Η Ευρώπη με αυτόν τον τρόπο δείχνει ξεκάθαρα πως η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία είναι πλέον επιτακτική ανάγκη, αφού το όπλο του ρωσικού φυσικού αερίου απειλεί να ανατρέψει τις γεωστρατηγικές ισορροπίες της μεταψυχροπολεμικής εποχής.
Ηδη το ζήτημα της εξασφάλισης εναλλακτικών πηγών ενέργειας θα βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας της Συνόδου Κορυφής ΕΕ και ΗΠΑ, που είναι προγραμματισμένη για το τέλος Μαρτίου.
Ο «ενεργειακός πόλεμος» έχει ήδη αρχίσει και το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι το πώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα μπορέσουν να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες των χωρών της Ευρώπης.
Ο αρμόδιος επίτροπος για την ενέργεια, Γκίντερ Ετινγκερ, σε συνέντευξή του στην «Die Welt», προειδοποίησε ότι με αφορμή τις εξελίξεις στην Κριμαία θα παγώσει η διαδικασία για την έγκριση του αγωγού South Stream.
Το «πάγωμα» της Κομισιόν για τον αγωγό South Stream
Οπως γράφει και το ΕΘΝΟΣ ο αρμόδιος επίτροπος για την ενέργεια, Γκίντερ Ετινγκερ ανέβαλε την απόφαση για τη διεύρυνση της πρόσβασης της Gazprom στον αγωγό OPAL, ο οποίος τροφοδοτείται από τον Nord Stream και μεταφέρει αέριο, διασχίζοντας κάθετα τη Γερμανία μέχρι την Τσεχία, καθώς σχετικό αίτημα για εξαίρεση από τους κανόνες του Γ' Ενεργειακού Πακέτου έχουν υποβάλει και η Γερμανία και η Ρωσία, στέλνοντας το πρώτο μήνυμα στον Πούτιν.
Παράλληλα όμως ο επίτροπος Ετινγκερ γνωρίζει πως οι απειλές από την ΕΕ και τις ΗΠΑ δεν μπορούν να σταθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, όσο η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεν έχουν πειστική απάντηση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης.
Ετσι ο κ.Ετινγκερ έσπευσε να δηλώσει ότι δεν θα πρέπει να πληγούν οι οικονομικές σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, γνωρίζοντας το όχι μόνο ως Γερμανός αλλά και με την ιδιότητά του ως επιτρόπου.
Ο αγωγός South Stream απαιτείται και ουσιαστικά η έγκριση της Κομισιόν ώστε να μην παραβιάζεται η κοινοτική νομοθεσία που προβλέπει πλαφόν στο ποσοστό ιδιοκτησίας του αγωγού και εξασφάλιση πρόσβασης και σε άλλες εταιρείες παραγωγούς φυσικού αερίου.
Τι προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τον OPAL
Ο OPAL, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, πρέπει να διαθέτει το 50% της χωρητικότητάς του σε ανεξάρτητους παραγωγούς. Αλλά η ποσότητα των 36 bcm (δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων) ανά έτος δεν μπορεί να εξασφαλίσει παρά μόνο από τον αγωγό Nord Stream (που τροφοδοτεί με φυσικό αέριο τη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας) και την Gazprom.
Αμεση η απάντηση της Μόσχας στην Κομισιόν
Ο Πούτν φυσικά δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια σε αυτή την εξέλιξη και η Gazprom ανακοίνωσε ότι περιμένει μέχρι το τέλος του μήνα να υπογραφεί κανονικά η συμφωνία για τον South Stream. Υπενθυμίζεται πως η Ρωσία έχει ξεκινήσει ήδη την κατασκευή του αγωγού που θα παρακάμπτει την Ουκρανία και θα καλύπτει από το 2018 μέσω της Μαύρης Θάλασσας το 15% των ετήσιων αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.
Ο αγωγός αυτός αποτελεί το δεύτερο σκέλος, μετά τον Nord Stream στη Βαλτική Θάλασσα, του σχεδίου για παράκαμψη της Ουκρανίας, ώστε η Μόσχα να έχει απρόσκοπτη πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης.
Σχεδιασμοί από ΗΠΑ και Βρυξέλλες για την επόμενη ημέρα
Η εξαγωγή φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, η εκμετάλλευση του σχιστολιθικού αερίου που υπάρχει στο υπέδαφος της Ευρώπης και το φυσικό αέριο από νέες πηγές όπως η Ανατολική Μεσόγειος είναι οι εναλλακτικές επιλογές που έχουν όμως ένα κοινό: απαιτούν χρόνο, τον οποίο όπως δείχνει και η εμπειρία της Κριμαίας η Ρωσία είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευθεί, επιβάλλοντας με «όπλο» το φυσικό αέριο τετελεσμένα επί του εδάφους.
Ετσι στην κορυφή της λίστα των σχεδιασμών της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών βρίσκεται η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Κύπρο, στο Ισραήλ αλλά και στην Ελλάδα, που θα μπορούσαν να προσφέρουν μια εναλλακτική πηγή ενέργειας για την Ευρώπη είτε με αγωγό από την Κύπρο προς την Κρήτη είτε με αγωγό προς την Τουρκία, όπως φαίνεται να προτιμούν οι Αμερικανοί.
Οπως έγραψε το γερμανικό περιοδικό «Σπίγκελ» η γερμανική εταιρεία RWE στο πλαίσιο της συμφωνίας που είχε υπογράψει το 2012 με την Ουκρανία μπορεί να προμηθεύσει το Κίεβο με φυσικό αέριο τόσο από τον αγωγό Nord Stream (αν και το απαγορεύει η συμφωνία με την Gazprom) όσο και από τη Νορβηγία και την Ολλανδία. Αλλά αυτές οι ποσότητες, ακόμη κι αν υλοποιηθεί αυτή η ιδέα, δεν θα αρκούν παρά για να εξασφαλισθούν τα βασικά αποθέματα ασφαλείας εν όψει του χειμώνα.
Υπενθυμίζεται πως οι ενεργειακές ανάγκες της Ουκρανίας φθάνουν τα 5,1 bcf την ημέρα και της Ευρώπης σχεδόν στα 50 bcf.