Του Γιάννη Σιδέρη«Το ΠΑΣΟΚ ο κόσμος ως πέρυσι το είχε «εμπάργκο». Τώρα άρχισε να το ακούει, χωρίς όμως να σημαίνει ότι θα επιστρέψει. Πάντως είναι στο χέρι του αυτό τον αναποφάσιστο κόσμο που ήταν δικός του, να τον προσελκύσει. Είναι πιο εύκολο από το να ξαναπάει προς τον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί εκεί πήγε δοκιμαστικά».
Τα ανωτέρω είναι άποψη έμπειρου δημοσκόπου, προς τον γράφοντα. Είχαμε την ίδια άποψη, αλλά είναι διαφορετική η – μη – βαρύτητα της δικής μας εμπειρικής γνώμης, από την εγκυρότητα της γνώσης που απορρέει από επεξεργασμένες μετρήσεις της κοινής γνώμης.
«Είναι στο χέρι του ΠΑΣΟΚ»… αλλά προς στιγμήν δεν έχει δείξει πόσο στιβαρό είναι αυτό το χέρι. Η στάση των πρώην ψηφοφόρων απέναντί του, απεικονίζει ένα παζλ συναισθημάτων. Κυμαίνονται μεταξύ της νοσταλγίας των παλιών καλών ημερών, της πολιτικής συνάφειας και οικειότητας που νιώθουν με τον χώρο τους, αλλά και της έντονης αμφιβολίας αν το κόμμα τους δίνει πλέον προοπτική.
Προς το παρόν το ΠΑΣΟΚ παραδέρνει και χάνεται μέσα σε ένα λαβύρινθο απειράριθμων συζητήσεων, αμφιβολιών, αντιθέσεων, προτάσεων, περί της διεύρυνσής του, και σε μια αέναη συζήτηση περί των οργανωτικών μορφών και διαδικασιών, πως θα γίνει συνέδριο, ποιοι θα μετέχουν, πως θα επιλεγούν, ποιους και πόσους θα αντιπροσωπεύουν, γιατί τόσους, με ποιες ποσοστώσεις, ποιες θα είναι οι ιδεολογικές του συντεταγμένες, ποιο το όνομά του και ποιο το έμβλημά του. Ερωτήματα υπερπολιτικοποιημένων στελεχών, που φαντάζουν βυζαντινολογία, και απασχολούν ελάχιστα (και ήκιστα όταν απασχολούν), τους πολίτες, που χειμάζονται και συμπιέζονται μεταξύ των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας και της ερασιτεχνικής διοίκησης της παρούσας κυβέρνησης.
Αυτή η περιδίνηση ιδεολογικών συζητήσεων, οργανωτικών αναζητήσεων, καταμερισμού δύναμης, μεταξύ των συνεργαζόμενων δυνάμεων και διαφορετικών φωνών έκφρασης (ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΚΙΔΗΣΟ, Κινήσεις Πολιτών, ΕΔΕΜ) δεν δίνει την αίσθηση ενός ορμητικού ενθουσιώδους ξεκινήματος. Προς το παρόν τουλάχιστον, δίνει την αίσθηση μιας αγωνιώδους προσπάθειας επιβίωσης των επί μέρους τμημάτων – και είναι λάθος, γιατί η στιγμή είναι η κατάλληλη: Υπάρχει ένα μεγάλο τμήμα ανέστιων πολιτών, απογοητευμένων από την πρόσκαιρη απατηλή γοητεία του ΣΥΡΙΖΑ, που ορίζει τον εαυτό του στον χώρο της Κεντροαριστεράς, αλλά τα ερεθίσματα που εκπέμπει η ηγεσία της τους καθιστούν διστακτικούς.
Και όταν αναφερόμαστε σε ηγεσία, μιλάμε με τους σημερινούς όρους, πριν το συνέδριο του Ιουνίου, δηλαδή για το ΠΑΣΟΚ, καθώς ο κόσμος αυτό ξέρει, αυτό ψήφιζε, από αυτό δυσαρεστήθηκε, και προς αυτό κοιτάει διερευνητικά αν θα πρέπει να το ξαναεμπιστευθεί.
