Η βουλευτής Α’ Αθήνας της ΝΔ Ντόρα Μπακογιάννη μιλώντας σήμερα στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΚΕ, για τη διοικητική μεταρρύθμιση τόνισε:
«Η μεταρρύθμιση δεν πρέπει να υπονομευθεί από πρόχειρες και υστερόβουλες αποφάσεις, όπως είχε συμβεί με τον «Καποδίστρια». Η προχειρότητα μπορεί να αποδειχθεί – όπως συνήθως συμβαίνει – άκρως επικίνδυνη, αφ’ εαυτής. Αν όμως προστεθεί σ’ αυτήν και η υστεροβουλία, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό. Η προχειρότητα στη χάραξη των ορίων και στη μεταφορά αρμοδιοτήτων, χωρίς τις αναγκαίες εξασφαλίσεις. Εξασφαλίσεις διοικητικές για τα κριτήρια των συνενώσεων και οικονομικές για τους πόρους. Και η υστεροβουλία, στην οποία προσφέρουν πάντοτε ευκαιρίες μικροπολιτικών υπολογισμών οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις. Όλα αυτά πρέπει να λείψουν.»
Ακολουθεί η ομιλία της Ντόρας Μπακογιάννη:
«Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που βρίσκομαι στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ. Ευχαριστώ από καρδιάς το Προεδρείο για την τιμή που μου κάνει να με περιλάβει μεταξύ των ομιλητών, ως πρώην Δήμαρχο Αθηναίων.
Θα θυμούνται πολλοί απ’ τους φίλους που βρίσκονται σ’ αυτήν εδώ την αίθουσα, ότι έχω δημόσια εκθέσει τις βασικές μου αρχές και τα πιστεύω για τη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας από πολύ παλιά. Πάνε μάλιστα 12 χρόνια από την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση των θέσεών μου.
Ιδιαίτερα έχω τοποθετηθεί -με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια και με ξεκάθαρες απόψεις- στα συνέδρια της ΚΕΔΚΕ, αλλά και στην Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Δήμαρχος Αθηναίων.
Για αιώνες ολόκληρους, αν επέζησε αυτός ο τόπος, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι, ακόμη και κάτω από τον κατακτητή, οργανώθηκε αποτελεσματικά σε ισχυρές αυτοδιοικητικές οντότητες. Θυμηθείτε τα 24 χωριά του Πηλίου που δρούσαν σαν ένα, τα ναυτικά νησιά, τα χωριά της Μάνης, και ένα σωρό άλλα που είμαι αναγκασμένη να παραλείψω αυτή τη στιγμή, και που άνθησαν όσο απολάμβαναν ισχυρό βαθμό αυτονομίας και παρήκμασαν κάτω από τον συγκεντρωτισμό του νεώτερου ελληνικού κράτους. Αυτό που ήταν τότε μια πραγματικότητα στην Ελλάδα, γίνεται σήμερα με τις Περιφέρειες της Ενωμένης Ευρώπης. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, όπως στην Ιταλία, τέτοια είναι η ισχύ των Περιφερειών, ώστε κράτησαν αυτές ζωντανό τον δυναμισμό της χώρας, δυναμισμό οικονομικό και πολιτιστικό, ακόμη και όταν το κεντρικό κράτος ήταν έρμαιο της διαφθοράς και της κακοδιοίκησης.
Η αυτοδιοίκηση είναι ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη. Είναι το επίπεδο λήψης αποφάσεων που έχει άμεση επαφή με τις τοπικές κοινωνίες. Είναι κέντρο αποφάσεων σημαντικών για την ποιότητα της ζωής, για την κοινωνική συνοχή, για την τοπική οικονομία, για το περιβάλλον, που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Είναι ο φορέας εξουσίας που ελέγχεται πιο άμεσα απ’ τους ίδιους πολίτες.
Αυτή είναι η δύναμη της αυτοδιοίκησης, που τη καθιστά καθοριστικό φορέα ανάπτυξης και αλληλεγγύης.
Γι΄ αυτό και θεωρώ ότι είναι θετικό, , το ότι, σε μια εποχή κρίσης των θεσμών και γενικότερης πολιτικής αναξιοπιστίας, τίθεται από την ελληνική κυβέρνηση επί τάπητος το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης. Και συνεχίζεται μια προσπάθεια που δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Και έχει σημασία το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει πάνω στις γενικές κατευθύνσεις και τους στόχους τους οποίους θέσαμε και επί των οποίων συμφωνήσαμε ως τοπική Αυτοδιοίκηση ήδη από το 2005. Διαμορφώθηκε δε η τελική πρόταση στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ το 2007 στην Κυλλήνη..
Η μεταρρύθμιση που ζητήσαμε φαίνεται ότι μπορεί να γίνει πλέον πραγματικότητα. Αν προχωρήσουμε σωστά μπορούμε, επιτέλους, να αλλάξουμε την ιστορική ανωμαλία που περιθωριοποίησε πριν από 180 χρόνια την αυτοδιοίκηση των Ελλήνων. Τον αγώνα αυτό θα τον δώσουμε μαζί. Γιατί τίποτα δεν μου έδωσε μια γεύση τόσο δυνατή του πόσα μπορεί να πετύχει κανείς στη μάχη για την καθημερινή αναβάθμιση της ζωής του πολίτη όσο η θητεία μου στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η προτεινόμενη θεσμική αλλαγή φαίνεται να καλύπτει – ως πρώτη προσέγγιση - τις βασικές απαιτήσεις που έχουν θέσει οι φορείς της Αυτοδιοίκησης:
* Δημιουργία Περιφερειών με αιρετό Περιφερειάρχη και αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο.
* Συγχώνευση των σημερινών Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων στις Περιφέρεις με προσπάθεια εκπροσώπησής τους, ως διαμερισμάτων των νέων Περιφερειών.
