Λώρη Κέζα
TO BHMA
Την περίοδο που οι τσέπες των Ελλήνων ήταν γεμάτες και το πορτοφόλι τίγκα στις πιστωτικές, οι τράπεζες έκαναν να πάντα για να δώσουν δάνεια. Στην οδό Πανεπιστημίου στήνονταν τραπεζάκια με παρασόλι, όπου υπάλληλοι τραπεζών παρακινούσαν τους περαστικούς να υπογράψουν μια αίτηση. Τα τηλέφωνα στα σπίτια ηχούσαν χαρωπά και στην άλλη άκρη της γραμμής ακούγονταν δελεαστικές προτάσεις: «θέλετε 3.000 διακοποδάνειο;».
Και εορτοδάνεια μοίραζαν και τοκετοδάνεια μέσα στα μαιευτήρια. Παντού απλωνόταν το εύκολο χρήμα. Φταίει ο καταναλωτής που λιμπίστηκε, εκείνος που ήθελε μερίδιο στη χλιδή χωρίς να έχει τα φόντα. Μήπως όμως θα έπρεπε να υπάρχει κι ένας έλεγχος για τους όρους χορήγησης των πάσης φύσεως δανείων; Επιπλέον κανένας υπουργός, κανένας τραπεζίτης δεν προσπάθησε να κοινοποιήσει το εξής απλό: οι τράπεζες το χρήμα το πωλούν και μάλιστα ακριβά. Άφηναν όμως να αιωρείται η εντύπωση ότι οι αποπληρωμές αφορούν μια άλλη ζωή.
Επειδή είναι πολύ εύκολο να καταδικάσουμε τους απερίσκεπτους, θα σταθούμε σε όσους χειρίστηκαν το ζήτημα με σύνεση. Όσους έβαλαν στο τραπέζι ένα χαρτί και υπολόγισαν από τη μία τον μισθό, το εφάπαξ και τη σύνταξη και από την άλλη το στεγαστικό, τους λογαριασμούς, την καθημερινότητα. Για ορισμένους, ας πούμε για τους δημοσίους υπαλλήλους, υπήρχε μια βεβαιότητα, μπορούσαν να κάνουν το κουμάντο τους. Με τις μειώσεις αποδοχών και τις απολύσεις παντού κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει επακριβώς ούτε τα έσοδα ούτε και τα έξοδα. Κι αυτό γιατί η κυβέρνηση έχει βαλθεί να πάρει λεφτά μόνο από τους μισθοσυντήρητους, οι οποίοι δεν μπορούν να αποκρύψουν εισοδήματα. Οι ίδιοι άνθρωποι λοιπόν βλέπουν τον μισθό τους να κόβεται, βλέπουν τα έξοδα μετακίνησης και θέρμανσης να αυξάνονται κατά 30%, βλέπουν τον λογαριασμό της ΔΕΗ να φουσκώνει κάθε δίμηνο και φυσικά όλα τα βασικά προϊόντα να ακριβαίνουν μέρα με τη μέρα.
Στο πλαίσιο της νέας φτώχειας οι τράπεζες βρήκαν νέο τρόπο να πλουτίσουν. Λέγεται «ρύθμιση οφειλών». Σύμφωνα με την Ένωση Καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ οι δεκάδες χιλιάδες ρυθμίσεις που γίνονται είναι «προκλητικές και παραπλανητικές» και βασίζονται στα υψηλά επιτόκια και τις αιώνιες δόσεις. Είναι αξιοσημείωτο ότι εκείνες οι τράπεζες που έδιναν δάνεια με μεγάλη ευκολία είναι αυτές που έχουν αγριέψει περισσότερο: κοινοποιούν διαταγές πληρωμής για 2.000 ευρώ, προσημειώνουν ακίνητα για ποσά κάτω των 10.000 ευρώ. Το τοπίο είναι ιδανικό για τους σαράφηδες. Ξεφυτρώνουν καθημερινά «διαμεσολαβητές εξωδικαστικού συμβιβασμού» ενώ οι «εταιρείες ενημέρωσης» γίνονται όλο και πιο φορτικές. Μέσα από τηλεφωνικά κέντρα αυτόματων κλήσεων τηλεφωνούν τους καταναλωτές ασταμάτητα, σε ακατάλληλες ώρες και με απαράδεκτο τρόπο. Δεν έχουμε δει τίποτε ακόμη. Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή από το υπουργείο Οικονομικών επιτρέπει στο Δημόσιο να χρησιμοποιεί τέτοιες παρενοχλητικές εταιρείες. Όποιος έχει χρέη στο ταμείο του, στην εφορία, στον δήμο μπορεί εφεξής να περιμένει πολλές, πάρα πολλές κλήσεις.
Υπάρχει μια χρήσιμη πληροφορία για το υπουργείο: λεφτά δεν υπάρχουν, τουλάχιστον όχι στο σύμπαν των υπαλλήλων. Ό,τι είχανε, το δώσανε.