Με σούβλες, αρνιά και κοκορέτσια, με κόκκινα αβγά και παραδοσιακά γλέντια, με κλαρίνα και Βασίλη Καρρά, με έναν ήλιο που φωτίζει τη χώρα πάνω στον καταγάλανο ουρανό, οι Έλληνες γιορτάζουν σήμερα το Πάσχα απ΄άκρη σ΄άκρη σε όλη τη χώρα, αλλά και σε κάθε γωνιά της γης.
Η Voria κάνει ένα οδοιπορικό από την ανατολή ως τη δύση κι από τον βορρά ως το νότο και βρίσκει ομογενείς που ξεφαντώνουν -με την καρδιά και την ανάμνηση πάντα στην πατρίδα- στο Μπάκαϊ (Buckeye) της Αριζόνας, εκεί όπου Μπιλ Γκέιτς έχει αγοράσει μια τεράστια έκταση, στο Κράστσερτς (Christchurch) μια πόλη με 400 Έλληνες και Κύπριους στην άκρη του Ειρηνικού στο νότιο νησί της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και στη Μαδαγασκάρη όπου αρνιά μπήκαν στη σούβλα για τα μέλη της ελληνικής κοινότητας, καθώς και στο παγωμένο Σιγκλουφιόρδουρ (Siglufjörður), το βορειότερο άκρο της Ισλανδίας, με το ένα μέτρο χιόνι.
Πάσχα Ελλήνων σε κλίμα γιορτινό με νοσταλγία για την πατρίδα και συζητήσεις για το «νόστιμον ήμαρ», με καλαματιανό και τσιφτετέλι.
Οι σούβλες του Χουσεΐν δίπλα στη smart city του Μπιλ Γκέιτς στην Αριζόνα
Ο Γιάννης, ο Δημήτρης, ο Σπύρος και κάποιοι φίλοι τους Αμερικανοί θα βρεθούν σήμερα στην αυλή του Χουσεΐν και θα απολαύσουν ένα ελληνικό γεύμα με αρνί και κοκορέτσι, χειροποίητο χωριάτικο λουκάνικο με πράσο και πορτοκάλι, ντολμαδάκια και σαραγλί. Ο Χουσεΐν Άγκνους από τον Κένταυρο της Ξάνθης θα στήσει στην αυλή του σπιτιού του ένα γνήσιο ελληνικό γλέντι.
Το σπίτι της οικογένειας Άγκνους είναι στο Μπάκαϊ στην Αριζόνα και σε απόσταση αναπνοής από την έκταση των 2.800 στρ. που αγόρασε ο Μπιλ Γκέιτς για να φτιάξει μια smart city, ένα πρότζεκτ που ονομάζει Belmont, με κατοικίες, σχολεία, ξενοδοχεία και υποδομές τεχνολογίας αιχμής.
Το Μπάκαϊ των 80.000 κατοίκων ψηφίστηκε ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πόλη των ΗΠΑ το 2017 και το 2018. Κι εκεί έχουν ριζώσει κάποιοι λίγοι Έλληνες. «Θα βάλουμε σούβλες, θα φτιάξουμε ελληνικές λιχουδιές, θα έχουμε και κόκκινα αβγά. Λίγοι φίλοι Έλληνες θα μαζευτούμε για να νιώσουμε ότι είμαστε στην πατρίδα», λέει στη Voria ο Χουσεΐν, στέλνοντας παράλληλα ευχές στους συγγενείς του στην Ξάνθη και σε όλους τους Έλληνες πάνω στη γη. Πομάκος – «και υπερήφανος γι΄αυτό» βρέθηκε το 1984 στην Ουάσιγκτον κυνηγώντας το αμερικανικό όνειρο, ενώ από το 2014 βρίσκεται με την οικογένειά του στην Αριζόνα. Μέχρι πρόσφατα διατηρούσε ελληνικό εστιατόριο στο Avondale, το Xanthi Greek Food – στα εγκαίνια, τον Φεβρουάριο του 2020 παρέστη και ο δήμαρχος της πόλης Kenn Weise-, όπου, μεταξύ άλλων, σέρβιρε και τα χειροποίητα χωριάτικα λουκάνικα που έφτιαχνε με πράσο και πορτοκάλι και τον έκαναν ονομαστό σε όλη το Μπάκαϊ. Η σύζυγός του, Αϊσέ Μποντούρ, τύλιξε για σήμερα ντολμαδάκια, έφτιαξε λαχταριστές πατάτες φούρνου και άλλες ελληνικές συνταγές και για επιδόρπιο η παρέα των Ελλήνων, μαζί και Αμερικανοί γείτονες και φίλοι θα γευτούν σαραγλί, ραβανί και γαλακτομπούρεκο με πλούσιο σιρόπι.
