«Φως» στο δημοψήφισμα του 2015, τις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα αλλά και
την σχέση που είχε μαζί του, έριξε το βράδυ της Δευτέρας (07.07.2025), ο πρώην
Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος.
Μιλώντας στην εκπομπή «Ενώπιος Ενωπίω» με τον Νίκο Χατζηνικολάου, ο Προκόπης
Παυλόπουλος, κρατώντας χαμηλούς τόνους, μίλησε για το παρασκήνιο του
επεισοδιακού δημοψηφίσματος του 2015, την σύγχυση που επικρατούσε τόσο στους
ευρωπαϊκούς κόλπους όσο και μέσα στην ελληνική κυβέρνηση αλλά και για τα
πρακτικά της σύσκεψης που ζήτησε πρόσφατα ο Αλέξης Τσίπρας να δημοσιοποιηθούν.
«Αιφνιδιάστηκα με το δημοψήφισμα που ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας διότι δεν το
γνώριζα καθόλου. Μίλησε πρώτα με εμένα και μετά με την Μέρκελ και τον Όλαντ.
Και εκείνοι αιφνιδιάστηκαν. Του είπα πως δεν μπορώ να καταλάβω την επιλογή
αυτή αλλά ήθελα να του πω ένα πράγμα γιατί οι στιγμές ήταν κρίσιμες. Σε ό, τι
αφορά το αίτημα, γιατί ξέρω τι θα αντιμετωπίσω, -ξέρω καλά τι λέει το άρθρο
44, παράγραφος 2 του Συντάγματος-, για την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, η
οποία τροποποιήθηκε το 85-86, δεν μπορούσα να αρνηθώ ως Πρόεδρος της
Δημοκρατίας γιατί δεν είχα νομικό δικαίωμα. Από εκεί και πέρα μιλήσαμε πρώτον
για το χρονικό διάστημα που ήταν πολύ μικρό. Μου είχε πει Παρασκευή βράδυ.
Μέχρι την άλλη Κυριακή ήταν 8 ημέρες.
Δεύτερον ήταν το ερώτημα για το κρίσιμο εθνικό ζήτημα. “Δεν καταλαβαίνω ποιο
θα είναι το ερώτημα” του είπα. Μου απάντησε θα είναι η πρόταση που μας έκαναν,
αν την εγκρίνουμε ή όχι. Για την πρόταση εκείνη την οποία είχε ήδη απορρίψει,
είπε πως θα την θέσει σε δημοψήφισμα. Του είπα “μου δίνεις την ευκαιρία να σου
πω κάτι;”. Του λέω, “άρα μου λες πως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι το
δημοψήφισμα μέσα ή έξω από την Ευρωζώνη, γιατί αν είναι αυτό το ερώτημα, να
θυμάσαι παραβιάζουμε τη βασική αρχή που είπαμε. Στην περίπτωση που τεθεί έτσι
το ερώτημα και το αποτέλεσμα είναι αρνητικό, εγώ είμαι υποχρεωμένος να
αποχωρήσω από την προεδρία της Δημοκρατίας”. Μου είπε “σου είπα ποιο θα είναι
το ερώτημα” και του απάντησα εφόσον το ερώτημα δεν είναι μέσα ή έξω από την
Ευρωζώνη, τότε εσύ τι θα πεις, γιατί θα πρέπει να πεις κάτι. Ο Τσίπρας μου
είπε ότι θα πει στον λαό “όχι“. Άρα συνοψίζοντας, “θα πεις ότι μπαίνει σε
δημοψήφισμα η πρόταση και δεν σημαίνει ότι φεύγουμε από την Ευρώπη και πως αν
την άλλη Κυριακή το αποτέλεσμα βγει αρνητικό, την ίδια ώρα πρέπει να δηλώσεις
πως αυτό το αποτέλεσμα θα το χρησιμοποιήσεις για εκ νέου διαπραγμάτευση”»,
σχολίασε αρχικά.
