15 Ιανουαρίου 2012

Αντίστροφη μέτρηση για τη συντριβή του ρωσικού σκάφους Fobos-Grunt

[Τελικά το ρώσικο διαστημόπλοιο έπεσε στις 7:45 μμ στον Ειρηνικό.]

Το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης είναι ασφαλές από τη βροχή συντριμμιών που αναμένεται να προκαλέσει αργά την Κυριακή η επανείσοδος του Fobos-Grunt, της αποτυχημένης ρωσικής αποστολής που θα ταξίδευε στο Φόβο του Άρη.
Η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscosmos εκτιμά τώρα ότι το σκάφος, ένα από τα μεγαλύτερα -αλλά και τοξικά- ανθρώπινα αντικείμενα που έχουν πέσει ποτέ στη Γη, θα εισέλθει στην ατμόσφαιρα κάποια στιγμή από τις 20.41 έως τις 23.05 ώρα Ελλάδας.

  • Το σκάφος μπορεί να πέσει σε σχεδόν οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της τροχιάς του, η οποία εκτείνεται 51,4 μοίρες βόρεια και νότια από τον ισημερινό. (ένθετη κάτω). Μέσα σε αυτή τη ζώνη βρίσκεται μεταξύ άλλων η Ευρώπη, η Νοτιοανατολική Ασία, η Νότιος Αμερική και η Αυστραλία.
  • Όπως εκτιμά η ESA, η ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος, η Ρωσία, η ΗΠΑ και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης βρίσκονται εκτός της πορείας του Fobos-Grunt.
  • Τα τοξικά καύσιμα του σκάφους πιθανότατα θα εξαερωθούν ψηλά στην ατμόσφαιρα και μόνο 200 κιλά συντριμμιών εκτιμάται ότι θα φτάσουν μέχρι την επιφάνεια.
  • Η αβεβαιότητα για το σημείο συντριβής αφορά τον προσανατολισμό του σκάφους και την πυκνότητα της ατμόσφαιρας στο σημείο εισόδου.
  • Το βράδυ του Σαββάτου, η φθίνουσα τροχιά του σκάφους είχε πέσει σε μέσο ύψος μόλις 147 χιλιομέτρων, μέσα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.
  • Μπορείτε να παρακολουθείτε πού περίπου βρίσκεται αυτή τη στιγμή το σκάφος.


Το μέσο σημείο στην τρελή πορεία του σκάφους (κόκκινο) είναι στο Νότιο Ατλαντικό έξω από τη Νότια Αμερική (Roscosmos)

Το Fobos-Grunt των 160 εκατομμυρίων δολαρίων επρόκειτο να ταξιδέψει μέχρι τον Άρη και να στείλει πίσω στη Γη δείγματα εδάφους («grunt» στα ρωσικά) από τον Φόβο, έναν από τους δύο μικρούς δορυφόρους του Άρη.

Θα ήταν η πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ρωσίας εδώ και 15 χρόνια.

Το σκάφος εκτοξεύτηκε με επιτυχία το Νοέμβριο από το Καζακστάν, απέτυχε όμως να πυροδοτήσει τον κινητήρα του για το ταξίδι και παρέμεινε «κολλημένο» σε χαμηλή γήινη τροχιά.

Η απώλεια της αποστολής έρχεται τώρα να προστεθεί σε μια σειρά από παταγώδεις αποτυχίες για τη Roscosmos.

H πιο πρόσφατη πριν από το Fobos-Grunt ήταν η συντριβή ενός γερμανικού δορυφόρου τηλεπικοινωνιών που είχε εκτοξευτεί με ρωσικό πυραυλοφορέα. H ειρωνεία είναι ότι ένα κομμάτι του δορυφόρου έπεσε στη στέγη ενός σπιτιού στην κεντρική Σιβηρία το οποίο βρίσκεται σε έναν δρόμο με την ονομασία... Οδός Κοσμοναυτών.

Ανάφλεξη στην ατμόσφαιρα

Το Fobos-Grunt, συνολικής μάζας 13,5 τόνων μαζί με τα καύσιμα, είναι το βαρύτερο διαπλανητικό σκάφος που έχει εκτοξευτεί ως σήμερα. Είναι επίσης από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα αντικείμενα που επανεισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα, αν και ωχριά μπροστά στον διαστημικό σταθμό Mir των 130 τόνων, ο οποίος παροπλίστηκε και καταστράφηκε το 2001, ή το εργαστήριο Skylab της NASA, το οποίο είχε μάζα 77 τόνων και καταστράφηκε φλεγόμενο το 1979.

Από τη συνολική μάζα του Fobos-Grunt, οι 11 περίπου τόνοι αντιστοιχούν σε τοξικά καύσιμα, υδραζίνη και τετροξείδιο του αζώτου.

Σύμφωνα με τον Χάινερ Κλίνκραντ, επικεφαλής του γραφείου διαστημικών συντριμμιών της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), τα καύσιμα βρίσκονται σε δεξαμενές κατασκευασμένες από αλουμίνιο, το οποίο έχει σχετικά χαμηλό σημείο τήξης και θα λιώσει σε ύψος άνω των 100 χιλιομέτρων.

«Τα καύσιμα τότε θα καούν στην ατμόσφαιρα, όπως θα συμβεί αργότερα και στις ίδιες δεξαμενές» εκτίμησε ο Κλίνκραντ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, μέχρι την επιφάνεια θα φτάσει πιθανότατα η κάψουλα στην οποία θα αποθηκεύονται τα δείγματα από το Φόβο. Η κάψουλα πιθανότατα θα αντέξει, δεδομένου ότι ήταν σχεδιασμένη να επιστρέψει στη Γη και να πέσει με αλεξίπτωτο στο Καζακστάν το 2016.

Όπως είχε δηλώσει ο Κλίνκραντ την Παρασκευή, η Διυπηρεσιακή Συντονιστική Επιτροπή Διαστημικών Συντριμμιών (IADC), με 12 χώρες-μέλη, θεωρεί το Fobos-Grunt αντικείμενο «μη υψηλού ρίσκου».

Το σκάφος περιέχει επίσης μια μικρή ποσότητα ραδιενεργού κοβαλτίου-57, η οποία όμως δεν θεωρείται επικίνδυνη.
Newsroom ΔΟΛ