01 Ιουνίου 2013

Μάλκολμ Μπράμπαντ: Από τα ρεπορτάζ του BBC στην παράνοια

Ηταν επί 16 χρόνια ο άνθρωπος του BBC στην Αθήνα. Ζούσε μαζί με τη δανή σύζυγό του και τον γιο τους σε μια βίλα με πέντε υπνοδωμάτια. Σήμερα μένει σε ένα ταπεινό σπίτι στην Κοπεγχάγη χάρη στα κρατικά επιδόματα. Μεσολάβησαν ένα εμβόλιο, τρία ψυχωσικά επεισόδια και πάνω από τρεις μήνες στην Εντατική ψυχιατρικών νοσοκομείων σε τρεις χώρες

Η ζωή του Μάλκολμ Μπράμπαντ χωρίζεται σε δύο φάσεις. Μία μέχρι τις 15 Απριλίου του 2011 και μία μετά. Στην πρώτη, ήταν ο «βασιλιάς των stringers» - όπως αποκαλούνται στην αγγλική δημοσιογραφική αργκό οι δημοσιογράφοι που πληρώνονται με το κομμάτι. Είχε καλύψει την πολιορκία τού Σαράγεβο το 1993 - και βραβευτεί για αυτό -, είχε καλύψει τον ρωσικό βομβαρδισμό του Γκρόζνι στην Τσετσενία το 1995 - και βραβευτεί για αυτό -, είχε εργασθεί ως ανταποκριτής στις ΗΠΑ, στη Μέση Ανατολή, στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Μετρούσε 22 χρόνια συνεργασίας με το BBC. Ηταν ένας βετεράνος ανταποκριτής, ένας έγκριτος δημοσιογράφος. Τον Σεπτέμβριο του 2010, βέβαια, κατηγορήθηκε από κάποιους πως έστησε ένα ρεπορτάζ, την επίθεση με παπούτσι εναντίον τού τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου από τον Στέργιο Πραπεβεζή στη Θεσσαλονίκη∙ το BBC απέσυρε προσωρινά το σχετικό βίντεο από τον ιστότοπό του, κατόπιν το αποκατέστησε χαρακτηρίζοντας τους ισχυρισμούς «αβάσιμους».
ΨΥΧΙΚΟ ΣΤΙΓΜΑ. Στη δεύτερη φάση της ζωής του, ο Μπράμπαντ νόμιζε διαδοχικά πως ήταν ο μεσσίας που θα λύτρωνε τον κόσμο, ο διάβολος που θα έφερνε το τέλος του κόσμου κι ένας καμικάζι της Αλ Κάιντα με εκρηκτικά μέσα στο στομάχι του. Οπως λέει ο ίδιος, με το δέον βρετανικό φλέγμα, στον τίτλο του ηλεκτρονικού βιβλίου που μόλις κυκλοφόρησε, «Ο Μάλκολμ νιώθει λίγο αδιάθετος». Εδώ και έναν χρόνο είναι ένας άνθρωπος θεωρητικά αποθεραπευμένος, με το στίγμα όμως της ψυχικής ασθένειας, χωρίς δουλειά, χωρίς δυνατότητα να συντηρήσει την οικογένειά του, χωρίς καμία βοήθεια από τον δημοσιογραφικό γίγαντα με τον οποίο συνεργαζόταν για τόσα χρόνια, με μοναδική σταθερή σύμμαχο εναντίον του φαρμακευτικού γίγαντα στον οποίο αποδίδει την κάθοδό του στην κόλαση τη σύντροφό του - ίσως και μερικές χιλιάδες ανθρώπους ακόμα.
Την Παρασκευή 15 Απριλίου του 2011, ο Μπράμπαντ επισκέφθηκε μια δημοτική κλινική της Αθήνας προκειμένου να εμβολιαστεί κατά του κίτρινου πυρετού. Είχε συμφωνήσει να μεταβεί στην Ακτή του Ελεφαντοστού προκειμένου να γυρίσει ένα φιλμ για τη UNICEF και το εμβόλιο ήταν προαπαιτούμενο. Το επόμενο πρωί, για πρώτη φορά στα 16 χρόνια του γάμου τους (οι δυο τους είχαν γνωριστεί στο Σαράγεβο) δεν έφτιαξε καφέ για τη σύντροφό του, επίσης δημοσιογράφο και συγγραφέα, Τρίνε Βίλεμαν. Η Τρίνε τον βρήκε να κάθεται στο τραπέζι ακίνητος και κατακόκκινος από τον πυρετό.