Αναδιαμόρφωση των Δήμων, με συγχωνεύσεις και εδώ, με βασικό στόχο να υπάρξουν μεγάλοι, ισχυροί και αποτελεσματικοί Δήμοι, για να πετύχουμε τη σύγκλιση του θεσμού της αυτοδιοίκησης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Αγαπητοί Σύνεδροι, Φίλες και φίλοι,
Οι γενικές αρχές είναι καλές. Αλλά, όπως πάντα “ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες” . Και εδώ οι “ λεπτομέρειες” θα είναι οι ίδιες οι ρυθμίσεις και οι θεσμικές εγγυήσεις που θα προβλεφθούν.
Για να πετύχει η μεταρρύθμιση που φέρει – μάλλον ανιστόρητα θα έλεγα – το όνομα “Καλλικράτης”, απαιτείται τέχνη και προσοχή. Απαιτούνται ισορροπίες ανάλογες του περίφημου αρχιτεκτονήματός του.
Αλλά, πριν φθάσουμε στις επιμέρους ρυθμίσεις, οφείλω να προσφέρω μια προειδοποίηση που, τολμώ να πω, ότι απηχεί τις απόψεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των παρευρισκομένων στην αίθουσα:
Η μεταρρύθμιση δεν πρέπει να υπονομευθεί από πρόχειρες και υστερόβουλες αποφάσεις, όπως είχε συμβεί με τον «Καποδίστρια».
Η προχειρότητα μπορεί να αποδειχθεί – όπως συνήθως συμβαίνει – άκρως επικίνδυνη, αφ’ εαυτής.
Αν όμως προστεθεί σ’ αυτήν και η υστεροβουλία, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό, φίλες και φίλοι.
Η προχειρότητα στη χάραξη των ορίων και στη μεταφορά αρμοδιοτήτων, χωρίς τις αναγκαίες εξασφαλίσεις. Εξασφαλίσεις διοικητικές για τα κριτήρια των συνενώσεων και οικονομικές για τους πόρους. Και η υστεροβουλία, στην οποία προσφέρουν πάντοτε ευκαιρίες μικροπολιτικών υπολογισμών οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις.
Όλα αυτά πρέπει να λείψουν.
Φίλες και φίλοι, σεβόμενη το χρόνο σας θα περιοριστώ σε έξι συγκεκριμένες παρατηρήσεις:
Παρατήρηση 1η:
Προσοχή στα όρια των Περιφερειών και ως εκ τούτου στον αριθμό τους. Μικρότερος αριθμός Περιφερειών και με ορθολογικά (γεωγραφικά και άλλα) χαρακτηριστικά.
Ανέφερα ήδη, το μέγα λάθος της περιόδου του Όθωνας, τον συγκεντρωτισμό - που διαιωνίστηκε έκτοτε– και ο οποίος οδήγησε σε μαρασμό τις επιμέρους Περιφέρειες και τους Δήμους.
Οι Περιφέρεις πρέπει να έχουν ταυτότητα, ώστε να διεγείρουν την καλώς νοούμενη άμιλλα, που πρέπει εφεξής να ενθαρρύνουμε στην Ελλάδα. Την αίσθηση του ανήκειν, τον τοπικό πατριωτισμό.
Η Πελοπόννησος, ο Μωριάς, πώς θάναι Μωριάς χωρίς την Πάτρα, χωρίς την Ολυμπία;
Η Στερεά Ελλάδα, η Ρούμελη, πώς θάναι Ρούμελη χωρίς το Μεσολόγγι, και το Αγρίνιο;
Αναγνωρίζω, βέβαια, ότι η πιστή γεωγραφική αναπαραγωγή δεν είναι πάντα δυνατή.
Η Αττική π.χ. έχει υπερβολικά μεγάλο πληθυσμό, για να είναι «μαζί» με την υπόλοιπη Στερεά.
Η Μακεδονία αντίστοιχα, έχει πολύ μεγάλη έκταση, (ίση περίπου με το Βέλγιο) και η Θράκη πολύ μικρή. Ίσως λοιπόν Ανατολική Μακεδονία και Θράκη να πρέπει να συνυπάρξουν, όπως τώρα, και στο μέλλον. Αντιστοίχως, η Αττική, αναγκαστικά πρέπει να μείνει εκτός Στερεάς.
Όλα αυτά είναι βεβαίως ανοικτά στις προτάσεις τις δικές σας. Αλλά οι προτάσεις της κυβέρνησης θα πρέπει να τα λάβουν υπόψη όλα αυτά και να αποβάλλουν την όποια υστεροβουλία που τυχόν υποκρύπτεται στη χάραξη των ορίων Δήμων και Περιφερειών.
Παρατήρηση 2η:
Θέλει ιδιαίτερη προσοχή, φίλες και φίλοι, – σε σχέση με τη διοικητική μεταρρύθμιση – και το θέμα του εκλογικού συστήματος, όπως πάει να διαμορφωθεί: Η λογική της εκλογικής περιφέρειας στα όρια των υπό συγχώνευση Δήμων με προβληματίζει. Δεν είμαι, φυσικά, κατά της διασφάλισης της βασικής εκπροσώπησης, π.χ. με μία ποσόστωση για κάθε Διαμέρισμα ή παλιό Δήμο. Αλλά η παρούσα λογική της κυβέρνησης θα δημιουργήσει κάτι σαν συνομοσπονδιοποίηση, κατακερματισμό του πολιτικού σώματος στην Περιφέρεια, ακόμα και στον Δήμο, εμποδίζοντας την ανάδειξη ισχυρών δυνάμεων σε τοπικό επίπεδο, εμποδίζοντας την ανάδειξη δυνατών φωνών στην Περιφέρεια.
Παρατήρηση 3η:
Οι γενικές Διοικήσεις πρέπει να είναι όσες και οι Περιφέρειες. Το αντίθετο και πρόχειρο και αυθαίρετο είναι και νόημα δεν έχει, αφήνει δε υποψίες για υστεροβουλία. Και κυρίως θα ταλαιπωρήσει αδίκως τους πολίτες, αλλά και τους νέους αυτοδιοικητικούς φορείς.