«Προσπαθούμε να αναβιώσουμε τα έθιμα για να νιώθουμε νοερά ότι βρισκόμαστε στην πατρίδα. Οι σούβλες σήμερα θα είναι πιο πλούσιες από ότι τις απλές Κυριακές και στο τραπέζι θα μπουν πολλοί μεζέδες και μπίρες», λέει στη Voria ο Χουσεΐν Άγκνους, ο οποίος έκοψε ήδη από χθες φρέσκες ντομάτες, αγγουράκια, κολοκυθάκια και άλλα λαχανικά από τον κήπο του για το πασχαλινό τραπέζι. «Είμαστε λίγο σαν πρεσβευτές της Ελλάδας εδώ στην Αριζόνα, μας ρωτούν από πού ήρθαμε και ψάχνουν την Ξάνθη στους χάρτες της Google, τους λέμε πως και η Ρίτα Γουίλσον, η σύζυγος του Τομ Χανκς είναι από εκεί.
Τους αρέσει να τους μιλάμε για τη χώρα μας και την πλούσια ιστορία της», συμπληρώνει ο 65χρονος ομογενής. Όταν το γλέντι ανάψει και από τα ηχεία ακουστεί η φωνή του Βασίλη Καρρά και άλλοι γείτονες θα σπεύσουν στην αυλή του «Έλληνα που στήνει τα πιο ωραία γλέντια» και το φετινό πασχαλινό θα κρατήσει μέχρι πολύ αργά, με σύμμαχο και τον καλό καιρό, αφού στο Μπάκαϊ φόρεσαν ήδη τα καλοκαιρινά.
Στο Κράιστσερτς ψήνουν αρνάκι γάλακτος Νέας Ζηλανδίας
Το Κράστσερτς είναι η μεγαλύτερη πόλη του νότιου νησιού της Νέας Ζηλανδίας και η δεύτερη μεγαλύτερη αστική περιοχή μετά το Ώκλαντ. Σε αυτή την παραθαλάσσια πόλη στην άκρη του νότιου Ειρηνικού, ζουν περίπου 400 Έλληνες και Κύπριοι. Οι παλιότεροι είναι χονδρέμποροι ψαριών και έχουν σκάφη για την ανοιχτή θάλασσα, οι νεότεροι, όσοι έφτασαν εκεί μετά το 2011 είναι κυρίως μηχανικοί και γεωλόγοι. Η πόλη χτυπήθηκε από 7,1 Ρίχτερ στις 4 Σεπτεμβρίου του 2010 και από 6,3 Ρίχτερ στις 22 Φεβρουαρίου του 2011, η δεύτερη δόνηση μάλιστα άφησε πίσω της κοντά στους 100 νεκρούς. Κι έκτοτε πολλά κτήρια κατεδαφίστηκαν και χτίστηκαν από την αρχή.