Οταν τον οδήγησε πίσω στο κρεβάτι, ο Μπράμπαντ άρχισε να τρέμει τόσο βίαια που το προσκέφαλο χτυπούσε στον τοίχο. Εισήχθη στο νοσοκομείο, του χορηγήθηκαν αντιιικά φάρμακα, κατόπιν στεροειδή: δύο εβδομάδες αργότερα, ο πυρετός έπεσε. Παρακολουθώντας όμως, στις 29 Απριλίου, τον γάμο του πρίγκιπα Γουίλιαμ και της Κέιτ Μίντλτον (για χάρη της Τρίνε, που έχει γράψει δύο βιβλία για τη δανική βασιλική οικογένεια) άρχισε να επιδεικνύει ακραίο πατριωτισμό. Κάθε φορά που εμφανιζόταν στην οθόνη κάποιος ένστολος, πετιόταν όρθιος και χαιρετούσε στρατιωτικά. Βλέποντας τον δούκα του Εδιμβούργου, ξέσπασε συγκινημένος σε κλάματα. Την επομένη, ο Μπράμπαντ τηλεφώνησε στην Τρίνε για να της πει πως ήταν ο μεσσίας.
Τώρα πια, μπορεί και αστειεύεται με τις παραισθήσεις που είχε: προσπάθησε να κάνει το Kindle του να πετάξει. Εγραψε σε δυο προϊσταμένους του στο BBC πως «συγχωρεί» τις αμαρτίες τους. Διαμαρτυρήθηκε στις νοσοκόμες πως το τετράκλινο δωμάτιό του δεν άρμοζε σε ανώτατο μέλος της Ιερής Οικογένειας. Επαγγελματικά, όμως, υπήρξαν σοβαρές συνέπειες: έστειλε ένα ακατάληπτο e-mail στον τότε μόνιμο επικεφαλής του ΔΝΤ στην Αθήνα, Μπομπ Τράα. Τηλεφώνησε στον ανταποκριτή του BBC στη Ρώμη και του ζήτησε να ενημερώσει τον Πάπα πως ήταν ο νέος Ιησούς.
Επειτα από έναν μήνα, ο Μπράμπαντ φάνηκε να συνέρχεται. Αλλά ήταν μόνο το τέλος του πρώτου ψυχωσικού επεισοδίου. Με τα οικονομικά να ζορίζουν, νοσηλεύτηκε για δεύτερη φορά στο Ιπσουιτς της Αγγλίας, τη γενέτειρά του. Μια ημέρα, δραπέτευσε από το ψυχιατρικό νοσοκομείο, πήγε στο Κέντρο Τηλεόρασης του BBC και επιχείρησε να «θεραπεύσει» τον Φρανκ Γκάρντνερ, έναν ανταποκριτή που είχε μείνει παράλυτος αφότου τον πυροβόλησαν το 2004 στη Σαουδική Αραβία υποστηρικτές της Αλ Κάιντα.
Οταν πήρε εξιτήριο - «πρόωρα», σύμφωνα με τη σύζυγό του -, η οικογένεια αποφάσισε να μετακομίσει στη Δανία, την πατρίδα της Τρίνε. Αλλά ο επαγγελματικός παροπλισμός και η οικονομική δυσπραγία ήταν ιδιαίτερα επώδυνα για τον Μπράμπαντ. Σύντομα εισήχθη στην Πτέρυγα 811 του Μπρόντλι, μια ψυχιατρική κλινική στα περίχωρα της Κοπεγχάγης, πεπεισμένος αυτή τη φορά πως ήταν ο διάβολος. «Είμαστε καταραμένοι και καταδικασμένοι», έλεγε συνεχώς στη σύντροφό του. Την απειλούσε πως θα σκοτώσει και την ίδια και τον 14χρονο σήμερα γιο τους, που αναγκάστηκε να μεγαλώσει πριν από την ώρα του, να φύγει εσπευσμένα από τη χώρα όπου μεγάλωσε, να δει τον πατέρα του «να τρελαίνεται». Λίγη ώρα πριν μπει το 2012, ο Μπράμπαντ επιχείρησε να αυτοκτονήσει με τη ζώνη του παντελονιού του. Η Τρίνε δεν σκέφτηκε ποτέ να τον αφήσει. «Παίρνω τους γαμήλιους όρκους μου πολύ σοβαρά». Η όλη εμπειρία όμως ήταν ιδιαίτερα επώδυνη για αυτήν. Στην ίδια πτέρυγα είχε νοσηλευτεί πριν από χρόνια ο πατέρας της, που έδωσε τελικά τέλος στη ζωή του.

