Υπερβαίνει τα 19 δισ. ευρώ το σωρευτικό ύψος των πρόσθετων μέτρων που ενσωματώνει ο προϋπολογισμός του 2012, με αυξήσεις φόρων και μειώσεις δαπανών, αλλά και με αστάθμητο παράγοντα την έκταση της ύφεσης, που ενέχει τον κίνδυνο επιβολής και νέων μέτρων.Το συνολικό ύψος των εισπρακτικών μέτρων του 2012 φτάνει στο ποσό των 13,1 δισ. ευρώ, με το συνυπολογισμό των έκτακτων εισφορών και γενικά των παρεμβάσεων του μεσοπρόθεσμου, που θα εφαρμοστούν από το επόμενο έτος, αλλά και των έκτακτων εισφορών στα ακίνητα που αποφάσισε εσχάτως η κυβέρνηση. Αντίστοιχα οι δαπάνες θα μειωθούν συνολικά κατά 6,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,85 δισ. ευρώ, θα προέλθουν από τις μειώσεις μισθών και συντάξεων.
Σήμερα στη Βουλή
Στόχος του νέου προϋπολογισμού το προσχέδιο του οποίου εγκρίθηκε από το χθεσινό υπουργικό συμβούλιο και κατατίθεται σήμερα στη Βουλή, είναι η μείωση του ελλείμματος στο επίπεδο του 6,8% του ΑΕΠ ή σε 14,65 δισ. ευρώ με αναθεώρηση των στόχων, λόγω της βαθύτερης ύφεσης.
Το 2011 το έλλειμμα του προϋπολογισμού θα κλείσει στο 8,5% του ΑΕΠ ή σε 18,69 δισ. ευρώ, έναντι στόχου 17,1 δισ. ευρώ, ή 7,6% του ΑΕΠ.
Για το 2012, ο πήχης του ελλείμματος διαμορφώνεται στο 6,8% του ΑΕΠ ή σε 14,65 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα προβλέπεται και πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,2 δισ. ευρώ ή 1,5% του ΑΕΠ.
Το υπουργείο Οικονομικών δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος (έσοδα, μείον δαπάνες χωρίς τόκους) υποστηρίζοντας ότι θα συμβάλλει στην ανακοπή της ανατροφοδότησης του χρέους από τα ελλείμματα και «σηματοδοτεί την είσοδο της χώρας σε μία άλλη δημοσιονομική φάση» και «θωρακίζει τη χώρα, χάρη στις θυσίες και τις προσπάθειες του ελληνικού λαού».
Κρίσιμος παράγοντας για τα ακριβή μεγέθη του ελλείμματος είναι το ύψος του ΑΕΠ το οποίο, από 225 δισ. ευρώ, που υπολογιζόταν ότι θα διαμορφωθεί φέτος, λόγω της βαθύτερης ύφεσης, που φτάνει στο 5,5% έναντι εκτίμησης 3,8% και θα διαμορφωθεί σε επίπεδα κοντά στα 220 δισ. ευρώ. Το 2012, υποχωρεί περαιτέρω κάτω από το ποσό των 220 δισ. ευρώ (αντί εκτίμησης 228 δισ. ευρώ), αφού προβλέπεται νέα ύφεση κατά περίπου 2%, αντί ανάκαμψης 0,6%.
Αβεβαιότητες
Στην περίπτωση που καταγραφεί μεγαλύτερη μείωση του ΑΕΠ είτε το 2011, είτε το 2012, η κυβέρνηση θα λάβει και νέα διορθωτικά μέτρα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, αλλά και την αδυναμία της να πείσει την τρόικα, για το αυτονόητο, ότι ο συνδυασμός μέτρων και ύφεσης δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο η οικονομία είναι αδύνατο να εξέλθει.
Στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών είναι διάχυτη η αβεβαιότητα ακόμα και για την επίτευξη των στόχων για το 2011 η οποία θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, αλλά και από την προθυμία των φορολογουμένων.
Κρίσιμοι μήνες
Χαρακτηριστικά το ΥΠΟΙΚ αναφέρει: «Επειδή απομένουν τρεις κρίσιμοι μήνες για την ολοκλήρωση του οικονομικού έτους 2011, η τελική εκτίμηση για έλλειμμα 8,5% του ΑΕΠ μπορεί να επιτευχθεί, εφόσον υπάρξει ανάλογη ανταπόκριση τόσο του κρατικού μηχανισμού, όσο και των ίδιων των πολιτών, από τη στάση των οποίων εξαρτάται το δημοσιονομικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό μέλλον της χώρας».
