Ένας αναγνώστης, στα σχόλια, μου ζήτησε να σχολιάσω για ποιο λόγο η Ιρλανδία είναι υπόδειγμα τήρησης του μνημονίου και γιατί δεν μπορούμε να γίνουμε εμείς. Όταν άρχισε αυτή η κρίση, η Ιρλανδία είχε το χαμηλότερο χρέος προς ΑΕΠ στην Ευρώπη, περίπου το 25% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι είχε μπόσικα, έτσι ώστε να απορροφήσει τους κραδασμούς της ύφεσης. Επίσης σημαίνει ότι είχε περιθώρια να ανεβάσει το χρέος της, χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα.
Εμείς (και το έχω πει πολλές φορές) δεν είχαμε αυτή την πολυτέλεια. Εμείς μπήκαμε στην κρίση με 100% χρέος προς το ΑΕΠ, χωρίς τις αναθεωρήσεις των Greek Statistics, που μας φόρτωσε ένα επιπλέον 25%. Εμείς δεν είχαμε κανένα περιθώριο ελιγμού.
Παρ΄όλ΄αυτά όμως, εμείς δεν κάναμε σχεδόν τίποτα για 18 μήνες, προτιμώντας να αντισταθούμε σε κάθε αλλαγή και κάθε περιθώριο μείωσης του διογκωμένου δημοσίου τομέα, τόσο σε υπεράριθμο προσωπικό όσο και σε άσκοπες δαπάνες. Αντίθετα η Ιρλανδία έκανε την αναδιάρθρωση του δημοσίου πολύ γρήγορα, κόβοντας “μαχαίρι” τους μισθούς του δημοσίου και πολλές κοινωνικές παροχές.
Η ιστορία θα δείξει ότι το μεγαλύτερο λάθος που έκανε η Ελλάδα είναι ότι δεν κρατικοποίησε αρκετά γρήγορα τις τράπεζες, με σκοπό να στρώσει το χάλι για μια μεγάλη αναδιάρθρωση (κούρεμα), που είχε σαν αποτέλεσμα να καταστραφεί η πραγματική οικονομία και να πέσει ραγδαία το βιοτικό μας επίπεδο.
Η ιστορία επίσης θα δείξει (και ελπίζω να καταγραφούν σωστά τα ονόματα), ότι όλοι αυτοί που έκαναν λόγο ότι είναι ανάγκη να δούμε μια εσωτερική υποτίμηση, δεν ήξεραν τι έλεγαν, τι έκαναν και είναι παντελώς άσχετοι από βασικές οικονομικές αρχές.
Η Ιρλανδία χρησιμοποίησε τη δημιουργική λογιστική της κεντρικής τράπεζας (ELA). Ενθυμήστε παρακαλώ ότι μέσω της Τράπεζας της Ιρλανδίας, άντλησε έως 80 δισ. ευρώ για το τραπεζικό της σύστημα. Έχουν κρατικοποιηθεί οι 4 μεγάλες τράπεζες και βλέπω ότι έχουν κάνει όλα τα σωστά πράγματα που θα έκανα και εγώ προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση. Όπως έχω τονίσει, ο ηθικός κίνδυνος είναι το τελευταίο που πρέπει να μας απασχολεί.
Στην Ελλάδα όμως, λόγω της διαπλοκής των πολιτικών με τους τραπεζίτες, δεν έχει γίνει τίποτα και έχει αφεθεί το τραπεζικό σύστημα στη μοίρα του. Στο τέλος βέβαια οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν και το κούρεμα θα γίνει και οι τραπεζίτες θα χάσουν τα μαγαζιά τους (την διοίκηση), αλλά με μεγάλο κόστος στην εθνική οικονομία... λόγω ολιγωρίας και ανεπάρκειας των πολιτικών.
