Μία
απ΄τις συνηθισμένες κατηγορίες των κομμουνιστών προς το μεταξικό
καθεστώς ήταν το ότι δεν τους απελευθέρωσε κατά την εσπευσμένη
ελληνο-αγγλική υποχώρηση του Απριλίου του 1941 αλλά τους κράτησε
φυλακισμένους και τους παρέδωσε στους γερμανο-ιταλούς κατακτητές.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην περίπτωση των κρατουμένων της Ακροναυπλιάς,
όπου βρίσκονταν και πολλά καθοδηγητικά στελέχη του ΚΚΕ.
Ενδεικτικά βλέπουμε εδώ:
Όμως
το καθεστώς της 4ης Αυγούστου - και η οικονομική ολιγαρχία που
εκφραζόταν μέσα απ' αυτό - όχι μόνο δεν τους επέτρεψε να πάνε στο
μέτωπο, αλλά και παρέδωσε τα φυλακισμένα και εξόριστα μέλη και στελέχη
του Κόμματος στους Γερμανο-ιταλούς κατακτητές, όταν η χώρα λύγισε κάτω
από το βάρος της ναζιστικής πολεμικής μηχανής.
Ας εξετάσουμε λίγο το ιστορικό πλαίσιο εκείνης της εποχής, για να δούμε αν στέκουν οι ισχυρισμοί των κομμουνιστών.
Όλοι γνωρίζουν ότι την εποχή εκείνη το
μεταξικό καθεστώς είχε ουσιαστικά καταρρεύσει και γενικότερα ο κρατικός
μηχανισμός είχε παραλύσει τελείως αγγίζοντας τα όρια της διάλυσης λόγω
του πανικού που επέφερε η αιφνίδια κατάρρευση του μετώπου τον Απρίλιο
του 1941. Η κυβέρνηση του Γεωργίου του Β’ έφευγε άρον-άρον για την
Κρήτη και δεν υπήρχε κανένα οργανωμένο κράτος και κανένα στιβαρό
μεταξικό καθεστώς (άλλωστε ο Μεταξάς είχε πεθάνει τον Ιανουάριο του ‘41,
και ο διάδοχός του Κορυζής είχε την ίδια τύχη περίπου 2 μήνες αργότερα)
για να τους παραδώσει στους κατακτητές.
Επίσης, το διάστημα εκείνο ήταν ακόμα σε ισχύ το γερμανοσοβιετικό Μολότοφ-φον Ρίμπεντροπ. Συνεπώς
οι κομμουνιστές δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν εφόσον θα έπεφταν στα
χέρια των Γερμανών που ήταν τότε φιλικά προσκείμενοι προς την μητέρα των
κομμουνιστών ΕΣΣΔ. Και αν αυτό ηχεί σε κάποιους περίεργα, ας δούμε τι
είπε ο Γ.Ιωαννίδης, νο2 του ΚΚΕ, έγκλειστος τότε στην Ακροναυπλιά και
επικεφαλής των κομμουνιστών κρατουμένων:
"το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο δεν το είδαμε με κακό μάτι".
"Αναμνήσεις – προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην εθνική αντίσταση 1940-45", Γ.Ιωαννίδης, εκδ.Θεμέλιο, σελ.63.
Σύμφωνα
πάλι με τον Ιωαννίδη, κατά την διάρκεια του βομβαρδισμού του λιμανιού
του Ναυπλίου απ΄τους Γερμανούς (οπότε και ο κίνδυνος για τους
ακροναυπλιώτες ήταν πού μεγάλος αφού ο βράχος της Ακροναυπλιάς βρίσκεται
μες στον αργολικό κόλπο) ένας άλλος κομμουνιστής κρατούμενος, ο Θόδωρος
Μάγγος, έλεγε:
"Δεν θα ρίξουν εδώ μπόμπες οι Γερμανοί. Δεν τους αφήνει ο μουστάκιας (σ.σ: ο Στάλιν). Έχει πει ότι εκεί πέρα είναι κομμουνιστές" στο ίδιο σελ.63 και σελ.80
Πέραν αυτών, ο αποκαλυπτικότατος Ιωαννίδης λέει παρακάτω ότι:
"Εμείς
κάναμε πάλη για να μας παραλάβουν οι Ιταλοί (…)Αλλά δεν δέχονταν αυτοί.