Η ελληνική κοινότητα είναι από τις πιο δραστήριες της πόλης και σήμερα το πρωί μετά την κυριακάτικη, πασχαλινή λειτουργία στον Ναό της Παναγίας Χρυσοπαντάνασας -η λειτουργία τελέστηκε στα ελληνικά και στα αγγλικά, όπως και αυτή της Ανάστασης χθες βράδυ- εκατοντάδες Έλληνες και Κύπριοι θα βρεθούν μαζί σε μια μεγάλη αίθουσα, δίπλα από τον ναό για να γλεντήσουν. Στην αυλή θα ψήνουν αρνιά και στο εσωτερικό έχουν στηθεί μεγάλα τραπέζια με κόκκινα αβγά, τσουρέκια, κυπριακές φλαούνες με τυρί, σαλάτες και όσα εδέσματα θα φέρουν οι νοικοκυρές που προετοιμάζονταν όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα. Το κρέας θα είναι ντόπιο, αρνάκι γάλακτος, άλλωστε η περιοχή είναι ονομαστή για τις απέραντες φάρμες με αγελάδες, πρόβατα και ελάφια.
«Το Πάσχα είναι μια ευκαιρία να ανταμώνουμε και να γλεντάμε με την ψυχή μας. Το ετοιμάζουμε καιρό αυτό το γλέντι. υπάρχουν πολλά ελληνικά μαγαζιά που βοηθούν και φυσικά όλες οι οικογένειες προσφέρουν φαγητά και γλυκά». Στην άλλη πλευρά της βιντεοκλήσης με διαφορά 9 ωρών -τα μεσάνυχτα της μιας μέρας εδώ, έχει ξημερώσει η επόμενη στο Κράιστσερτς- βρίσκεται ο Κυριάκος Γεωργίου, ένας 56χρονος Κύπριος από τους πλέον δραστήριους της κοινότητας.
Ο Κυριάκος Γεωργίου με καταγωγή από το Παλαιοχώρι της Λευκωσίας έφυγε στα 25 του για διακοπές στη Νέα Ζηλανδία, ακολουθώντας έναν νεανικό του έρωτα, τη Βικτώρια και πλέον ρίζωσε εκεί… με τη Βικτώρια στο πλάι του και τους δύο γιους τους. Ασχολείται με το χονδρεμπόριο ψαριών, έχει ένα εστιατόριο, ενώ ηγείται της αποστολής με τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης για τα παιδιά του ορφανοτροφείου στα νησιά Φίτζι-σύντομα θα βρεθεί και πάλι κοντά τους.
«Είμαστε πολύ δεμένοι οι Έλληνες και οι Κύπριοι εδώ και φροντίζουμε να διατηρούμε τα έθιμά μας. Τα παιδιά μας μιλούν ελληνικά, μαθαίνουν παραδοσιακούς χορούς και συμμετέχουν ενεργά σε όλες τις εκδηλώσεις», λέει ο κ. Γεωργίου στη Voria.
H Ελένη Ιωάννου είναι ένα επίσης δραστήριο μέλος της κοινότητας και ήδη έχει ετοιμάσει έναν τεράστιο δίσκο με φλαούνες για το σημερινό πασχαλινό τραπέζι. Με τη βοήθεια της μητέρας της έβαψαν δεκάδες κόκκινα αβγά και οργάνωσαν τον εορταστικό διάκοσμο. «Είμαστε πολλοί και ενωμένοι, αυτό μας βοηθά να νιώθουμε κοντά στην πατρίδα. Βοηθάμε ο ένας τον άλλον, συμμετέχουμε σε δράσεις και εκδηλώσεις και το Πάσχα νιώθουμε σαν να είμαστε στα χωριά μας», αναφέρει η κ. Ιωάννου.
Στο Κράιστσερτς υπάρχουν 109 εθνικότητες και ο σεβασμός και η ανοχή στη διαφορετικότητα είναι έννοιες αυτονόητες. Σήμερα, ανήμερα του Πάσχα οι Έλληνες που προέρχονται από την Αθήνα, την Κρήτη, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία ανταμώνουν και ξεφαντώνουν υπό τους ήχους της παραδοσιακής μουσικής.
