Νομίζω ότι και ο τομέας της εκπαίδευσης είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η παράταξη του ΠΑΣΟΚ. Απορρίπτει ως αντιπολίτευση κάθε πρόταση προς τη σωστή κατεύθυνση και ως κυβέρνηση έρχεται να εξαγγείλει ότι θα εφαρμόσει την ίδια πολιτική παρουσιάζοντάς την ως δική της καινοτομία. Και φέρνω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Το ένα έχει να κάνει με τις πρόσφατες ανακοινώσεις για την ανώτατη εκπαίδευση και το δεύτερο ειδικά με το χώρο της έρευνας.
Ως προς τις πολυδιαφημισμένες αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση. Πολλές απ’αυτές τις ιδέες ήταν προτάσεις της ΔΑΠ από τότε που ήμουν Γραμματέας της Παράταξης, το 1987. Κάποιες εφαρμόστηκαν με το νόμο Σουφλιά το 1992 και ανατράπηκαν στη συνέχεια από την κυβέρνηση, στην οποία ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου ήταν υπουργός το 1994. Τις επανέφερε στη συνέχεια η Μαριέττα Γιαννάκου που συνάντησε λυσσαλέα αντίδραση όταν μίλησε για αξιολόγηση, τετραετή προγραμματισμό, και σύγχρονους κανόνες management στα πανεπιστήμια. Τώρα το ΠΑΣΟΚ ξέχασε τόσο την κριτική του για της μεταρρυθμίσεις της ΝΔ όσο και τις παλιές του λαϊκίστικες συνταγές. Ο νόμος 1268 του 1982, που έβλαψε πολύ την άμιλλα και την αξιοκρατία στο ελληνικό πανεπιστήμιο, κατεδαφίζεται τώρα από το γιο του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, που ταυτόχρονα ήταν και πρώην Υπουργός Παιδείας του ίδιου κόμματος, υπερασπιζόμενος αυτό το νόμο. Διαπιστώνουμε όλοι στην πράξη πως οι «προοδευτικές» δυνάμεις στην Ελλάδα αναιρούν από μόνες τους τις παλιές τους ιδέες. Ιδέες λαϊκίστικες και ισοπεδωτικές που εδώ και δεκαετίες ταλαιπώρησαν και απαξίωσαν το ελληνικό πανεπιστήμιο.
Μακάρι να προχωρήσουν οι αναγκαίες τομές για την εκπαίδευση, ακόμα και από εκείνους που δεν τις πιστεύουν πραγματικά και που τόσα χρόνια τις απέρριπταν. Δεν είναι δυνατόν επί χρόνια η χώρα μας να κατέχει την πανευρωπαϊκή πρωτιά σε άνεργους πτυχιούχους, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ27 σε ποσοστό πτυχιούχων. Πρέπει, λοιπόν, να προχωρήσουμε άμεσα σε τομές. Πρέπει να κάνουμε πράξη την ελευθερία των εκπαιδευτικών δομών, την αυτονομία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, την άμεση σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή, τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Ως προς το δεύτερο ζήτημα, αυτό της έρευνας και της καινοτομίας. Παρά τη διαχρονική καθυστέρηση της χώρας στο συγκεκριμένο ζήτημα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επεχείρησε να κάνει ένα σοβαρό σχεδιασμό και προχωρούσε προς την υλοποίησή του. Ίσως όχι με την ταχύτητα που θα έπρεπε αλλά τουλάχιστον βάδιζαμε με σταθερά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, αυξήσαμε τις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη. Για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 οι δαπάνες σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε σχέση με εκείνες της περιόδου 2000-2006. Προχωρήσαμε δράσεις από το Δ’ ΚΠΣ που ενισχύουν στην πράξη τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή, με προαπαιτούμενο για τη χρηματοδότηση των περισσότερων δράσεων τη συνεργασία μιας επιχείρησης με ένα ερευνητικό κέντρο. Είχαμε, επίσης, σχεδιάσει την αναμόρφωση του εθνικού ερευνητικού μας συστήματος, ώστε να περιοριστεί η πολυδιάσπαση των ερευνητικών αντικειμένων και να αξιοποιηθούν καλύτερα τα ερευνητικά αποτελέσματα, το ανθρώπινο δυναμικό και τα υλικά μέσα των ερευνητικών κέντρων.
Το ΠΑΣΟΚ, για άλλη μια φορά, αφού αντιτάχθηκε στο σύνολο του σχεδιασμού της ΝΔ για τον τομέα της έρευνας, έρχεται με καθυστέρηση να εφαρμόσει αυτά που ως αντιπολίτευση κατήγγελλε. Ανακοινώνει πχ. ότι δεσμεύει 1 δις ευρώ στο ΕΣΠΑ για την έρευνα, κάτι που προϋπήρχε ήδη από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Πάγωσε μετεκλογικά το σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την αναδιάταξη του ερευνητικού ιστού, και έρχεται μετά από 10 μήνες να ανακοινώσει ότι θα υλοποιήσει τις βασικές αρχές του σχεδιασμού μας. Ξεκινάει να προωθεί ερευνητικά προγράμματα μέσω του ΕΣΠΑ τα οποία προηγουμένως επί μήνες είχε σταματήσει.
