Πρόκειται για έργο, που όπως δείχνει και το κυοφορούμενο μεγάλο deal, μεγιστοποιεί το γεωπολιτικό πλεονέκτημα του ελληνικού σιδηροδρόμου, καθώς πλέον ενώνει τον Πειραιά με το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο και ακολούθως με το δίκτυο του ΟΣΕ και την ηπειρωτική Ευρώπη. Σημειωτέον ότι ο Πειραιάς αποτελεί την πρώτη πύλη εισόδου για την Ευρώπη για όλα τα πλοία που εισέρχονται στη Μεσόγειο από τη διώρυγα του Σουέζ.
Μάλιστα, δεν είναι τυχαίο ότι η «πυροδότηση» της συμφωνίας έγινε μετά από επιθεώρηση του υπό παράδοση έργου της νέας σιδηροδρομικής γραμμής του Νέου Ικονίου από στελέχη της COSCO και τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΡΓΟΣΕ, κ. Γιάννη Πετρόπουλου, που έλαβε χώρα προ ημερών.
Κατασκευάζεται εδώ και 11 χρόνια
Η δημιουργία της γραμμής άρχισε να μελετάται από τον ΟΣΕ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και το έργο έγινε σε τρεις φάσεις, με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρώτη ξεκίνησε το 2001 με την κατασκευή των χωματουργικών και των τεχνικών έργων, κυρίως σηράγγων, σε μήκος 6 χλμ, προϋπολογισμού 38,5 εκ. ευρώ και ολοκληρώθηκε το 2006.
Η δεύτερη ήρθε το 2004 με την κατασκευή χωματουργικών και τεχνικών έργων, ολοκληρώθηκε το 2011 και στοίχισε 29 εκατ. ευρώ.
Η τρίτη εργολαβία του έργου, προϋπολογισμού 42 εκ. ευρώ περιελάμβανε χωματουργικές και τεχνικές εργασίες στα υπόλοιπα τμήματα της γραμμής, καθώς και την επιδομή, την σηματοδότηση, τις τηλεπικοινωνίες και τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα των σηράγγων και υπεγράφη το 2007.
Στην πορεία, ο ανάδοχος καθώς δεν είχε πληρωθεί, έκανε αίτηση διάλυσης της εργολαβίας, όμως τελικά αυτό δεν έγινε, και το έργο ολοκληρώνεται έως το τέλος του έτους. Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό ότι για περίπου τρία χρόνια δεν πραγματοποιούνταν καμία εργασία.
Η νέα γραμμή του Ικονίου εκτείνεται σε 17 χλμ, κατασκευάστηκε για ταχύτητες 90 χλμ ανά ώρα, ενώ περιλαμβάνει σήραγγες έξι χιλιομέτρων και πολλές γέφυρες, εκ των οποίων μία, μήκους 400 μέτρων, βρίσκεται πάνω σε ενεργή κατολίσθηση και η κατασκευή της ήταν πολύπλοκη.Οι αδυναμίες του έργου, όμως, εντοπίζονται στον αρχικό του σχεδιασμό από τον ΟΣΕ, καθώς σχεδιάστηκε χωρίς ηλεκτροκίνηση, ενώ αποτελεί αυστηρά μονή γραμμή.
Σύμφωνα με στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ, τα πρώτα δοκιμαστικά δρομολόγια μπορούν να ξεκινήσουν στα τέλη Νοεμβρίου. Όπως αναφέρουν, πλέον δημιουργείται στην Αττική ένα συγκοινωνιακό σύστημα, που προσφέρει τη δυνατότητα διαμεταφοράς από και προς τη θάλασσα, το σιδηρόδρομο και το οδικό δίκτυο, ενώ πλέον θα μπορούν να μεταφερθούν με το τρένο προϊόντα στη Δυτική Ευρώπη μέσα σε λίγες ημέρες.
Μάλιστα, όπως παρατηρούν, το γεγονός ότι και οι όμορες χώρες επενδύουν στην αναβάθμιση της σιδηροδρομικής τους υποδομής, προμηνύει ότι μελλοντικά η μεταφορά φορτίων θα γίνεται ακόμη πιο γρήγορα, κάτι που θα αποτελέσει «μαγνήτη» για τα ελληνικά λιμάνια.
Ευκαιρία για την αξιοποίηση του Θριασίου
Κύκλοι του υπουργείου Υποδομών αναφέρουν ότι η ολοκλήρωση της σύνδεσης του λιμένος του Ικονίου με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο δημιουργεί σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης του εμπορευματικού κέντρου του ΟΣΕ στο Θριάσιο Πεδίο.
Για την πρώτη φάση της κατασκευής του κέντρου και τη δημιουργία των βασικών υποδομών η ΕΡΓΟΣΕ επένδυσε 58 εκατ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση από την Ε.Ε.
Για τη δεύτερη φάση, η εταιρία έχει δημοπρατήσει διαγωνισμό, προϋπολογισμού 90 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνει ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό, ηλεκτροκίνηση, σηματοδότηση και κτιριακά έργα. Τα αποτελέσματα ακόμη αναμένονται.
Στο Θριάσιο υπάρχουν δύο σημαντικά αναπτυξιακά σχέδια. Το πρώτο ανήκει στην ΓΑΙΑΟΣΕ, η οποία έχει κάνει μία σειρά από άγονους διαγωνισμούς για την παραχώρηση του εμπορευματικού της κέντρου σε ιδιώτες επενδυτές για 40 χρόνια.
Πρόκειται για 588 στρέµµατα που θα δοθούν σε επενδυτές για την ανάπτυξη εµπορευµατικού κέντρου συνδυασµένων µεταφορών, που θα περιλαµβάνει κτιριακές εγκαταστάσεις αποθηκών, γραφείων, καταστηµάτων, καθώς και δραστηριότητες αποθήκευσης, διαχείρισης αποθηκών και εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics), σε συνολικά 240.000 τµ στεγασµένων χώρων.
Ο παραχωρησιούχος θα αναλάβει τη µελέτη, κατασκευή, χρηµατοδότηση, λειτουργία και εκµετάλλευση του Κέντρου έναντι οικονοµικού ανταλλάγµατος. Οι έως πρότινος διαγωνισμοί προέβλεπαν την καταβολή ετήσιου μισθώματος στη ΓΑΙΑΟΣΕ, το οποίο θα είναι τουλάχιστον 500.000 ευρώ για τα πρώτα 10 χρόνια και 1,2 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 30 έτη, καθώς και ποσοστό 15% επί του κύκλου εργασιών του εμπορευματικού κέντρου. Ωστόσο, το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ακόμη «παγωμένο»
Τα υπόλοιπα 2.000 στρέµµατα ανήκουν στον ΟΣΕ και σε αυτά προβλέπεται να αναπτυχθούν χώροι µεταφόρτωσης συνδυασµένων µεταφορών, εξυπηρέτησης εµπορευµατοκιβωτίων και µεταφόρτωσης φορτίου βαγονιών, γενικού φορτίου, οχηµάτων και υγρού φορτίου.
Εκκρεμεί ακόμη η τύχη του εμπορευματικόυ κέντρου
Σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών, θα πρόκειται για το πρώτο ολοκληρωµένο και σύγχρονο εµπορευµατικό κέντρο συνδυασµένων µεταφορών στην Ελλάδα και μάλιστα θα υπάρξει συγκέντρωση των σιδηροδρομικών δραστηριοτήτων που βρίσκονται σήμερα διάσπαρτες στην Αττική. Ωστόσο, με εξαίρεση το τμήμα που ανήκει στη ΓΑΙΑΟΣΕ, ο ΟΣΕ δεν έχει αποσαφηνίσει τι μέλλει γενέσθαι με το εμπορευματικό κέντρο και έχει στα χέρια του ένα παλιό επιχειρηματικό σχέδιο.
Έτσι, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία έχει εξασφαλίσει χαμηλότοκο δάνειο για την ανάπτυξη του Θριασίου - στο πλαίσιο του δανείου «μαμούθ», ύψους 2 δισ. ευρώ, που είχε λάβει η Ελλάδα το 2010- προειδοποίησε τον ΟΣΕ ότι, εάν δεν πάρει στα χέρια της ένα επικαιροποιημένο business plan, θα «παγώσει» την εκταμίευση.
Έτσι, το υπουργείο Υποδομών «τρέχει» νέο διαγωνισμό για την πρόσληψη συμβούλου, που θα αναλάβει την εκπόνηση στρατηγικού και επιχειρηµατικού σχεδίου, την επικαιροποίηση του Master Plan για το Θριάσιο Πεδίο «στα δεδοµένα που θα προκύψουν από την ανάλυση της αγοράς» και την επικαιροποίηση της Μελέτης Κόστους - Οφέλους για τα έργα της Β' λειτουργικής φάσης.