ΚΕΝΑ ΜΝΗΜΗΣ. Εχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ο Μάλκολμ Μπράμπαντ βγήκε από το νοσοκομείο. Εχει κάποια κενά μνήμης εξαιτίας της ηλεκτροσπασμοθεραπείας αλλά δεν έχει υποτροπιάσει. Πιστεύει πως το ψυχωσικό επεισόδιο έφερε στην επιφάνεια απωθημένο πόνο από τον αιφνίδιο θάνατο, σε ηλικία τεσσάρων μηνών, του γιου που απέκτησε στα 23 του με την πρώτη σύζυγό του. Πιστεύει επίσης πως υπεύθυνο για όσα έχει περάσει είναι εκείνο το εμβόλιο της Sanofi Pasteur. Η εταιρεία όμως επιμένει πως εξέτασε τη σχετική παρτίδα και δεν ήταν μολυσμένη. Πριν από μερικές ημέρες ανέφερε στη βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ» πως έχουν υπάρξει «λιγότερες από δέκα υποθέσεις» που συσχετίζουν το επίμαχο εμβόλιο με ψυχικές διαταραχές, αλλά «καμία δεν κατέληξε σε καταγγελία».
Περισσότεροι από 2.200 άνθρωποι έχουν ήδη υπογράψει ηλεκτρονική πρωτοβουλία με την οποία απαιτούν από τη Sanofi Pasteur να δημοσιοποιήσει τα στοιχεία της έρευνάς της. Ο Μάλκολμ και η Τρίνε ζητούν την αλήθεια. Θα ήθελαν να αποζημιωθούν. Το ενοίκιό τους το πληρώνει η μητέρα τής Τρίνε. Από τον Ιανουάριο του 2012 ο λογαριασμός τους στην τράπεζα έχει στερέψει. Η Τρίνε δεν έχει καταφέρει να βρει δουλειά στην Κοπεγχάγη. Ο Μάλκολμ θα ήθελε να επιστρέψει στη δημοσιογραφία. Είναι 58 ετών, ήταν για δύο και πλέον δεκαετίες ο «βασιλιάς των stringers».


Είπε
Στην Ελλάδα είχα τη λιόχαρη πλευράτης ψύχωσης. Πίστευα πως η Δανία θα ήταν ένα ασφαλές καταφύγιο, αλλά τελικά δεν έμοιαζε και τόσο ασφαλές

Είπαν γι’ αυτόν
Αυτό που μου δίνει δύναμη είναι ο θυμός μου. Κανείς δεν θα έπρεπε να υποφέρει όπως έχει υποφέρει ο σύζυγός μου
Τρίνε Βίλεμαν, σύζυγος τουυ