Τα πράγματα είναι απλά: Εφόσον η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι Γενικές Διοικήσεις αναγκαστικώς θα υπάρχουν για να ασκούν κρατικές αρμοδιότητες, που κατά το Σύνταγμα δεν εκχωρούνται, τότε αυτό πρέπει να ισχύει για κάθε Περιφέρεια. Σε κάθε Περιφέρεια πρέπει να ασκούνται, παράλληλα, τόσο οι νέες αυτοδιοικητικές, όσο και οι κρατικές λειτουργίες.
Παρατήρηση 4η :
Απαιτείται ξεκάθαρη - και εξ αρχής – δεσμευτική θεσμική κατοχύρωση του διδύμου: Αρμοδιότητες – Πόροι.
Οι πόροι πρέπει, ξεκάθαρα, να “παρακολουθούν” τις αρμοδιότητες και να πηγάζουν απ’ αυτές.
Έχουμε ακούσει και ξανακούσει υποσχέσεις για πόρους και ποσοστά από εθνικούς πόρους(θυμηθείτε π.χ. το περίφημο 50% των τελών κυκλοφορίας). Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι υποσχέσεις αθετούνται. Τα δε ποσοστά των κεντρικών εσόδων δεν μεταβιβάζονται και παρακρατούνται από το κράτος. Άρα όσα αναφέρονται για ποσοστό επί του ΦΠΑ ή των φόρου ακίνητης περιουσίας, θα είναι αποδεκτά, εφόσον υπάρχει δεσμευτική και αδιαπραγμάτευτη καταβολή των σχετικών πόρων από την κεντρική εξουσία στους φορείς της αυτοδιοίκησης. Χωρίς «παζάρια» και χωρίς αυθαίρετες παρακρατήσεις.
Θα το πω ξεκάθαρα: Ας είναι ο “Καλλικράτης” μια καλή ευκαιρία να τελειώνουμε μ’ αυτές τις πρακτικές. Οι νέοι πόροι, καθώς και τα παρακρατηθέντα όλων αυτών των χρόνων, πρέπει να αποδοθούν στους Δήμους με οριστικό και αμετάκλητο τρόπο, χωρίς κυβερνητικές παλινωδίες και υστεροβουλίες.
Αλλά αυτό, φίλοι μου, δεν θα το ζητήσουμε, θα το απαιτήσουμε εξ αρχής. Είναι ο θεμέλιος λίθος του «Καλλικράτη»
Η αυτοδιοίκηση πρέπει να πάψει, οριστικά πια, να ‘ναι ο επαίτης της κεντρικής κυβέρνησης. Καλές οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, αλλά δεν είμαστε και τυφλοί. 331 Εκατομμύρια ευρώ από τους θεσμοθετημένους πόρους του 2009 έχουν ήδη παρακρατηθεί από το Σεπτέμβριο και δεν έχουν δοθεί στους δήμους. Αυτή είναι μια πολύ κακή αρχή για τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ένα δείγμα γραφής που υπονομεύει την αξιοπιστία της, ενόψει της δύσκολης περιόδου μετάβασης στις νέες δομές.
Παρατήρηση 5 , φίλες και φίλοι,
Η χωροταξική κατανομή των νέων Δήμων πρέπει να είναι ρεαλιστική και αντικειμενική. Όχι όπως στον “Καποδίστρια” που γινόταν, συχνά, με μικροκομματική λογική. Πρέπει να υπάρχουν συμφωνημένα από κοινού αναπτυξιακά, πληθυσμιακά, γεωγραφικά κριτήρια. Αντικειμενικά και σαφή. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Κριτήριο κοινής λογικής είναι ότι στο λεκανοπέδιο δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε συνενώσεις δήμων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων. Όπως επίσης υπάρχουν δήμοι οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί για το ΕΣΠΑ. Αυτό αποτελεί μια «προίκα», την οποία δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς. Δεν επιτρέπεται να χάσουμε πολύτιμους αναπτυξιακούς πόρους και χρόνο.
Προσέξτε: Ο πυρήνας της υπονόμευσης του νέου συστήματος μπορεί να προέλθει από την χωροταξική κατανομή. Και στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι θα αναμείνουμε να εξετασθεί σοβαρά το θέμα των μητροπολιτικών Δήμων για τα μεγάλα αστικά κέντρα. Προσωπική άποψη, την γνωρίζετε όλοι σας, την έχω υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη πρέπει να υπάρξει μητροπολιτικός Δήμος, μητροπολιτικός οργανισμός αυτοδιοίκησης.Το θέμα αυτό είναι κολοσσιαίο αφ’ εαυτού, και είμαι βεβαία ότι θα υπάρξει τελική διαβούλευση της ΚΕΔΚΕ, πριν το ξεκινήσει η Κυβέρνηση.
Παρατήρηση 6η - και τελευταία.
Διαφάνεια. Έλεγχος: Αρκετά πια το στραμμένο προς την αυτοδιοίκηση δάκτυλο για κακοδιαχείριση από εκείνους που καμιά φορά υπήρξαν οι ίδιοι πρωταθλητές σ΄ αυτήν. Δεν αγνοούμε φυσικά το πρόβλημα. Το πρόβλημα υπάρχει και είναι κρίσιμο θέμα για την αυτοδιοίκηση γιατί οδηγεί στην απαξίωση του θεσμού και των προσώπων που τον υπηρετούν. Πιστεύω ότι στην αυτοδιοίκηση συγκεντρώνεται ένα πολύτιμο κεφάλαιο από το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας που ασχολείται με τα κοινά. Άνθρωποι οι οποίοι με μεράκι, με δημιουργικότητα, με συνέπεια, με προοδευτικό πνεύμα, εργάζονται για το καλό του τόπου. Πρέπει αυτό το πολιτικό προσωπικό να βρει άμεσες λύσεις για να προστατευθεί το έργο και ο θεσμός. Το πρόβλημα υπάρχει και γι΄ αυτό πρέπει θεσμικά και έγκαιρα να εξαλειφθεί τώρα, με τη νέα ευκαιρία που μας προσφέρει η διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας. Ο δρόμος είναι ένας: διαφάνεια και αυστηρός έλεγχος. Σταθεροί και καθαροί κανόνες. Χρηστή διαχείριση και σεβασμός στο χρήμα των πολιτών. Ταυτόχρονα εξασφάλιση της καταστατικής θέσης των αιρετών της αυτοδιοίκησης.