Πάσχα στο παγωμένο Σιγκλουφιόρδουρ με ένα μέτρο χιόνι
Σε ρυθμούς… Ισλανδίας θα περάσουν το Πάσχα οι Έλληνες της παγωμένης χώρας με τα ενεργά ηφαίστεια και την πανέμορφη φύση. Κι όταν λένε ρυθμούς Ισλανδίας εννοούν πάμπολλα σοκολατένια αβγά.
«Για τους Ισλανδούς, το Πάσχα σημαίνει κατανάλωση σοκολατένιων αβγών. Μπορούν να περνούν όλη τη μέρα τρώγοντας σοκολατένια αβγά», λέει στη Voria, ο Γιώργος Αλευράς που έζησε 8 χρόνια στο βορειότερο άκρο της χώρας, στο μονίμως παγωμένο Σιγκλουφιόρδουρ, όπου μάλιστα κάποια χρονιά βγήκαν με τον αδερφό του, Βασίλη και έστησαν μια ελληνική σημαία μέσα στο χιόνι.
Μετρημένοι στα δάχτυλα είναι πια οι Έλληνες που απόμειναν εκεί και ασχολούνται με το κυνήγι του μπακαλιάρου ή τα τουριστικά. Κι αυτοί θα περάσουν το Πάσχα οικογενειακά, ενώ στο τραπέζι θα βάλουν πιάτα και γεύσεις από Ελλάδα.
Οι αδερφοί Αλευρά, επέστρεψαν πριν λίγο καιρό στη γενέτειρά τους, το Μεσολόγγι, πίσω όμως έμεινε η μητέρα τους. Η Γιάννα Αλευρά, μετακόμισε στο Μπόργκανες (Borgarnes), όπου εργάζεται στην κουζίνα του εστιατορίου ενός μεγάλου ξενοδοχείου.
«Δυστυχώς ήμαστε μόνοι δύο Ελληνίδες εδώ στην πόλη, οπότε θα είναι λίγο μοναχικό το Πάσχα», σημειώνει με νοσταλγία η Γιάννα Αλευρά, η οποία έχει βάλει στο μενού του εστιατορίου μουσακά, παστίτσιο, μοσχάρι κοκκινιστό, αλλά και μπακλαβά με δικό της φύλλο, «λεπτό και τραγανό».
Η Ισλανδία συγκεντρώνει τα τελευταία χρόνια πολλούς Έλληνες που πηγαίνουν για δουλειά, αλλά όπως επισημαίνει η κ. Αλευρά, «έρχονται για σεζόν και φεύγουν. Είναι δύσκολες οι συνθήκες εδώ, κυρίως λόγω του καιρού. Πρέπει να έχει κανείς μεγάλη υπομονή για να αντέξει να βρίσκεται τόσο μακριά από την Ελλάδα».
Η ίδια πάντως αγαπά τη χώρα και παρότι έρχεται συχνά στο Μεσολλόγι, κάθε φορά θέλει να επιστρέψει στην Ισλανδία, όπου και χαίρεται να μαγειρεύει για τους ντόπιους και να τους συστήνει ελληνικές γεύσεις… σήμερα το μενού έχει και κατσικάκι με πατατούλες στον φούρνο.
Σούβλες και Άλκηστις Πρωτοψάλτη στη Μαδαγασκάρη
Σε κλίμα κατάνυξης 1.000-1.200 Χριστιανοί ορθόδοξοι, ντόπιοι στη συντριπτική πλειονότητά τους είπαν χθες βράδυ το Χριστός Ανέστη και σήμερα το πρωί παρακολούθησαν την πασχαλινή λειτουργία στον ναό των Αγίων Σιλουανού του Αθωνίτη (από τις μεγαλύτερες σύγχρονες μορφές του αγιορείτικου μοναχισμού) και Σωφρόνιου του Έσσεξ (αμφότεροι μόνασαν στο ρωσικό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα στο Άγιον Όρος), στην Τολιάρα της Μαδαγασκάρης.
