Συμπληρώθηκαν έξι μήνες από την ημέρα που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το ΠΑΣΟΚ, έχοντας ως σημαία της προεκλογικής του καμπάνιας το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν».
Σε αυτό το διάστημα υπήρξαν μνημειώδεις ερασιτεχνισμοί, πισωγυρίσματα και παλινωδίες. Κινήσεις και πρωτοβουλίες που κατέδειξαν την πλήρη απουσία σχεδίου κατά την ανάληψη της διακυβέρνησης αλλά και την πλήρη αδυναμία διαχείρισης μιας δημοσιονομικής κρίσης, που εν πολλοίς η ανικανότητα του ΠΑΣΟΚ έχει επιβαρύνει.
Σε αυτό το διάστημα υπήρξαν μνημειώδεις ερασιτεχνισμοί, πισωγυρίσματα και παλινωδίες. Κινήσεις και πρωτοβουλίες που κατέδειξαν την πλήρη απουσία σχεδίου κατά την ανάληψη της διακυβέρνησης αλλά και την πλήρη αδυναμία διαχείρισης μιας δημοσιονομικής κρίσης, που εν πολλοίς η ανικανότητα του ΠΑΣΟΚ έχει επιβαρύνει.
Πιο συγκεκριμένα, εντοπίζονται βασικοί τομείς όπου η πολιτική του ΠΑΣΟΚ μεγέθυνε τη δημοσιονομική κρίση και δημιούργησε αυτό το αποπνιχτικό πλαίσιο στο οποίο καλούνται πολίτες και αγορά να προσαρμοστούν.
Η αμφισβήτηση των στοιχείων που αποστέλλονταν στην Ε.Ε., η αποδόμηση της δυνατότητας της χώρας να εξέλθει από την κρίση, οι καθυστερήσεις και οι παλινωδίες με μέτρα που εξαγγέλλονται και την επόμενη μέρα αποσύρονται και η απουσία αναπτυξιακών μέτρων απαρτίζουν την εικόνα που παρουσιάζει η κυβερνητική πολιτική των πρώτων έξι μηνών διακυβέρνησης.
Η αμφισβήτηση της εγκυρότητας των στοιχείων
Η ιδιαίτερη σπουδή που για μικροκομματικούς λόγους επέδειξε το ΠΑΣΟΚ, να «αποκαλύψει» στα κοινοτικά όργανα τα δήθεν ψευδή στοιχεία για την Οικονομία, δεν προκάλεσε μόνο την οργή των εταίρων μας και την επέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την υπαγωγή της οικονομίας μας σε επιτήρηση. Μας έβαλε στο μικροσκόπιο των εταίρων και των αγορών που περιμένουν καχύποπτα κάθε παρέκκλιση από το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) για να πιέσουν εκ νέου για νέα μέτρα.
Τελευταίο παράδειγμα οι πρόσφατες αποκλίσεις που εντοπίζονται στο ποσοστό ύφεσης του ΑΕΠ (υπολογίζεται από τη Eurostat σε -2,5% έναντι 0,3% του ΠΣΑ) και στην πορεία των εσόδων από ΦΠΑ (-10% το Μάρτιο έναντι του ΠΣΑ enet.gr 7/4/2010), οι οποίες εκτινάσσουν τα spreads των επιτοκίων σε πρωτοφανή επίπεδα των 400 μονάδων βάσης.
Η αποδόμηση της δυνατότητας της χώρας να εξέλθει από την κρίση
Το μπαράζ καταστροφολογικών δηλώσεων του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών για την επερχόμενη κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας επέτυχε να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Το παγόβουνο που θα προσέκρουε ο «Τιτανικός» υψώθηκε μπροστά στην ελληνική κοινωνία μέσω της αύξησης των spreads. Αύξηση που ήδη απορρόφησε τα δημοσιονομικά οφέλη από την περικοπή των μισθών και των επιδομάτων του δημόσιου τομέα.
Ο Πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς επανειλημμένα είχε καλέσει τον πρωθυπουργό «να μην πυροβολεί τα πόδια του», μιλώντας για «Τιτανικό» και «απώλεια εθνικής κυριαρχίας».
Ως και «παραίνεση» εκ μέρους της Wall Street Journal για περιορισμό των δηλώσεων του πρωθυπουργού υπήρξε για να γίνουν αντιληπτές οι αρνητικές επιπτώσεις στη διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας λόγω των διαρκών αντιφατικών δηλώσεων του πρωθυπουργού.