Εσείς είστε του ελληνικού κράτους και μεις , λέγανε, δεν έχουμε καμμία
σχέση μαζί σας", στο ίδιο σελ.77-78.
Εδώ ο
Ιωαννίδης ομολογεί ότι οι κρατούμενοι ακροναυπλιώτες κομμουνιστές
προτιμούσαν να είναι υπό ιταλική κράτηση (όταν πλέον εγκαταστάθηκαν οι
Ιταλοί στην Πελοπόννησο), παρά υπό την επιτήρηση των Ελλήνων
χωροφυλάκων.
Συνεπώς
είναι τελείως αλλοπρόσαλλο να κατηγορούν οι κομμουνιστές εκ των υστέρων
τις ελληνικές αρχές ότι τους παρέδωσαν στους κατακτητές, όταν σύμφωνα
με ομολογία του επικεφαλής των ακροναυπλιωτών οι ίδιοι έδωσαν "πάλη για
να τους παραλάβουν οι Ιταλοί".
Ένα σχετικό ζήτημα που απασχολούσε τους κομμουνιστές ήταν
το αν και εφόσον η κομματική καθοδήγηση της Ακροναυπλιάς απαγόρευσε την
απόδραση των κομμουνιστών κρατουμένων τις ημέρες του πανικού τον
Απρίλιο του ’41.
Ο
Ιωαννίδης φυσικά αρνιόταν κατηγορηματικά κάτι τέτοιο, και έλεγε ότι η
απόδραση δεν ήταν εφικτή και την χαρακτήριζε τυχοδιωκτισμό. (στο ίδιο,
σελ.75-76 και σελ.78)
Το
ίδιο φαινομενικά υποστηρίζει και ο, επίσης κρατούμενος στην
Ακροναυπλιά, κομμουνιστής Βασ.Μπαρτζιώτας στις σελ.56-60 του βιβλίου του
"Άστραψε φως η Ακροναυπλιά", όπου σε κάποια σημεία παραθέτει αυτούσια
τα γραπτά του Ιωαννίδη για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Δείχνει όμως να κρατάει όμως και μία πισινή καθώς παραθέτει την μαρτυρία ενός ακροναυπλιώτη κρατουμένου, του Βαγγέλη Ντάβα, ο οποίος αναφέρει ρητώς ότι η
απόδραση 35-40 κρατουμένων που μεταφέρονταν απ’την Πύλο στην
Ακροναυπλιά ήταν πανεύκολη αλλά ματαιώθηκε κατόπιν απαγόρευσης απ΄τον
επικεφαλή Ζήση Ζωγράφο για λόγους πειθαρχίας.
Και ο Μπαρτζιώτας κλείνει το θέμα, αποφεύγοντας να πάρει προσωπικά ξεκάθαρη θέση, πετώντας το μπαλάκι στο κομματικό ιερατείο:
"Μπαίνει
το ερώτημα: ΄Επειτα απ΄όλα αυτά μπορούμε να ισχυριστούμε ότι
εξαντλήσαμε όλες τις δυνατότητες να αποδράσουμε απ΄την Ακροναυπλιά και
δεν τις χρησιμοποιήσαμε; Ασφαλώς έπρεπε να κάνουμε περισσότερες
προσπάθειες, να ψάξουμε να βρούμε ανθρώπους που θα μας βοηθούσαν κλπ
κλπ. Όμως τον τελικό λόγο πάνω στο μεγάλο αυτό ζήτημα θα τον πει το
Κόμμα μας όταν κάποτε θα εξετάσει λεπτομερειακά με όλα τα στοιχεία το
ζήτημα της δυνατότητας για απόδρασή μας απ’την Ακροναυπλιά, αν μπορούσε
να γίνει και γιατί δεν έγινε και τελικά θα αποφασίσει!"