«Συμφωνήσαμε πως η πρόταση δεν ήταν για να βγει η Ελλάδα από την Ευρώπη και
κλείσαμε το τηλέφωνο. Έγινε η συζήτηση στη Βουλή, μου στάλθηκε το διάταγμα και
το υπέγραψα. Ο Γιουνκέρ είχε αιφνιδιαστεί. Την Κυριακή το βράδυ μου έστειλε
μία πρόταση για να την δώσω στον πρωθυπουργό για να κάνουμε αίτηση και να
μπούμε σε πρόγραμμα πάλι. Την πρόταση την έδωσα στον Αλέξη Τσίπρα και μου
απάντησε “την βρίσκω ενδιαφέρουσα”. Έγιναν 2 συζητήσεις, τότε ήταν που ο
Δραγασάκης Δευτέρα βράδυ, είχε την σύσκεψη και τον ρώτησαν τι θα γίνει με το
δημοψήφισμα και εκείνος απάντησε “αφήστε να δούμε αν θα γίνει”. Δυστυχώς την
Τρίτη ναυάγησαν όλα και την Τετάρτη είχαμε capital controls», συνέχισε.
Για το ζήτημα των πρακτικών από τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών την επομένη
του δημοψηφίσματος, ο Προκόπης Παυλόπουλος απάντησε:
«Προφανώς κρατήσαμε πρακτικά εκτός από ένα σημείο. Για τη δημοσίευσή τους ήδη
πήραν απάντηση και την εποχή της κυρίας Σακελλαροπούλου όταν έγινε το αίτημα
της κυρίας Κωνσταντοπούλου και από τον κύριο Τασούλα στην περίπτωση αυτή. Οι
απαντήσεις και των δύο Προέδρων είναι θεσμικώς, εκείνες που έπρεπε να είναι».
Για τη λήξη της προεδρικής του θητείας, δήλωσε:
«Αν με ρωτάτε, λοιπόν, ποια είναι η στιγμή εκείνη που αισθάνθηκα μια
αγαλλίαση, να πω αυτή τη φράση, που ταιριάζει σε αυτή τη περίπτωση, ή μια
ικανοποίηση, ή ένα “ουφ”, για να το πω έτσι, ήταν η στιγμή που έφευγα από την
Προεδρία της Δημοκρατίας στις 13 Μαρτίου του 2020…»
Η εισβολή του Λαφαζάνη
Ο Προκόπης Παυλόπουλος επιβεβαίωσε, επίσης, ότι περίπου δύο ώρες μετά την
έναρξη του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης έφτασε
στην Προεδρία της Δημοκρατίας και ζήτησε να δει τον Αλέξη Τσίπρα.
«Άνοιξε η πόρτα και μου είπαν ότι ήρθε ο Λαφαζάνης και θέλει να μιλήσει με τον
Τσίπρα που μου είπε να διακόψουμε για να δούμε τι συμβαίνει. Είδα ότι η
συνάντηση διαρκούσε. Όπως έμαθα ο Λαφαζάνης είπε στον Τσίπρα ότι με τη
μεθόδευση αυτή το "όχι" θα γίνει "ναι" και αγνοούσε μια πρόταση που είχε γίνει
από την πλευρά της Ρωσίας. Ότι ο Πούτιν ήθελε να βοηθήσει την Ελλάδα με
χρήματα και αν χρειαζόταν να κοπεί νόμισμα για να φύγουμε από την Ευρωζώνη»
περιέγραψε ο κ. Παυλόπουλος.
Τότε ο ίδιος, «είπα στον Τσίπρα ότι πρέπει να επικοινωνήσει. Ο Λαφαζάνης
χειριζόταν πράγματα που αγνοούσα και δεν μπορούσα να τα φανταστώ. Οι δύο τους
πήγαν στο γραφείο του Γενικού Γραμματέα της Προεδρίας και επικοινώνησε ο
Τσίπρας με τον Πούτιν που του δήλωσε πλήρη άγνοια. Και αυτό δεν το λέω εγώ, το
λέει ο ίδιος, όπως περιγράφει ο Ολάντ στο βιβλίο του, ότι μια-δύο ημέρες μετά
από αυτά του είπε "επειδή ενδεχομένως έχεις ακούσει ότι μπλέκομαι στην Ελλάδα,
δεν ξέρω ποιοι με μπλέκουν, εγώ τους έχω πει να παραμείνουν στην Ευρώπη».
Ερωτηθείς για τα πρακτικά του συμβουλίου, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας
απάντησε «βεβαίως κρατήθηκαν» προσθέτοντας ότι ο Αλέξης Τσίπρας και η Ζωή
Κωνσταντοπούλου που ζήτησαν τη δημοσιοποίησή τους «πήραν απάντηση από την
κυρία Σακελλαροπούλου και τον κ. Τασούλα, και οι απαντήσεις και των δύο είναι
θεσμικές»
Το τηλεφώνημα σε ανοιχτή ακρόαση με τους τραπεζίτες της ΕΚΤ
ήταν Παρασκευή 10 που έγινε στη Βουλή, 10 και 11 Ιουλίου ήταν η μαραθώνια
συζήτηση στις Βρυξέλλες για να υπάρξει συμφωνία και αυτό ήταν που στις 15 του
μηνός ψηφίστηκε από τη Βουλή και εκεί έληξε, για να εγκριθεί αυτό από τη Βουλή
θα μπορούσα να σας πω τι συνέβη.
Μιλώντας, δε, για τη φορτισμένη συζήτηση στη Βουλή για την έγκριση της
συμφωνίας που είχε κάνει ο Αλέξης Τσίπρας μετά την πολύωρη διαπραγμάτευση στις
Βρυξέλλες, ο Προκόπης Παυλόπουλος θυμήθηκε: «το βράδυ της συζήτησης στη Βουλή
πήρα ένα τηλεφώνημα από την ΕΚΤ που συνεδρίαζαν οι τραπεζίτες γιατί την
επόμενη ημέρα συνεδρίαζε το Eurogroup. Επειδή αυτοί παρακολουθούσαν τη φασαρία
στη Βουλή ότι είχε σπάσει ο ΣΥΡΙΖΑ και ότι η Πρόεδρος της Βουλής (σ.σ. Ζωή
Κωνσταντοπούλου) είχε κατέβει από το βήμα, νόμιζαν ότι υπήρχε πρόβλημα. Εγώ
είπα στον Γιάννη Στουρνάρα "πες τους εγγυώμαι εγώ, εγώ θεωρώ ότι θα είναι πάνω
από 210 οι θετικές ψήφοι". Με πήρε μετά από λίγο ξανά τηλέφωνο και μου είπε
"να σας βάλω σε ανοιχτή ακρόαση να το πείτε στους τραπεζίτες"».
Προκόπης Παυλόπουλος: Όταν ήμουν ΠτΔ δεν κοιμήθηκα ούτε ένα βράδυ ήρεμος
Ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε μεταξύ άλλων σε στιγμές από τη θητεία του στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.
Συγκεκριμένα ανέφερε: «Αν με ρωτάτε, λοιπόν, ποια είναι η στιγμή εκείνη που αισθάνθηκα μια αγαλλίαση, να πω αυτή τη φράση, που ταιριάζει σε αυτή τη περίπτωση, ή μια ικανοποίηση, ή ένα “ουφ”, για να το πω έτσι, ήταν η στιγμή που έφευγα από την Προεδρία της Δημοκρατίας στις 13 Μαρτίου του 2020, όταν δηλαδή έφυγα από εκεί και έκανα μια αναδρομή πίσω. Και είπα και τώρα τελείωσαν όλα. Ξαναγύρνα στη δουλειά σου. Ξαναγύρνα στο πανεπιστήμιο», ανέφερε αρχικά.
Σε ερώτημα του Νίκου Χατζηνικολάου σχετικά με τις στιγμές μεγάλης αγωνίας κατά την πενταετή θητεία του στην Προεδρία της Δημοκρατίας, ο Προκόπης Παυλόπουλος απάντησε: «Και το είχα νιώσει και μια άλλη φορά. Όταν έφευγα από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, που ήταν ενιαίο με το Υπουργείο Εσωτερικών, την ημέρα που βγήκα από την πόρτα. Είχαμε χάσει τις εκλογές το 2009 και βγήκα από την πόρτα του Υπουργείου. Αλλά ήξερα ότι είχα κάνει το σωστό εκείνη την εποχή. Και όταν βγήκα από εκείνη την πόρτα περπατώντας για να χαιρετίσω τους ανθρώπους που ήταν στην πύλη της Κατεχάκη, τότε είπα μέσα μου “Είσαι τυχερός”. Δεν πίστευα, επειδή είχαμε χάσει τις εκλογές και εγώ ξαναγύριζα στη δουλειά μου, δεν πίστευα ότι θα μου ξανατύχει δεύτερη και σε μεγάλη κλίμακα αυτό το πράγμα. Δηλαδή, να ζήσω όλο αυτό».