Κυρίες και κύριοι Σύνεδροι, Φίλες και φίλοι,
Έκανα έξι – ουσιώδεις θέλω να πιστεύω - επισημάνσεις, ενόψει της νέας μεταρρύθμισης.
* Για τα όρια, τον αριθμό και την ταυτότητα των Περιφερειών.
* Για τις σχέσεις του εκλογικού συστήματος με τη διοικητική μεταρρύθμιση.
* Για την αντιστοίχηση γενικών Διευθύνσεων και Περιφερειών.
* Για τη θεσμική κατοχύρωση του διδύμου “ Αρμοδιότητες - Πόροι”.
* Για την χωροταξική κατανομή των νέων Δήμων.
* και τέλος για τη διαφάνεια και τον έλεγχο.
Τίποτα όμως δεν θα αποδώσει αν ξεχάσουμε τους εργαζομένους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Τα θέματά τους πρέπει, επιτέλους, να επιλυθούν και όχι να μπουν για μία ακόμη φορά κάτω από το χαλί.
Δεν μπορεί να καταλήγουν σε βάρος των εργαζομένων τα λάθη ή οι ανεπάρκειες των κυβερνήσεων, ή και των ίδιων των ΟΤΑ. Οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ κάνουν μερικές απ’ τις πιο δύσκολες δουλειές – και δεν αναφέρομαι μόνο στην καθαριότητα και τα άλλα εξωτερικά και δύσκολα καθήκοντα, όπως η συντήρηση του πρασίνου.
Πρέπει να τους προσέξουμε. Η νέα μεταρρύθμιση είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε τα θέματα των ΟΤΑ συνολικά.
Αγαπητοί Σύνεδροι,
Η κοινωνία μας, η οικονομία, το πολιτικό σύστημα ζουν σε μια περίοδο σκληρής δοκιμασίας.
Οι πολίτες αγωνιούν για το μέλλον της χώρας .
Αλλά η δοκιμασία, τότε μόνον θα ξεπερασθεί, αν δούμε την κρίση σαν ευκαιρία δημιουργική.
Και μια τέτοια ευκαιρία είναι η διοικητική μεταρρύθμιση.
Κανένας δεν δικαιούται να την αγνοήσει ή –ακόμα περισσότερο- να την τορπιλίσει:
· Ούτε η ίδια η Κυβέρνηση που την προτείνει, αν υποκύψει στη λογική της προχειρότητας και ιδίως της υστεροβουλίας.
· Ούτε η αντιπολίτευση, αν υποπέσει στη στείρα άρνηση, ενδημικό χαρακτηριστικό κάθε αντιπολίτευσης.
· Ούτε η κοινωνία, θεωρώντας τη διοικητική αναδιάρθρωση “ψύλλο στ’ άχυρα”, εν ώρα οικονομικής κρίσης ή και ξεβόλεμα από τοπικούς συμβιβασμούς.
· Ούτε, τέλος, οι ίδιοι οι άρχοντες των ΟΤΑ, με τη σκέψη σε κεκτημένα και με το φόβο των αλλαγών.
Φίλες και φίλοι,
Για να προχωρήσει ο τόπος μπροστά χρειάζονται μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές. Σε μια περίοδο που από τη μια η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης έχει χαρακτηριστικά εθνικής υπόθεσης, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από την άλλη, άνοιξε τρία κρίσιμα θέματα που αλλάζουν τη δομή της κοινωνίας μας: τη διοικητική μεταρρύθμιση, τον εκλογικό νόμο και τον τρόπο εκλογής των βουλευτών και το μεταναστευτικό. Για να βρούμε αποτελεσματικές και μακροπρόθεσμες λύσεις προϋπόθεση είναι να γίνει ανοικτός και ουσιαστικός διάλογος στην κοινωνία. Το μεταναστευτικό για παράδειγμα είναι ένα σύνθετο πρόβλημα. Αφορά την πολιτική που πρέπει να αποκτήσουμε επιτέλους για τους μετανάστες της 2ης γενιάς, αλλά και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της λαθρομετάναστευσης. Δεν μπορούμε να πηγαίνουμε από την μια υπερβολική θέση στην άλλη, από την πλειοδοσία στην απόρριψη. Σκοπός δεν μπορεί να είναι πως θα υφαρπάξουμε τις ψήφους είτε των μεταναστών είτε των όσων στέκονται επιφυλακτικοί και αμήχανοι απέναντι σ΄ αυτό το φαινόμενο. Και πάντως θέλω να κάνω μια παρατήρηση εδώ στο συνέδριό σας και μια έκκληση προς την κυβέρνηση. Εάν θέλει σοβαρά να συζητηθεί το μεταναστευτικό στην ελληνική κοινωνία χωρίς ακρότητες και να βρούμε εκείνη τη λύση που θα έχει τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας πρέπει σήμερα να δηλώσει ότι αποδεσμεύει τη συζήτηση του μεταναστευτικού από τις επόμενες Δημοτικές εκλογές, διότι άλλως πως συζήτηση σοβαρή δεν μπορεί να γίνει κυρίες και κύριοι σύνεδροι. Θα χαρακτηριστεί κάθε συζήτηση από υστεροβουλία. Είναι λάθος, είναι ένα θέμα που πρέπει να το συζητήσουμε, δεν μπορούμε να το συζητήσουμε με ορίζοντα οκτώ μηνών και με Δημοτικές εκλογές. Διότι την καλύτερη λύση να φέρει την έχει υπονομεύσει με το «καλημέρα σας.»
