Μεγάλος αριθμός τεθωρακισμένων, βλημάτων, τυφεκίων αλλά κι εκπαίδευση πιλότων F-16 περιλαμβάνονται στις λίστες με τα πακέτα αμυντικής βοήθειας της Ελλάδας προς την Ουκρανία από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος μέχρι σήμερα. Το enikos.gr παρουσιάζει ποια είναι τα όπλα που έστειλε η Αθήνα στο Κίεβο.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Από τον Φεβρουάριο του 2022, που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ελλάδα έχει στείλει τέσσερα μεγάλα πακέτα αμυντικής βοήθειας προς την Ουκρανία και τουλάχιστον 5 μικρότερα. Σε αυτά περιλαμβάνονται τεθωρακισμένα, αντιαρματικά, μπαζούκας, τυφέκια, σφαίρες και βλήματα.
Αμέσως μόλις ξέσπασε ο πόλεμος 2 C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας έστειλαν μέσω Πολωνίας στην Ουκρανία το πρώτο πακέτο που περιλάμβανε τυφέκια (καλάζνικοφ ΑΚ-47) και κάποια πολυβόλα, πυρομαχικά φορητού οπλισμού, σφαίρες και κυρίως βλήματα πυροβολικού διαμετρήματος 155 χιλιοστών και τα παρελκόμενα αυτών.
Η δεύτερη φάση αποστολής αμυντικού περιλάμβανε αντιαρματικά όπλα, φορητούς πύραυλοι Stinger, ρουκέτες RPG και σύστημα πολλαπλών εκτοξευτών. «Το υλικό που έχει σταλεί δεν αποτελεί κρίσιμο επιχειρησιακά για τις ένοπλες δυνάμεις και δεν επηρεάζει τα αποθέματα μας. Επρόκειτο κυρίως για πυρομαχικά διαφόρων διαμετρημάτων τα οποία βρίσκονταν στις αποθήκες. Πρόκειται για τα όπλα της λεγόμενης «τρίτης» γραμμής και δεν επηρεάζεται συνολικά ούτε στο ελάχιστο η αμυντική μας διάταξη. Δεν αποτελεί κρίσιμο επιχειρησιακά υλικό για τις αμυντικές δυνάμεις. Διαθέτουμε (σ.σ. στις αποθήκες μας) όλα αυτά που παραχωρήθηκαν προς την Ουκρανία σε πραγματικά εικοσαπλάσιο – πενηνταπλάσιο αριθμό. Αν υπήρχε η πραγματική υπόνοια ότι θα αποδυναμώναμε την άμυνά μας φυσικά δεν θα διαθέταμε τίποτα απ’ όσα διαθέσαμε», δήλωνε ο τότε υπουργός Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Στο διάστημα που ακολούθησε, ο Ελληνικός Στρατός κατάφερε να κλείσει συμφωνίες αποστολής μεγάλου αριθμού βλημάτων από τις αποθήκες του που έληγαν και που θα έπρεπε να δαπανήσει μεγάλα ποσά για την καταστροφής τους. Απεναντίας, βρέθηκε να εισπράττει πολλά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, υπάρχουν και πολλά που δεν μπόρεσε να δώσει και να τα αντικαταστήσει με άλλα πιο σύγχρονης τεχνολογίας αμυντικά συστήματα.
Στην κορυφή των οπλικών συστημάτων που έδωσε η Ελλάδα είναι τα τεθωρακισμένα ΒΜΡ-1 που τα αντικατέστησε με τα γερμανικά MARDER. Πρόκειται για συνολικά 40 σοβιετικής προέλευσης ΤΟΜΑ ΒΜΡ-1 της δεκαετίας του ’80, τα οποία αντικατέστησε με 40 Marder, γερμανικής προέλευσης, πολύ ανώτερης τεχνολογίας και θωράκισης. Το πρόγραμμα περιλάμβανε την αποστολή συνολικά 100 BMP-1 και την αντικατάστασή τους από αντίστοιχο αριθμό Marder. Κάτι που τελούσε υπό την καθολική αποδοχή της ηγεσίας και των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Ωστόσο η πολιτική ηγεσία σταμάτησε το πρόγραμμα ανταλλαγής υπό τις πιέσεις κύκλων που βάφτισαν τα παρωχημένης τεχνολογίας Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης (ΤΟΜΑ) ως «υπερόπλα που απομείωναν τις αμυντικές ικανότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, ειδικά στα νησιά».
