Μια κίνηση που αποκαλύπτει την προπαρασκευή για το κούρεμα των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου δρομολογεί η διοίκηση του ΙΚΑ. Με επίκληση του νόμου 3863 του 2010, οι Οικονομικές Υπηρεσίες του Ιδρύματος ζητούν από το διοικητή και τα μέλη του ΔΣ του ΙΚΑ να εγκρίνουν την άμεση μεταφορά όλων των ομολόγων και εντόκων γραμματίων του ταμείου στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Εκτιμάται ότι με την υλοποίηση της απόφασης αυτής, το ΙΚΑ- ακόμη κι αν το επιθυμεί- δεν θα είναι σε θέση να διαφωνήσει με την απομείωση της αξίας των ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό του κατά 50 ή 60%.
Ερώτημα παραμένει αν κάτι αντίστοιχο γίνεται και για τα διαθέσιμα ομόλογα που κατέχουν τα υπόλοιπα ασφαλιστικά ταμεία.
Με την ένδειξη «Εξαιρετικά επείγον» έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του ΙΚΑ που απευθύνεται στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ζητά την εξουσιοδότηση του Διοικητή κ. Ροβέρτου Σπυρόπουλου από το ΔΣ προκειμένου εκείνος να μεταβιβάσει στην Τράπεζα της Ελλάδος, όλα τα ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο του ΙΚΑ.
Η επιστολή με ημερομηνία 24 Οκτωβρίου 2011, επικαλείται τις διατάξεις του άρθρου 45 του Νόμου 3863/2010, του Νόμου Λοβέρδου μετά το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων, ο οποίος προβλέπει ότι "τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου και τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια
των Ταμείων μεταφέρονται στην Τράπεζα της Ελλάδος, χωρίς προμήθεια, η οποία λειτουργεί ως θεματοφύλακας».
Βάσει του νόμου, ο διοικητής του Ταμείου θα πρέπει να προχωρήσει στην υπογραφή σύμβασης με την Τράπεζα της Ελλάδος η οποία θα παρέχει υπηρεσίες θεματοφυλακής. Στο πλαίσιο αυτό η Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΙΚΑ αναφέρει χαρακτηριστικά «εισηγούμαστε να εξουσιοδοτήσετε το διοικητή του ΙΚΑ να υπογράψει τη συνημμένη σύμβαση παροχής υπηρεσιών θεματοφύλακα για το χαρτοφυλάκιο του ΙΚΑ σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου".
Ενώ η ενεργοποίηση των διατάξεων του νόμου έχει αδρανήσει επί ένα τουλάχιστον χρόνο έρχεται σήμερα ως κατεπείγουσα, δύο μόλις ημέρες πριν την οριστικοποίηση της απόφασης για το κούρεμα του ελληνικού χρέους το οποίο σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα κυμαίνεται μεταξύ 50% και 60%.
Είναι προφανές ότι ανάλογες εντολές θα πρέπει να έχουν λάβει και τα υπόλοιπα ταμεία, το συνολικό χαρτοφυλάκιο ομολόγων των οποίων ανέρχεται σήμερα σε 7,5 δισ. ευρώ περίπου
Τα ομόλογα αυτά που μέχρι τώρα διαχειρίζονται με ευθύνη τους τα ταμεία - συμπεριλαμβανομένου του ΙΚΑ που διαχειρίζεται απευθείας ομόλογα ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ- θα μεταφερθούν στο Κοινό Κεφάλαιο που περιλαμβάνει τα διαθέσιμα των Ταμείων και τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος, ύψους 16 δισ. ευρώ. Τα διαθέσιμα αυτά που διαχειρίζεται η ΤτΕ είναι στο σύνολό τους ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου, ενώ τα ταμεία προκειμένου να ενισχύουν τη ρευστότητά τους χρησιμοποιούσαν ως εγγύηση τα ομόλογα των δικών
τους χαρτοφυλακίων για να συνάπτουν συμβάσεις repos με τις τράπεζες και να χρηματοδοτούνται βραχυπρόθεσμα για την κάλυψη ταμειακών αναγκών. Δηλαδή τα ταμεία έκαναν περίπου ότι και οι τράπεζες με τους τίτλους που κατέθεταν σε μορφή εγγυήσεων στην ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας, γεγονός που μπορεί να περιπλέξει τα πράγματα.
Η ενεργοποίηση του νόμου Λοβέρδου στο παρά πέντε της απόφασης για το hair cut, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση με τη συνεργασία της Τράπεζας της Ελλάδος, αναζητεί πιθανότατα τρόπους που δεν θα αφήνουν περιθώρια στα ταμεία να αρνηθούν την συμμετοχή τους στο «κούρεμα» και η μεταβίβαση των χαρτοφυλακίων
στην Τράπεζα της Ελλάδος διευκολύνει την ενιαία αντιμετώπιση του κουρέματος από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτό ωστόσο δεν σημαίνει πως τα διοικητικά συμβούλια των ταμείων απαλλάσσονται και από την ευθύνη των αποφάσεων. Σημειώνεται τέλος, ότι η διαχείριση μέρους των διαθεσίμων των ταμείων έχει ανατεθεί σε τράπεζες οι οποίες ενεργούν για λογαριασμό τους και δεν διευκρινίζεται με ποιο τρόπο θα γίνει η μεταφορά των ομολόγων που βρίσκονται στα υπό τραπεζική διαχείριση χαρτοφυλάκια, από τις τράπεζες στην Τράπεζα της Ελλάδος.