Οι λειτουργίες έγιναν στα ελληνικά και στην τοπική διάλεκτο, τα μαλαγκάσι, από τον π. Πρόδρομο, επίσκοπο Τολιάρας και νοτίου Μαδαγασκάρης. Στην Τολιάρα, που βρέχεται από τη θάλασσα της Μοζαμβίκης, ζουν πλέον μόνο δύο αδέρφια ελληνικής καταγωγής, ενώ σε ολόκληρο το τέταρτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο, στον Ινδικό ωκεανό, έχουν απομείνει μόλις μερικές δεκάδες Έλληνες.
Αυτοί, θα συγκεντρωθούν σήμερα το μεσημέρι στο σπίτι του επιχειρηματία, πρώην επίτιμου προξένου Μαδαγασκάρης για την Ελλάδα και την Κύπρο, Παναγιώτη Ταλούμη, στην πρωτεύουσα, Ανταναναρίβο, για ένα πασχαλινό γλέντι με σούβλες και κόκκινα αβγά.
Τα γλέντια του κ. Ταλούμη -ο γιος του Γιάννης συνεχίζει την επιχειρηματική δραστηριότητα στο εμπόριο του καφέ και αποκαλείται ως «ο Ιντιάνα Τζόουνς του καφέ»- έχουν γράψει ιστορία, αφού συμμετείχαν σε αυτά 300-400 άτομα, Έλληνες και ντόπιοι, ενώ πριν μερικά χρόνια καλεσμένη ήταν η Άλκηστις Πρωτοψάλτη.
«Η κατάνυξη χαρακτηρίζει το Πάσχα στη νότια Μαδαγασκάρη. Στην περιφορά του Επιταφίου οι ντόπιοι προσθέτουν τα δικά τους ταφικά έθιμα και συμμετέχουν με σεμνότητα και πίστη. Υπάρχουν περίπου 20.000 Χριστιανοί σε όλο το νησί κι είναι συγκινητικό πως ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνεται», δήλωσε στη Voria, ο π. Πρόδρομος, επίσκοπος Τολιάρας και Νότιας Μαδαγασκάρης.
Η οικογένεια Ταλούμη είναι η μεγαλύτερη στον επιχειρηματικό χώρο, καθώς ο πατριάρχης αυτής, που πήγε στο νησί το 1958, σε ηλικία 15 ετών, δύο χρόνια πριν την ανεξαρτησία από τους Γάλλους, ασχολήθηκε συστηματικά με το εμπόριο αλατιού, την επεξεργασία καφέ, μπαχαρικών και βανίλιας.
Μέχρι τη δεκαετία του 1970 υπήρχαν περίπου 500 Έλληνες στη Μαδαγασκάρη, σήμερα έχουν απομείνει μερικές δεκάδες, οι περισσότεροι από την Κρήτη.
Δωδεκάνησα και την Πελοπόννησο που μάλιστα απασχολούνται στις επιχειρήσεις της οικογένειας Ταλούμη. «Παλιότερα οι Έλληνες είχαν ακμαία κοινότητα και κρατούσαν τα ήθη και τα έθιμα της πατρίδας. Το Πάσχα ήταν η ευκαιρία να σμίξουν όλοι μαζί και να γιορτάσουν», ανέφερε ο π. Πρόδρομος.
Σήμερα η οικογένεια Ταλούμη θα προσφέρει ένα ελληνικό γλέντι με γεύσεις, μουσική, χορούς και τραγούδια από την Ελλάδα για να μην ξεχνούν οι νεότεροι -όσοι έχουν μείνει στη Μαδαγασκάρη- πως αποτελούν τον σύνδεσμο του νησιού με μία ιστορική χώρα και με την Ευρώπη γενικότερα. Και θα στείλουν ευχές για υγεία και πρόοδο, σε κάθε Έλληνα, σε κάθε γωνιά της γης.
