Σε ποιο «ύψος» αναμένεται να στηθεί ο πήχυς που θα επιτρέψει σχηματισμό κυβέρνησης
Του Κωνσταντινου Ζουλα
Το 38% πιθανολογούν οι ειδικοί ότι θα είναι ο μαγικός αριθμός των σημερινών εκλογών. Διότι περί αυτό το ποσοστό (με απόκλιση ± 1%) εκτιμούν ότι θα κλειδώσει ο περιβόητος πήχυς της αυτοδυναμίας που θα επιτρέψει είτε τη σύμπραξη γύρω από τη Ν.Δ. -αν κερδίσει τις εκλογές- είτε γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ -αν αναδειχθεί νικητής - προκειμένου να εξασφαλίσουν τις 151 έδρες.
Το ποσοστό αυτό δεν διοχετεύεται τυχαία. Ως γνωστόν ο πήχυς της αυτοδυναμίας δεν εξαρτάται ούτε από τον αριθμό των κομμάτων που θα μπουν στη Βουλή ούτε από τη διαφορά του νικητή από τον δεύτερο. Διαμορφώνεται αποκλειστικώς από τα πολύ μικρά κόμματα που δεν θα πιάσουν το όριο του 3%. Και αυτά σε όλες σχεδόν τις τελευταίες δημοσκοπήσεις (που δημοσιοποιήθηκαν) άθροιζαν ένα ποσοστό της τάξεως του 4,5 - 7,5% που μεσοσταθμικά προσδιορίζει το όριο των 151 εδρών στο 38%. Καθώς μάλιστα μόνον ένα κόμμα (αυτό των κ. Μάνου και Τζήμερου) φαινόταν προ 15ημέρου να κινείται στο όριο του 3%, ασφαλές είναι και το ακόλουθο συμπέρασμα: Αν η ΔΗΞΑΝ επιτύχει την είσοδό της στη Βουλή ο πήχυς μπορεί να φτάσει στο 38,5 - 39%%, ενώ αν οριακώς μείνει εκτός μπορεί να υποχωρήσει στο 37 - 37,5%%.
Με τα δεδομένα αυτά χρήσιμο είναι σήμερα να επαναλάβουμε τις απαντήσεις στις συχνότερες ερωτήσεις που λίγο πολύ έχουμε όλοι και οι οποίες θα διευκολύνουν την ανάγνωση των αποτελεσμάτων στις 7 το απόγευμα.
1. Ποιο είναι το ποσοστό που διασφαλίζει μια άνετη πλειοψηφία;
Το 42%. Αν όντως ο πήχυς κλειδώσει περί το 38%, ο αέρας αυτών των 4 μονάδων θα δώσει με ασφάλεια 160 έδρες στα κόμματα που θα αθροίσουν το συγκεκριμένο ποσοστό. Αυτός είναι και ο λόγος άλλωστε που πολλοί ειδικοί πιθανολογούσαν προ 15ημέρου ότι είναι ευκολότερο το όριο αυτό (42%) να το φτάσουν από κοινού η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (σε περίπτωση νίκης του κ. Σαμαρά) και δυσκολότερο ο ΣΥΡΙΖΑ με τη ΔΗΜΑΡ (σε περίπτωση νίκης του κ. Τσίπρα), με την αίρεση βεβαίως ότι δεν θα προκύψουν απρόβλεπτες εκπλήξεις στα ποσοστά των μικρότερων κομμάτων (ΔΗΜΑΡ - ΠΑΣΟΚ).
2. Παίζει ρόλο η διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα για να λάβει το μπόνους των 50 εδρών ο νικητής;
Καμία. Αρκεί και μία ψήφος διαφορά του πρώτου από τον δεύτερο για να λάβει τις 50 έδρες. Τις οποίες σημειωτέον θα κερδίσει ανεξαρτήτως αν με αυτές μπορεί να κατακτήσει την αυτοδυναμία των 151 εδρών. Αυτό ακριβώς, άλλωστε, αναδεικνύεται από τον πίνακα που δημοσιεύει σήμερα η «Κ». Οπως φαίνεται στα δύο παραδείγματα, μικρή ώς ελάχιστη σημασία έχει στην κοινοβουλευτική ισχύ του νικητή σε σχέση με τον δεύτερο η μεταξύ τους διαφορά. Ακριβώς λόγω του μπόνους των 50 εδρών του νικητή σε βάρος κυρίως του δεύτερου, ακόμη και αν ο νικητής επικρατήσει με 4% του δεύτερου, θα λάβει μόλις 4 έδρες περισσότερες από αυτές που θα κέρδισε αν η διαφορά ήταν μόλις 1%.
3. Μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του νικητή;
Είναι νομοτελειακά αδύνατο, καθώς με το μπόνους του νικητή καθίσταται πολιτικώς ανέφικτο να προκύψουν 151 έδρες από τα υπόλοιπα κόμματα. Πολύ περισσότερο όταν σε αυτά θα συμπεριλαμβάνονται και τουλάχιστον δύο (ΚΚΕ, Χρυσή Αυγή) που έχουν προαναγγείλει ότι δεν θα συμμετέχουν σε οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα.
4. Τι ρόλο παίζουν τα άκυρα και τα λευκά;
Δεν ευνοούν τον νικητή, όπως πολλοί πιστεύουν. Βάσει του εκλογικού συστήματος τα άκυρα και τα λευκά δεν διαδραματίζουν κανέναν απολύτως ρόλο στις δυνάμεις των κομμάτων, καθώς τα ποσοστά τους διαμορφώνονται μόνον από τον υπολογισμό των έγκυρων ψηφοδελτίων. Ως εκ τούτου, η λευκή και η άκυρη ψήφος έχει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με την αποχή.
5. Η αποχή θα επηρεάσει το αποτέλεσμα;
Μπορεί να επιδράσει με καταλυτικό τρόπο. Λόγω των εκπλήξεων που προέκυψαν στις 6 Μαΐου δόθηκε ελάχιστη σημασία στο γεγονός ότι στις πρόσφατες εθνικές εκλογές σημειώθηκε νέο ρεκόρ χαμηλής συμμετοχής. Στις κάλπες προσήλθαν μόλις 6,47 εκατομμύρια πολίτες, δηλαδή μισό εκατομμύριο λιγότεροι από το 2009!. Λόγω της κρισιμότητας των σημερινών εκλογών αρκετοί ειδικοί πιστεύουν ότι η συμμετοχή θα είναι αυξημένη, γεγονός που δυσχεραίνει τις προβλέψεις, καθώς ουδείς γνωρίζει ποια θα ειναι η εκλογική συμπεριφορά όσων απείχαν στις 6 Μαΐου. Αλλοι δημοσκόποι ωστόσο δεν αποκλείουν να συμβεί ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή να παρατηρηθεί ακόμη μεγαλύτερη αποχή, λόγω της οικονομικής πίεσης που καθιστά τη μετακίνηση χιλιάδων ετεροδημοτών απαγορευτική. Ποιος έχει δίκιο θα φανεί σε λίγες ώρες...
Τρεις παράμετροι
Η απαγόρευση της ανακοίνωσης των δημοσκοπικών ευρημάτων το τελευταίο 15νθήμερο έχει φουντώσει, όπως αναμενόταν, τις αντιφατικές φημολογίες και δεν είναι τυχαίο ότι βουλευτές απ' όλα τα κόμματα συμφωνούν για την ανάγκη αλλαγής του σχετικού νόμου. Αν κάτι, ωστόσο, μπορεί να αιτιολογήσει ίσως τις εντελώς αντιφατικές πληροφορίες που έχουν ίσως φτάσει στα αυτιά σας είναι ότι οι συγκεκριμένες εκλογές έχουν για πρώτη φορά τρεις παραμέτρους που δυσκόλεψαν πάρα πολύ τους δημοσκόπους.
Η πρώτη είναι η εντελώς διαφορετική συμπεριφορά των εκλογέων στα μεγάλα αστικά κέντρα και στις μικρότερες πόλεις που επιβεβαιώθηκε και στα exit poll της 6ης Μαΐου. Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε προηγείτο στα «κέντρα» και η Ν.Δ. στην περιφέρεια. Η δεύτερη παράμετρος είναι οι αντίστοιχες διαφοροποιήσεις που παρατηρήθηκαν αναλόγως της ηλικίας των ψηφοφόρων. Καθώς μάλιστα οι νεαρότεροι υποεκπροσωπούνται στις έρευνες (πολλοί δεν έχουν καν σταθερό τηλέφωνο) οι εταιρείες αναγκάστηκαν να πολλαπλασιάζουν το δείγμα τους, μέθοδος η οποία χαρακτηρίζεται άκρως επισφαλής. Τέλος, η τρίτη παράμετρος ήταν μια πρωτοφανής ανειλικρίνεια των ερωτηθέντων αμέσως μετά τις εκλογές, καθώς στο ερώτημα «τι ψηφίσατε στις 6 Μαΐου», ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν να έχει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που έλαβε.
Ολα τούτα επικαλούνταν ώς χθες οι δημοσκόποι για τις αντιφατικές προβλέψεις τους οι οποίες βεβαίως θα κριθούν εκ του αποτελέσματος...