Είχαμε, σήμερα, με την Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών μια γόνιμη ανταλλαγή απόψεων για τις διεθνείς εξελίξεις, κυρίως για τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις και για το πρόβλημα της Ελλάδας. Όπως είπα και στην κυρία Χίλαρι Κλίντον, η Νέα Δημοκρατία δεν συμφωνεί με τη λεγόμενη «συμμετοχή των Ιδιωτών» στο ρίσκο των κρατικών ομολόγων, για τρείς, κυρίως, λόγους:-- Πρώτον, γιατί αυτό οδηγεί σε «επιλεκτική χρεοκοπία». Που πολύ πιθανό να δημιουργήσει ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δυσκολεύεται πια να παρέχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες με ενέχυρο τα κρατικά ελληνικά ομόλογα. Πιθανώς, λοιπόν, να προκύψει πρόσθετο πρόβλημα ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.
-- Δεύτερον, γιατί η «επιλεκτική χρεοκοπία» θα δημιουργήσει πολύ αρνητική ψυχολογία μέσα στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να προκληθούν, και πάλι, ανεξέλεγκτες αντιδράσεις στην πραγματική οικονομία.
-- Τρίτον, γιατί η «αναδιάρθρωση χρέους», που θα ακολουθήσει την «επιλεκτική χρεοκοπία», θα έχει αρνητικές επιπτώσεις πάνω στο τραπεζικό σύστημα και στα ασφαλιστικά ταμεία, με επιπλέον αρνητικά αποτελέσματα και πάνω στη ρευστότητα και πάνω στην οικονομική μας δραστηριότητα.
Μ’ άλλα λόγια, η «επιλεκτική χρεοκοπία» θα επιτείνει την ύφεση από πάρα πολλές πλευρές.
Επειδή η κυβέρνηση προσπαθεί να «ωραιοποιήσει» την κατάσταση, αρκεί να επισημάνω τέσσερα στοιχεία:
* Πρώτον, ο Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο κ. Τρισέ, έχει αρνηθεί κάθε εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «επιλεκτική χρεοκοπία». Και, χθες ακόμα, επανέλαβε ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να δεχθεί ομόλογα χώρας που έκανε στάση πληρωμών, μερική ή γενική.
* Δεύτερον, δεν έχει ποτέ ξαναγίνει «επιλεκτική χρεοκοπία» σε κάποια χώρα-μέλος της Ευρωζώνης. Οι συνέπειές της είναι άγνωστες σε όλους και αβέβαιες για όλους.
* Τρίτον, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μία τέτοια «επιλεκτική χρεοκοπία», θα διαρκέσει λίγο. Στην Ουρουγουάη διάρκεσε λίγες εβδομάδες και σε δυόμισι μήνες η χώρα εκείνη κατάφερε να βγει στις αγορές και να δανειστεί ξανά. Εδώ κάτι τέτοιο είναι αδύνατο.
Ο λόγος που η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές σύντομα, είναι ότι, με την πολιτική που εφαρμόζεται, η ύφεση γίνεται χειρότερη, το έλλειμμα δεν υποχωρεί δυστυχώς και τώρα πια υπάρχει κίνδυνος να εκλείψει και η ρευστότητα.
* Τέταρτον, γιατί -παρά την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου που είχαμε τον περασμένο Μάρτιο- η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας χειροτέρεψε στους μήνες που ακολούθησαν.
Επομένως, η βελτίωση των όρων δανεισμού είναι μεν απαραίτητη, τη θέλουμε, αλλά όχι με τρόπους που θα προκαλέσουν έλλειψη ρευστότητας και μεγαλύτερη ύφεση μέσα στην Ελλάδα.
Μία τέτοια βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί βραχυχρόνια, με δικαίωμα επαναγοράς ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά. Κυρίως, όμως, μπορεί να επιτευχθεί μακροχρόνια, με την έκδοση του ευρωομολόγου. Αλλά αυτό σημαίνει ότι ξεπερνάμε την εμμονή στη συμμετοχή των ιδιωτών.
Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση, ως τώρα, δεν διαπραγματεύθηκε τίποτε.
Έτσι το Μνημόνιο καταδίκασε την Ελλάδα σε μιαν ύφεση χωρίς προηγούμενο, όταν όλες οι άλλες χώρες γνώριζαν οικονομική ανάκαμψη.
Μέχρι πριν λίγες μέρες, μας έλεγαν ότι με το Μεσοπρόθεσμο θα αποφύγουμε τη χρεοκοπία. Τώρα μας λένε ότι είναι αναπόφευκτη η «επιλεκτική χρεοκοπία», παρά το Μεσοπρόθεσμο, για να γίνει το χρέος μας «βιώσιμο»!
Τώρα πρέπει η κυβέρνηση να κάνει, επιτέλους, αυτό που δεν έκανε ως τώρα:
Να διαπραγματευθεί:
-- Χρειαζόμαστε ανάκαμψη για να ξεπεράσουμε την κρίση.
-- Χρειαζόμαστε ρευστότητα, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη.
-- Χρειαζόμαστε άμεση επενδυτική ενίσχυση από την Ευρώπη, για να ξεκινήσει η Ανάκαμψη.
-- Και χρειαζόμαστε βελτίωση των δανειακών όρων, χωρίς να μεσολαβήσει «επιλεκτική χρεοκοπία», που θα απειλήσει όλα τα άλλα…
Ο κ. Τρισέ, επιμένει πως όλα αυτά είναι πλέον ευθύνη των κρατών της Ένωσης, όχι των ιδιωτών.
Και η λύση μπορεί να δοθεί από τα κράτη, όχι από την ανάμιξη ιδιωτών.
Όλοι τώρα συζητούν για την τύχη της Ελλάδας, γιατί αφορά άμεσα την Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει ενεργό ρόλο σε αυτή τη διαπραγμάτευση.
Και η κυβέρνηση, επιτέλους, πρέπει να διαπραγματευθεί δυναμικά και ουσιαστικά.
-- Δεύτερον, γιατί η «επιλεκτική χρεοκοπία» θα δημιουργήσει πολύ αρνητική ψυχολογία μέσα στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να προκληθούν, και πάλι, ανεξέλεγκτες αντιδράσεις στην πραγματική οικονομία.
-- Τρίτον, γιατί η «αναδιάρθρωση χρέους», που θα ακολουθήσει την «επιλεκτική χρεοκοπία», θα έχει αρνητικές επιπτώσεις πάνω στο τραπεζικό σύστημα και στα ασφαλιστικά ταμεία, με επιπλέον αρνητικά αποτελέσματα και πάνω στη ρευστότητα και πάνω στην οικονομική μας δραστηριότητα.
Μ’ άλλα λόγια, η «επιλεκτική χρεοκοπία» θα επιτείνει την ύφεση από πάρα πολλές πλευρές.
Επειδή η κυβέρνηση προσπαθεί να «ωραιοποιήσει» την κατάσταση, αρκεί να επισημάνω τέσσερα στοιχεία:
* Πρώτον, ο Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο κ. Τρισέ, έχει αρνηθεί κάθε εξέλιξη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε «επιλεκτική χρεοκοπία». Και, χθες ακόμα, επανέλαβε ότι η Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να δεχθεί ομόλογα χώρας που έκανε στάση πληρωμών, μερική ή γενική.
* Δεύτερον, δεν έχει ποτέ ξαναγίνει «επιλεκτική χρεοκοπία» σε κάποια χώρα-μέλος της Ευρωζώνης. Οι συνέπειές της είναι άγνωστες σε όλους και αβέβαιες για όλους.
* Τρίτον, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μία τέτοια «επιλεκτική χρεοκοπία», θα διαρκέσει λίγο. Στην Ουρουγουάη διάρκεσε λίγες εβδομάδες και σε δυόμισι μήνες η χώρα εκείνη κατάφερε να βγει στις αγορές και να δανειστεί ξανά. Εδώ κάτι τέτοιο είναι αδύνατο.
Ο λόγος που η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές σύντομα, είναι ότι, με την πολιτική που εφαρμόζεται, η ύφεση γίνεται χειρότερη, το έλλειμμα δεν υποχωρεί δυστυχώς και τώρα πια υπάρχει κίνδυνος να εκλείψει και η ρευστότητα.
* Τέταρτον, γιατί -παρά την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου που είχαμε τον περασμένο Μάρτιο- η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας χειροτέρεψε στους μήνες που ακολούθησαν.
Επομένως, η βελτίωση των όρων δανεισμού είναι μεν απαραίτητη, τη θέλουμε, αλλά όχι με τρόπους που θα προκαλέσουν έλλειψη ρευστότητας και μεγαλύτερη ύφεση μέσα στην Ελλάδα.
Μία τέτοια βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί βραχυχρόνια, με δικαίωμα επαναγοράς ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά. Κυρίως, όμως, μπορεί να επιτευχθεί μακροχρόνια, με την έκδοση του ευρωομολόγου. Αλλά αυτό σημαίνει ότι ξεπερνάμε την εμμονή στη συμμετοχή των ιδιωτών.
Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση, ως τώρα, δεν διαπραγματεύθηκε τίποτε.
Έτσι το Μνημόνιο καταδίκασε την Ελλάδα σε μιαν ύφεση χωρίς προηγούμενο, όταν όλες οι άλλες χώρες γνώριζαν οικονομική ανάκαμψη.
Μέχρι πριν λίγες μέρες, μας έλεγαν ότι με το Μεσοπρόθεσμο θα αποφύγουμε τη χρεοκοπία. Τώρα μας λένε ότι είναι αναπόφευκτη η «επιλεκτική χρεοκοπία», παρά το Μεσοπρόθεσμο, για να γίνει το χρέος μας «βιώσιμο»!
Τώρα πρέπει η κυβέρνηση να κάνει, επιτέλους, αυτό που δεν έκανε ως τώρα:
Να διαπραγματευθεί:
-- Χρειαζόμαστε ανάκαμψη για να ξεπεράσουμε την κρίση.
-- Χρειαζόμαστε ρευστότητα, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη.
-- Χρειαζόμαστε άμεση επενδυτική ενίσχυση από την Ευρώπη, για να ξεκινήσει η Ανάκαμψη.
-- Και χρειαζόμαστε βελτίωση των δανειακών όρων, χωρίς να μεσολαβήσει «επιλεκτική χρεοκοπία», που θα απειλήσει όλα τα άλλα…
Ο κ. Τρισέ, επιμένει πως όλα αυτά είναι πλέον ευθύνη των κρατών της Ένωσης, όχι των ιδιωτών.
Και η λύση μπορεί να δοθεί από τα κράτη, όχι από την ανάμιξη ιδιωτών.
Όλοι τώρα συζητούν για την τύχη της Ελλάδας, γιατί αφορά άμεσα την Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα πρέπει να έχει ενεργό ρόλο σε αυτή τη διαπραγμάτευση.
Και η κυβέρνηση, επιτέλους, πρέπει να διαπραγματευθεί δυναμικά και ουσιαστικά.