Εκτός των επενδυτικών της πλάνων για τον αγωγό φυσικού αερίου South Stream θέτει και επισήμως η Gazprom την Ελλάδα, έχοντας αποκλείσει -τουλάχιστον στην παρούσα φάση- το ενδεχόμενο ο νέος αγωγός να περάσει νότια της Ευρώπης.Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη επίσημη τοποθέτηση της Gazprom ότι βάζει στον «πάγο» το «ελληνικό τμήμα» του South Stream, που επί χρόνια παρέμενε στους σχεδιασμούς της, πάντα όμως με τον... αστερίσκο ότι οι τελικές αποφάσεις θα λαμβάνονταν με βάση και τις τελευταίες πολιτικές, διπλωματικές και ενεργειακές εξελίξεις. Υπενθυμίζεται ότι η νότια διακλάδοση του South Stream είχε συζητηθεί σε μια περίοδο κατά την οποία οι Ελληνο-Ρωσικές σχέσεις ήταν στο «φόρτε» τους.
Η κατασκευή
Αναλυτικότερα, η διοίκηση της Gazprom στο πλαίσιο επίσημης ενημέρωσης ομάδας δημοσιογράφων από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τα Σκόπια, την Ιταλία την Ουγγαρία, το Βέλγιο, τη Σερβία, την Κροατία και τη Γερμανία, ανακοίνωσε ότι στα τέλη του έτους θα αρχίσει η κατασκευή του South Stream, ο οποίος θα ποντιστεί στη Μαύρη Θάλασσα από τα σύνορα της Ρωσίας έως στα σύνορα της Βουλγαρίας και από εκεί θα περάσει στην κεντρική Ευρώπη.
Όπως τόνισε ειδικότερα ο Leonid Chugunov, Head of the Project Management Department, η Ρωσία έχει ήδη συνάψει τις προβλεπόμενες διακρατικές συμφωνίες με όλες τις χώρες τις οποίες θα διασχίσει ο South Stream και πλέον ανά χώρα διαμορφώνεται το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο, ώστε το Δεκέμβριο να αρχίσει η κατασκευή του νέου αγωγού, ενώ παράλληλα η Ρωσία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. για το καθεστώς που θα διέπει τον αγωγό στο ευρωπαϊκό του σκέλος.
Ο South Stream αποτελεί κοινό έργο της ρωσικής Gazprom, με την ιταλική Eni, τη γερμανική Wintershall Holding και τη γαλλική Electricite de France (EDF) και έχει σχεδιαστεί να μεταφέρει στην Ευρώπη μέχρι και 63 δισ. κ.μ. ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα.
«Οι κυβερνήσεις όσων χωρών εμπλέκονται στο έργο έχουν επιδείξει εμπιστοσύνη στη Gazprom για το νέο της εγχείρημα» ανέφερε ο Leonid Chugunov, προσθέτοντας ότι από το 2016 θα αρχίσει σταδιακά η λειτουργία του αγωγού, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2019.
Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις επεσήμανε ότι δεν είναι στις προθέσεις της Gazprom να επενδύσει και σε μια εναλλακτική διαδρομή του South Stream προς τα νότια της Ευρώπης, με διέλευση από την Ελλάδα, καθότι η ελληνική αγορά έχει εδώ και καιρό καλυφθεί ενεργειακά, ενώ υπονόησε ότι το νότιο σκέλος του αγωγού θα μπορούσε να επανεξεταστεί στο βαθμό που για τη ζήτηση αερίου στην Ευρώπη δεν θα επαρκούσαν τα υπάρχοντα δίκτυα.
«Πάμε όπου υπάρχουν πελάτες. Μια επένδυση στην Ελλάδα θα απέβλεπε, σε αυτή τη φάση, στη δημιουργία ενός άδειου από φυσικό αέριο αγωγού και για το λόγο αυτό η Gasprom δεν ενδιαφέρεται να επενδύσει στη νότια Ευρώπη» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Leonid Chugunov, ενώ για τη μη δεσμευτική προσφορά της Gazprom με στόχο την εξαγορά της ΔΕΠΑ, τόνισε ότι σε κάθε περίπτωση δεν συνδέεται με την κατασκευή της νότιας διακλάδωσης του South Stream.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι η Gazprom προσβλέπει στην Ελλάδα μόνο εμπορικά και υπό αυτή την έννοια ο σχεδιασμός της ρωσικής εταιρείας για την απόκτηση της ΔΕΠΑ αποσκοπεί απλά στο να μη χαθεί μια εθνική αγορά ως καταναλώτρια φυσικού αερίου.
Όσο για την Ελλάδα είναι ξεκάθαρο ότι έχει χάσει πολύτιμο χρόνο, αλλά και σημαντικές ευκαιρίες για τη συμμετοχή της στον ενεργειακό ευρωπαϊκό χάρτη. Πλέον οι προοπτικές του να συμπεριληφθεί σε μελλοντικούς σχεδιασμούς, έχουν να κάνουν μόνο με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και υπό την προϋπόθεση ότι θα επικρατήσει η πρόταση για τη δημιουργία του TAP, που προβλέπεται να μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω της Αδριατικής και άρα μέσω και της Ελλάδας και όχι του Nabucco West ο οποίος έχει σχεδιαστεί να περάσει από Τουρκία και τη Βουλγαρία με κατεύθυνση προς την Αυστρία.
Επί της ουσίας ο αγωγός Nabucco West είναι ανταγωνιστικός του South Steam, ενώ η προοπτική να φθάσει αζέρικο αέριο στις αγορές της Ευρώπης χωρίς τον έλεγχο της ρωσικής εταιρείας αντιμετωπίζεται θετικά από την Ε.Ε., ώστε να ενταθεί ο ανταγωνισμός στα δίκτυα και να διαφοροποιηθούν οι πηγές προμήθειας αερίου.
Η Τουρκία
Σε ό,τι αφορά τώρα την Gazprom, που σήμερα κατέχει πολύ ισχυρή θέση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, η διοίκησή της δεν παρέλειψε, στο πλαίσιο της ενημέρωσης των δημοσιογράφων, να ευχαριστήσει την Τουρκία για την πολύ καλή, όπως τονίσθηκε, συνεργασία την οποία είχαν κατά τις διαπραγματεύσεις για το project του South Stream (ο αγωγός περνά από την τουρκική ΑΟΖ της Μαύρης Θάλασσας παρακάμπτοντας την ουκρανική ΑΟΖ), αλλά και για τη συνεργασία που έχουν εδώ και χρόνια για το Blue Stream, τον αγωγό της Gasprom που ήδη από το 2003 διοχετεύει με φυσικό αέριο την Τουρκία περνώντας κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα.
Συμμετοχή στο Nord Stream
Η Gazprom συμμετέχει και στην κοινή εταιρεία εκμετάλλευσης του αγωγού Nord Stream, ο οποίος διοχετεύει φυσικό αέριο στην Ευρώπη από τη Βαλτική, και -όπως ανακοινώθηκε- από το τέλος του 2012 θα αποκτήσει και δεύτερη γραμμή, στη δημιουργία της οποίας είχαν συμμετοχή πέντε χώρες. Πρόκειται για επένδυση 7,5 δισ. ευρώ, η οποία χρηματοδοτείται με κεφάλαια από συνολικά 31 ξένες τράπεζες.
ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ - plats@naftemporiki.gr