Του Κωνσταντίνου ΓκαμπαερίδηΑκολουθούν στοιχεία και προτάσεις για υιοθέτηση πολιτικής σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις, σε σχέση με τις αμυντικές προμήθειες *
Κατά την προεκλογική περίοδο και λίγο πριν από τη διοργάνωση της Έκθεσης αμυντικού εξοπλισμού DEFENSYS στη Θεσσαλονίκη οι γνωστοί-άγνωστοι «αντιεθνικιστές», «οικολόγοι», κλπ θυμήθηκαν πάλι να μιλήσουν για μείωση ή ακόμη και για διακοπή των αμυντικών δαπανών, ώστε να χρησιμοποιήσουμε τα χρήματα για την τοπική αυτοδιοίκηση και για άλλες ανάγκες. Κατά περίεργο τρόπο ξέχασαν τη ζωτική σημασία που έχει η εθνική άμυνα για τη διατήρηση της ελευθερίας και αξιοπρέπειάς μας ως λαού.
Οι εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση έφεραν πάλι στο προσκήνιο αυτό το θέμα, το οποίο συντηρείται για λόγους που δεν αντέχουν τον λογικό έλεγχο. Απλούστατα συντηρείται για λόγους εντυπωσιασμού και προπαγάνδας.
Αναφέρομαι στη φιλολογία περί μείωσης των αμυντικών δαπανών είτε για μείωση του ελλείμματος, είτε (στην περίπτωσή μας) για να εξοικονομηθούν χρήματα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Εκτός του ότι είναι εντελώς ανεύθυνη η στάση αυτή, που οδηγεί στην εξασθένηση της άμυνας της χώρας, η μείωση των αμυντικών δαπανών σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι θα αποτελέσει πραγματική λύση και οικονομική ανάσα. Το ουσιαστικό πρόβλημα και το θεμέλιο της κακοδαιμονίας που πλήττει και την αμυντική βιομηχανία, είναι η διαφθορά στο χώρο των αμυντικών προμηθειών, που καταναλώνει πολύ σημαντικά χρηματικά ποσά χωρίς αυτά να αξιοποιούνται για την προμήθεια ζωτικών συστημάτων και υπηρεσιών.
Υπάρχει άμεση ανάγκη χάραξης συγκεκριμένης πολιτικής για παρακολούθηση των τεχνολογικών εξελίξεων, ώστε να τεθούν σε λειτουργία κοινοβουλευτικοί μηχανισμοί ελέγχου. Θα παρέχουν στο Κοινοβούλιο τα απαραίτητα εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης της αγοράς.
Όταν χρειάζεται να γίνουν προμήθειες, οποιοιδήποτε εμπλέκονται στη διαδικασία, θα μπορούν να κάνουν επιλογές, οι οποίες θα βασίζονται στη γνώση (informed decisions) τόσο των προϊόντων της αγοράς όσο και της σχετικής τεχνολογίας και δυνατοτήτων που ενσωματώνονται σε αυτά.
Δύο βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην απροθυμία των βουλευτών και γενικότερα κυβερνητικών αξιωματούχων, να αναμιχθούν στενά στην παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιλογών οπλικών συστημάτων και συστημάτων υψηλής τεχνολογίας, είναι:
- η έλλειψη βασικών τεχνικών γνώσεων που σχετίζονται με τους επιμέρους τεχνολογικούς τομείς, οι οποίοι εμπλέκονται στη δημιουργία και διαμόρφωση του εκάστοτε οπλικού ή άλλου συστήματος.
- η αβεβαιότητα, που κατά συνέπεια αισθάνονται στην αξιολόγηση των επιλογών, αφού η ανωτέρω έλλειψη γνώσεων δεν τους επιτρέπει να στηρίζονται σε μία αξιόπιστη βάση.