Εσοδα και δαπάνες
Η προσαρμογή που απαιτείται το επόμενο έτος θα στηριχθεί στην αύξηση των εσόδων και στη μείωση των δαπανών. Εκτός των μέτρων που αποφασίστηκαν εντός του Σεπτεμβρίου υπό τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας, το 2012 θα εφαρμοστούν και μέτρα που περιέχει το μεσοπρόθεσμο, τα οποία είτε θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά το 2012 είτε θα επαναληφθούν και το επόμενος έτος (έκτακτες εισφορές). Στο πλαίσιο αυτό το σύνολο των επιβαρύνσεων των φορολογουμένων το 2012 θα διαμορφωθεί σε 13,1 δισ. ευρώ.
Η μείωση των δαπανών θα στηριχθεί στη μείωση των μισθών, των συντάξεων, και κοινωνικών δαπανών και σε οφέλη που θα προκύψουν από την κατάργηση δημοσίων φορέων και την εφεδρεία του προσωπικού, με το συνολικό ποσό της εξοικονόμησης να ανέρχεται σε 6,3 δισ. ευρώ.
Το ΥΠΟΙΚ υποστηρίζει πως «η δέσμη των πρόσθετων μέτρων που έχει αποφασιστεί και ανακοινωθεί για το 2011 και το 2012 είναι συνολικού ύψους 6,6 δισ. ευρώ». Για το 2012, στο ποσό αυτό προστίθενται λογιστικά και 280 εκατ. ευρώ που είχαν επιδικαστεί και επρόκειτο να καταβληθούν αναδρομικά στους δικαστικούς λειτουργούς, αλλά θα γίνει αργότερα, μετά το τέλος του προγράμματος προσαρμογής. Υπενθυμίζει επίσης την εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου θέρμανσης και του πετρελαίου κίνησης, που θα γίνει από 15 Οκτωβρίου 2012.
Οι φόροι και τι θα αποδώσουν
Τα φορολογικά μέτρα στα οποία θα στηριχθεί ο νέος προϋπολογισμός είναι:
- Η κατάργηση των φοροαπαλλαγών και η είσπραξη «άλλων εσόδων» θα αποδώσει 3.678 εκατ. ευρώ. Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο αλλάζει ριζικά η φορολογία εισοδήματος και κεφαλαίου και καταργούνται εκατοντάδες φοροαπαλλαγές. Ορισμένες θα καταργηθούν από τη χρήση 2011.
- Η έκτακτη εισφορά στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, από 0,5 έως και 20 ευρώ ανά τ.μ. που θα αποδώσει 2.500 εκατ. ευρώ, το 2012.
- Η μείωση του αφορολόγητου ορίου στα 5.000 ευρώ για ηλικίες 30-65 ετών, θα αποδώσει 1.700 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης της παρακράτησης το επόμενο έτος, αλλά και λόγω του αυξημένου φόρου που θα πληρώσουν το 2012, οι φορολογούμενοι με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων. Όσοι έχουν εισόδημα 12.000 ευρώ, ενώ φέτος δεν πλήρωσαν φόρο, το 2012 θα πληρώσουν 700 ευρώ. Κατά 700 ευρώ, θα αυξηθεί και ο φόρος για όσους έχουν υψηλότερα εισοδήματα.
- Ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα, που θα επιβληθεί για δεύτερο συνεχόμενο χρόνο, με την προσδοκία να αποδώσει 1.300 εκατ. ευρώ.
- Η αύξηση του ΦΠΑ στην εστίαση από 13% σε 23% από 1/9/2011, το 2012 δεδομένου ότι θα εφαρμοστεί ολόκληρο το έτος θα αποδώσει 700 εκατ. ευρώ.
- Η εναρμόνιση του φόρου πετρελαίου θέρμανσης με το φόρο πετρελαίου κίνησης από τον Οκτώβριο του 2012, θα αποδώσει 500 εκατ. ευρώ.
- Η αύξηση αντικειμενικών αξιών ακινήτων στα επίπεδα των αγοραίων τιμών, εντός του 2012, θα αποδώσει 500 εκατ. ευρώ.
- Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης θα αυξηθούν επιπλέον κατά 315 εκατ. ευρώ.
- Η αύξηση τεκμηρίων διαβίωσης για όλους τους φορολογούμενους, θα αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κατά 220 εκατ. ευρώ.
- Το ειδικό τέλος στους ελεύθερους επαγγελματίες, το οποίο αυξάνεται από 300 ευρώ, φέτος σε 400-500 ευρώ το 2012 και θα αποδώσει 100 εκατ. ευρώ.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr