Πριν από περίπου ένα χρόνο ο Έλληνας υπουργός οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος προσπάθησε για πρώτη φορά να προσεγγίσει περιουσιακά στοιχεία Ελλήνων που δεν είχαν φορολογηθεί. Ως ένα από τα πρώτα υπηρεσιακά θέματα που χειρίστηκε ήταν να ζητήσει τηλεδιάσκεψη με την Ελβετή υπουργό οικονομικών Έβελιν Βίντμερ-Σλουμπφ. Η συνομιλία φέρεται να περιστράφηκε κυρίως γύρω από μια πιθανή καταβολή φόρων για περιουσιακά στοιχεία Ελλήνων που δεν είχαν υποβληθεί σε φορολόγηση. Η Ελλάδα θέλει να διαπραγματευτεί μια φορολογική συμφωνία με την Ελβετία κατά το πρότυπο της Γερμανίας. Το ποσοστό φορολόγησης, με το οποίο θα μπορούσαν να φορολογηθούν εκ των υστέρων οι αφορολόγητες ελληνικές καταθέσεις, θα μπορούσε να κυμαίνεται μεταξύ 20 και 30%.
Τον περασμένο Οκτώβριο πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες συνομιλίες. Έκτοτε υπάρχει μια δραστήρια αλληλογραφία μεταξύ των αρμοδίων Υπουργείων σε Βέρνη και Αθήνα. Η συμφωνία έχει ήδη τύχει διαπραγμάτευσης όσον αφορά τα βασικά σημεία.
Παρόλα αυτά, αυτή τη στιγμή δεν προχωρά τίποτα. Ούτε οι Έλληνες ούτε οι Ελβετοί αντιτάσσονται στη συμφωνία – η αντίσταση προέρχεται από τις Βρυξέλλες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη εκφραστεί κατηγορηματικά για την υφιστάμενη φορολογική συμφωνία της Ελβετίας με τη Γερμανία και τη Μεγάλη Βρετανία. Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα κράτη μέλη της ΕΕ υπερβαίνουν τις αρμοδιότητές τους, όταν κλείνουν με την Ελβετία διμερείς συμφωνίες με δική τους πρωτοβουλία.
Μέχρις ότου αυτές οι συγκρούσεις αρμοδιοτήτων ξεκαθαρίσουν, σταματούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελβετίας και Ελλάδας. Στο ελβετικό Υπουργείο Οικονομικών παρατηρεί κανείς ψύχραιμες κινήσεις. Όπως αναφέρεται, υπάρχει συμφέρον για μια από κοινού λύση με την Ελλάδα. Αλλά η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθυστερούσε την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Όπως πάντα παραμένει ανοιχτό το ποσό των αφορολόγητων χρημάτων από την Ελλάδα που βρίσκονται στην Ελβετία. Κατά το Βενιζέλο, από την αρχή της κρίσης πριν από δύο χρόνια έφυγαν από τις ελληνικές τράπεζες 65 δις ευρώ. Από αυτά τα 16 δις ευρώ διοχετεύτηκαν στο εξωτερικό. Μόνο περίπου 10%, επομένως κάπου 1,6 δις ευρώ, εικάζεται σύμφωνα με το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών να έχει καταλήξει σε ελβετικές τράπεζες.
Το πόσα χρήματα πριν από αυτό βρίσκονταν στην Ελβετία, αποτελεί αντικείμενο εικασίας. Το ελβετικό υπουργείο οικονομικών δεν έχει ως προς αυτό ακριβή στοιχεία. Στο ελληνικό υπουργείο οικονομικών κυκλοφορεί μια εκτίμηση από 50 μέχρι 150 δις ευρώ. Η εφημερίδα «Τα Νέα» υποθέτει ότι θα μπορούσαν να ανέρχονται σε 20 με 30 δις, ενώ το περιοδικό Spiegel κάνει λόγο ακόμα και για 200 δις ευρώ. Συγκριτικά: Οι εκτιμήσεις για αφορολόγητα γερμανικά περιουσιακά στοιχεία στην Ελβετία κυμαίνονται μεταξύ 100 και 300 δις ευρώ.
Ήδη τον περασμένο χρόνο οι Έλληνες πολιτικοί θέλησαν να δημιουργήσουν τουλάχιστον κλίμα διαφάνειας. Πριν τα Χριστούγεννα 572 ενεργοί και πρώην Έλληνες πολιτικοί δημοσιοποίησαν τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής. Σύμφωνα με αυτά, δήθεν κανείς τους δεν διέθετε λογαριασμό στην Ελβετία. Οι 300 ακόμη ενεργοί πολιτικοί θα έπρεπε μάλιστα να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για την άρση του τραπεζικού απορρήτου. Έτσι η Επιτροπή θα μπορούσε να ερευνήσει για κρυφούς λογαριασμούς στην Ελβετία. Αντιτάχθηκαν στο μεταξύ τα μέλη της συντηρητικής Νέας Δημοκρατίας και μπλόκαραν την πρόταση. Η δημοσίευση έκτοτε έχει ‘παγώσει’.
Αμέσως διατυπώθηκε η κατηγορία στην Ελλάδα ότι οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας είχαν αποθηκεύσει οι ίδιοι χρήματα στην Ελβετία. «Όποιος αρνείται τη δημοσιοποίηση, σίγουρα κάτι φοβάται», δήλωσε ο σοσιαλιστής πολιτικός Μιχάλης Καρχιμάκης.
Σύμφωνα με δικηγόρο των Αθηνών, πολλοί Έλληνες αυτή τη στιγμή δεν ψάχνουν τόσο μια κρυψώνα, αλλά κάτι πολύ απλούστερο: ένα ασφαλές λιμάνι. Ο νομικός, ο οποίος ζήτησε να μην δημοσιευτεί το όνομά του, συμβουλεύει Έλληνες επιχειρηματίες, οι οποίοι θέλουν να μεταναστεύσουν στην Ελβετία. Ο αριθμός τους αυξάνεται, επειδή πολλοί εύποροι Έλληνες δεν υπολόγισαν ότι η κατάσταση στην πατρίδα τους θα μπορούσε να είναι τόσο άσχημη. Θέλουν άμεσα να ανοίξουν ένα λογαριασμό στην Ελβετία ή να ιδρύσουν ένα ίδρυμα. Σ’ αυτό δεν μπορούν να τους εμποδίσουν ούτε τα έντονα λόγια από τη Γερμανία ούτε μια φορολογική συμφωνία.