Κριτική
στον Ιωαννίδη για την ματαίωση της απόδρασης έκανε ο ακροναυπλιώτης
Βασίλης Γιαννόγκωνας που στο βιβλίο του "Ακροναυπλιά" εκδ.Δίφρος, έλεγε:
"Και
όμως μπορούσαμε να είχαμε γλιτώσει τόσα θύματα. Χωρίς καμμία αντίσταση
να δραπετεύαμε γιατί δικοί μας άνθρωποι κατέβαιναν στ’Ανάπλι (…) Η
απόδρασή μας είχε συζητηθεί κι είχε παρθεί απόφαση πόσους και ποιους θα
πάρει το κάθε στέλεχος και την τελευταία νύχτα ο Ιωαννίδης τα ματαίωσε
όλα"
Ο Ιωαννίδης χαρακτήρισε ως πουστιά (!!!) τους ισχυρισμούς του Γιαννόγκωνα . (Αναμνήσεις, Γ.Ιωαννίδης, σελ.79)
Εξαιρετικός πολιτικός λόγος απ΄τον οργανωτικό γραμματέα του ΚΚΕ…
Παραπλήσια
πράγματα κατά του Ιωαννίδη λέει και ο Διονύσης Μπενετάτος (σοσιαλιστής,
στέλεχος της Επιτροπή Πόλης του ΕΑΜ μέχρι τον Οκτώβριο του ΄42,
κρατούμενος στην Ακροναυπλιά απ’τον Σεπτέμβριο του 1937 ως τον Απρίλιο
του 1940):
Παραπλήσια
πράγματα κατά του Ιωαννίδη λέει και ο Διονύσης Μπενετάτος (σοσιαλιστής,
στέλεχος της Επιτροπή Πόλης του ΕΑΜ μέχρι τον Οκτώβριο του ΄42,
κρατούμενος στην Ακροναυπλιά απ’τον Σεπτέμβρη του 1937 ως τις 6 Απρίλη
του 1940):
"Η Αντίσταση χωρίς πέπλα" του Δ.Μπενετάτου, σελ.35
Επίσης,
ο Παπαπαναγιώτου αναφέρει ότι ο Μούντριχας (καπετάνιος της 2ης
μεραρχίας του ΕΛΑΣ) και άλλοι κατηγορούσαν την κομματική καθοδήγηση της
Ακροναυπλιάς (άρα τον Ιωαννίδη) ότι είχε αυταπάτες σχετικά με το
γερμανοσοβιετικό σύμφωνο που τότε ακόμα ίσχυε και γι’αυτό περίμενε την
νόμιμη απελευθέρωση των κρατουμένων. (Αναμνήσεις, Γ.Ιωαννίδης, σελ.80)
Το ίδιο αναφέρει και ο αρχειομαρξιστής Άγις Στίνας στο βιβλίο του "ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ" (σελ.20).
Απ’ότι
φαίνεται λοιπόν, το ζήτημα της μη-απόδρασης των ακροναυπλιωτών έχει
πολύ παρασκήνιο. Οι κατηγορίες κατά του Ιωαννίδη ήταν σφοδρές από πολλές
πλευρές (Γιαννόγκωνας, Μπενετάτος, Μούντριχας, Στίνας κτλ), ο ίδιος με
τα λεγόμενά του (περί γερμανοσοβιετικού συμφώνου και "πάλης για να μας
παραλάβουν οι Ιταλοί") μάλλον ενίσχυσε τις εις βάρος του υποψίες, ενώ
ακόμα και ο Μπαρτζιώτας πήρε μία πολύ διακριτική θέση.
Αν
όλα τα παραπάνω συνδυαστούν με την ετεροχρονισμένη και παράλογη, από
κάθε άποψη, κατηγορία των κομμουνιστών κατά του μεταξικού καθεστώτος,
τότε προφανώς έχουμε να κάνουμε με μία ακόμα προσπάθεια του ΚΚΕ να
θολώσει τα νερά.
Αντί
να δώσει σαφείς εξηγήσεις στα στελέχη/μέλη/ οπαδούς του για την
φερόμενη ματαίωση της απόδρασης των ακροναυπλιωτών, έσπευσε να προσάψει
ευθύνες στο καθεστώς της 4ης Αυγούστου με σκοπό να αποπροσανατολίσει.
Πρόκειται για μία τυπική εφαρμογή του δόγματος "η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση"
Το κακό γι’αυτούς είναι ότι τέτοια προπαγανδιστικά κολπάκια δεν αντέχουν πολύ στον χρόνο….