Παρ’ όλα αυτά ο υπουργός Οικονομικών ακόμα και προχθές προχώρησε στη δήλωση ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε πολύ καιρό να δανειζόμαστε με αυτά τα επιτόκια» (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7/4/2010), δήλωση που πυροδοτεί εκ νέου τους φόβους για αδυναμία χρηματοδότησης του δημοσίου χρέους της χώρας μας.
Παλινωδίες στην εξαγγελία μέτρων
Οι ερασιτεχνισμοί στη λήψη μέτρων που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης είναι παροιμιώδεις.
Η αδράνεια ως προς την κατάθεση, για έξι μήνες, του φορολογικού νομοσχεδίου δημιούργησε την εικόνα μιας πλήρους αναξιόπιστης και αναποτελεσματικής πολιτικής της κυβέρνησης στην κρίσιμη αυτή περίοδο.
Η ρύθμιση της ΝΔ για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων αποσύρθηκε προς διευκόλυνση της «πράσινης ανάπτυξης» που επαγγελόταν το ΠΑΣΟΚ, για να επιστρέψει ως ρύθμιση με προκάλυμμα δήθεν περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
Παρατείνει το πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων προς τις τράπεζες ύψους 15 δις ευρώ (www.naftemporiki.gr 8/4/2010) μέχρι τον Ιούνιο, το πρόγραμμα που προσωπικά κατήγγειλε ο σημερινός πρωθυπουργός στη Βουλή ότι «δεν στηρίζει το τραπεζικό σύστημα αλλά τους μεγαλομετόχους, μέσω του οποίου οι τράπεζες θα φορτώσουν στο Δημόσιο ό,τι πιο τοξικό έχουν» (www.in.gr 31/10/2008).
Στο μέτρο της συλλογής αποδείξεων από τους πολίτες υπήρξαν συνεχείς ανακοινώσεις και υπαναχωρήσεις, με αποτέλεσμα τη δυσπιστία των πολιτών ως προς την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Η πρόθεση φορολόγησης των καταθέσεων βάσει της διακηρυχθείσας ενιαίας φορολογικής κλίμακας οδήγησε σε τεράστια εκροή κεφαλαίων ύψους 8-10 δις ευρώ από τη χώρα (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 28/03/2010).
Την ίδια στιγμή οι καθυστερήσεις στη στελέχωση του κράτους δυσχεραίνουν την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, ενώ χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Έκτωρα Νασιώκα ότι «τα ελλείμματα τριπλασιάστηκαν στα νοσοκομεία λόγω καθυστέρησης της στελέχωσης» (ΕΛ. ΤΥΠΟΣ 5/3/2010).
Η αποδοτικότητα όλων αυτών των μέτρων που πρόκειται να επιβληθούν σαφώς περιορίζεται από την πλήρη κατάρρευση της ψυχολογίας της αγοράς, καθώς επαγγελματίες και καταναλωτές αναμένοντας το φορολογικό νομοσχέδιο, περιορίζουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση με επιπτώσεις:
* στην ανεργία (στο 12% θα ανέλθει το Μάρτιο σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας enet.gr 18/3/2010),
* στα προσδοκούμενα φορολογικά έσοδα του κράτους όπου ήδη παρατηρείται κατάρρευση των εσόδων από ΦΠΑ (-10% το Μάρτιο enet.gr 7/4/2010) και
* ραγδαία επιδείνωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος στις 69,6 μονάδες το Μάρτιο (30 μονάδες κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό δείκτη ΕΘΝΟΣ 30/3/2010).
Απουσία αναπτυξιακού πυλώνα στην οικονομική πολιτική
Επανειλημμένως ο πρόεδρος της ΝΔ έχει ζητήσει την ανάληψη δέσμης μέτρων για την τόνωση της αγοράς. Πρότεινε 23 μέτρα-ανάσες με μηδενικό ή οριακό δημοσιονομικό κόστος, μέτρα που θα επιτρέψουν την ανάκαμψη της ανάπτυξης και την απάλειψη στρεβλώσεων της αγοράς, εκ των οποίων μόνο αυτά για την αξιοποίηση του ΤΕΜΠΜΕ (να μπορούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ξεπληρώσουν τις οφειλές τους χαμηλότοκα προς το δημόσιο) και τη διαδικασία για τη βιοκλιματική βελτίωση των σπιτιών υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Αντ’ αυτού ο κ. Παπανδρέου περιορίζεται σε φοροεισπρακτικά μέτρα που ισοπεδώνουν τη δυνατότητα της οικονομίας να παράγει θέσεις εργασίας και εισοδήματα, οδηγούν σε φαύλο κύκλο ύφεσης και ελλειμμάτων, καθώς η μείωση του ΑΕΠ εξανεμίζει τα οφέλη των εισπρακτικών μέτρων.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στερείται σχεδίου εξόδου από την κρίση. Αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτής της δύσκολης συγκυρίας και να προσφέρει ένα όραμα που θα συσπειρώσει τις υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας.