Όλα πρέπει να τα κουβεντιάσουμε, σε βάθος και αναλυτικά και να δώσουμε λύσεις προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Να αναζητήσουμε λύσεις σύνθεσης και μακράς πνοής, χωρίς ν’ ακολουθούμε τον δρόμο των προειλημμένων αποφάσεων από κανέναν.
Μέσα στην κρίση έρχεται μια ευκαιρία. Ας την αδράξουμε όλοι, χωρίς προχειρότητα και χωρίς υστεροβουλία. Καλή επιτυχία.»
Ακολουθεί η ομιλία της Ντόρας Μπακογιάννη:
«Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που βρίσκομαι στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ. Ευχαριστώ από καρδιάς το Προεδρείο για την τιμή που μου κάνει να με περιλάβει μεταξύ των ομιλητών, ως πρώην Δήμαρχο Αθηναίων.
Θα θυμούνται πολλοί απ’ τους φίλους που βρίσκονται σ’ αυτήν εδώ την αίθουσα, ότι έχω δημόσια εκθέσει τις βασικές μου αρχές και τα πιστεύω για τη διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας από πολύ παλιά. Πάνε μάλιστα 12 χρόνια από την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση των θέσεών μου.
Ιδιαίτερα έχω τοποθετηθεί -με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια και με ξεκάθαρες απόψεις- στα συνέδρια της ΚΕΔΚΕ, αλλά και στην Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Δήμαρχος Αθηναίων.
Για αιώνες ολόκληρους, αν επέζησε αυτός ο τόπος, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι, ακόμη και κάτω από τον κατακτητή, οργανώθηκε αποτελεσματικά σε ισχυρές αυτοδιοικητικές οντότητες. Θυμηθείτε τα 24 χωριά του Πηλίου που δρούσαν σαν ένα, τα ναυτικά νησιά, τα χωριά της Μάνης, και ένα σωρό άλλα που είμαι αναγκασμένη να παραλείψω αυτή τη στιγμή, και που άνθησαν όσο απολάμβαναν ισχυρό βαθμό αυτονομίας και παρήκμασαν κάτω από τον συγκεντρωτισμό του νεώτερου ελληνικού κράτους. Αυτό που ήταν τότε μια πραγματικότητα στην Ελλάδα, γίνεται σήμερα με τις Περιφέρειες της Ενωμένης Ευρώπης. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, όπως στην Ιταλία, τέτοια είναι η ισχύ των Περιφερειών, ώστε κράτησαν αυτές ζωντανό τον δυναμισμό της χώρας, δυναμισμό οικονομικό και πολιτιστικό, ακόμη και όταν το κεντρικό κράτος ήταν έρμαιο της διαφθοράς και της κακοδιοίκησης.
Η αυτοδιοίκηση είναι ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη. Είναι το επίπεδο λήψης αποφάσεων που έχει άμεση επαφή με τις τοπικές κοινωνίες. Είναι κέντρο αποφάσεων σημαντικών για την ποιότητα της ζωής, για την κοινωνική συνοχή, για την τοπική οικονομία, για το περιβάλλον, που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Είναι ο φορέας εξουσίας που ελέγχεται πιο άμεσα απ’ τους ίδιους πολίτες.
Αυτή είναι η δύναμη της αυτοδιοίκησης, που τη καθιστά καθοριστικό φορέα ανάπτυξης και αλληλεγγύης.
Γι΄ αυτό και θεωρώ ότι είναι θετικό, , το ότι, σε μια εποχή κρίσης των θεσμών και γενικότερης πολιτικής αναξιοπιστίας, τίθεται από την ελληνική κυβέρνηση επί τάπητος το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης. Και συνεχίζεται μια προσπάθεια που δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Και έχει σημασία το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει πάνω στις γενικές κατευθύνσεις και τους στόχους τους οποίους θέσαμε και επί των οποίων συμφωνήσαμε ως τοπική Αυτοδιοίκηση ήδη από το 2005. Διαμορφώθηκε δε η τελική πρόταση στο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ το 2007 στην Κυλλήνη..
Η μεταρρύθμιση που ζητήσαμε φαίνεται ότι μπορεί να γίνει πλέον πραγματικότητα. Αν προχωρήσουμε σωστά μπορούμε, επιτέλους, να αλλάξουμε την ιστορική ανωμαλία που περιθωριοποίησε πριν από 180 χρόνια την αυτοδιοίκηση των Ελλήνων. Τον αγώνα αυτό θα τον δώσουμε μαζί. Γιατί τίποτα δεν μου έδωσε μια γεύση τόσο δυνατή του πόσα μπορεί να πετύχει κανείς στη μάχη για την καθημερινή αναβάθμιση της ζωής του πολίτη όσο η θητεία μου στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Η προτεινόμενη θεσμική αλλαγή φαίνεται να καλύπτει – ως πρώτη προσέγγιση - τις βασικές απαιτήσεις που έχουν θέσει οι φορείς της Αυτοδιοίκησης:
* Δημιουργία Περιφερειών με αιρετό Περιφερειάρχη και αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο.
* Συγχώνευση των σημερινών Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων στις Περιφέρεις με προσπάθεια εκπροσώπησής τους, ως διαμερισμάτων των νέων Περιφερειών.
Αναδιαμόρφωση των Δήμων, με συγχωνεύσεις και εδώ, με βασικό στόχο να υπάρξουν μεγάλοι, ισχυροί και αποτελεσματικοί Δήμοι, για να πετύχουμε τη σύγκλιση του θεσμού της αυτοδιοίκησης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Αγαπητοί Σύνεδροι, Φίλες και φίλοι,
Οι γενικές αρχές είναι καλές. Αλλά, όπως πάντα “ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες” . Και εδώ οι “ λεπτομέρειες” θα είναι οι ίδιες οι ρυθμίσεις και οι θεσμικές εγγυήσεις που θα προβλεφθούν.
Για να πετύχει η μεταρρύθμιση που φέρει – μάλλον ανιστόρητα θα έλεγα – το όνομα “Καλλικράτης”, απαιτείται τέχνη και προσοχή. Απαιτούνται ισορροπίες ανάλογες του περίφημου αρχιτεκτονήματός του.
Αλλά, πριν φθάσουμε στις επιμέρους ρυθμίσεις, οφείλω να προσφέρω μια προειδοποίηση που, τολμώ να πω, ότι απηχεί τις απόψεις της συντριπτικής πλειοψηφίας των παρευρισκομένων στην αίθουσα:
Η μεταρρύθμιση δεν πρέπει να υπονομευθεί από πρόχειρες και υστερόβουλες αποφάσεις, όπως είχε συμβεί με τον «Καποδίστρια».
Η προχειρότητα μπορεί να αποδειχθεί – όπως συνήθως συμβαίνει – άκρως επικίνδυνη, αφ’ εαυτής.
Αν όμως προστεθεί σ’ αυτήν και η υστεροβουλία, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό, φίλες και φίλοι.
Η προχειρότητα στη χάραξη των ορίων και στη μεταφορά αρμοδιοτήτων, χωρίς τις αναγκαίες εξασφαλίσεις. Εξασφαλίσεις διοικητικές για τα κριτήρια των συνενώσεων και οικονομικές για τους πόρους. Και η υστεροβουλία, στην οποία προσφέρουν πάντοτε ευκαιρίες μικροπολιτικών υπολογισμών οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις.
Όλα αυτά πρέπει να λείψουν.
Φίλες και φίλοι, σεβόμενη το χρόνο σας θα περιοριστώ σε έξι συγκεκριμένες παρατηρήσεις:
Παρατήρηση 1η:
Προσοχή στα όρια των Περιφερειών και ως εκ τούτου στον αριθμό τους. Μικρότερος αριθμός Περιφερειών και με ορθολογικά (γεωγραφικά και άλλα) χαρακτηριστικά.
Ανέφερα ήδη, το μέγα λάθος της περιόδου του Όθωνας, τον συγκεντρωτισμό - που διαιωνίστηκε έκτοτε– και ο οποίος οδήγησε σε μαρασμό τις επιμέρους Περιφέρειες και τους Δήμους.
Οι Περιφέρεις πρέπει να έχουν ταυτότητα, ώστε να διεγείρουν την καλώς νοούμενη άμιλλα, που πρέπει εφεξής να ενθαρρύνουμε στην Ελλάδα. Την αίσθηση του ανήκειν, τον τοπικό πατριωτισμό.
Η Πελοπόννησος, ο Μωριάς, πώς θάναι Μωριάς χωρίς την Πάτρα, χωρίς την Ολυμπία;
Η Στερεά Ελλάδα, η Ρούμελη, πώς θάναι Ρούμελη χωρίς το Μεσολόγγι, και το Αγρίνιο;
Αναγνωρίζω, βέβαια, ότι η πιστή γεωγραφική αναπαραγωγή δεν είναι πάντα δυνατή.
Η Αττική π.χ. έχει υπερβολικά μεγάλο πληθυσμό, για να είναι «μαζί» με την υπόλοιπη Στερεά.
Η Μακεδονία αντίστοιχα, έχει πολύ μεγάλη έκταση, (ίση περίπου με το Βέλγιο) και η Θράκη πολύ μικρή. Ίσως λοιπόν Ανατολική Μακεδονία και Θράκη να πρέπει να συνυπάρξουν, όπως τώρα, και στο μέλλον. Αντιστοίχως, η Αττική, αναγκαστικά πρέπει να μείνει εκτός Στερεάς.
Όλα αυτά είναι βεβαίως ανοικτά στις προτάσεις τις δικές σας. Αλλά οι προτάσεις της κυβέρνησης θα πρέπει να τα λάβουν υπόψη όλα αυτά και να αποβάλλουν την όποια υστεροβουλία που τυχόν υποκρύπτεται στη χάραξη των ορίων Δήμων και Περιφερειών.
Παρατήρηση 2η:
Θέλει ιδιαίτερη προσοχή, φίλες και φίλοι, – σε σχέση με τη διοικητική μεταρρύθμιση – και το θέμα του εκλογικού συστήματος, όπως πάει να διαμορφωθεί: Η λογική της εκλογικής περιφέρειας στα όρια των υπό συγχώνευση Δήμων με προβληματίζει. Δεν είμαι, φυσικά, κατά της διασφάλισης της βασικής εκπροσώπησης, π.χ. με μία ποσόστωση για κάθε Διαμέρισμα ή παλιό Δήμο. Αλλά η παρούσα λογική της κυβέρνησης θα δημιουργήσει κάτι σαν συνομοσπονδιοποίηση, κατακερματισμό του πολιτικού σώματος στην Περιφέρεια, ακόμα και στον Δήμο, εμποδίζοντας την ανάδειξη ισχυρών δυνάμεων σε τοπικό επίπεδο, εμποδίζοντας την ανάδειξη δυνατών φωνών στην Περιφέρεια.
Παρατήρηση 3η:
Οι γενικές Διοικήσεις πρέπει να είναι όσες και οι Περιφέρειες. Το αντίθετο και πρόχειρο και αυθαίρετο είναι και νόημα δεν έχει, αφήνει δε υποψίες για υστεροβουλία. Και κυρίως θα ταλαιπωρήσει αδίκως τους πολίτες, αλλά και τους νέους αυτοδιοικητικούς φορείς.
Τα πράγματα είναι απλά: Εφόσον η Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι Γενικές Διοικήσεις αναγκαστικώς θα υπάρχουν για να ασκούν κρατικές αρμοδιότητες, που κατά το Σύνταγμα δεν εκχωρούνται, τότε αυτό πρέπει να ισχύει για κάθε Περιφέρεια. Σε κάθε Περιφέρεια πρέπει να ασκούνται, παράλληλα, τόσο οι νέες αυτοδιοικητικές, όσο και οι κρατικές λειτουργίες.
Παρατήρηση 4η :
Απαιτείται ξεκάθαρη - και εξ αρχής – δεσμευτική θεσμική κατοχύρωση του διδύμου: Αρμοδιότητες – Πόροι.