Ένα είναι το συμπέρασμα και στον καίριο τομέα της παιδείας, της έρευνας και της καινοτομίας: η κυβέρνηση αναγκάζεται τελικά να παραδεχθεί ότι η Νέα Δημοκρατία προχωρούσε προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεξιές ή όχι, το ΠΑΣΟΚ, έστω και καθυστερημένα, υιοθετεί, σε μεγάλο βαθμό, τις δικές μας ιδέες στην ανώτατη εκπαίδευση. Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της ως αντιπολίτευση δεν έχει λόγο να γίνει ΠΑΣΟΚ νούμερο 2, ούτε δεξιό ΚΚΕ. Θα συμβάλουμε δημιουργικά στο διάλογο που θα ακολουθήσει ζητώντας στην πορεία η κυβέρνηση να εξειδικεύσει τις, σε πολλά σημεία, αόριστες θέσεις της. Και θα επιμείνουμε πως η Ελλάδα για να εναρμονιστεί με αυτά που συμβαίνουν σε όλες τις προηγμένες χώρες, πρέπει να απελευθερώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα από το κρατικό μονοπώλιο. Ήταν κρίμα που το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση τορπίλισε αυτή την προσπάθεια. Καμιά χώρα όμως, όπως δείχνουν τα πράγματα, δεν μπορεί να αποδράσει απ’την πραγματικότητα. Έρχεται η ώρα που οι δήθεν προοδευτικές ιδέες, όσο καλά φτιασιδωμένες και αν είναι, καταρρέουν. Και οι πραγματικά προοδευτικές επικρατούν.
Μακάρι να προχωρήσουν οι αναγκαίες τομές για την εκπαίδευση, ακόμα και από εκείνους που δεν τις πιστεύουν πραγματικά και που τόσα χρόνια τις απέρριπταν. Δεν είναι δυνατόν επί χρόνια η χώρα μας να κατέχει την πανευρωπαϊκή πρωτιά σε άνεργους πτυχιούχους, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ27 σε ποσοστό πτυχιούχων. Πρέπει, λοιπόν, να προχωρήσουμε άμεσα σε τομές. Πρέπει να κάνουμε πράξη την ελευθερία των εκπαιδευτικών δομών, την αυτονομία των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, την άμεση σύνδεση της εκπαίδευσης με την παραγωγή, τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.
Ως προς το δεύτερο ζήτημα, αυτό της έρευνας και της καινοτομίας. Παρά τη διαχρονική καθυστέρηση της χώρας στο συγκεκριμένο ζήτημα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας επεχείρησε να κάνει ένα σοβαρό σχεδιασμό και προχωρούσε προς την υλοποίησή του. Ίσως όχι με την ταχύτητα που θα έπρεπε αλλά τουλάχιστον βάδιζαμε με σταθερά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Συγκεκριμένα, αυξήσαμε τις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη. Για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 οι δαπάνες σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε σχέση με εκείνες της περιόδου 2000-2006. Προχωρήσαμε δράσεις από το Δ’ ΚΠΣ που ενισχύουν στην πράξη τη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή, με προαπαιτούμενο για τη χρηματοδότηση των περισσότερων δράσεων τη συνεργασία μιας επιχείρησης με ένα ερευνητικό κέντρο. Είχαμε, επίσης, σχεδιάσει την αναμόρφωση του εθνικού ερευνητικού μας συστήματος, ώστε να περιοριστεί η πολυδιάσπαση των ερευνητικών αντικειμένων και να αξιοποιηθούν καλύτερα τα ερευνητικά αποτελέσματα, το ανθρώπινο δυναμικό και τα υλικά μέσα των ερευνητικών κέντρων.
Το ΠΑΣΟΚ, για άλλη μια φορά, αφού αντιτάχθηκε στο σύνολο του σχεδιασμού της ΝΔ για τον τομέα της έρευνας, έρχεται με καθυστέρηση να εφαρμόσει αυτά που ως αντιπολίτευση κατήγγελλε. Ανακοινώνει πχ. ότι δεσμεύει 1 δις ευρώ στο ΕΣΠΑ για την έρευνα, κάτι που προϋπήρχε ήδη από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Πάγωσε μετεκλογικά το σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την αναδιάταξη του ερευνητικού ιστού, και έρχεται μετά από 10 μήνες να ανακοινώσει ότι θα υλοποιήσει τις βασικές αρχές του σχεδιασμού μας. Ξεκινάει να προωθεί ερευνητικά προγράμματα μέσω του ΕΣΠΑ τα οποία προηγουμένως επί μήνες είχε σταματήσει.
Ένα είναι το συμπέρασμα και στον καίριο τομέα της παιδείας, της έρευνας και της καινοτομίας: η κυβέρνηση αναγκάζεται τελικά να παραδεχθεί ότι η Νέα Δημοκρατία προχωρούσε προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεξιές ή όχι, το ΠΑΣΟΚ, έστω και καθυστερημένα, υιοθετεί, σε μεγάλο βαθμό, τις δικές μας ιδέες στην ανώτατη εκπαίδευση. Η Νέα Δημοκρατία από την πλευρά της ως αντιπολίτευση δεν έχει λόγο να γίνει ΠΑΣΟΚ νούμερο 2, ούτε δεξιό ΚΚΕ. Θα συμβάλουμε δημιουργικά στο διάλογο που θα ακολουθήσει ζητώντας στην πορεία η κυβέρνηση να εξειδικεύσει τις, σε πολλά σημεία, αόριστες θέσεις της. Και θα επιμείνουμε πως η Ελλάδα για να εναρμονιστεί με αυτά που συμβαίνουν σε όλες τις προηγμένες χώρες, πρέπει να απελευθερώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και την έρευνα από το κρατικό μονοπώλιο. Ήταν κρίμα που το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση τορπίλισε αυτή την προσπάθεια. Καμιά χώρα όμως, όπως δείχνουν τα πράγματα, δεν μπορεί να αποδράσει απ’την πραγματικότητα. Έρχεται η ώρα που οι δήθεν προοδευτικές ιδέες, όσο καλά φτιασιδωμένες και αν είναι, καταρρέουν. Και οι πραγματικά προοδευτικές επικρατούν.