Η Μάχη της Πέτρας ήταν η αναμέτρηση έβαλε τους τίτλους τέλους στην Ελληνική Επανάσταση και σηματοδότησε την πρώτη συνθηκολόγηση για τους Τούρκους!
Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 12 Σεπτεμβρίου του 1829, όταν δόθηκε η τελευταία μάχη της Ελληνική Επανάστασης. Τόπος; Το χωριό του Ελικώνα Σιάχος, που μετονομάστηκε σε Πέτρα σε ανάμνηση της μάχης στο στενό ανάμεσα σε Κωπαΐδα και Ελικώνα μεταξύ Λιβαδειάς και Βοιωτίας, εκεί όπου οι Τούρκοι έπαθαν πανωλεθρία.
Ο Δημήτριος Υψηλάντης έμελλε να ανοίξει την αυλαία των πολεμικών επιχειρήσεων των Επαναστατών το 1821 στον Προύθο, έμελλε και να την ρίξει στην Πέτρα. Πλάι στον Υψηλάντη παραστέκονταν με τους άνδρες τους ο Γεώργιος Δυοβουνώτης, ο Νικόλαος Κριεζώτης, ο Σπύρος Μήλιος και ο Γιώργης Σκουρτανιώτης. Διοικητές των στρατιωτικών δυνάμεων των Τουρκαλβανών ήταν ο Οτζάκ αγά Οσμάν και ο Ασλάν Μπέης Μουχουρτάρης. Το κύριο σώμα των αντιπάλων στρατιωτών αριθμούσε 5500 πεζούς και 600 ιππείς και 1500 άτακτους Αλβανούς. Οι Έλληνες ήταν περίπου 3000 ένοπλοι.
Αναμνηστική μαρμάρινη επιγραφή στο σημείο της Μάχης
Ο Ασλάν Μπέης είχε διαταχτεί να οδηγήσει εκτός Αττικοβοιωτίας τον τουρκικό στρατό, καθώς μαίνονταν οι μάχες του Ρωσοτουρκικού πολέμου στα ανατολικά και ο Σουλτάνος είχε ανάγκη ενισχύσεων. Όμως στη στενή διάβαση της Πέτρας περίμεναν τους Οθωμανούς οι άνδρες του Υψηλάντη και τους αποδεκάτισαν. Ο στρατός του Ασλάν Μπέη υπέστη οδυνηρή ήττα, γεγονός που υποχρέωσε τον επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων να υπογράψει συνθηκολόγηση, την πρώτη στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης στην οποία υποχρεώνονταν τακτικές τούρκικες δυνάμεις. Με την συνθηκολόγηση αυτή οι Τούρκοι υποχρεώθηκαν να εκκενώσουν την Ανατολική Ελλάδα, με εξαίρεση την Ακρόπολη της Αθήνας και του απόρθητου κάστρου Καράμπαμπα, που δέσποζε πάνω από την Χαλκίδα και η θέση του ήταν σπουδαίας στρατηγικής σημασίας, καθώς ελέγχει τα στενά του Ευρίπου και την πόλη της Χαλκίδας.
Στη μάχη της Πέτρας, σύμφωνα με πηγές, σκοτώθηκαν 100 Τούρκοι, πολλοί τραυματίστηκαν και ακόμα περισσότεροι αιχμαλωτίσθηκαν. Οι ελληνικές δυνάμεις μέτρησαν τρεις νεκρούς και 12 τραυματίες. Μετά τη Μάχη της Πέτρας, οι Τούρκοι δεν πάτησαν ποτέ το πόδι τους σε Ανατολική Στερεά και την Πελοπόννησο. Ηρωική ήταν η προσπάθεια του Γεώργιου Σκουρτανιώτη- αδελφός του σπουδαίου οπλαρχηγού Αθανασίου Σκουρτανιώτη- και του στρατιωτικού σώματός του, που απέκρουσαν τις κατά κύματα επιθέσεις των Τουρκαλβανών.