Οι πόροι πρέπει, ξεκάθαρα, να “παρακολουθούν” τις αρμοδιότητες και να πηγάζουν απ’ αυτές.
Έχουμε ακούσει και ξανακούσει υποσχέσεις για πόρους και ποσοστά από εθνικούς πόρους(θυμηθείτε π.χ. το περίφημο 50% των τελών κυκλοφορίας). Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι υποσχέσεις αθετούνται. Τα δε ποσοστά των κεντρικών εσόδων δεν μεταβιβάζονται και παρακρατούνται από το κράτος. Άρα όσα αναφέρονται για ποσοστό επί του ΦΠΑ ή των φόρου ακίνητης περιουσίας, θα είναι αποδεκτά, εφόσον υπάρχει δεσμευτική και αδιαπραγμάτευτη καταβολή των σχετικών πόρων από την κεντρική εξουσία στους φορείς της αυτοδιοίκησης. Χωρίς «παζάρια» και χωρίς αυθαίρετες παρακρατήσεις.
Θα το πω ξεκάθαρα: Ας είναι ο “Καλλικράτης” μια καλή ευκαιρία να τελειώνουμε μ’ αυτές τις πρακτικές. Οι νέοι πόροι, καθώς και τα παρακρατηθέντα όλων αυτών των χρόνων, πρέπει να αποδοθούν στους Δήμους με οριστικό και αμετάκλητο τρόπο, χωρίς κυβερνητικές παλινωδίες και υστεροβουλίες.
Αλλά αυτό, φίλοι μου, δεν θα το ζητήσουμε, θα το απαιτήσουμε εξ αρχής. Είναι ο θεμέλιος λίθος του «Καλλικράτη»
Η αυτοδιοίκηση πρέπει να πάψει, οριστικά πια, να ‘ναι ο επαίτης της κεντρικής κυβέρνησης. Καλές οι κυβερνητικές διαβεβαιώσεις, αλλά δεν είμαστε και τυφλοί. 331 Εκατομμύρια ευρώ από τους θεσμοθετημένους πόρους του 2009 έχουν ήδη παρακρατηθεί από το Σεπτέμβριο και δεν έχουν δοθεί στους δήμους. Αυτή είναι μια πολύ κακή αρχή για τη νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ένα δείγμα γραφής που υπονομεύει την αξιοπιστία της, ενόψει της δύσκολης περιόδου μετάβασης στις νέες δομές.
Παρατήρηση 5 , φίλες και φίλοι,
Η χωροταξική κατανομή των νέων Δήμων πρέπει να είναι ρεαλιστική και αντικειμενική. Όχι όπως στον “Καποδίστρια” που γινόταν, συχνά, με μικροκομματική λογική. Πρέπει να υπάρχουν συμφωνημένα από κοινού αναπτυξιακά, πληθυσμιακά, γεωγραφικά κριτήρια. Αντικειμενικά και σαφή. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Κριτήριο κοινής λογικής είναι ότι στο λεκανοπέδιο δεν πρέπει να προχωρήσουμε σε συνενώσεις δήμων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων. Όπως επίσης υπάρχουν δήμοι οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί για το ΕΣΠΑ. Αυτό αποτελεί μια «προίκα», την οποία δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς. Δεν επιτρέπεται να χάσουμε πολύτιμους αναπτυξιακούς πόρους και χρόνο.
Προσέξτε: Ο πυρήνας της υπονόμευσης του νέου συστήματος μπορεί να προέλθει από την χωροταξική κατανομή. Και στο σημείο αυτό θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι θα αναμείνουμε να εξετασθεί σοβαρά το θέμα των μητροπολιτικών Δήμων για τα μεγάλα αστικά κέντρα. Προσωπική άποψη, την γνωρίζετε όλοι σας, την έχω υποστηρίζω εδώ και πολλά χρόνια, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη πρέπει να υπάρξει μητροπολιτικός Δήμος, μητροπολιτικός οργανισμός αυτοδιοίκησης.Το θέμα αυτό είναι κολοσσιαίο αφ’ εαυτού, και είμαι βεβαία ότι θα υπάρξει τελική διαβούλευση της ΚΕΔΚΕ, πριν το ξεκινήσει η Κυβέρνηση.
Παρατήρηση 6η - και τελευταία.
Διαφάνεια. Έλεγχος: Αρκετά πια το στραμμένο προς την αυτοδιοίκηση δάκτυλο για κακοδιαχείριση από εκείνους που καμιά φορά υπήρξαν οι ίδιοι πρωταθλητές σ΄ αυτήν. Δεν αγνοούμε φυσικά το πρόβλημα. Το πρόβλημα υπάρχει και είναι κρίσιμο θέμα για την αυτοδιοίκηση γιατί οδηγεί στην απαξίωση του θεσμού και των προσώπων που τον υπηρετούν. Πιστεύω ότι στην αυτοδιοίκηση συγκεντρώνεται ένα πολύτιμο κεφάλαιο από το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας που ασχολείται με τα κοινά. Άνθρωποι οι οποίοι με μεράκι, με δημιουργικότητα, με συνέπεια, με προοδευτικό πνεύμα, εργάζονται για το καλό του τόπου. Πρέπει αυτό το πολιτικό προσωπικό να βρει άμεσες λύσεις για να προστατευθεί το έργο και ο θεσμός. Το πρόβλημα υπάρχει και γι΄ αυτό πρέπει θεσμικά και έγκαιρα να εξαλειφθεί τώρα, με τη νέα ευκαιρία που μας προσφέρει η διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας. Ο δρόμος είναι ένας: διαφάνεια και αυστηρός έλεγχος. Σταθεροί και καθαροί κανόνες. Χρηστή διαχείριση και σεβασμός στο χρήμα των πολιτών. Ταυτόχρονα εξασφάλιση της καταστατικής θέσης των αιρετών της αυτοδιοίκησης.
Κυρίες και κύριοι Σύνεδροι, Φίλες και φίλοι,
Έκανα έξι – ουσιώδεις θέλω να πιστεύω - επισημάνσεις, ενόψει της νέας μεταρρύθμισης.
* Για τα όρια, τον αριθμό και την ταυτότητα των Περιφερειών.
* Για τις σχέσεις του εκλογικού συστήματος με τη διοικητική μεταρρύθμιση.
* Για την αντιστοίχηση γενικών Διευθύνσεων και Περιφερειών.
* Για τη θεσμική κατοχύρωση του διδύμου “ Αρμοδιότητες - Πόροι”.
* Για την χωροταξική κατανομή των νέων Δήμων.
* και τέλος για τη διαφάνεια και τον έλεγχο.
Τίποτα όμως δεν θα αποδώσει αν ξεχάσουμε τους εργαζομένους στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Τα θέματά τους πρέπει, επιτέλους, να επιλυθούν και όχι να μπουν για μία ακόμη φορά κάτω από το χαλί.
Δεν μπορεί να καταλήγουν σε βάρος των εργαζομένων τα λάθη ή οι ανεπάρκειες των κυβερνήσεων, ή και των ίδιων των ΟΤΑ. Οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ κάνουν μερικές απ’ τις πιο δύσκολες δουλειές – και δεν αναφέρομαι μόνο στην καθαριότητα και τα άλλα εξωτερικά και δύσκολα καθήκοντα, όπως η συντήρηση του πρασίνου.
Πρέπει να τους προσέξουμε. Η νέα μεταρρύθμιση είναι μια ευκαιρία να κοιτάξουμε τα θέματα των ΟΤΑ συνολικά.
Αγαπητοί Σύνεδροι,
Η κοινωνία μας, η οικονομία, το πολιτικό σύστημα ζουν σε μια περίοδο σκληρής δοκιμασίας.
Οι πολίτες αγωνιούν για το μέλλον της χώρας .
Αλλά η δοκιμασία, τότε μόνον θα ξεπερασθεί, αν δούμε την κρίση σαν ευκαιρία δημιουργική.
Και μια τέτοια ευκαιρία είναι η διοικητική μεταρρύθμιση.
Κανένας δεν δικαιούται να την αγνοήσει ή –ακόμα περισσότερο- να την τορπιλίσει:
· Ούτε η ίδια η Κυβέρνηση που την προτείνει, αν υποκύψει στη λογική της προχειρότητας και ιδίως της υστεροβουλίας.
· Ούτε η αντιπολίτευση, αν υποπέσει στη στείρα άρνηση, ενδημικό χαρακτηριστικό κάθε αντιπολίτευσης.
· Ούτε η κοινωνία, θεωρώντας τη διοικητική αναδιάρθρωση “ψύλλο στ’ άχυρα”, εν ώρα οικονομικής κρίσης ή και ξεβόλεμα από τοπικούς συμβιβασμούς.
· Ούτε, τέλος, οι ίδιοι οι άρχοντες των ΟΤΑ, με τη σκέψη σε κεκτημένα και με το φόβο των αλλαγών.
Φίλες και φίλοι,
Για να προχωρήσει ο τόπος μπροστά χρειάζονται μεγάλες και ουσιαστικές αλλαγές. Σε μια περίοδο που από τη μια η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης έχει χαρακτηριστικά εθνικής υπόθεσης, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από την άλλη, άνοιξε τρία κρίσιμα θέματα που αλλάζουν τη δομή της κοινωνίας μας: τη διοικητική μεταρρύθμιση, τον εκλογικό νόμο και τον τρόπο εκλογής των βουλευτών και το μεταναστευτικό. Για να βρούμε αποτελεσματικές και μακροπρόθεσμες λύσεις προϋπόθεση είναι να γίνει ανοικτός και ουσιαστικός διάλογος στην κοινωνία. Το μεταναστευτικό για παράδειγμα είναι ένα σύνθετο πρόβλημα. Αφορά την πολιτική που πρέπει να αποκτήσουμε επιτέλους για τους μετανάστες της 2ης γενιάς, αλλά και τα μέτρα για την αντιμετώπιση της λαθρομετάναστευσης. Δεν μπορούμε να πηγαίνουμε από την μια υπερβολική θέση στην άλλη, από την πλειοδοσία στην απόρριψη. Σκοπός δεν μπορεί να είναι πως θα υφαρπάξουμε τις ψήφους είτε των μεταναστών είτε των όσων στέκονται επιφυλακτικοί και αμήχανοι απέναντι σ΄ αυτό το φαινόμενο. Και πάντως θέλω να κάνω μια παρατήρηση εδώ στο συνέδριό σας και μια έκκληση προς την κυβέρνηση. Εάν θέλει σοβαρά να συζητηθεί το μεταναστευτικό στην ελληνική κοινωνία χωρίς ακρότητες και να βρούμε εκείνη τη λύση που θα έχει τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας πρέπει σήμερα να δηλώσει ότι αποδεσμεύει τη συζήτηση του μεταναστευτικού από τις επόμενες Δημοτικές εκλογές, διότι άλλως πως συζήτηση σοβαρή δεν μπορεί να γίνει κυρίες και κύριοι σύνεδροι. Θα χαρακτηριστεί κάθε συζήτηση από υστεροβουλία. Είναι λάθος, είναι ένα θέμα που πρέπει να το συζητήσουμε, δεν μπορούμε να το συζητήσουμε με ορίζοντα οκτώ μηνών και με Δημοτικές εκλογές. Διότι την καλύτερη λύση να φέρει την έχει υπονομεύσει με το «καλημέρα σας.»
Όλα πρέπει να τα κουβεντιάσουμε, σε βάθος και αναλυτικά και να δώσουμε λύσεις προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Να αναζητήσουμε λύσεις σύνθεσης και μακράς πνοής, χωρίς ν’ ακολουθούμε τον δρόμο των προειλημμένων αποφάσεων από κανέναν.
Μέσα στην κρίση έρχεται μια ευκαιρία. Ας την αδράξουμε όλοι, χωρίς προχειρότητα και χωρίς υστεροβουλία. Καλή επιτυχία.»