Οι καιροί επείγουν
Είναι ενδιαφέρουσες οι ιστορικές αναφορές στο Επινέ (προάστιο του Παρισιού όπου έγινε το ιδρυτικό συνέδριο του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, στο οποίο συμπτύχθηκε σε ένα κόμμα, ένας γαλαξίας πολιτικών ομάδων – σοσιαλιστικών, σοσιαλδημοκρατικών, φιλελευθέρων, αυτοδιαχειριστικών, ακόμη και καταστασιακών, που έδρασαν στον Μάη του 68), και από το οποίο ανέτειλε το άστρο του Μιτεράν. Μόνο που η Γαλλική σοσιαλδημοκρατία είχε χρόνο μπροστά της, η χώρα δεν βρισκόταν σε μνημόνιο, στην εξουσία δεν βρισκόταν μια παραπαίουσα κυβέρνηση ψευδεπίγραφης αριστεράς, ενώ η γαλλική κοινωνία ζούσε στην μακάρια εποχή της καταναλωτικής ευδαιμονίας.
Είμαστε στην μνημονιακή Ελλάδα, ανά πάσα στιγμή τα αδιέξοδα στα οποία βρίσκεται η κυβέρνηση μπορεί να την αναγκάσουν να κηρύξει εκλογές, και εξ αυτού οι καιροί καθίστανται ου μενετοί.
Η πραγματικότητα αυτή ορίζει και τις στρατηγικές. Το νέο κόμμα που θα ξεπηδήσει από το συντακτικό συνέδριο (στο οποίο θα διαμορφωθούν οι προγραμματικές θέσεις), πέραν της ιδεολογικής «φλυαρίας» που λίγους θα ενδιαφέρει, θα πρέπει να απαντήσει ευκρινώς στο λαό, ποιοι θα είναι οι σύμμαχοί του σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας. Το «μας χωρίζει άβυσσος από τη ΝΔ» της κας Γεννηματά –- μέλους της κυβέρνησης Σαμαρά – είναι απόηχος των δεκαετιών του 70 και του 80, όταν οι διαχωριστικές γραμμές ήταν ευκρινείς, και αντανακλούν το τότε ιδεολόγημα περί «προοδευτικών δυνάμεων». Αφήνουν δε, υποδόρια να εννοηθεί ότι ο φυσικός σύμμαχος είναι ο απομαζικοποιούμενος ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι στην ευχέρεια της αρχηγού του ΠΑΣΟΚ να διαπιστώσει αν αυτό είναι εφικτό και ανέφελο. Να διαπιστώσει πόσο δεκτικά είναι τα μεσαία στελέχη του κόμματος σε μια τέτοια προοπτική, ειδικά στην επαρχία, όταν κατά την πενταετή αντιμνημονιακή υστερία του ΣΥΡΙΖΑ, αξιοπρεπείς άνθρωποι, υπέστησαν ανελέητο bullying, και στήνονταν ηθικά στον τοίχο από τους συριζαίους, ως προδότες, Τσολάκογλου και γερμανοτσολιάδες.
Σήμερα συνεδριάζει η Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ. Η Φώφη Γεννηματά θα προσπαθήσει να συγκεράσει διαφωνίες των κομματικών πτερύγων περί του δέοντος γενέσθαι, ενώ προγραμματίζονται θεματικές διασκέψεις για επί μέρους προβλήματα, τα οποία θα ενσωματωθούν στο «Σχέδιο Ελλάδα», όπου θα επεξεργασθούν λύσεις για απαγκίστρωση από τα μνημόνια (λέμε τώρα).
Στην πορεία προς το συνέδριο θα συνεδριάσει φυσικά και η Κ.Ε. της ΔΗΜΑΡ, ενώ για τις 2 ως 4 Ιουνίου, έχει οριστεί πανελλαδική συνδιάσκεψη του ΚΙΔΗΣΟ του Γ. Παπανδρέου (για τον οποίο πολλοί πνέουν μένεα εντός του ΠΑΣΟΚ, επειδή διέσπασε το κόμμα, ελάχιστα πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου του 15). Στις 7 Ιουνίου θα συνεδριάσει και η ΕΔΕΜ (Ένωση Δημοκρατικής Εθνικής Μεταρρύθμισης).
Εν τω μεταξύ στις 29 Απριλίου θα ανακοινώσει την μετεξέλιξή της σε κόμμα, ο άλλος πόλος της Κεντροαριστεράς, η «Ωρα αποφάσεων», των Άννας Διαμαντοπούλου, Γιάννη Ραγκούση και Γιώργου Φλωρίδη. Αυτοί δεν θα ενταχθούν υπό την συλλογική. Σωστό ή όχι, το μέλλον θα δείξει.