Άλλοι πάλι λένε πως η παρακολούθηση της Χ.Α. είχε συζητηθεί ακόμα πιο πριν. Και θυμίζουν εκείνη τη σύσκεψη τον Αύγουστο του 2012 στο υπ. Προστασίας του Πολίτη με τον υπουργό Ν. Δένδια και τους ανώτερους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ. και της ΕΥΠ σε παράταξη. Ήταν κάπου εκεί που ξεκίνησε να ετοιμάζεται το στοκ με τις ηχογραφήσεις, και υπ’ αυτή την έννοια δεν ήταν καθόλου τυχαίο που τον Σεπτέμβριο του 2012 ο Ηλ. Κασιδιάρης και ο Χρ. Παππάς κατήγγειλαν στη Βουλή πως τους παρακολουθεί η ΕΥΠ. Βλέπετε, όπως φάνηκε στη συνέχεια, μπορεί από τότε ο κοριός να άκουγε τι λένε οι χρυσαυγίτες, αλλά και οι χρυσαυγίτες είχαν μάθει πως τους ακούει ο κοριός. Γιατί διπλοί πράκτορες δεν υπάρχουν μόνο στις ταινίες, αλλά και στην πραγματική ζωή.
Οι πράκτορες της ΕΥΠ, πάλι, άρχισαν να συνειδητοποιούν τη διαρροή όταν κατάλαβαν πως οι πραγματικά «καυτές» συνομιλίες των υψηλόβαθμων χρυσαυγιτών γίνονταν από κινητά που δεν ήταν καταχωρισμένα με το όνομα του αληθινού τους ιδιοκτήτη, ώστε να μην μπορούν να τα εντοπίσουν. Αλλά όλα αυτά άλλαξαν τη νύχτα που άλλαξε κι όλη η μοίρα της Χ.Α.: μετά τον φόνο στην Αμφιάλη, τα στόματα άνοιξαν και τουλάχιστον 300 τηλέφωνα χρυσαυγιτών απέκτησαν παραπάνω από έναν ακροατή.
Οσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ένα απ’ τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν η γραφειοκρατική διαδικασία πριν από την παρακολούθηση. Κι αυτό, γιατί από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας λένε πως ο δρόμος προς το ξένο τηλέφωνο είναι ένας μονάχα: πρέπει να υπάρχει έγγραφο υπογεγραμμένο από τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Εφετών ή το Τριμελές Συμβούλιο Πλημμελειοδικών. Μόνο τότε η εταιρεία δέχεται να βεβαιώσει σε ποιον ανήκει ένα κινητό ώστε να ξεκινήσει και επισήμως η παρακολούθηση. Οι εταιρείες φοβούνται ιδιαίτερα μια πιθανή διαρροή η οποία θα μπορούσε να τις οδηγήσει στα χέρια της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Και η εμπειρία του σκανδάλου των υποκλοπών στη Vodafone τις κάνει ιδιαίτερα επιφυλακτικές στο να ανοίξουν τα κυκλώματά τους χωρίς το σχετικό βούλευμα.
Εγγραφα επί εγγράφων
Το περίφημο αυτό χαρτί, πριν φτάσει στην εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, είχε ήδη διανύσει έναν μακρύ δρόμο: ξεκινά το ταξίδι του απ’ τα γραφεία της ΕΥΠ, όπου οι υποψήφιοι λαθρακουστές καταγράφουν το σκεπτικό της παρακολούθησης. Ο αρχηγός της υπηρεσίας στη συνέχεια προωθεί το έγγραφο στον εισαγγελέα κι εκείνος το εγκρίνει και το στέλνει στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών. Κι έτσι, πριν ακόμα ξεκινήσει η μυστική παρακολούθηση, το γεγονός ξέρουν πάνω από πέντε άνθρωποι – και μιλάμε μόνο για εκείνους που υπογράφουν το χαρτί, χωρίς να υπολογίσουμε όσους θα παρακολουθήσουν το ύποπτο τηλέφωνο. Αυτός ο φόβος των διαρροών λέγεται πως ήταν και η αιτία που προ μηνός απομακρύνθηκε απ’ το πόστο του ο διευθυντής της Γ΄ Διεύθυνσης Αντικατασκοπείας της ΕΥΠ: λόγω της μακρινής του συγγένειας με έναν χρυσαυγίτη, όπως άφησαν οι Αρχές να εννοηθεί. Αλλά τότε πλέον, ο κύβος είχε ήδη ριφθεί. Ηδη είχαν αναλάβει τις παρακολουθήσεις οι ειδικές ομάδες της ΕΥΠ και της Αντιτρομοκρατικής.
