι η εγκατάσταση πυραυλικών βάσεων του ΝΑΤΟ σε ελληνικό έδαφος θα επέσυρε σοβιετικά πλήγματα ανταπόδοσης με τραγικές συνέπειες.
Ολη η προηγούμενη πασιφιστική του ρητορική περί ειρηνικής συνύπαρξης, στο πλαίσιο της σοβιετικής πρότασης για απύραυλη βαλκανική χερσόνησο, πετάχτηκε μεμιάς στα σκουπίδια. Οι δηλώσεις του προκάλεσαν πολιτικό αναβρασμό στη βασιλευόμενη, τότε, Δημοκρατία της Ελλάδος. Η Ουάσινγκτον, πάντως, ήταν καθησυχαστική προς την ελληνική κυβέρνηση και τα κόμματα της Βουλής. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θεωρούσε ότι οι ερεθιστικά εχθρικές εκφράσεις του Σοβιετικού ηγέτη αποτελούσαν μια επινοημένη μπλόφα του Κρεμλίνου προς σφυγμομέτρηση των δυτικών προθέσεων και αντιδράσεων. Εκτιμούσε ότι με τις δυσοίωνες απειλές του «στόλιζε» την παρότρυνση προς την Ελλάδα να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ.
Το αποφασιστικό, πάντως, πλήγμα των επιθετικών δηλώσεων του Χρουστσόφ το δέχτηκε κατακέφαλα η εγχώρια ταλαιπωρημένη μετεμφυλιακή Αριστερά. Ενόσω οι εκτοπίσεις στα ξερονήσια και οι φυλακίσεις των μελών της συνεχίζονταν αδιάκοπα, βούλιαξε μουδιασμένη στην αμηχανία. Στράφι πήγαιναν οι σχεδιασμοί της για την ευρύτερη συσπείρωση παραγόντων και προσωπικοτήτων της δημόσιας ζωής γύρω από την εκστρατεία του πυρηνικού αφοπλισμού. Από το 1957 κιόλας το κόμμα της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) με ανακοίνωσή του επισήμανε: «Ο,τι πολυτιμότερο κρύβει η λέξις ΕΛΛΑΣ κινδυνεύει να σβήσει κάτω από τη ραδιενεργό τέφρα».
Στάχτη, όμως, έγινε εκείνη η προειδοποίηση της εξαιτίας του αλαζόνα, μοχθηρά χειριστικού και αενάως καχύποπτου Χρουστσόφ. Αφορμή βρήκε η ντόπια μισαλλόδοξη εθνικοφροσύνη της εποχής, που έβλεπε παντού δόλιο κομμουνιστικό δάκτυλο να καταγγείλει την καθοδηγητική εμπλοκή της σοβιετικής διπλωματίας στους πάσης φύσεως φιλειρηνιστές. Παράλληλα, κατηγόρησε σφοδρά το παράνομο ΚΚΕ για σχεδόν συνέργεια στην πυρηνική καταδίκη που επιφύλασσαν οι Σοβιετικοί στην Ελλάδα. Τι κι αν σε εκείνη τη φάση τα στελέχη του κόμματος ήταν ακόμη παραζαλισμένα στο Βουκουρέστι κατόπιν των καθάρσεων και αντικαταστάσεων στην ηγεσία του λόγω αποσταλινοποίησης.
