Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία έχουν συντάξει ένα νέο ειρηνευτικό συμφωνητικό 19 σημείων, αλλά άφησαν τα πιο ευαίσθητα πολιτικά στοιχεία να αποφασιστούν από τους προέδρους των χωρών, σύμφωνα με τον πρώτο αναπληρωτή, Ουκρανό υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Κισλίτσια, σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times.
Η Ουάσιγκτον είχε προηγουμένως ασκήσει πίεση στο Κίεβο να συμφωνήσει σε μια πρόταση 28 σημείων που είχε εκπονηθεί από αξιωματούχους των ΗΠΑ και της Ρωσίας και ξεπερνούσε πολλά από τα όρια της Ουκρανίας, σύμφωνα με την εφημερίδα.
Ο Κισλίτσια, ο οποίος συμμετείχε ως μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας στις κρίσιμες συνομιλίες στη Γενεύη, δήλωσε στους Financial Times ότι η συνάντηση ήταν μια «έντονη» αλλά «παραγωγική» προσπάθεια, η οποία οδήγησε σε ένα πλήρως αναθεωρημένο σχέδιο εγγράφου που άφησε και τις δύο πλευρές με «θετική» εντύπωση.
Μετά από ώρες επίπονων συνομιλιών που σχεδόν κατέρρευσαν πριν καν ξεκινήσουν, οι ομάδες των ΗΠΑ και της Ουκρανίας κατέληξαν σε συμφωνίες για διάφορα θέματα, αλλά «έβαλαν σε παρένθεση» τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία — συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων και των σχέσεων μεταξύ του ΝΑΤΟ, της Ρωσίας και των ΗΠΑ — για να τα συζητήσουν και να αποφασίσουν ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Το εδαφικό ζήτημα
Οι Ουκρανοί δήλωσαν ότι «δεν είχαν την εξουσιοδότηση» να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το έδαφος — ιδίως την παραχώρηση εδαφών, όπως πρότεινε το αρχικό σχέδιο — κάτι που, σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας τους, θα απαιτούσε εθνικό δημοψήφισμα.
Το νέο σχέδιο, σύμφωνα με τον Κισλίτσια, δεν έχει καμία σχέση με την προηγούμενη διαρρεύσασα έκδοση της ειρηνευτικής πρότασης που είχε προκαλέσει σάλο στο Κίεβο. «Πολύ λίγα πράγματα έχουν απομείνει από την αρχική έκδοση», είπε.
«Αναπτύξαμε ένα συμπαγές σώμα σύγκλισης και μερικά πράγματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε», είπε. «Τα υπόλοιπα θα χρειαστούν αποφάσεις από την ηγεσία».
Κάθε πλευρά θα μεταφέρει τώρα τα τελευταία σχέδια εργασίας στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο για να ενημερώσει τους προέδρους. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να προσεγγίσει τη Μόσχα για να επιδιώξει την προώθηση των συνομιλιών, είπε.
Τα αντίγραφα του σχεδίου που δόθηκαν στους επικεφαλής των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ήταν τα μόνα κείμενα που έφυγαν από την αίθουσα. Ο Kισλίτσα είπε ότι όλα τα άλλα αντίγραφα επιστράφηκαν στο τέλος της συνάντησης.
Προσεκτικοί και πρόθυμοι οι Αμερικανοί
Ο Κισλίτσια είπε ότι οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν την άποψη των Ουκρανών και ανοιχτοί σε προτάσεις. «Σχεδόν όλα όσα προτείναμε έγιναν αποδεκτά», είπε. Αν και οι συνομιλίες έληξαν με θετικό πρόσημο, παραλίγο να μην ξεκινήσουν, καθώς η ατμόσφαιρα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής ήταν «πολύ τεταμένη».
Οι Αμερικανοί είχαν φτάσει απογοητευμένοι από τις διαρροές στα μέσα ενημέρωσης τις ημέρες πριν από τη συνάντηση και τη δημόσια συζήτηση γύρω από την προέλευση του πρώτου σχεδίου πρότασης. «Οι πρώτες ώρες ήταν εντελώς…», είπε, κάνοντας μια παύση μερικών δευτερολέπτων, «κρεμασμένες από μια κλωστή».
Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συνομιλιών μεταξύ του Γέρμακ και της αμερικανικής αντιπροσωπείας για να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να επανέλθουν στις διαπραγματεύσεις. «Τελικά καταφέραμε να πάμε στην αμερικανική αποστολή και να ξεκινήσουμε πραγματικές συνομιλίες», είπε ο Κισλίτσια.
Βήμα – βήμα οι διαπραγματεύσεις
Μια μακρά πρωινή συνεδρίαση με τους Αμερικανούς επέτρεψε στους Ουκρανούς να εκφράσουν τις ανησυχίες και τα αιτήματά τους. Ακολούθησε ένα σύντομο διάλειμμα και μια λεπτομερής ανασκόπηση του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου, σημείο προς σημείο, είπε.
Ο Κισλίτσια δήλωσε ότι η αμερικανική πλευρά φάνηκε πρόθυμη να αποσύρει την πρόταση για την εισαγωγή ανώτατου ορίου 600.000 στρατιωτών στον ουκρανικό στρατό. Είπε ότι οι Αμερικανοί διαπραγματευτές άκουσαν προσεκτικά τα επιχειρήματα της Ουκρανίας και συμφώνησαν να λάβουν υπόψη τα σημεία αυτά.
«Συμφώνησαν ότι ο αριθμός του ουκρανικού στρατού στην έκδοση που διέρρευσε [του ειρηνευτικού σχεδίου] — όποιος και αν το συνέταξε — δεν ήταν πλέον στο τραπέζι», είπε. «Ο στρατός θα συνεχίσει να συζητεί τις ρυθμίσεις».
Η πρόταση για γενική αμνηστία για πιθανά εγκλήματα πολέμου στο αρχικό σχέδιο αναδιατυπώθηκε με τρόπο που αντιμετωπίζει «τα παράπονα εκείνων που υπέφεραν στον πόλεμο», είπε.
Σε ξεχωριστή συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε αργότερα την ίδια μέρα συμμετείχαν ευρωπαίοι σύμμαχοι, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Πριν από τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η Ουκρανία είχε πραγματοποιήσει ιδιωτικές συζητήσεις με ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας προκειμένου να συντονίσει τις θέσεις και να προσδιορίσει τις κοινές προτεραιότητες, ανέφερε ο Κισλίτσια.
Το ταξίδι Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον
Επαίνεσε επανειλημμένα την «εποικοδομητική συμμετοχή» της αμερικανικής ομάδας, ξεχωρίζοντας τους Rubio, Driscoll και Kushner. «Σε κανένα σημείο δεν είπαν: «Δεν θα το συζητήσουμε». Εξετάσαμε όλα τα σημεία προσεκτικά».
Έχουν γίνει συζητήσεις σχετικά με πιθανή επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον αυτή την εβδομάδα, προκειμένου να οριστικοποιηθεί η συμφωνία. Ωστόσο, ορισμένοι από τον κύκλο του Ουκρανού προέδρου τον συμβούλευσαν να παραμείνει στο Κίεβο, ώστε να μην διακινδυνεύσει μια νέα σύγκρουση με τον Τραμπ, η οποία θα μπορούσε να ανατρέψει την πρόοδο που επιτεύχθηκε το Σαββατοκύριακο.
Παραμένει ασαφές εάν ο Τραμπ θα θέλει ο Ζελένσκι να εγκρίνει το έγγραφο με την υπογραφή του. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι ο Ουκρανός ομόλογός του θα πρέπει να υποστηρίξει ένα σχέδιο μέχρι την Πέμπτη, ημέρα των Ευχαριστών στις ΗΠΑ.
Η Ουάσιγκτον πρέπει τώρα να αποφασίσει πώς και πότε θα παρουσιάσει το σχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο δήλωσε τη Δευτέρα ότι δεν έχει ακόμη δει ούτε ενημερωθεί για το αμερικανο-ουκρανικό σχέδιο.