12 Νοεμβρίου 2012

SPIEGEL: Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ-Ενδείξεις της προϊούσας παρακμής΅των ΗΠΑ

Όλες οι μεγάλες σχέσεις, οι αποκαλούμενες «σχέσεις πάθους», πάντα εμπεριείχαν ισόποσες δόσεις αγάπης και μίσους, έλξης και απώθησης. Το ίδιο φαίνεται πως ισχύει και στην περίπτωση της Γερμανίας και των ΗΠΑ: σχέση σκοτεινή, διφορούμενη και αμφιλεγόμενη ήδη πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, με πολλές τροπές και μεταπτώσεις, που θα χρειαζόταν ολόκληρους τόμους για να φωτιστεί διεξοδικά.


Τις περίεργες όψεις μιας τέτοιας σχέσης αποτυπώνουν τα κινδυνολογικά δημοσιεύματα που βλέπουν συχνά το φως της δημοσιότητας στο Γερμανικό τύπο για το παρόν και το μέλλον των ΗΠΑ, με πιο ενδεικτική περίπτωση εκείνη του νέου τεύχους Νοεμβρίου του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel με πρώτο θέμα: DER AMERIKANISCHE PATIENT, ελληνιστί Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ.

Βασικός άξονας του τεύχους-αφιερώματος η διαπίστωση ότι – μετά από μία λαμπερή εκατονταετία και μία κάκιστη δεκαετία που άγγιξε το σημείο κορύφωσής της στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές – οι ΗΠΑ έχουν φτάσει σε ένα σημείο της ιστορίας τους όπου πλέον κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το αυταπόδεικτο: πως η αμερικανική πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώνεται, έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με το όραμα του «πιο μεγαλειώδους έθνους του πλανήτη».

Αυτή η συνειδητοποίηση κατέστη εμφανέστερη κατά τη διάρκεια και μετά το πέρασμα του τυφώνα Σάντι, οι καταστρεπτικές συνέπειες του οποίου έγιναν ακόμη εντονότερες λόγω της γενικευμένης εξασθένησης μιας χώρας που έχει μάθει να φέρεται ως παντοδύναμη.

Οι υποδομές στη Νέα Υόρκη, το Νιου Τζέρσεϊ και τη Νέα Αγγλία αντιμετώπιζαν ήδη σημαντικά προβλήματα πριν το χτύπημα του τυφώνα. Τα καλώδια παροχής ηλεκτρισμού στο Μπρούκλιν, το Κουίνς, το Λονγκ Άιλαντ και το Νιου Τζέρσεϊ – σε μερικές δηλαδή από τις μεγαλύτερες μητροπολιτικές περιοχές του κόσμου – δεν είναι υπόγεια, αλλά υπέργεια, όπως και στις αναπτυσσόμενες χώρες, σημειώνει σχετικό άρθρο από το περιοδικό Der Spiegel.

Πέρα, όμως, από τα προβλήματα υποδομών που, με αφορμή τις φυσικές καταστροφές, αφήνουν να διαφανούν τα άλλα μεγάλα άλυτα δομικά προβλήματα της Αμερικανικής κοινωνίας, το γερμανικό περιοδικό εστιάζεται και στην αποτυχία του μεγάλου σχεδίου πολιτικής ενότητας που υπήρξε το μεγάλο όραμα του Προέδρου Ομπάμα.

Οι Αμερικανοί ακόμη δεν έχουν αποφασίσει τι είδους κυβέρνηση επιθυμούν. Μετά από ένα τεραστίων διαστάσεων τρομοκρατικό χτύπημα με χιλιάδες νεκρούς, δύο εξαντλητικούς πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν, μία κατάρρευση του σχεδίου Νέας Οικονομίας και μία χρηματιστηριακή καταστροφή που άφησε εκατομμύρια πολίτες χωρίς στέγη και δουλειά, για την πλειοψηφία της χώρας οι καλές μέρες φαίνεται πως έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Επιπλέον, οι υπερχρεωμένοι φοιτητές που αποκλείονται σε ολοένα και μεγαλύτερα ποσοστά από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, λόγω των υψηλών οικονομικών απαιτήσεων των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, η αδυναμία εγκατάλειψης του παλαιού ευρωπαϊκού μοντέλου ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας, που υπήρξε το μέγα ζητούμενο των καθιδρυτικών πατέρων των ΗΠΑ, η αποτυχία της υλοποίησης του σχεδίου διαχείρισης της περιβαλλοντικής κρίσης και των κλιματικών αλλαγών, η διόγκωση του μεταναστευτικού προβλήματος – όλα αυτά αποτελούν κατά τα γερμανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης ενδείξεις της προϊούσας παρακμής μιας χώρας που, παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να αποτελεί την νούμερο ένα οικονομική και στρατιωτική δύναμη στον κόσμο και καθώς φαίνεται θα παραμείνει τέτοια για τουλάχιστον μία δεκαετία ακόμη, δεν παύει να χάνει ολοένα και περισσότερο έδαφος.

Αυτό όμως δεν αποτελεί μία κατ' αποκλειστικότητα γερμανική φαντασίωση. Ήδη, οι ίδιοι οι Αμερικανοί κάνουν όλο και πιο συχνά λόγο για την «έλευση ενός νέου μετα-αμερικανικού κόσμου», κάτι που επιβεβαιώνουν πολλοί αναλυτές και πολιτικοί επιστήμονες, όπως ο Τσαρλς Κούπκαν: ο κόσμος δεν γίνεται περισσότερο ομοιογενής και Αμερικανικός, αλλά μάλλον περισσότερο ποικιλόμορφος και λιγότερο Αμερικανικός.

Αυτό αντικατοπτρίζεται και στην επιλογή πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, οι οποίες προτιμούν το κινεζικό μοντέλο δόμησης παρά το αμερικάνικο.

iefimerida.gr