Το πρόβλημα στην Ιρλανδία δεν ήταν το μεγάλο σπάταλο και αναποτελεσματικό κράτος όπως στην Ελλάδα. Το πρόβλημα στην Ιρλανδία ήταν καθαρά τραπεζικό, όπου υπήρχαν τράπεζες που πήραν μεγάλο ρίσκο και όταν έπεσε η αγορά ακινήτων (μεταξύ άλλων) καταστράφηκαν. Σε αντίθεση όμως με εμάς, αυτοί έκαναν κάτι ενώ εμείς δεν κάναμε τίποτα.
Το πρόβλημα χρέους που έχει σήμερα η Ιρλανδία είναι καθαρά αποτέλεσμα της εγγύησης που έχει δώσει (κάτω από την πίεση της Ευρώπης και της ΕΚΤ και ενάντια στις συμβουλές του ΔΝΤ το 2008) στα senior bonds (ομόλογα πρώτης κυριότητας) των τραπεζών και όχι διότι έχει ένα υπέρογκο χρέος προ της κρίσης.
Η Ιρλανδία είναι μόνιμα στις πρώτες θέσεις στην κατάταξη όσον αφορά την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα. Ως εκ τούτου, δεν είναι πολλά τα οποία θα μπορούσε να κάνει για να καταστεί ανταγωνιστική.
Έχει εργασιακή ευελιξία, χαμηλή φορολογία και ένα καλό νομικό και δικαστικό σύστημα. Αποτέλεσμα είναι ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις ανθούν. Η πρόσφατη απόφαση της Twitter να εγκατασταθεί στην Ιρλανδία, δείχνει ότι η Ιρλανδία είναι ακόμα μαγνήτης για τις πολυεθνικές εταιρείες, κάτι που δεν είναι η Ελλάδα. Τους εννέα μήνες του 2011, η Ιρλανδία έχει εξασφαλίσει περισσότερες ξένες επενδύσεις από ότι το σύνολο του περασμένου έτους.
Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της Ιρλανδίας είναι σε επίπεδα ρεκόρ το 2011. Οι εξαγωγές τροφίμων επίσης αναμένεται να ανέλθουν σε επίπεδα ρεκόρ (8,9 δισ. ευρώ για το 2011) και το γεωργικό εισόδημα θα αυξηθεί κατά 5% το 2011. Ο τουρισμός επίσης έχει ανακάμψει και τα στοιχεία δείχνουν ότι το τουριστικό εισόδημα είναι στα επίπεδα του 2008. Τα φορολογικά έσοδα τρέχουν μπροστά από το στόχο για το 2011. Τέλος, στον κατάλογο του doing business, η Ελλάδα είναι 109 και η Ιρλανδία 9. Αυτό νομίζω τα λέει όλα.
Έχοντας όμως πει όλα αυτά, πολύ αμφιβάλω αν η Ιρλανδία κατορθώσει να τα βγάλει πέρα χωρίς να κάνει αθέτηση πληρωμών στους ομολογιούχους του τραπεζικού της συστήματος. Το έλλειμμα φέτος θα είναι περίπου 8% και το χρέος σε μερικά χρόνια θα είναι δυσβάσταχτο, ακόμα και για την Ιρλανδία. Έχω την αίσθηση ότι και αυτοί θα πρέπει να κάνουν αναδιάρθρωση, εκτός βέβαια αν ξαφνικά δούμε ραγδαία διψήφια ανάπτυξη (που δεν το νομίζω).
Η Ιρλανδία έχει ακόμα πολλά προβλήματα, χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν για να επανέλθουν στις αγορές, άλλα αυτά που χρειάζονται να γίνουν είναι σχετικά λίγα σε σχέση με εμάς.
Στο τέλος της ημέρας η Ιρλανδία θα ανακάμψει γρήγορα, διότι, δεν έχει το διογκωμένο δημόσιο τομέα που έχουμε εμείς και έχει μια ανταγωνιστική οικονομία που, εμείς ακόμα δεν μπορούμε ούτε να φανταστούμε. Με λίγα λόγια, είναι ήδη εκεί που θα θέλαμε εμείς να είμαστε την επόμενη δεκαετία.
Γιώργος Καισάριος
http://www.market-talk.net/index.php/id/10517