Οι υπεύθυνοι των προμηθειών είτε παραπλανούνται στα σημεία που έχουν αβεβαιότητα, γιατί δεν τα γνωρίζουν, είτε εξαγοράζονται και στα κρίσιμα σημεία σερβίρουν στην Πολιτεία ως δικαιολογία εκείνα τα στοιχεία που τους δίνει «ο συνέταιρος της διαπλοκής». Αυτά τα στοιχεία της δικαιολογίας, κατά κανόνα, στηρίζονται στα σημεία τεχνολογικής αβεβαιότητας. Συνήθως γίνονται δεκτά διότι αυτή η αβεβαιότητα λόγω έλλειψης ασφαλών πληροφοριών, δυσκολεύει την ουσιαστική αξιολόγηση και έλεγχο. Δηλαδή, δεν μπορείς να αποδείξεις ότι προσπαθούν να σε παραπλανήσουν.
Κοινοβουλευτική Ελεγκτική Υπηρεσία Τεχνολογίας & Προμηθειών
Η κατάσταση μπορεί να μεταβληθεί ουσιαστικά με τη δημιουργία μίας ειδικής Κοινοβουλευτικής Υπηρεσίας. Θα παρακολουθεί την εξέλιξη τεχνολογιών και προγραμμάτων (κυρίως ξένων εταιριών), τα οποία θα μπορούσαν στο εγγύς ή απώτερο μέλλον, να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης για προμήθεια προϊόντων τους. Η παρακολούθηση θα αφορά τόσο την τεχνολογία τους όσο και την εξέλιξη του κόστους και τους παράγοντες που καθορίζουν τη διαμόρφωση του κόστους και των επιχειρησιακών δυνατοτήτων τους.
Με τακτικές Αναφορές, η Υπηρεσία θα ενημερώνει το Κοινοβούλιο. Αυτή η διάχυση τεκμηριωμένων πληροφοριών θα αποτελέσει κοινή και αποδεκτή βάση αποφάσεων τόσο για τη θέσπιση κριτηρίων επιλογής εξοπλισμού, συσκευών, κλπ όσο και για την μετάφραση αυτών των κριτηρίων σε τεχνικά και επιχειρησιακά χαρακτηριστικά, που πρέπει να καλύπτονται.
Για να παρέχει αξιόπιστα στοιχεία, η εν λόγω Κοινοβουλευτική Υπηρεσία χρειάζεται να έχει τη δυνατότητα για να επαληθεύει στην πράξη τα τεχνικά χαρακτηριστικά ή τεχνολογίες, που η κατασκευάστρια εταιρεία παρουσιάζει. Γι' αυτό το λόγο, θα έχει την πρόσβαση για εκτέλεση τεχνικής έρευνας. Αυτή η έρευνα θα μπορεί να γίνεται από ελληνικές εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας. Με αυτό τον τρόπο, η ελληνική αμυντική βιομηχανία θα έχει σταθερό έργο, το οποίο θα είναι ανεξάρτητο από οποιεσδήποτε αμυντικές προμήθειες που θα «τρέχουν» σε οποιαδήποτε περίοδο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας είναι ότι δεν έχει μακροχρόνιο ερευνητικό ή κατασκευαστικό έργο και χρειάζεται να στηρίζεται σε περιστασιακά συμβόλαια ανάλογα το ποσόν και είδος των αγορών αμυντικού υλικού που πραγματοποιούν οι Ένοπλες Δυνάμεις. Η ανάθεση τεχνικού έργου από την εν λόγω Κοινοβουλευτική Υπηρεσία, θα παρέχει στις ελληνικές αμυντικές εταιρείες μια ελάχιστη βάση εργασιών, η οποία παράλληλα θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά τους. Επιπλέον προγράμματα και συμβόλαια που θα έχουν, θα βοηθούν στην ανάπτυξη της εταιρίας. Με αυτό τον τρόπο, θα υπάρχουν περισσότερες ελληνικές εταιρείες, οι οποίες θα μπορούν να συμμετάσχουν σε προγράμματα αντισταθμιστικών ωφελημάτων (τα λεγόμενα FMS) όταν προμηθευόμαστε αμυντικό εξοπλισμό από ξένες εταιρείες. Η αξία αυτού του εξοπλισμού θα επιστρέφει πίσω στην Ελλάδα μέσω αυτών των αντισταθμιστικών εργασιών.
Με αυτή την προσέγγιση εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των ελληνικών αμυντικών
Ζωτικό ρόλο θα πρέπει να παίξει η προσομοίωση - εξομοίωση (simulation - emulation) λειτουργιών και καταστάσεων. Σήμερα έχουν αναπτυχθεί εξαιρετικά εργαλεία software και hardware για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τα οποία μας επιτρέπουν να κάνουμε ρεαλιστικότατες οπτικοποιήσεις τοπίων, ανθρώπων και κίνησης και να «τρέχουμε» αναπαραστάσεις ακόμη και ολόκληρων στρατιωτικών επιχειρήσεων. Με αυτόν τον τρόπο, εξοικονομούμε σημαντικά χρηματικά ποσά και μπορούμε να γνωρίζουμε το αποτέλεσμα μίας ενέργειας, δραστηριότητας, κλπ με απόλυτη ασφάλεια ακόμη και αν υπάρχει κίνδυνος για την ανθρώπινη ζωή. Εξαφανίζεται το «πολιτικό κόστος». Η προσομοίωση είναι πολυτιμότατο εργαλείο στον τομέα των προμηθειών γιατί μπορεί να δώσει αριθμητικά και ποιοτικά στοιχεία για την εξέλιξη κάθε πιθανής επιλογής, χωρίς από πριν να έχουμε δεσμευθεί σε οποιαδήποτε επιλογή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από μόνη της η ύπαρξη μίας τέτοιας Υπηρεσίας θα ωθήσει κάθε προμηθευτή να κάνει ουσιαστικότερες και καταλληλότερες προσφορές γιατί θα γνωρίζει ότι θα υπάρχει εθνικό «εργαλείο» που ήδη παρακολούθησε και αξιολόγησε τον ίδιον και τα προϊόντα του. Τα περιθώρια ελιγμών της οποιαδήποτε διαπλοκής θα μειωθούν αποφασιστικά.
Τα στοιχεία που θα συλλέγονται θα αποβούν χρήσιμα και στην αντιμετώπιση προβλημάτων υποστήριξης Διοικητικής
Ίσως το σημαντικότερο άμεσο αποτέλεσμα από τη λειτουργία της Κοινοβουλευτικής Υπηρεσίας θα είναι η δημιουργία πολλών εκατοντάδων θέσεων εργασίας στους τομείς της επιστήμης και τεχνολογίας, τους οποίους η Υπηρεσία θα παρακολουθεί.
Η Υπηρεσία θα μπορούσε να συμβάλλει στην κατοχύρωση και αξιοποίηση ευρεσιτεχνιών Ελλήνων πολιτών, ώστε οι εφευρέτες να αμείβονται και να μην χάνει η Ελλάδα τα οφέλη. Σήμερα, συνήθως επωφελούνται τρίτες χώρες και εταιρίες.
Η στελέχωση της Υπηρεσίας θα γίνει από επιστήμονες και άτομα που γνωρίζουν για τις
Η προσέγγιση του Ελεγκτικού Οργανισμού GAO
Για να γίνει κατανοητή η λειτουργία και συνεισφορά της κοινοβουλευτικής Υπηρεσίας, αναφέρουμε τα βασικά στοιχεία του Οργανισμού GAO. Ο ελεγκτικός οργανισμός του Κογκρέσου GAO δημοσιεύει Αναφορές όπου αξιολογεί την πορεία αμυντικών προγραμμάτων των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, ώστε οι άνθρωποι που βρίσκονται σε θέσεις-κλειδιά να γνωρίζουν τα στοιχεία από ανεξάρτητη πηγή για να προσδιορίσουν πιθανό ρίσκο.