Πρόκειται για την «ελίτ». Στη ΓΑΔΑ, στον «σούπερ κοριό» της ΕΥΠ έχουν πρόσβαση μόνο συγκεκριμένοι αστυνομικοί, ενώ στον όροφο του «υπερκοριού» της Αντιτρομοκρατικής, στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στην Κατεχάκη, μπορούν να μπαίνουν μόνο όσοι έχουν ειδική μαγνητική κάρτα. Αυτοί είναι οι πράκτορες της υπηρεσίας που στην οκτάωρη βάρδιά τους καταγράφουν συνομιλίες, οι ειδικευμένοι τεχνικοί που σετάρουν το σύστημα και οι μεταφραστές αν η συνομιλία είναι σε άλλη γλώσσα.
Ο εξοπλισμός όμως αυτός, αν και αρκετά σύγχρονος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά καταγραφικά των συνομιλιών. Οι πραγματικοί «υπερκοριοί» βρίσκονται στα κέντρα διαχείρισης των τηλεπικοινωνιακών δικτύων. Πρόκειται για λογισμικό που επιτρέπει τις «νόμιμες συνακροάσεις». Γι’ αυτό και ονομάζεται Lawful Interception ή LI. Κάθε φορά που απαιτείται μια συνακρόαση π.χ. από τις αστυνομικές αρχές, ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος ανοίγει ένα μισθωμένο κύκλωμα που καταλήγει στη ΓΑΔΑ και στην οποία η κλήση καταγράφεται σε έναν «θάλαμο». Λέγεται δε ότι η ΓΑΔΑ διαθέτει τουλάχιστον 15 τέτοιους θαλάμους. Σημειώνεται ότι το LI έγινε ιδιαίτερα γνωστό στη χώρα μας τις ημέρες του σκανδάλου των υποκλοπών της Vodafone. Τότε ένα παρόμοιο λογισμικό είχε ενεργοποιηθεί στα κέντρα της Vodafone, χωρίς όμως τότε να υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο.
Στη ΓΑΔΑ και την Αντιτρομοκρατική υπάρχουν και άλλα εργαλεία υποκλοπών. Πρόκειται για τα γνωστά «βαλιτσάκια» τα οποία αποκτήθηκαν λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Πλέον όμως, χαρακτηρίζονται απαρχαιωμένα. Ηταν τύπου GSM XP και λέγεται πως στοίχισαν περίπου 400.000 ευρώ το καθένα. Τότε ο διοικητής της ΕΥΠ είχε πει πως τα βαλιτσάκια είναι άχρηστα, αφού «για να ακούσουμε αυτόν που μιλάει, πρέπει να βρεθούμε στα 30 μέτρα...». Και η αλήθεια είναι πως τα «βαλιτσάκια» δεν είναι καθόλου θαυματουργά.
Σταθμοί βάσης
Κατ’ αρχάς δεν πρόκειται για «βαλιτσάκια» αλλά για αυτοκίνητα (βαν). Η βασική λειτουργία των συγκεκριμένων κοριών είναι να μιμούνται τους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας. Σε πρώτη φάση αποσυνδέουν όλα τα τηλέφωνα του φορέα στο οποίο είναι συνδρομητής το τηλέφωνο-στόχος και τα οποία βρίσκονται στη γύρω περιοχή. Η διαδικασία αυτή αναφέρεται ως «τάπωμα». Στη συνέχεια τα τηλέφωνα του φορέα επανασυνδέονται πάνω στον ψεύτικο σταθμό βάσης, οι χειριστές του οποίου σταδιακά αποδεσμεύουν όλα τα τηλέφωνα εκτός από εκείνο του στόχου. Ο τελευταίος παραμένει συνδεδεμένος στον ψεύτικο σταθμό βάσης και έτσι η συνομιλία του καταγράφεται. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ΜiΜ ή Man in the Middle.
Τα πιο εξελιγμένα μοντέλα κοριών αυτού του τύπου μπορούν να καταγράφουν μεγάλο αριθμό κινητών, αλλά και την ανταλλαγή δεδομένων (SMS, e-mail κ.λπ.) στα δίκτυα κινητής. Η μέθοδος ωστόσο, όπως επεσήμανε και ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ, δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστη, ειδικά όταν το τηλέφωνο-στόχος μετακινείται. Γι’ αυτό, τόσο στη ΓΑΔΑ όσο και στην Αντιτρομοκρατική βασίζονται όλο και περισσότερο στο LI. Πρόκειται για 100% αξιόπιστη μέθοδο και επιπλέον δεν απαιτεί τη μετακίνηση των λαθρακουστών. Το μόνο που απαιτείται είναι η δικαστική εντολή στην εταιρεία κινητής τηλεφωνίας προκειμένου να ανοίξει το κύκλωμα που καταλήγει στη ΓΑΔΑ ή την Αντιτρομοκρατική, ώστε να ακουστούν οι δύο συνομιλητές.
Tων Μαριλης Μαργωμενου και Βαγγελη Μανδραβελη
Καθημερινή