Η αμφισβήτηση των στοιχείων που αποστέλλονταν στην Ε.Ε., η αποδόμηση της δυνατότητας της χώρας να εξέλθει από την κρίση, οι καθυστερήσεις και οι παλινωδίες με μέτρα που εξαγγέλλονται και την επόμενη μέρα αποσύρονται και η απουσία αναπτυξιακών μέτρων απαρτίζουν την εικόνα που παρουσιάζει η κυβερνητική πολιτική των πρώτων έξι μηνών διακυβέρνησης.
Η αμφισβήτηση της εγκυρότητας των στοιχείων
Η ιδιαίτερη σπουδή που για μικροκομματικούς λόγους επέδειξε το ΠΑΣΟΚ, να «αποκαλύψει» στα κοινοτικά όργανα τα δήθεν ψευδή στοιχεία για την Οικονομία, δεν προκάλεσε μόνο την οργή των εταίρων μας και την επέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την υπαγωγή της οικονομίας μας σε επιτήρηση. Μας έβαλε στο μικροσκόπιο των εταίρων και των αγορών που περιμένουν καχύποπτα κάθε παρέκκλιση από το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) για να πιέσουν εκ νέου για νέα μέτρα.
Τελευταίο παράδειγμα οι πρόσφατες αποκλίσεις που εντοπίζονται στο ποσοστό ύφεσης του ΑΕΠ (υπολογίζεται από τη Eurostat σε -2,5% έναντι 0,3% του ΠΣΑ) και στην πορεία των εσόδων από ΦΠΑ (-10% το Μάρτιο έναντι του ΠΣΑ enet.gr 7/4/2010), οι οποίες εκτινάσσουν τα spreads των επιτοκίων σε πρωτοφανή επίπεδα των 400 μονάδων βάσης.
Η αποδόμηση της δυνατότητας της χώρας να εξέλθει από την κρίση
Το μπαράζ καταστροφολογικών δηλώσεων του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών για την επερχόμενη κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας επέτυχε να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Το παγόβουνο που θα προσέκρουε ο «Τιτανικός» υψώθηκε μπροστά στην ελληνική κοινωνία μέσω της αύξησης των spreads. Αύξηση που ήδη απορρόφησε τα δημοσιονομικά οφέλη από την περικοπή των μισθών και των επιδομάτων του δημόσιου τομέα.
Ο Πρόεδρος της ΝΔ Αντώνης Σαμαράς επανειλημμένα είχε καλέσει τον πρωθυπουργό «να μην πυροβολεί τα πόδια του», μιλώντας για «Τιτανικό» και «απώλεια εθνικής κυριαρχίας».
Ως και «παραίνεση» εκ μέρους της Wall Street Journal για περιορισμό των δηλώσεων του πρωθυπουργού υπήρξε για να γίνουν αντιληπτές οι αρνητικές επιπτώσεις στη διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης της χώρας λόγω των διαρκών αντιφατικών δηλώσεων του πρωθυπουργού.
Παρ’ όλα αυτά ο υπουργός Οικονομικών ακόμα και προχθές προχώρησε στη δήλωση ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε πολύ καιρό να δανειζόμαστε με αυτά τα επιτόκια» (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7/4/2010), δήλωση που πυροδοτεί εκ νέου τους φόβους για αδυναμία χρηματοδότησης του δημοσίου χρέους της χώρας μας.
Παλινωδίες στην εξαγγελία μέτρων
Οι ερασιτεχνισμοί στη λήψη μέτρων που θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης είναι παροιμιώδεις.
Η αδράνεια ως προς την κατάθεση, για έξι μήνες, του φορολογικού νομοσχεδίου δημιούργησε την εικόνα μιας πλήρους αναξιόπιστης και αναποτελεσματικής πολιτικής της κυβέρνησης στην κρίσιμη αυτή περίοδο.