Η προσέγγιση του GAO εστιάζεται στην εξέταση του κατά πόσο επιτυγχάνεται η απόκτηση γνώσης σε τρία στοιχεία ενός οπλικού συστήματος:
- Τεχνολογία
- Σχεδιασμό
- Παραγωγή
Αν ένα πρόγραμμα δεν επιτυγχάνει αυτό το επίπεδο γνώσεων, εγκυμονεί κινδύνους ή τεχνικά προβλήματα μαζί με αύξηση κόστους και μεταβολή χρονοδιαγραμμάτων. Αν ένα πρόγραμμα παρουσιάζει έλλειψη σε ένα στοιχείο, όπως ωριμότητα τεχνολογίας, είναι δυσκολότερο να επιτύχει γνώση των διαδόχων επιπέδων.
Οι Αναφορές, βοηθούν στην καλύτερη αξιοποίηση του «αμυντικού δολαρίου». Προσδιορίζουν τις ενδείξεις-κλειδιά, που μπορούν να αξιοποιηθούν για να αξιολογήσουν την επίτευξη κάθε σημείου γνώσης.
Σημείο Γνώσης 1 - Πόροι και Πηγές Ταυτίζονται: Αυτό το σημείο επιτυγχάνεται όταν επιτυγχάνεται ταύτιση των αναγκών του πελάτη και των τεχνικών και οικονομικών πηγών αυτού που αναπτύσσει το πρόγραμμα. Η ωριμότητα τεχνολογίας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική ένδειξη της διαθεσιμότητας πηγών. Ως βέλτιστη πρακτική θεωρείται να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο ωριμότητας τεχνολογίας στην αρχή της ανάπτυξης του προγράμματος. Αυτό σημαίνει ότι επιδείχθηκαν οι απαραίτητες τεχνολογίες για την κάλυψη ουσιαστικών απαιτήσεων του προγράμματος ότι αποδίδουν στο αναμενόμενο περιβάλλον λειτουργίας.
Σημείο Γνώσης 2 - Σταθερός ο σχεδιασμός του προϊόντος: Αυτό το σημείο επιτυγχάνεται όταν ο σχεδιασμός του προϊόντος επιδεικνύει την ικανότητά του να καλύψει τις απαιτήσεις των πελατών. Ως βέλτιστη πρακτική θεωρείται να επιτευχθεί σταθερότητα σχεδιασμού κατά την επιθεώρηση κρίσιμων σχεδιασμών σε επίπεδο συστήματος, κάτι που συνήθως γίνεται ενδιάμεσα στα μέσα της οδού προς ανάπτυξη. Η ολοκλήρωση των μηχανολογικών σχεδίων κατά την επιθεώρηση σχεδιασμού σε επίπεδο συστήματος παρέχει απτές αποδείξεις ότι ο σχεδιασμός είναι σταθερός.
Σημείο Γνώσης 3 - Οι διαδικασίες παραγωγής είναι ώριμες: Αυτό το σημείο επιτυγχάνεται όταν επιδεικνύεται ότι το προϊόν μπορεί να κατασκευαστεί εντός των στόχων κόστους, χρονοδιαγράμματος και ποιότητας. Ως βέλτιστη πρακτική θεωρείται να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο ωριμότητας παραγωγής στην αρχή της παραγωγής. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι διαδικασίες-κλειδιά, για την παραγωγή, παράγουν στατιστικά αποδεκτά επίπεδα ποιότητας.
Τα προηγούμενα γνωστοποιήθηκαν σε εκπροσώπους των Ενόπλων Δυνάμεων και της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας που συμμετείχαν στην Έκθεση DEFENSYS.
* Κωνσταντίνος Γκαμπαερίδης
Πολιτευτής ΛΑΟΣ, Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Έβρου
του Ανεξάρτητου Συνδυασμού «Περιφερειακή Αναγέννηση»
6944778547