Το επεισόδιο με τη Βουλγαρία
Εμελλε το βαρύ ψυχροπολεμικό κλίμα από στραβό να στρεβλώσει ακόμη πιο λοξά. Στις αρχές του καλοκαιριού του 1961, συνελήφθησαν από τη Χωροφυλακή τρία άτομα στη βόρεια Ελλάδα με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ των Βουλγάρων. Μια ενέργεια στην οποία η Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας απάντησε με αντίστοιχες συλλήψεις κατώτερου υπαλλήλου της ελληνικής πρεσβείας και άλλων ατόμων. Αυτομάτως οι συνομιλίες των δύο πλευρών για τις βουλγαρικές πολεμικές επανορθώσεις διακόπηκαν. Εναν μήνα μετά τον Ιούλιο του 1961, κατά τη διάρκεια δεξίωσης στην πολωνική πρεσβεία στη Σόφια, ο τότε Βούλγαρος πρωθυπουργός Αντον Γιούγκοφ κατηγόρησε την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν εκπροσωπούσε τον ελληνικό λαό, δημιουργώντας έντονο διπλωματικό επεισόδιο. Ο καβγάς άναψε. Η ένταση αναζωπύρωσε δραματικά αγωνίες και ανασφάλειες για τον από Βορρά εκπορευόμενο κίνδυνο. Φούντωσε τα σενάρια περί γενικευμένης σύρραξης με τη Βουλγαρία, την κύρια σύμμαχο της Σοβιετικής Ενωσης στα Βαλκάνια. Ετσι κι αλλιώς, η τότε αμυντική πολιτική της Ελλάδος ήταν προσανατολισμένη στην αντιμετώπιση κάθε εχθρικής επιβουλής από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ ή του αποκαλούμενου Σιδηρού Παραπετάσματος. Τι κι αν ο μόλις εκλεγμένος Αμερικανός πρόεδρος Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στην εναρκτήρια ομιλία κατά την ορκωμοσία του, τον Ιανουάριο του 1961, στην Ουάσινγκτον, έκανε έκκληση για παγκόσμια συνεργασία στην ειρήνη; Στη μεσογειακή άκρη της Νοτιανατολικής Ευρώπης υποδαυλιζόταν μια συγκρουσιακή αναμέτρηση. Ο πυροτεχνουργός στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Χρουστσόφ ανακάλυψε στις περιστάσεις την αφορμή να ενεργοποιήσει προμελετημένα έναν εκρηκτικό μηχανισμό στις διεθνείς σχέσεις.
Εν τω μεταξύ, το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς τα στοιχεία της αγροτικής συγκομιδής και της κτηνοτροφικής παραγωγής στη Σοβιετική Ενωση ήταν απογοητευτικά. Προτού αρχίσει να συσσωρεύεται εσωτερική δυσαρέσκεια, ο ηγέτης του ΚΚΣΕ πριμοδότησε μια επίδειξη ένδοξης εθνικιστική ισχύος και αντιιμπεριαλιστικής έξαρσης προς κατευνασμό της οικονομικής αγωνίας του λαού. Διέδωσε μέσα και έξω από τη χώρα του το μήνυμα της υπεροχής του υπαρκτού σοσιαλισμού έναντι της καπιταλιστικής Δύσης. Δεν δίστασε να προβάλει εκφοβιστικά προς τους διεθνείς αντιπάλους του την καταστροφική δύναμη του ισχυρού πυρηνικού του οπλοστασίου. Κάτι περίπου σαν αυτά που ψελλίζει προκλητικά σήμερα ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αλλά σε μεγαλύτερη συσκευασία απύθμενου θράσους. Οδήγησε σε μια στρατηγική διεθνούς έντασης που θα κορυφωνόταν περίπου έναν χρόνο αργότερα με την ανάπτυξη σοβιετικών βαλλιστικών πυραύλων στην Κούβα. Παρά τρίχα γλίτωσε τότε η ανθρωπότητα από πυρηνικό αφανισμό.
Πύραυλοι στην Ακρόπολη
Στις 11 Αύγουστου του 1961 διοργανώθηκε στο Κρεμλίνο εκδήλωση για τη σοβιετορουμανική φιλία. Οι χιαστί αναρτημένες σημαίες των δύο κρατών στην αίθουσα συμβόλιζαν την αδελφοσύνη των δύο κρατών. Η κόκκινη σοβιετική με το χρυσό σφυροδρέπανο σχεδόν αγκάλιαζε προστατευτικά την τρίχρωμη λαϊκοδημοκρατική ρουμανική με τα στάχια και το κόκκινο αστέρι που περιέκλειε έναν ακτινωτό ήλιο σε ένα δάσος με έναν πύργο πετρελαιοφόρας γεώτρησης. Η ατμόσφαιρα, όμως, προμήνυε κάτι περισσότερο από απλούς συμβολισμούς αλληλεγγύης.
Ως οικοδεσπότης, ο Χρουστσόφ υποδέχτηκε ορεξάτος τους καλεσμένους. Είχε στο πλευρό του τον υπουργό Εξωτερικών Αντρέι Γκρομίκο, τον γνωστό στη διεθνή σκηνή ως «Mr Nyet» («Κύριος Οχι») κατά τη σχεδόν 30χρονη θητεία στο ίδιο κρίσιμο πόστο. Πρώτον από όλους αγκάλιασε και ασπάστηκε με τρία διαδοχικά φιλιά τον ανελέητο Γκεόργκε Γκεόργκιου-Ντεζ, τον πρώτο κομμουνιστή ηγέτη της Ρουμανίας. Στη συνέχεια αντάλλαξε χειραψίες με τις διπλωματικές αντιπροσωπείες από τις χώρες-δορυφόρους της Σοβιετικής Ενωσης. Κατόπιν πλησίασε τους καλεσμένους πρεσβευτές από τις Δυτικές χώρες. Κι εκεί ενεργοποίησε, επιτόπου, την τρομοκρατική ωρολογιακή του βόμβα. Με έναν σχεδόν εκκωφαντικό κρότο που σαν να σκόρπισε σε θραύσματα τις ρώσικες μπαλαλάικες και τα ρουμανικά βιολιά που πλαισίωναν ηχητικά την εκδήλωση. Στράφηκε προς τον Ελληνα πρεσβευτή στη Μόσχα Γεώργιο Χριστόπουλο και με την επιφύλαξη της μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδος τού παραπονέθηκε για τον εγκλεισμό στις ελληνικές φυλακές του ήρωα της Ακρόπολης Μανώλη Γλέζου. «Θα νόμιζε, κανείς», συνέχισε, «ότι οι άνθρωποι που αγωνίστηκαν γενναία κατά της χιτλερικής Γερμανίας θα τύγχαναν σεβασμού και τιμής». Ηταν το διακριτικά αιχμηρό προοίμιο μιας ολομέτωπης επίθεσης. Δήλωσε ωμά με ασύλληπτη έπαρση στον παγωμένο Ελληνα πρεσβευτή ότι η παρουσία της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ θα της επέφερε μεγάλα δεινά σε περίπτωση εμπλοκής της σε πόλεμο μεταξύ της ΕΣΣΔ και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Με ρητορική κομψότητα ο Ελληνας διπλωμάτης παρενέβη λέγοντας: «Δεν πιστεύω ότι ο Σοβιετικός πρωθυπουργός θα διατάξει, ποτέ, να ριφθούν ατομικές βόμβες κατά της Ακροπόλεως». «Απατάσθε σοβαρά…», του απάντησε εις επήκοον των παρόντων που στέκονταν μέσα στο επίσημο φράκο τους -διόλου δυσερμήνευτα- ως στήλες άλατος. Ο Χρουστσόφ τόνισε ότι ο ίδιος δεν θα διατάξει απευθείας ρίψη βομβών κατά της Ακρόπολης. Δεν θα δίσταζε, όμως, να δώσει διαταγή στους στρατιωτικούς του να επιτεθούν κατά των βάσεων του Βορειοατλαντικού Συμφώνου που βρίσκονται στην Ελλάδα. «Και φυσικά αυτοί δεν θα λάβουν υπόψη τους ούτε τους ελαιώνες, ούτε την Ακρόπολη και άλλα ιστορικά μνημεία της Ελλάδος. Οι βόμβες δεν κάνουν διακρίσεις», υπογράμμισε προτού αναχωρήσει από τη σοβιετορουμανική γιορτή.
Ο Χρουστσόφ με κεκτημένη φόρα τα είχε πάρει όλα σβάρνα σπρώχνοντας τον Ψυχρό Πόλεμο στο χείλος του θερμοπυρηνικού Ολοκαυτώματος. Τίποτε, ωστόσο, δεν εκστόμισε τυχαία. Ολα ήταν με μεθοδικότητα προσχεδιασμένα. Τα χαράματα της επόμενης μέρας χιλιάδες άνδρες του Στρατού και της πολιτοφυλακής του κομμουνιστικού ανατολικογερμανικού καθεστώτος ξεκίνησαν να χτίζουν το Τείχος του Βερολίνου.
Κωνσταντίνος Καραμανλής: «Ο πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ κ. Χρουστσόφ διατυπώνει απειλές κατά της Ελλάδος. Με την αδικαιολόγητη αυτή σταυροφορία επιδιώκει τον εκφοβισμό του ελληνικού λαού. Mπορεί, όπως απείλησε, να καταστρέψει την Ακρόπολη. Δεν μπορεί όμως να καταστρέψει τα ιδεώδη τα οποία συμβολίζει ο Ιερός Βράχος και τα οποία είναι ιερότερα από τους πυραύλους»
Στην Αθήνα απέναντι στο προκλητικό bullying του Χρουστσόφ να καταστήσει τη χώρα φρικτά ερειπωμένη Χιροσίμα της Μεσογείου, η τότε κυβέρνηση, καθώς και η αξιωματική αντιπολίτευση τοποθετήθηκαν σθεναρά με εθνική αξιοπρέπεια, σταθερότητα και ψυχραιμία. Δίχως δειλία, αμφισημίες και κατευνασμούς τήρησαν έντιμη και υπεύθυνη ως προς τις αμυντικές δεσμεύσεις της χώρας. Η πρώτη απάντηση από ελληνικής πλευράς δόθηκε από τον τότε πρωθυπουργό και αρχηγό του κόμματος της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενωσης (ΕΡΕ) Κωνσταντίνο Καραμανλή. Δήλωσε ότι «ο πρωθυπουργός της ΕΣΣΔ Χρουστσόφ συνηθίζει να διατυπώνει κατά καιρούς απειλές κατά της Ελλάδος. Με την αδικαιολόγητη αυτή σταυροφορία επιδιώκει τον εκφοβισμό του ελληνικού λαού και την ενθάρρυνση της άκρας Αριστεράς. Εν πάση περιπτώσει μπορεί, όπως απείλησε, να καταστρέψει την Ακρόπολη. Δεν μπορεί όμως να καταστρέψει τα ιδεώδη τα οποία συμβολίζει ο Ιερός Βράχος και τα οποία είναι ιερότερα από τους πυραύλους». Σε παρόμοιο μήκος κύματος, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του κόμματος της Ενώσεως Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου δήλωσε ότι «το έθνος δοκιμάζει ευλόγως βαθύτατη έκπληξη από την αδικαιολόγητη επίθεση των ηγετών της Σοβιετικής Ενωσης. Οταν, όμως, φτάσει η ιστορική ώρα να επιβάλει επιλογή, ο Ελληνισμός κατά τη μακραίωνη Ιστορία του έχει αποδείξει ότι θυσιάζει την ειρήνη χάριν της ελευθερίας, αλλά ουδέποτε την ελευθερία χάριν της ειρήνης. Κι αυτή είναι η λάμψη του στην Ιστορία».
Γεώργιος Παπανδρέου: «το έθνος δοκιμάζει ευλόγως βαθύτατη έκπληξη από την αδικαιολόγητη επίθεση των ηγετών της Σοβιετικής Ενωσης. Οταν όμως φτάσει η ιστορική ώρα να επιβάλλει επιλογή, ο Ελληνισμός κατά τη μακραίωνη Ιστορία του έχει αποδείξει ότι θυσιάζει την ειρήνη χάριν της ελευθερίας, αλλά ουδέποτε την ελευθερία χάριν της ειρήνης. Και αυτή είναι η λάμψη του στην Ιστορία»
Ο Γκαγκάριν στην Αθήνα
Βαθμιαία με την πάροδο του χρόνου, όταν σχετικά αποφορτίστηκε το κλίμα έντασης μεταξύ των δύο χωρών, ο οπορτουνιστής Σοβιετικός ηγέτης αποπειράθηκε ευέλικτα κάποιες διπλωματικές προσεγγίσεις με την Ελλάδα. Χωρίς να μετακινηθεί ρούπι από το μονότονο ψυχροπολεμικό τροπάρι του ευνόησε κάποιους διαύλους επικοινωνίας. Eξι μήνες μετά το από μεριάς του νταηλίδικο επεισόδιο στο Κρεμλίνο έστειλε τον Φεβρουάριο του 1962, προς εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, πεσκέσι στην Ελλάδα τον θρυλικό κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν. Τον πρώτο άνθρωπο που τον Απρίλιο του 1961 ταξίδεψε στο Διάστημα και μπήκε σε τροχιά γύρω από τη Γη.
Κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Ελληνικού τού επιφυλάχτηκε υποδοχή ήρωα. Το ανοιχτό αυτοκίνητο που τον μετέφερε στην Αθήνα στολίστηκε με κόκκινα τριαντάφυλλα, ενώ το πλήθος που συνέρρευσε να τον αντικρίσει συνεπαρμένο από την ένστολη θέα του φώναζε ρυθμικά «Γκαγκάριν σώσε την Ελλάδα. Σώσε μας!». Με τέτοιο κραυγαλέο πάθος λες και η κοσμοσυρροή ανέμενε τους αδελφούς Ορλόφ για να απελευθερώσουν τη χώρα από τον τουρκικό ζυγό. Κρίθηκε, τότε, ότι οι ενθουσιώδεις εκκλήσεις και οι λατρευτικές ιαχές προέρχονταν από τους ουκ ολίγους -πάσης φύσεως- εγχώριους ρωσόφιλους, οι οποίοι εκτείνονταν από τους θαυμαστές των ορθόδοξων τσάρων πασών των Ρωσιών, τους ένθερμους υποστηρικτές των επαναστατών μπολσεβίκων, τους αθεράπευτους υμνητές του Κόκκινου Στρατού ως τους παρωχημένους Παλαιοημερολογίτες ζηλωτές του «ξανθού γένους».
Η μετάλλαξη των ψεκ
Ολους όσους, προϊόντος του χρόνου, εκτιμάται σήμερα ότι μεταλλάχτηκαν εγχωρίως σε ρωσοψεκασμένους ή πιθανόν ρουβλιοβίωτους. Εκείνους που αντιστέκονται επίμονα στο να «τα σπάσουμε» με τη Ρωσία, εξαιτίας της δήθεν αιώνιας φιλίας μεταξύ των δύο λαών, και οι οποίοι ανήκουν πλέον σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Εξαπλώνονται από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά σύσσωμοι υπό το αξιολογικό πρόσημο των αντιδυτικών λαϊκιστών και υπό την ταμπέλα του πουτινολάτρη. Από τη μεριά τους εκείνη τη δημοκρατικά «παράφωνη» εποχή ξελούφαξαν και οι καταπιεσμένοι οπαδοί τής ακόμη -κρατικά και παρακρατικά- διωκόμενης Αριστεράς, οι οποίοι έχοντας, τότε, υιοθετήσει τη ρητορική περί «ουδετερότητας και αδέσμευτης πολιτικής», διακήρυσσαν το δόγμα της «ειρηνικής συνύπαρξης» φωνάζοντας στεντόρεια «Γκαγκάριν - Ειρήνη».
Εν τω μεταξύ η ακραία αντικομουνιστική Δεξιά εκείνων των χρόνων έφριττε με την εκδήλωση προς τιμήν του βραχύσωμου Σοβιετικού υποσμηναγού στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» με την παρουσία 3.000 καλεσμένων. Σοκαρίστηκε με τη συνάντηση του κοσμοναύτη στο πολιτικό -όχι το πρωθυπουργικό- γραφείο του επικεφαλής της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή και εμβρόντητη αιφνιδιάστηκε με την αναγόρευσή του σε επίτιμο πολίτη του Δήμου Αθηναίων. Αποκούμπι στον φανατικά υστερικό αποτροπιασμό της ήταν ότι το παλάτι δεν είδε τη φάτσα του Γκαγκάριν ούτε αποτυπωμένη σε γραμματόσημο. Τελικά, η επίσκεψή του περατώθηκε με γλέντι στο Λιόπεσι, τη σημερινή Παιανία, από τον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο που επίσημα τον είχε προσκαλέσει στη χώρα.
Πίσω από τα κόκκινα τούβλινα οχυρωματικά τείχη που περιβάλλουν το Κρεμλίνο ο Χρουστσόφ έτριβε ικανοποιημένος τα χέρια του με την απήχηση που είχε στην Ελλάδα το σοβιετικό, επί της ουσίας ρωσικό, μεγαλείο σε έναν τότε διπολικό κόσμο. Μόνο που και ο ίδιος μετρούσε, εν αγνοία του, μέρες από την κατακόρυφη πτώση του. Την ήπια αποκαθήλωσή του το 1964 από το πολίτμπιρο του ΚΚΣΕ και την παραίτησή του, υποτίθεται για λόγους «υγείας και προχωρημένης ηλικίας», απ’ όλα τα σοβιετικά αξιώματά του. Οι βλοσυροί κομματικοί δεινόσαυροι που τον διαδέχτηκαν διατήρησαν ακλόνητη την κολασμένη πυρηνική απειλή τους και κατά της Ελλάδος για ακόμη 25 χρόνια. Εως ότου το σαθρό οικοδόμημα που ανέγειραν επί 70 χρόνια κατέρρευσε στο κενό οριστικά το 1989.
«Οι απειλές τρομάζουν τους ανόητους»
Το ότι διανύοντας την είσοδο στο δεύτερο τέταρτο του 21ου αιώνα η Ρωσία ανασύρει τα κροκοδείλια κοφτερά πυρηνικά της δόντια, φανερώνει ότι είναι αφόρητα στριμωγμένη. Δεν μπορεί να ερμηνευτεί διαφορετικά ότι πέρυσι κιόλας η αλαζονική κυβέρνηση της ισχυρής Ρωσίας εκπόνησε έναν κατάλογο με τις χώρες των οποίων «οι καταστροφικές συμπεριφορές είναι αντίθετες με τις ρωσικές πνευματικές και ηθικές αξίες». Ανάμεσα στη λίστα η Ελλάδα και η Κύπρος. Ισως επιθυμούσε να συμμεριστούν την υποτιθέμενη βαθιά πνευματικότητα και τις συμπεριφορές χρηστοήθειας που τη συνδέουν, π.χ., με τη Βόρεια Κορέα, η οποία στέλνει φαντάρους να γίνουν βορά στα κανόνια του ρωσοουκρανικού μετώπου. Ενδεχομένως να εποφθαλμιούσε, εν ονόματι των παραδοσιακών άρρηκτων θρησκευτικών δεσμών που σκόπιμα πλασσάρει, και οι δύο ομόδοξές της χώρες να κάνουν υπάκουα το «ηθικό» τους καθήκον. Να συνταχτούν μαζί της στους απάνθρωπους βομβαρδισμούς αμάχων, στις εκτεταμένες θηριωδίες και το παιδομάζωμα στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη. Αφήνοντας εμμέσως να νοηθεί σε αυτή την απογραφή της ότι κάθε άρνηση συμμετοχής των καταγραμμένων χωρών θα υποστεί μελλοντικά τις συνέπειες της οργής της. Οπως ακριβώς εκδήλωνε τις απειλές του στη μακρινή εποχή του ο μνησίκακος Χρουστσόφ.
Μόνο που οι καιροί έχουν δραματικά αλλάξει από τότε. Μάταια ωρύεται η Ζαχάροβα να τους υπενθυμίσει στη σύγχρονη εποχή. Στον σημερινό πολυπολικό κόσμο μοιάζει να ισχύει ότι «οι βροντές τρομάζουν τα παιδιά και οι απειλές τους ανόητους». Φράση που αποδίδεται σε αφορισμό του Σωκράτη, τον οποίο φέρεται να διέσωσε ο Πλάτωνας.
Δημήτρης Παγαδάκης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ
