Οι αστρονόμοι επανεξέτασαν την μεγαλύτερη έκρηξη που έχει παρατηρηθεί ποτέ, πιθανώς την πιο μαζική έκρηξη από την εποχή της Μεγάλης Έκρηξης, με σκοπό να μάθουν περισσότερα για τις μυστηριώδεις εκρήξεις υψηλής ενέργειας που ονομάζονται εκρήξεις ακτίνων γάμμα (GRBs).
Εύστοχα ονομασμένη «Η Φωτεινότερη Όλων των Εποχών » ή «ΒΑΡΚΑ» και επίσημα ονομασμένη GRB 221009A, είναι η πιο ισχυρή GRB που έχει εντοπιστεί ποτέ. Και αυτό δεν είναι μικρό κατόρθωμα, αν σκεφτεί κανείς ότι μια τυπική GRB μπορεί να απελευθερώσει σε δευτερόλεπτα τόση ενέργεια όση θα εκπέμψει ο ήλιος σε ολόκληρη τη διάρκεια ζωής του, η οποία ανέρχεται σε 10 δισεκατομμύρια χρόνια.
Παρά την υψηλής ενέργειας φύση τους και την έντονη φωτεινότητά τους, ωστόσο, οι GRB έχουν πηγές που είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν. Για αυτόν τον λόγο, οι επιστήμονες θεωρούν τις GRB κάτι σαν αίνιγμα. Φαίνεται να προέρχονται εκτός του Γαλαξία μας , αλλά το σήμα ακτίνων γάμμα που παράγουν εξασθενεί καθώς ταξιδεύουν σε αυτές τις τεράστιες αποστάσεις.
Η πολυπλοκότητα των GRB και η δυσκολία εντοπισμού των πηγών τους
Σύμφωνα με το Space.com παρά τη φύση τους με υψηλή ενέργεια και την έντονη φωτεινότητά τους, οι GRB έχουν πηγές που είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν. Για αυτόν τον λόγο, οι GRB αποτελούν ένα είδος αινίγματος στην επιστημονική κοινότητα.
Φαίνεται ότι προέρχονται από πηγή έξω από τον Γαλαξία μας, αλλά το σήμα των ακτίνων γάμμα εξασθενεί όσο ταξιδεύει σε αυτές τις τεράστιες αποστάσεις.
Αν και οι GRB αναγγέλλουν την παρουσία τους με μια σύντομη φάση που διαρκεί από δευτερόλεπτα έως λεπτά, ακολουθεί ένα μεταφωτεινό φαινόμενο που μπορεί να πάρει από ώρες έως μήνες για να σβήσει.
Επίσης, υπάρχουν δύο διακριτοί τύποι GRB, που κατηγοριοποιούνται με βάση τη διάρκεια τους.
Η BOAT και η Σουπερνόβα που την προκάλεσε
Η BOAT, συγκεκριμένα, πιστεύεται ότι εκτοξεύτηκε όταν ένα τεράστιο αστέρι που βρισκόταν περίπου 2,4 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από εμάς εξερράγη σε σουπερνόβα στο τέλος της ζωής του.
Αυτή η έκρηξη θεωρείται ότι άφησε πίσω της μια μαύρη τρύπα αστρικής μάζας.
Οι αστρονόμοι ανίχνευσαν μια υπερβολή στη ροή ακτίνων γάμμα της BOAT, κάτι που υποδεικνύει ότι οι GRB έχουν μια σύνθετη φύση σε υψηλές ενέργειες. Αυτό θα μπορούσε να προσφέρει υποστήριξη στην ιδέα ότι οι εκρήξεις που δημιουργούν τους GRB σχηματίζουν δομημένους, πολυεπίπεδους πίδακες, μέσα στους οποίους τα σωματίδια επιταχύνονται σε υψηλές ενέργειες.

Η BOAT παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις 9 Οκτωβρίου 2022 από μια σειρά τηλεσκοπίων, συμπεριλαμβανομένων των διαστημικών τηλεσκοπίων Fermi και Swift της NASA.
Η εξαιρετική της φύση την ξεχώρισε αμέσως από άλλες GRB.
Αν και οι αστρονόμοι αρχικά ανίχνευσαν την BOAT ως μια εξαιρετικά φωτεινή λάμψη ακτίνων γάμμα υψηλής ενέργειας, αυτή η λάμψη ακολουθήθηκε από ένα μεταφωτεινό φαινόμενο που εξασθενεί σε πολλές συχνότητες φωτός, επιτρέποντας σε τηλεσκόπια που δεν βασίζονται σε ακτίνες γάμμα να την μελετήσουν.
Η ανάλυση και οι περιορισμοί των ακτίνων γάμμα υψηλής ενέργειας
Η ομάδα αυτή πραγματοποίησε την ανάλυσή της με το πρωτότυπο Τηλεσκόπιο Μεγάλου Μεγέθους (LST) (LST-1) στο Παρατηρητήριο Roque de los Muchachos στη Λα Πάλμα, Ισπανία.
Το LST άρχισε να παρατηρεί την BOAT περίπου μία ημέρα και οκτώ ώρες μετά την αρχική έκρηξη που εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της φάσης ολοκλήρωσης του τηλεσκοπίου, και υπό τις δύσκολες συνθήκες του πλήρους φεγγαριού.
Οι παρατηρήσεις του LST-1 της BOAT φαίνεται να υποδεικνύουν ότι αυτή η GRB τροφοδοτείται από έναν πολυεπίπεδο πίδακα, ο οποίος αποτελείται από έναν κεντρικό κώνο ύλης υψηλής ταχύτητας, περιβεβλημένο από έναν ευρύτερο σωλήνα ύλης με πιο αργή κίνηση.
Αυτό όχι μόνο αντιβαίνει στα μοντέλα που υποστηρίζουν ότι τα πλάσματα πιδάκων έχουν δομή που μοιάζει περισσότερο με το σχήμα ενός καπέλου, με το “γείσο” να αποτελείται από σωματίδια χαμηλής ενέργειας, αλλά υποδεικνύει επίσης τη φύση του κεντρικού κινητήρα που τροφοδοτεί αυτούς τους πίδακες.