Του Αγγελου Σταγκου
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Αρκετοί από τους σκεπτόμενους πολίτες αυτής της χώρας αναρωτιούνται γιατί οι Eυρωπαίοι εταίροι, με την υποστήριξη ή και πίεση των ΗΠΑ, επιμένουν να προσφέρουν στήριξη στην Ελλάδα για να μη χρεοκοπήσει επίσημα και να παραμείνει στην Ευρωζώνη. Ασφαλώς, ο βασικός λόγος είναι οικονομικός με την έννοια της συστημικής απειλής που κρύβει μια ενδεχόμενη κατάρρευση της χώρας μας. Συστημική απειλή, που ενδεχομένως να έχει μειωθεί, αλλά δεν έχει εκλείψει.
Πριν από μερικές εβδομάδες, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο πολύς Β. Σόιμπλε, διαλαλούσε ότι η Ευρωζώνη έχει θωρακιστεί πλέον και δεν φοβάται την ελληνική χρεοκοπία όπως τη φοβόταν πριν από δύο χρόνια. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας, ο Γιαν ντε Γιάγκερ, και άλλοι, αλλά τόσο η Αγκ. Μέρκελ όσο και ο M. Μόντι αποκάλυψαν την αλήθεια: η Ελλάδα αποτελεί ακόμη συστημική απειλή.
Η Γερμανίδα καγκελάριος είπε την περασμένη Δευτέρα στη Μπούντεσταγκ ότι μπορεί να πάρει ρίσκα (εννοώντας την παροχή στήριξης στην Ελλάδα), αλλά δεν μπορεί να μπει σε τυχοδιωκτικές περιπέτειες (εννοώντας να αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει) που θα απειλούσαν το ευρώ και τον υπόλοιπο κόσμο. Από την πλευρά του, ο Ιταλός πρωθυπουργός δήλωσε τις προάλλες ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα σκηνικό μη προβλέψιμων γεγονότων που θα απειλούσαν την Ιταλία και την Ισπανία.
Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία ότι ο βασικός λόγος που συνεχίζουν να στηρίζουν οι εταίροι και το ΔΝΤ την Ελλάδα είναι ο φόβος μήπως προκληθούν ανεξέλεγκτες αλυσιδωτές αντιδράσεις από τη χρεοκοπία της. Φαίνεται όμως ότι υπάρχει και μία σοβαρότατη γεωπολιτική παράμετρος. Το υποπτευόμαστε εδώ και καιρό, αλλά τώρα υπάρχουν και νέες ενδείξεις που προκύπτουν από τις εκτιμήσεις περί σημαντικών ενεργειακών κοιτασμάτων νότια της Κρήτης, τα οποία εφάπτονται με τα κοιτάσματα στην ΑΟΖ της Κύπρου. Οι πληροφορίες - εκτιμήσεις της αμερικανικής Stratfor, αυτής της ιδιωτικής CIA, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας μέσω της Wikileaks, είναι αποκαλυπτικές (εξάλλου, ήδη οκτώ εταιρείες εξεδήλωσαν ενδιαφέρον για έρευνες).
Εως πρόσφατα οι αποφάσεις που έπαιρναν, και τα βήματα που έκαναν η Ευρωπαϊκή Ενωση κατ’ αρχάς και η Ευρωζώνη ειδικότερα, απαιτούσαν συμβιβασμούς και χρόνο. Η διεθνής οικονομική κρίση, τα προβλήματα χρέους που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη και οι κίνδυνοι που απειλούν το ευρώ άλλαξαν τους ρυθμούς. Είτε γιατί έχει επικρατήσει πλήρως ένα διευθυντήριο στο οποίο η Γερμανία παίζει τον πρώτο ρόλο είτε γιατί διαπιστώθηκε ότι με τις σημερινές δομές δεν μπορεί να διατηρηθεί ως κοινό νόμισμα το ευρώ είτε, τέλος, γιατί αν δεν προωθηθεί η κοινή οικονομική διακυβέρνηση η Ευρώπη δεν θα μπορεί να είναι ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον, οι διαδικασίες επιταχύνθηκαν θεαματικά.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι φανερό ότι η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας ενισχύθηκε λόγω της γεωγραφικής θέσης της. Η αναταραχή στα αραβικά κράτη της Μεσογείου, η αντιπαράθεση της Δύσης με το Ιράν, η ανάγκη στήριξης του Ισραήλ μετά την αποστασιοποίηση της Τουρκίας, η ΑΟΖ της Κύπρου και τα μεγάλα κοιτάσματα αερίου που βρέθηκαν σε αυτήν, οι φιλοδοξίες της Τουρκίας να αναδειχθεί περιφερειακή δύναμη και ηγέτις των ισλαμικών χωρών, η ανάγκη διατήρησης της ηρεμίας στα Βαλκάνια και η στρατηγική απόφαση να κρατηθεί η Ρωσία σε απόσταση, αντικειμενικά, προσφέρουν «πόντους» στη χώρα. Μια χώρα που αποτελεί «ακριτική» περιοχή της Ευρώπης σε τέτοιο ευαίσθητο σημείο και συνδέεται άμεσα με την ιστορία της. Τώρα προστίθεται και η προοπτική της ανακάλυψης και εκμετάλλευσης των σημαντικών ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή της και αυτό αποκλείεται να μην το λαμβάνουν υπ’ όψιν τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων.
Ωστόσο, η ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Ελλάδας με την προοπτική εύρεσης και εκμετάλλευσης ενεργειακών κοιτασμάτων μπορεί να παίζει ρόλο στην απόφαση να μας κρατήσουν στους κόλπους της Ευρωζώνης, αλλά δεν σημαίνει και αποδοχή της «ελληνικής πραγματικότητας» όπως τη γνωρίζαμε ώς τώρα. Αποκλείεται να αποδεχθούν τη διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων. Θα την αλλάξουν οπωσδήποτε, και τις προθέσεις τους τις νιώθουμε ήδη.