«Τεράστια τιμή για μένα η Προεδρία της Δημοκρατίας. Όταν μπήκα όμως, δεν μπόρεσα ποτέ ένα βράδυ, κύριε Χατζηνικολάου, να κοιμηθώ ήρεμα. Να πω ότι ξέρεις, σήμερα ας κοιμηθώ. Πάντα ήταν η αγωνία του τι τέξεται η επιούσα, τι θα γίνει την επόμενη μέρα», σημείωσε ο κ. Παυλόπουλος.
Παυλόπουλος για Μέρκελ: Αυτά που λέει τώρα είναι η μισή αλήθεια
Στη διάρκεια της συνέντευξης, ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε και στις πρόσφατες δηλώσεις της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ.
«Και ευτυχώς που δεν έγινε τότε κανένα δημοψήφισμα, το οποίο θα τα πούμε και αυτό στην πορεία, η κυρία Μέρκελ το ήθελε πολύ. Του Γιώργου Παπανδρέου, μην ξεχνάμε, του είχε πει είναι απόλυτο δικαίωμά σου να πας να το κάνεις. Το ήθελε πολύ το δημοψήφισμα», είπε αρχικά.
Απαντώντας στην επισήμανση του Νίκου Χατζηνικολάου ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ελλάδα η κα Μέρκελ έκανε δηλώσεις του τύπου ότι δεν μπορεί να φανταστεί την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Ελλάδα και ότι περίπου ήταν απέναντι στον Σόιμπλε όταν εκείνος έκανε τέτοιες προτάσεις, ο Προκόπης Παυλόπουλος ανέφερε: «Χαίρομαι που το λέει μετά από τόσα χρόνια η κυρία Μέρκελ, πράγμα το οποίο είπαμε το 2015 από κοινού δύο άνθρωποι, ο Ζαν Κλοντ Γιουνγκέρ και εγώ. Είχαμε συμφωνήσει να κάνουμε τη δήλωση εκείνη την κρίσιμη περίοδο, όταν είχε έρθει ο Ζαν Κλοντ Γιουνγκέρ στην Αθήνα, μετά το δημοψήφισμα καιρό μετά, είχαμε πει ότι αυτό θα είναι το μότο που θα μείνει από τη συνάντηση: Ούτε η Ευρώπη μπορεί να έχει έξω την Ελλάδα γιατί δεν θα είναι ίδια, ούτε η Ελλάδα μπορεί να είναι έξω της Ευρώπης. Αλλά εδώ, ας αφήσουμε το δημοψήφισμα, θα πρέπει να πάμε λίγο πίσω. Γιατί άκουσα και εγώ τι είπε η κυρία Μέρκελ.
Θα θυμηθούμε το εξής, ότι πρέπει να αντιπαραβάλουμε αυτό που μας είπε, γιατί μας είπε, ότι ξέρετε εγώ έκανα τα πάντα για να μην αφήσω τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος ήθελε να βγάλει την Ελλάδα έξω και συγκινήθηκε μάλιστα προς αυτήν την κατεύθυνση. Χαίρομαι που το βλέπει έτσι, αλλά εγώ θα ήθελα να υπενθυμίσω κάτι, γιατί έχω διαβάσει και το βιβλίο της. Ο Σόιμπλε το έκανε τότε, μόνο που αυτό είναι μισή αλήθεια κύριε Χατζηνικολάου».
«Γιατί για να δούμε την πραγματικότητα, τη σφαιρική, όπως συνηθίζουμε να δούμε πραγματικότητα, πρέπει να γυρίσουμε να δούμε πώς μας επιβλήθηκε το μνημόνιο, το 2010. Και αυτά που θα σας πω τώρα, δεν τα λέω εγώ. Είναι συνέντευξη του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, Απρίλιο του 2023, στο συνάδελφό σας κύριο Αλέξη Παπαχελά, 8 μήνες πριν πεθάνει. Ξέρετε τι λέει ο κύριος Σόιμπλε; “Ναι βεβαίως” λέει, “εγώ είχα αυτή την αυστηρή θέση. Αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε να δούμε πώς επιβλήθηκε το μνημόνιο που διαμόρφωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Εγώ είχα πει στην κυρία Μέρκελ” – η συνέντευξη στη διάθεσή σας, μάλιστα είναι στο ένθετο της Καθημερινής την περασμένη Κυριακή – εκεί λοιπόν λέει ο Σόιμπλε: “Εγώ της έλεγα ότι πρέπει να είναι ευρωπαϊκή λύση. Γιατί δεν είναι δυνατόν να έχουμε χώρα του ευρώ και να μπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο είναι για τριτοκοσμικά κράτη και το οποίο δεν γνωρίζει από τα θέματα αυτά”.
Ξέρετε τι είπε τότε η απάντηση της κυρίας Μέρκελ; Όταν ο Σόιμπλε τότε έλεγε θέλω ευρωπαϊκή λύση. Το είπε και το λέει ο κύριος Σόιμπλε στη συνέντευξή του: “Δεν μπορεί να γίνει αυτό. Γιατί αν ακολουθήσουμε ευρωπαϊκό μηχανισμό, αν σχηματίσουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό” – που έπρεπε να φτιαχτεί εκείνη την ώρα – και ήταν εύκολο να φτιαχτεί, η αλήθεια είναι – τότε λέει “οι Ευρωπαίοι στους θεσμούς είναι επιεικείς απέναντι στους εταίρους. Άρα πρέπει να μπει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να είναι αυστηρό στη μεταρρύθμιση”. Αυτό είναι έργο της κας Μέρκελ. Αλλά αυτός που έφτιαξε αυτό το μνημόνιο, που λέγεται κύριος Τόμσεν, που δεν είχαν ιδέα. Ένα μνημόνιο, το οποίο είναι από την αρχή μέχρι το τέλος λάθος. Γι’ αυτό, θα μου πεις, Παυλόπουλε τα λες αυτά τώρα; Όχι. Πόσες φορές κύριε Χατζηνικολάου, μιλώντας με την Μέρκελ, μιλώντας με τον Στάινμαϊερ, με τόσους άλλους, κατέληγαν: “εμείς θα είμαστε συνεπείς με τις υποχρεώσεις μας τις μνημονιακές, αν και η Ελλάδα επωμίστηκε βάρη, τα οποία δεν της ανήκαν, από λάθη άλλων. Αυτό, όποιος γκουγκλάρει – όπως λένε οι νέοι σήμερα – θα δει τις δηλώσεις μου. Αυτό υπονοούσα: το μνημόνιο από κορφής μέχρι ονύχων, λάθος. Από μια τεχνική που δεν την γνώριζε καν κανείς στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ευρώ, που δεν καταλάβαιναν τι γίνεται. Αυτή η γραμμή είναι εκείνη η οποία μας επιβλήθηκε από την κυρία Μέρκελ, ένα είδος Προκρούστειας κλίνης, στην οποία ξαπλώθηκε η ελληνική οικονομία», πρόθεσε.
Στη συνέχεια, ο Προκόπης Παυλόπουλος επισήμανε: «Και από εκεί και πέρα ο κύριος Σόιμπλε, προτεστάντης, τον ξέρω από τον καιρό που ήμαστε Υπουργοί Εσωτερικών – πέντε χρόνια ζήσαμε μαζί ως Υπουργοί Εσωτερικών στο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ο κύριος Σόιμπλε είχε ένα χαρακτηριστικό: είναι προτεστάντης. Όταν λάβει μια αποστολή θα την εκτελέσει μέχρι το τέλος. Τον έβαλε η κυρία Μέρκελ Υπουργό Οικονομικών, από εκεί και πέρα έπρεπε να εφαρμοστεί το μνημόνιο. Pacta sunt servanda, όπως μου έλεγε κάθε φορά που συναντιόμασταν. Από εκεί και πέρα, δεν τον κατηγορεί η κυρία Μέρκελ, γιατί εκτέλεσε αυτά που εκείνη τον είχε βάλει να κάνει».
