Οι εξελίξεις στην Ιταλία μετά τις εκλογές αλλάζουν τα δεδομένα των τελευταίων ετών σε σχέση με το σχέδιο χειρισμού της κρίσης. Η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα με την έννοια της αμελητέας ποσότητας και χωρίς επιλογές, λόγω της απουσίας παραγωγικής υποδομής και ασταθούς γειτονίας.
Η Ιταλία είναι χώρα με ισοσκελισμένο πρωτογενή κρατικό προϋπολογισμό και χωρίς αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο. Αν οι μισοί Ιταλοί δεν θεωρούν το ευρώ φετίχ, οι βόρειοι θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν την στρατηγική τους. Ο «εκβιασμός» της γραμμής Τσίπρα-Βαρουφάκη-Καμμένου αν στην Ελλάδα μοιάζει με «μπλόφα» κάποιου του οποίου τα χαρτιά είναι ορατά στους άλλους, στην περίπτωση της Ιταλίας αποκτά άλλη βαρύτητα.
Βέβαια μακροπρόθεσμα, ούτε η Ιταλία, αλλά ούτε η ζώνη του ευρώ ενδεχομένως να είναι επαρκής για μια ισότιμη συμμετοχή στα πολιτικά και οικονομικά τεκταινόμενα σε πλανητικό επίπεδο δίπλα στην Κίνα, την Ινδία, τη Βραζιλία. Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες του Βορείου Ατλαντικού θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ανάλογη οικονομική και πολιτική ισχύ. Πολιτικά, οικονομικά και πολιτισμικά είναι περισσότερο ομοιογενείς από άλλες περιφέρειες.
Οι εξελίξεις μετά τις ιταλικές εκλογές επιταχύνουν τα σχέδια για τραπεζική, δημοσιονομική και πολιτική ενοποίηση, που είχαν αφεθεί για μετά τις γερμανικές εκλογές.
Η άνοδος των ιταλικών επιτοκίων ανεβάζει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της γειτονικής χώρας και αυτό αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να την φέρει στην ανάγκη εφαρμογής μνημονίου. Τα μεγέθη της Ιταλίας όμως είναι τεράστια με αποτέλεσμα μηχανισμοί όπως το ESM να μην επαρκούν. Ο μοναδικός μηχανισμός που θα μπορούσε να παρέμβει είναι η ΕΚΤ και αυτό αλλάζει τα δεδομένα αντιμετώπισης της κρίσης.
Επιπλέον, αν δεν υπάρξει έγκαιρη δραστική αντιμετώπιση ενδέχεται να πάμε στις γερμανικές εκλογές με καθεστώς πανικού στις αγορές, με απροσδιόριστες επιπτώσεις.
Οι λαοί δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν με ψυχραιμία τις συνέπειες της μιας ή της άλλης επιλογής, όπως συμβαίνει με τους πολιτικούς ηγέτες ή τους τεχνοκράτες (τουλάχιστον έτσι θά πρεπε να συμβαίνει).
Υπό την επήρεια αυτού του αστάθμητου παράγοντα οι γερμανικές εκλογές θα μπορούσαν από το να ενισχύσουν περαιτέρω το μέτωπο της καγκελαρίου Μέρκελ με γραμμή την αταλάντευτη δημοσιονομική πειθαρχία, να ανατρέψουν το σκηνικό υπέρ των πιο ελαστικών σοσιαλδημοκρατών ή να αναδείξουν το Γερμανό ευρωφοβικό Μπέπε Γκρίλο.
Να μην κοροϊδευόμαστε, με το αίτημα μεταφοράς πόρων στο νότο, την ανάκτηση ανταγωνιστικότητας μέσω υποτίμησης του ευρώ επί της ουσίας οι νότιοι ζητάμε από τους βόρειους να διαγράψουν μέρος της αξίας των καταθέσεών τους και των συντάξεών τους. Αυτό όμως ούτως ή άλλως είναι το ρίσκο του δανειστή.
Όπως δείχνουν τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ελλάδα και την Ιταλία οι λαοί εύκολα μπορεί να επιλέξουν δημαγωγούς ή έστω σενάρια με θετικό πρόσημο βραχυπρόθεσμα και αρνητικό μακροπρόθεσμα. Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να γίνει και με τους λαούς του βορρά.
Οι λαοί της βόρειας Ευρώπης είναι οι μόνοι που έχουν δώσει μια πειστική απάντηση στο πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας των αναδυόμενων υπερδυνάμεων χωρίς αναγκαστικά να μειώσουν το βιοτικό επίπεδό τους.
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας ο δρόμος της διατήρησης και της βελτίωσης της όποιας ευημερίας έχει απομείνει ή θα απομείνει στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία ή τη Γαλλία είναι ο δρόμος που έχει εφαρμόσει η Γερμανία τα τελευταία 15 χρόνια, η Σουηδία, η Ολλανδία κλπ. Βέβαια ούτε οι ΗΠΑ έχουν δώσει πειστική απάντηση παρ’ ό,τι η κρίση δεν τις έχει πλήξει λόγω άλλων στρατηγικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει.
Υπό τη σκιά των παραπάνω δεδομένων που βρίσκονται σε εξέλιξη, τις επόμενες εβδομάδες ενδέχεται να έχουμε ανατρεπτικές εξελίξεις.
Πιο πιθανό φαίνεται το σενάριο υπεράσπισης του ευρώ μέσω της επιτάχυνσης της τραπεζικής, δημοσιονομικής και πολιτικής ενοποίησης. Αυτό είναι πολύ πιθανό να συνοδευτεί με περισσότερη ρευστότητα από την ΕΚΤ, χαμηλότερη ισοτιμία και σχέδια για την δημιουργία περισσότερων προσωρινών θέσεων εργασίας στο νότο που θα δώσουν ανάσα στις πληττόμενες από την ύφεση κοινωνίες.
Πολιτικά όλα αυτά μπορεί να σημαίνουν πως στους επόμενους μήνες μπορεί να μάθουμε για το σχέδιο πριν το τέλος της δεκαετίας να δούμε τον πρώτο πρόεδρο της Ευρώπης από άμεση εκλογική διαδικασία. Οι χρηματιστηριακές αγορές θα αντιδράσουν θετικά σε αυτό το ενδεχόμενο.
Αν αποτύχει αυτό, θα σημαίνει πως το σχέδιο Μονέ, Σούμαν κλπ να βάλουν τέλος στις ενδοευρωπαϊκές τριβές έχει αποτύχει ολοσχερώς.
Πηγή:www.capital.gr