Υπήρχαν πολλοί ορκισμένοι αντικομμουνιστές της κατοχικής περιόδου με έντονη δράση και ηγετικό ρόλο, οι οποίοι αρχικά είτε συνεργάζονταν με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ είτε ήταν κανονικά ενταγμένοι σε αυτό.
Και όμως από ένα σημείο και μετά αυτοί οι άνθρωποι στράφηκαν εναντίον του.
Σύμφωνα με την αριστερή λογική, αρχικά ήταν "πατριώτες" (αφού συνεργάζονταν με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ) και μετά έγιναν "προδότες" (αφού στράφηκαν εναντίον του συνεργαζόμενοι από ένα σημείο και μετά με τους κατακτητές).
Φυσικά η παραπάνω αριστερή λογική είναι για τα πανηγύρια. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος να μεταλλαχτεί εν μία νυχτί από πατριώτης σε προδότης και τούμπαλιν.
Οπότε οι λόγοι της συνεργασίας των παρακάτω οπλαρχηγών με τους Γερμανούς θα πρέπει να αναζητηθούν αλλού και όχι σε δήθεν προδοσίες.
Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω παραδείγματα που αφορούν (πλην ενός) τον γεωγραφικό χωρο της δυτικής Μακεδονίας:
Μιχάλης Παπαδόπουλος, γνωστότερος ως Μιχάλαγας: Αρχικά συνεργαζόταν με το ΕΑΜ και το ενίσχυε υλικά. Τα έσπασε μαζί τους για λόγους που έχουν αναφερθεί εδώ και πήγε στην ΠΑΟ. Μετά την εκδίωξη της ΠΑΟ απ'τον ΕΛΑΣ, κατέφυγε στους Γερμανούς και υπήρξε ηγετικό στέλεχος του Εθνικού Ελληνικού Στρατού (ΕΕΣ) στην Κοζάνη.
Κώστας Παπαδόπουλος: Ήταν στον εφεδρικό ΕΛΑΣ, αλλά απεχώρησε μετά από έντονη διαφωνία με ένα συγγενικό του πρόσωπο. Εντάχτηκε αρχικά στην ΠΑΟ και μετά στον ΕΕΣ του οποίου υπήρξε ηγετικό στέλεχος στην περιοχή του Κιλκίς. [1]
Φραγκίσκος Κολάρας: Ήταν ανεξάρτητος οπλαρχηγός στην περιοχή της Καστοριάς και αρχικά συνεργαζόταν με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Αντιπαθούσε βαθύτατα τους σλαβόφωνους, και αυτό ήταν αρκετό για να διαρραγούν οι σχέσεις του με τον ΕΛΑΣ. Μετά συνεργάστηκε με την ΠΑΟ, και τελικώς με τους Γερμανούς. Υπήρξε επικεφαλής των ενόπλων χωρικών στην περιοχή της Εορδαίας. [2]
Πέραν των τριών παραπάνω που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο (κυρίως οι 2 πρώτοι) στα δρώμενα του κατοχικού εμφυλίου της Μακεδονίας, υπήρχαν και κάποιοι άλλοι μικρότερου βεληνεκούς που ακολούθησαν την ίδια διαδρομή:
Στάθης Κωνσταντινίδης, γνωστότερος ως Χασιλάς: Ενίσχυε αρχικά τόσο το ΕΑΜ όσο και την ΠΑΟ. Οι επαφές του όμως με την ΠΑΟ ήταν μη-αποδεκτές για τους κομμουνιστές και έτσι ήρθε σε ρήξη μαζί τους. Αργότερα οργανώθηκε στον ΕΕΣ σαν οπλαρχηγός στο χωριό Κλείτος. [3]
Αβραάμ Σεμερτζίδης: Αρχικά υπήρξε δέκαρχος του ΕΛΑΣ και συμμετείχε στην μάχη του Φαρδύκαμπου κατά των Ιταλών τον Μάρτιο του 1943. Κατόπιν έγινε ομαδάρχης σε φυλάκιο του ΕΛΑΣ. Τραυματίστηκε σε σύγκρουση με Γερμανούς. Μετά ήρθε σε ρήξη με την ηγεσία γιατί αρνήθηκε να χτυπήσει γερμανικό τμήμα και έφυγε απ΄τον ΕΛΑΣ. Λίγο αργότερα εντάχθηκε στον ΕΕΣ στην Κοζάνη. [4]
Χαρίσιος Βαγιόπουλος: Όταν εμφανίστηκε ο ΕΛΑΣ κατετάγη σε αυτόν, αλλά διαφώνησε γρήγορα και κατέφυγε στην Κοζάνη. Αργότερα ανέλαβε καπετάνιος τμήματος 60 αντικομμουνιστών οπλιτών με έδρα το χωριό του Καλονέρι Βοϊου. [5]
Βασίλης Kωτσίδης: Τον Μάρτιο του 1943 εντάχθηκε εθελοντικά στο συγκρότημα του ΕΛΑΣ στο Σινιάτσικο. Το φθινόπωρο του ιδίου έτους εντάχθηκε στην ΠΑΟ. Μετά την διάλυση της ΠΑΟ χρημάτισε οπλίτης του ΕΕΣ στον Κλείτο. [6]
Παντελής Θεοδώρου: Διαφωτιστής του ΕΑΜ στην Λυγερή Κοζάνης. Μετά πέρασε στον ΕΕΣ όπου υπηρέτησε ως οπλίτης. [7]
Ηλίας Σισμανίδης: Τον Μάρτιο του 1943 ήταν μέλος δεκαρχίας του ΕΛΑΣ. Το 1944 εντάχθηκε στον ΕΕΣ στο χωριό του την Ακρινή. [8]
Ιωάννης Χαριτωνίδης: Αρχικά υποστήριζε το ΕΑΜ αλλά μετά εντάχθηκε στον ΕΕΣ στο Μαυροδένδρι. [9]
Αντώνιος Δάγκουλας: Εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ στα Γρεβενά. Για άγνωστους λόγους έπεσε σε δυσμένεια, συνελήφθη, ανακρίθηκε, φυλακίστηκε και κακοποιήθηκε απ΄τους κομμουνιστές. Κατάφερε να δραπετεύσει και μετά έπεσε στα χέρια των Γερμανών με τους οποίους πλέον συνεργάστηκε με προθυμία. Συνέστησε την Εθνική Ελληνική Ασφάλεια Πόλης Θεσσαλονίκης που ήταν υπό την πλήρη εποπτεία των Γερμανών και συναγωνιζόταν σε τρομοκρατική συμπεριφορά την κομμουνιστική ΟΠΛΑ. Η δράση του ήταν κατα γενική ομολογία κατακριτέα. [10]
Στέργιος Σκαπέρδας: Ξεκίνησε απ'το ΕΑΜ αλλά απεχώρησε πιθανότατα όταν διαπίστωσε ότι πίσω απ΄το ΕΑΜ βρισκόταν το ΚΚΕ. Μετά από επιθέσεις που δέχτηκε από ελασίτες που λεηλάτησαν την περιουσία του, κατέφυγε στην Θεσσαλονίκη όπου και ξεκίνησε την συνεργασία του με τον γερμανόφιλο συνταγματάρχη Πούλο. Όταν το σώμα του Πούλου μετακινήθηκε στην Κρύα Βρύση, ο Σκαπέρδας συγκρότησε δικό του ένοπλο σώμα και συνεργαζόταν μαζί του. Ανέπτυξε έντονη δράση στον κάμπο των Γιαννιτσών. [11]
Όλα τα παραπάνω παραδείγματα δίνουν μία γενική εικόνα όσον αφορά τις μεταπηδήσεις απ'το ένα στρατόπεδο στο άλλο κατά την διάρκεια του κατοχικού εμφυλίου στην γερμανοκρατούμενη Μακεδονία. Τα αίτια ήταν συνήθως προσωπικά και σπανιότερα πολιτικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι πραγματικοί λόγοι αυτών των "μεταγραφών" δεν έγιναν ποτέ γνωστοί και πιθανότατα είχαν να κάνουν με τον μικρόκοσμο της ελληνικής επαρχίας.
Όπως και να χει όμως, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι 2 απ'τους 3 κορυφαίους αντικομμουνιστές οπλαρχηγούς του ΕΕΣ (Μιχάλαγας και Κώστας Παπαδόπουλος, ο τρίτος ήταν ο Κισά Μπατζάκ απ΄τον Κούκο Πιερίας) αρχικά ήταν στο στρατόπεδο του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ...
[1] "Οι άλλοι καπετάνιοι", σελ.102
[2] "Οι άλλοι καπετάνιοι", σελ.223-5
[3] "Στάθης Κωνταντινίδης-Χασιλάς. Ένας αλλιώτικος καπετάνιος" του Κώστα Κωνσταντινίδη, σελ.65, 115-6, 143-4.
[4] "Οι άλλοι καπετάνιοι", σελ.259-260
[5] "Οι άλλοι καπετάνιοι" σελ.265
[6] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.525
[7] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.522
[8] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.530
[9] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.533
[10] "Έλληνες εναντίον Ελλήνων" του Στράτου Δορδανά, σελ.289-90.
[11] "Oι άλλοι καπετάνιοι", σελ.96-7
[2] "Οι άλλοι καπετάνιοι", σελ.223-5
[3] "Στάθης Κωνταντινίδης-Χασιλάς. Ένας αλλιώτικος καπετάνιος" του Κώστα Κωνσταντινίδη, σελ.65, 115-6, 143-4.
[4] "Οι άλλοι καπετάνιοι", σελ.259-260
[5] "Οι άλλοι καπετάνιοι" σελ.265
[6] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.525
[7] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.522
[8] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.530
[9] Διδακτορικό Αθ.Καλλιανιώτη "Οι πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία 1941-46", σελ.533
[10] "Έλληνες εναντίον Ελλήνων" του Στράτου Δορδανά, σελ.289-90.
[11] "Oι άλλοι καπετάνιοι", σελ.96-7
http://istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/08/a.html