Η ρύθμιση της ΝΔ για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων αποσύρθηκε προς διευκόλυνση της «πράσινης ανάπτυξης» που επαγγελόταν το ΠΑΣΟΚ, για να επιστρέψει ως ρύθμιση με προκάλυμμα δήθεν περιβαλλοντικής ευαισθησίας.
Παρατείνει το πρόγραμμα παροχής εγγυήσεων προς τις τράπεζες ύψους 15 δις ευρώ (www.naftemporiki.gr 8/4/2010) μέχρι τον Ιούνιο, το πρόγραμμα που προσωπικά κατήγγειλε ο σημερινός πρωθυπουργός στη Βουλή ότι «δεν στηρίζει το τραπεζικό σύστημα αλλά τους μεγαλομετόχους, μέσω του οποίου οι τράπεζες θα φορτώσουν στο Δημόσιο ό,τι πιο τοξικό έχουν» (www.in.gr 31/10/2008).
Στο μέτρο της συλλογής αποδείξεων από τους πολίτες υπήρξαν συνεχείς ανακοινώσεις και υπαναχωρήσεις, με αποτέλεσμα τη δυσπιστία των πολιτών ως προς την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Η πρόθεση φορολόγησης των καταθέσεων βάσει της διακηρυχθείσας ενιαίας φορολογικής κλίμακας οδήγησε σε τεράστια εκροή κεφαλαίων ύψους 8-10 δις ευρώ από τη χώρα (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 28/03/2010).
Την ίδια στιγμή οι καθυστερήσεις στη στελέχωση του κράτους δυσχεραίνουν την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, ενώ χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Έκτωρα Νασιώκα ότι «τα ελλείμματα τριπλασιάστηκαν στα νοσοκομεία λόγω καθυστέρησης της στελέχωσης» (ΕΛ. ΤΥΠΟΣ 5/3/2010).
Η αποδοτικότητα όλων αυτών των μέτρων που πρόκειται να επιβληθούν σαφώς περιορίζεται από την πλήρη κατάρρευση της ψυχολογίας της αγοράς, καθώς επαγγελματίες και καταναλωτές αναμένοντας το φορολογικό νομοσχέδιο, περιορίζουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση με επιπτώσεις:
* στην ανεργία (στο 12% θα ανέλθει το Μάρτιο σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας enet.gr 18/3/2010),
* στα προσδοκούμενα φορολογικά έσοδα του κράτους όπου ήδη παρατηρείται κατάρρευση των εσόδων από ΦΠΑ (-10% το Μάρτιο enet.gr 7/4/2010) και
* ραγδαία επιδείνωση του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος στις 69,6 μονάδες το Μάρτιο (30 μονάδες κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό δείκτη ΕΘΝΟΣ 30/3/2010).
Απουσία αναπτυξιακού πυλώνα στην οικονομική πολιτική
Επανειλημμένως ο πρόεδρος της ΝΔ έχει ζητήσει την ανάληψη δέσμης μέτρων για την τόνωση της αγοράς. Πρότεινε 23 μέτρα-ανάσες με μηδενικό ή οριακό δημοσιονομικό κόστος, μέτρα που θα επιτρέψουν την ανάκαμψη της ανάπτυξης και την απάλειψη στρεβλώσεων της αγοράς, εκ των οποίων μόνο αυτά για την αξιοποίηση του ΤΕΜΠΜΕ (να μπορούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ξεπληρώσουν τις οφειλές τους χαμηλότοκα προς το δημόσιο) και τη διαδικασία για τη βιοκλιματική βελτίωση των σπιτιών υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Αντ’ αυτού ο κ. Παπανδρέου περιορίζεται σε φοροεισπρακτικά μέτρα που ισοπεδώνουν τη δυνατότητα της οικονομίας να παράγει θέσεις εργασίας και εισοδήματα, οδηγούν σε φαύλο κύκλο ύφεσης και ελλειμμάτων, καθώς η μείωση του ΑΕΠ εξανεμίζει τα οφέλη των εισπρακτικών μέτρων.
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στερείται σχεδίου εξόδου από την κρίση. Αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτής της δύσκολης συγκυρίας και να προσφέρει ένα όραμα που θα συσπειρώσει τις υγιείς δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας.