Η εφημερίδα Turkiye Today δημοσίευσε ένα προφίλ του πρώην πράκτορα της ΕΥΠ, τον οποίο χαρακτηρίζει εμμονικό εχθρό της Τουρκίας, παραλείποντας όμως πολλές λεπτομέρειες της δράσης του
Την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου η εφημερίδα «Turkiye Today» δημοσίευσε ένα μεγάλο ρεπορτάζ για τον Σάββα Καλεντερίδη, πρώην επιχειρησιακό πράκτορα της ΕΥΠ, που έδρασε ποικιλοτρόπως στην Τουρκία τη δεκαετία του ‘90.
Το υπογράφει ο Χασάν Μεσούτ Οντέρ που εμφανίζει τον πρώην αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος αποσπάστηκε στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών στα αρχές της δεκαετίας του ‘90, ως έναν άνθρωπο που τρέφει για διάφορους λόγους βαθύ μίσος για την Τουρκία.
Του προσάπτει, λόγω της ποντιακής του καταγωγής, μια έντονη εχθρότητα για τη γείτονα χώρα από τότε που ήταν παιδί, αίσθηση που γιγαντώθηκε όταν πέρασε στη Σχολή Ευελπίδων.
Σύμφωνα με τον Οντέρ «ο Καλεντερίδης άρχισε να βλέπει τη σχέση στρατού-κράτους όχι ως επάγγελμα, αλλά ως "εθνικό ιερό καθήκον". Η στρατιωτική πειθαρχία, η αυστηρή υπακοή, η εθνική υπερηφάνεια και ένα δόγμα βασισμένο στην τουρκική απειλή διαμόρφωσαν την ταυτότητά του».
Παρά το γεγονός ότι ο δημοσιογράφος κάνει λόγο για τις δραστηριότητές του στην Τουρκία, μένει μόνο επιφανειακά σε αυτές κάνοντας λόγο για έναν ενεργό «πράκτορα πεδίου» που κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων.
Αποφεύγει όμως να μιλήσει γι’ αυτές τις δραστηριότητες με συγκεκριμένα περιστατικά ήδη γνωστά εδώ και χρόνια, όπως τη στρατολόγηση τριών Τούρκων αξιωματικών από τον Έλληνα πράκτορα.
Αντίθετα επιλέγει μια φράση που φέρεται να είχε πει ο Καλεντερίδης στο Ναϊρόμπι, όταν εκτυλισσόταν το θρίλερ με τον αρχηγό του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν, μιλώντας στο τηλέφωνο με τον αδερφό του Κώστα: «Φοβάμαι. Έξω έχει γεμίσει ο τόπος πράκτορες της MIT και της CIA. Δεν ξέρω αν θα επιβιώσω».
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο η φράση περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Νουρ Μπατάρ και όπως επισημαίνει στο ρεπορτάζ του αντανακλά τα συναισθήματα ενός ψυχικά τραυματισμένου ανθρώπου.
Η προσπάθεια αποδόμησης χαρακτήρα του Σάββα Καλεντερίδη συνεχίζεται όμως το ερώτημα που αυτόματα γεννιέται όταν κάποιος διαβάσει το συγκεκριμένο ρεπορτάζ είναι ένα.
Έχουν περάσει τριάντα δύο χρόνια από την εποχή που ο πρώην πράκτορας της ΕΥΠ άρχισε να δρα στην Τουρκία και είκοσι έξι από την απαγωγή του Οτσαλάν στο Ναϊρόμπι της Κένυας και την παράδοσή του σε πράκτορες της ΜΙΤ. Γιατί οι Τούρκοι συνεχίζουν να ασχολούνται με τον Σάββα Καλεντερίδη μετά από τόσα χρόνια;
Μάλλον θα έχουν τους λόγους τους.
Ο εμπορικός ακόλουθος και η εντολή δολοφονίας
Στο ρεπορτάζ του Οντέρ απουσιάζουν εντελώς επεισόδια από τη δράση του Σάββα Καλεντερίδη στη γείτονα χώρα από το 1994, όταν διαδέχθηκε τον αείμνηστο Βασίλη Γιαννόπουλο, ο οποίος τον είχε εκπαιδεύσει.
Επίσης τον αναφέρει ως στρατιωτικό ακόλουθο ενώ η διπλωματική ιδιότητα που είχε ο Καλεντερίδης ήταν εμπορικός ακόλουθος στο προξενείο της Σμύρνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι την εμπλοκή του στην υπόθεση Οτσαλάν το 1999, ο Έλληνας αξιωματικός ήταν ένας άγνωστος ακόμα και σε στελέχη της ΕΥΠ που τον έβλεπαν να έρχεται αραιά και πού στα κεντρικά της Υπηρεσίας, στο κτήριο της λεωφόρου Κατεχάκη.
Ο διάδοχος του Γιαννόπουλου στην Τουρκία, αποδείχτηκε κάτι σαν λίρα εκατό, αφού έσπασε κάθε ρεκόρ παραμονής μένοντας περίπου έξι χρόνια, τη στιγμή που οι αποσπασμένοι αξιωματικοί επιστρέφουν υποχρεωτικά μετά από τέσσερα.
Από την αρχή της δράσης του και διαθέτοντας μια μοναδική επικοινωνιακή ιδιότητα, ο Έλληνας αξιωματικός κινήθηκε μεθοδικά και επιλεκτικά στοχεύοντας συγκεκριμένους στόχους. Έτσι στρατολόγησε σταδιακά τρεις αξιωματικούς των «γειτόνων» μας σε αυτές τις αποστολές που καλύπτονται από τον χαρακτηρισμό «άκρως απόρρητη» και ελάχιστοι είχαν γνώση τους. Ήταν χάρη σε αυτή την επιχείρηση που η Ελλάδα απέκτησε διεξοδικά χαρτογραφημένες δεκάδες τουρκικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και βάσεις στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Επίσης είχαμε στην κατοχή μας για μεγάλο χρονικό διάστημα τους απόρρητους κώδικες επικοινωνίας της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο επισμηναγός Μεχμέτ Μπαρούτ και άλλοι δύο Τούρκοι αξιωματικοί-βασικοί «στόχοι» της συγκεκριμένης αποστολής συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν από Τουρκικό Στρατοδικείο σε πολυετή φυλάκιση. Ήταν μια πολύ μεγάλη επιτυχία της ΕΥΠ και του «αόρατου» Έλληνα πράκτορα που συνέχισε τη δράση του σε διάφορες περιοχές και πόλεις, φτάνοντας μέχρι την τουρκική ενδοχώρα.
«Ο άνθρωπος έκανε το τέλειο έγκλημα» ήταν η ατάκα που ακούστηκε χρόνια μετά από υψηλόβαθμο στέλεχος της ΜΙΤ και δικαιώνει σε μεγάλο βαθμό τον Έλληνα αξιωματικό που «όργωσε» την Τουρκία, παίρνοντας πάντα τις κατάλληλες προφυλάξεις.
Δεν έδωσε ποτέ το δικαίωμα στους Τούρκους να τον συλλάβουν, παρόλο που μετά από κάποια χρόνια άρχισαν πλέον να τον παρακολουθούν στενά, ψάχνοντας μια αφορμή ή ένα λάθος.
Δεν το έκανε ποτέ, ακόμα και όταν οι «γείτονες» τον επικήρυξαν με ένα εκατομμύριο δολάρια, λίγες ημέρες μετά την έκρηξη που διέλυσε ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στα βάθη της Ανατολίας.
Οι πληροφορίες της ΜΙΤ τον ήθελαν παρόντα στο συμβάν, που αποδόθηκε τελικά στους Κούρδους, ενώ η έκρηξη παρουσιάστηκε στα εγχώρια ΜΜΕ σαν πυρκαγιά σε διυλιστήριο.
Εκτός από την επικήρυξη, οι πληροφορίες ήθελαν την τότε πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ να υπογράφει την εντολή δολοφονίας του Καλεντερίδη, ενώ μια δεύτερη εντολή εξόντωσης ήρθε λίγο αργότερα σε μια άτυπη συνάντηση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας.
Το θρίλερ με τον Οτσαλάν
Επίσης τον αναφέρει ως στρατιωτικό ακόλουθο ενώ η διπλωματική ιδιότητα που είχε ο Καλεντερίδης ήταν εμπορικός ακόλουθος στο προξενείο της Σμύρνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι την εμπλοκή του στην υπόθεση Οτσαλάν το 1999, ο Έλληνας αξιωματικός ήταν ένας άγνωστος ακόμα και σε στελέχη της ΕΥΠ που τον έβλεπαν να έρχεται αραιά και πού στα κεντρικά της Υπηρεσίας, στο κτήριο της λεωφόρου Κατεχάκη.
Ο διάδοχος του Γιαννόπουλου στην Τουρκία, αποδείχτηκε κάτι σαν λίρα εκατό, αφού έσπασε κάθε ρεκόρ παραμονής μένοντας περίπου έξι χρόνια, τη στιγμή που οι αποσπασμένοι αξιωματικοί επιστρέφουν υποχρεωτικά μετά από τέσσερα.
Από την αρχή της δράσης του και διαθέτοντας μια μοναδική επικοινωνιακή ιδιότητα, ο Έλληνας αξιωματικός κινήθηκε μεθοδικά και επιλεκτικά στοχεύοντας συγκεκριμένους στόχους. Έτσι στρατολόγησε σταδιακά τρεις αξιωματικούς των «γειτόνων» μας σε αυτές τις αποστολές που καλύπτονται από τον χαρακτηρισμό «άκρως απόρρητη» και ελάχιστοι είχαν γνώση τους. Ήταν χάρη σε αυτή την επιχείρηση που η Ελλάδα απέκτησε διεξοδικά χαρτογραφημένες δεκάδες τουρκικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και βάσεις στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Επίσης είχαμε στην κατοχή μας για μεγάλο χρονικό διάστημα τους απόρρητους κώδικες επικοινωνίας της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο επισμηναγός Μεχμέτ Μπαρούτ και άλλοι δύο Τούρκοι αξιωματικοί-βασικοί «στόχοι» της συγκεκριμένης αποστολής συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν από Τουρκικό Στρατοδικείο σε πολυετή φυλάκιση. Ήταν μια πολύ μεγάλη επιτυχία της ΕΥΠ και του «αόρατου» Έλληνα πράκτορα που συνέχισε τη δράση του σε διάφορες περιοχές και πόλεις, φτάνοντας μέχρι την τουρκική ενδοχώρα.
«Ο άνθρωπος έκανε το τέλειο έγκλημα» ήταν η ατάκα που ακούστηκε χρόνια μετά από υψηλόβαθμο στέλεχος της ΜΙΤ και δικαιώνει σε μεγάλο βαθμό τον Έλληνα αξιωματικό που «όργωσε» την Τουρκία, παίρνοντας πάντα τις κατάλληλες προφυλάξεις.
Δεν έδωσε ποτέ το δικαίωμα στους Τούρκους να τον συλλάβουν, παρόλο που μετά από κάποια χρόνια άρχισαν πλέον να τον παρακολουθούν στενά, ψάχνοντας μια αφορμή ή ένα λάθος.
Δεν το έκανε ποτέ, ακόμα και όταν οι «γείτονες» τον επικήρυξαν με ένα εκατομμύριο δολάρια, λίγες ημέρες μετά την έκρηξη που διέλυσε ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στα βάθη της Ανατολίας.
Οι πληροφορίες της ΜΙΤ τον ήθελαν παρόντα στο συμβάν, που αποδόθηκε τελικά στους Κούρδους, ενώ η έκρηξη παρουσιάστηκε στα εγχώρια ΜΜΕ σαν πυρκαγιά σε διυλιστήριο.
Εκτός από την επικήρυξη, οι πληροφορίες ήθελαν την τότε πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ να υπογράφει την εντολή δολοφονίας του Καλεντερίδη, ενώ μια δεύτερη εντολή εξόντωσης ήρθε λίγο αργότερα σε μια άτυπη συνάντηση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας.
Το θρίλερ με τον Οτσαλάν
Στη λίστα που κυκλοφορεί στην αίθουσα, το όνομα του Έλληνα αξιωματικού φιγουράρει πρώτο όμως ο Καλεντερίδης καλυπτόμενος πίσω από την ιδιότητα του εμπορικού ακολούθου στο προξενείο της Σμύρνης, καταλαβαίνει ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει, όταν οι Τούρκοι που αναγνώριζε σταματούν να τον παρακολουθούν.
Αντιλαμβάνεται ότι νέα πρόσωπα προσπαθούν να τον έχουν από κοντά, και η διορατικότητά του είναι τέτοια, που διαισθάνεται ότι ετοιμάζονται να τον δολοφονήσουν. Κινητοποιώντας το δικό του σύστημα ετοιμάζει τη διαφυγή του, η οποία θα γίνει βράδυ, όταν τρία αυτοκίνητα του ελληνικού προξενείου, θα φύγουν μαύρα μεσάνυχτα από τη Σμύρνη.
Στο ένα επιβαίνει ο Σάββας που θα επιστρέψει προσωρινά στην Ελλάδα, λίγο πριν ακολουθήσει τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν από την Αθήνα, στην Κέρκυρα και μετά στο μοιραίο ταξίδι της Κένυας.
Στο βιβλίο του «Παράδοση Οτσαλάν: «Η ώρα της αλήθειας» είχε γράψει πόσο παραξενεύτηκε όταν πήρε εντολή να μεταβεί στην Κένυα η οποία έβριθε από κλιμάκια πρακτόρων της CIA, ακολούθησε όμως τη διαταγή που έλαβε. Το αεροπλάνο προσγειώνεται στο Ναϊρόμπι και όταν βλέπει τον Έλληνα πρεσβευτή Γιώργο Κωστούλα, ο οποίος υποτίθεται ότι θα υποδεχόταν ένα αξιωματούχο από τη Σερβία του συστήνεται άμεσα χωρίς καμία υπεκφυγή: «Ταγματάρχης Σάββας Καλεντερίδης, αποσπασμένος στην ΕΥΠ και από εδώ ο ηγέτης του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν».
Το θρίλερ που κατέληξε στην απαγωγή του Κούρδου ηγέτη μόλις έχει αρχίσει και τις επόμενες μέρες ο Έλληνας πράκτορας και πρεσβευτής θα ζήσουν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Η κυβέρνηση χειρίζεται άτσαλα την υπόθεση-το είχε πράξει σχεδόν από την αρχή της-και κάποια στιγμή ο Καλεντερίδης διατάσσεται από τον εκλιπόντα πλέον τότε διοικητή της ΕΥΠ Χαράλαμπο Σταυρακάκη να πετάξει τον Οτσαλάν έξω από την πρεσβευτική κατοικία.
Προς τιμήν του αρνήθηκε να το πράξει, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτε για να αποτρέψει την απαγωγή αρχικά και την παράδοση λίγο αργότερα του Κούρδου ηγέτη από ξένες μυστικές υπηρεσίες-πιθανότατα την CIA - σε κλιμάκιο ανδρών της ΜΙΤ.
Την επόμενη μέρα ο Καλεντερίδης θα διαβάσει στο ηλεκτρονικό πρωτοσέλιδο της Hurriyet - που πιθανόν να μην είδε ο Οντέρ ο οποίος επικαλείται πάρα πολλά δημοσιεύματα στο άρθρο του - τον τίτλο της πρώτης σελίδας στην οποία δέσποζε η φωτογραφία του: «Ο υπερπράκτορας της Ελλάδας παγιδευμένος στην Κένυα».
Ο τελευταίος άνθρωπος στον κόσμο που θα επιζητούσε την οποιαδήποτε δημοσιότητα είχε γίνει πλέον διάσημος, είχε «καεί» οριστικά και αμετάκλητα σαν πράκτορας, αλλά οι Τούρκοι φαίνεται ότι θα τον θυμούνται για χρόνια.
Αντιλαμβάνεται ότι νέα πρόσωπα προσπαθούν να τον έχουν από κοντά, και η διορατικότητά του είναι τέτοια, που διαισθάνεται ότι ετοιμάζονται να τον δολοφονήσουν. Κινητοποιώντας το δικό του σύστημα ετοιμάζει τη διαφυγή του, η οποία θα γίνει βράδυ, όταν τρία αυτοκίνητα του ελληνικού προξενείου, θα φύγουν μαύρα μεσάνυχτα από τη Σμύρνη.
Στο ένα επιβαίνει ο Σάββας που θα επιστρέψει προσωρινά στην Ελλάδα, λίγο πριν ακολουθήσει τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν από την Αθήνα, στην Κέρκυρα και μετά στο μοιραίο ταξίδι της Κένυας.
Στο βιβλίο του «Παράδοση Οτσαλάν: «Η ώρα της αλήθειας» είχε γράψει πόσο παραξενεύτηκε όταν πήρε εντολή να μεταβεί στην Κένυα η οποία έβριθε από κλιμάκια πρακτόρων της CIA, ακολούθησε όμως τη διαταγή που έλαβε. Το αεροπλάνο προσγειώνεται στο Ναϊρόμπι και όταν βλέπει τον Έλληνα πρεσβευτή Γιώργο Κωστούλα, ο οποίος υποτίθεται ότι θα υποδεχόταν ένα αξιωματούχο από τη Σερβία του συστήνεται άμεσα χωρίς καμία υπεκφυγή: «Ταγματάρχης Σάββας Καλεντερίδης, αποσπασμένος στην ΕΥΠ και από εδώ ο ηγέτης του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν».
Το θρίλερ που κατέληξε στην απαγωγή του Κούρδου ηγέτη μόλις έχει αρχίσει και τις επόμενες μέρες ο Έλληνας πράκτορας και πρεσβευτής θα ζήσουν πολύ δύσκολες καταστάσεις. Η κυβέρνηση χειρίζεται άτσαλα την υπόθεση-το είχε πράξει σχεδόν από την αρχή της-και κάποια στιγμή ο Καλεντερίδης διατάσσεται από τον εκλιπόντα πλέον τότε διοικητή της ΕΥΠ Χαράλαμπο Σταυρακάκη να πετάξει τον Οτσαλάν έξω από την πρεσβευτική κατοικία.
Προς τιμήν του αρνήθηκε να το πράξει, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτε για να αποτρέψει την απαγωγή αρχικά και την παράδοση λίγο αργότερα του Κούρδου ηγέτη από ξένες μυστικές υπηρεσίες-πιθανότατα την CIA - σε κλιμάκιο ανδρών της ΜΙΤ.
Την επόμενη μέρα ο Καλεντερίδης θα διαβάσει στο ηλεκτρονικό πρωτοσέλιδο της Hurriyet - που πιθανόν να μην είδε ο Οντέρ ο οποίος επικαλείται πάρα πολλά δημοσιεύματα στο άρθρο του - τον τίτλο της πρώτης σελίδας στην οποία δέσποζε η φωτογραφία του: «Ο υπερπράκτορας της Ελλάδας παγιδευμένος στην Κένυα».
Ο τελευταίος άνθρωπος στον κόσμο που θα επιζητούσε την οποιαδήποτε δημοσιότητα είχε γίνει πλέον διάσημος, είχε «καεί» οριστικά και αμετάκλητα σαν πράκτορας, αλλά οι Τούρκοι φαίνεται ότι θα τον θυμούνται για χρόνια.
Διονύσης Θανάσουλας
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