Με αυτή τη συνταγή, ωστόσο, είχε καταρτιστεί από τον τότε Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο, μία λίστα οπλικών συστημάτων σοβιετικής προέλευσης, που μπορούσαν να σταλούν στην Ουκρανία με την ταυτόχρονη αντικατάστασή τους από σύγχρονα δυτικής προέλευσης οπλικά συστήματα. Κινήσεις, που αν είχαν γίνει σήμερα δεν θα γινόταν συζήτηση για θόλους στο Αιγαίο, αφού η θωράκιση της χώρας θα είχε εκτοξευθεί σε άλλο επίπεδο.
Η λίστα
Από τον Δεκέμβριο του 2022, όπως αποκαλύψαμε πρώτοι στο enikos.gr, το ΓΕΕΘΑ σε συνεργασία με τα Επιτελεία Στρατού και Αεροπορίας, είχε καταρτίσει και επικαιροποιούσε σχέδιο αντικατάστασης του συνόλου των οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για πάγωμα όλων των σχέσεων με την Ρωσία, ως μέρος των κυρώσεων ενάντια στην εισβολή στην Ουκρανία.
Ειδικά η απόφαση για το πάγωμα όλων των σχέσεων σε συνδυασμό με την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας έχει δημιουργήσει ένα άνευ προηγουμένου πρόβλημα, που μπορεί να οδηγήσει στην απαξίωση των συστημάτων που διαθέτει η χώρα ακόμη και στην δημιουργία κενού στην ασφάλεια.
Όπως μάλιστα είχαμε αποκαλύψει, η μελέτη για την εν συνεχεία υποστήριξη των συστημάτων αυτών θα κοστίσει στον προϋπολογισμό τα επόμενα χρόνια 1,4 δισ. ευρώ, χωρίς να περιλαμβάνουν την αναβάθμισή τους, παρά μόνο όσα χρειάζονται για να παραμείνουν λειτουργικά. Κι αυτό με την προϋπόθεση ότι η Ρωσία θα δεχθεί να παράσχει τα απαραίτητα υλικά υποστήριξης και τις πιστοποιήσεις. Αλλά ακόμη κι αν η Ρωσία θελήσει να παράσχει την απαραίτητη υποστήριξη δε σημαίνει ότι θα το επιτρέψουν η ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Από την άλλη οι ΗΠΑ πίεζαν για την αποστολή συγκεκριμένων οπλικών συστημάτων προς την Ουκρανία, που αφενός μπορεί να υποστηρίξει υλικοτεχνικά αφού έχει εργοστάσια παραγωγής και συντήρησης κι αφετέρου γνωρίζουν να χειρίζονται τα στελέχη του ουκρανικού στρατού.
Μέχρι πρότινος υπήρχε νομικό πρόβλημα. Ότι η μεταπώληση ή παραχώρηση οποιουδήποτε ρωσικής προέλευσης οπλικού έπρεπε να φέρει την έγκριση της ρωσικής κυβέρνησης. Ωστόσο, μετά την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων στις απολύτως τυπικές, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ αναγνώρισε τη Ρωσική Ομοσπονδία ως «κράτος τρομοκράτη». Αυτό άλλαξε τα δεδομένα ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο «απορωσοποίησης» του ελληνικού οπλοστασίου. Κάτι που όμως δεν έγινε ποτέ.
«Τίποτα ακάλυπτο»
Το ΓΕΕΘΑ επεξεργάστηκε το 2022 πολλές λύσεις οι οποίες «θα ανακοινωθούν όταν έρθει ο χρόνος» μας έλεγαν, τότε, στρατιωτικές πηγές. Ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος είχε δώσει σαφείς οδηγίες ότι «δεν θα μείνει τίποτα ακάλυπτο χωρίς πρώτα να έχει αντικατασταθεί από καλύτερο οπλικό σύστημα». Οδηγός για τις τελικές αποφάσεις αποτελεί η εμπειρία της ανταλλαγής των ΒΜΡ-1 με τα γερμανικά Marder.
Τα οπλικά συστήματα που ζητούντο να παραχωρηθούν ήταν κυρίως αντιαεροπορικά που υπηρετούν σε Στρατό και Αεροπορία. Πρόκειται για το πυραυλικό σύστημα S-300, και τα αντιαεροπορικά του Στρατού Ξηράς, τα TOR M-1 και τα OSA-ΑK.
Το ΓΕΕΘΑ είχε ξεκάθαρη γνώμη ότι και τα τρία όπλα μπορούν να αντικατασταθούν από την τελευταία έκδοση των Patriot και μάλιστα με 2 πυροβολαρχίες, από τα NASAMS και από τα Avenger αντίστοιχα.
Οι Patriot είναι γνωστοί για τις δυνατότητές τους και την αξιοπιστία τους. Δεν τους διαθέτει η Τουρκία και είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο στράφηκε στους S-400. Στην τελευταία έκδοσή τους έχουν ραντάρ εμπλοκής στα 100 χλμ και δυνατότητα κλειδώματος 100 στόχων. Το θετικό είναι ότι εφοδιάζονται πύραυλους που ήδη διαθέτει το ελληνικό οπλοστάσιο.
Οι NASAMS είναι νορβηγικής κατασκευής αυτοκινούμενο μέσης εμβέλειας (έως 30 χλμ) αντιαεροπορικό, που προορίζεται για την αντικατάσταση των TOR-M1. Τα θετικό είναι ότι εφοδιάζεται τους πυραύλους ΑΙΜ-120 που ήδη διαθέτει σε μεγάλο αριθμό η Πολεμική Αεροπορία, οπότε με την προμήθειά τους θα μπορέσουν να ενταχθούν άμεσα στην υπηρεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και δη την προστασία των νησιών.
Σε ότι αφορά τα OSA-AK ως αντικαταστάτης τους προωθούνταν τα αμερικανικής κατασκευής Avenger. Είναι τα γνωστά στον Ελληνικό Στρατό Hummer που φέρουν πύργο εκτόξευσης πυραύλων Stinger εμβέλειας 5 χλμ. Τόσο τα Hummer όσο και οι Stinger είναι συστήματα που χρησιμοποιούν οι Ένοπλες Δυνάμεις κι έτσι δεν θα υπάρξει περίοδος εξοικείωσης.
Το θετικό με τα παραπάνω είναι ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα αποκτούσαν ομοιοτυπία, θα δημιουργούσαν οικονομίες κλίμακος εξοικονομώντας οικονομικούς πόρους για άλλες ανάγκες και ταυτόχρονα θα διέθεταν συστήματα που θα λειτουργούν, θα έχουν υψηλές διαθεσιμότητες και το κυριότερο θα υποστηρίζονται υλικοτεχνικά.
Για αυτά είχε κάνει ουσιαστικές συζητήσεις ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στις ΗΠΑ τον Ιούλιο του 2022 ενώ υπάρχουν και σχετικές προβλέψεις στο σύμφωνο Φλώρου – Πάιατ, που είχε υπογραφεί στο ελληνικό πεντάγωνο.
Στο πλαίσιο της αναβαθμισμένης αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας (MDCA) Ελλάδας – ΗΠΑ ο δρόμος ήταν επί δύο ανοιχτός για την γρήγορη προώθηση των σχεδίων χωρίς να υπάρξει «τρύπα» στην άμυνα της χώρας. Όμως, πριν ακόμη κλείσει η πόρτα, μετά και τον χθεσινό καβγά Τραμπ – Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, κάποιοι φρόντισαν να την κλείσουν μήνες νωρίτερα, απαξιώνοντας κάθε προσφορά αμερικανικής βοήθειας από το απόθεμα των ενόπλων δυνάμεων.
t
