Δεδομένου ότι ένας από τους λόγους που ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εισέβαλε στην Κριμαία, όπως είπε, ήταν να αποτρέψει τους «Ναζί» από την εξουσία στην Ουκρανία, ίσως αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το καθεστώς του πλησιάζει όλο και πιο πολύ τα ακροδεξιά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, σχολιάζει ο Mitchell A. Orenstein, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Northeastern University και συνεργάτης του Harvard.
Και στις δύο περιπτώσεις, τα κίνητρα του Πούτιν δεν είναι κυρίως ιδεολογικά. Στην Ουκρανία θέλει απλά να αρπάξει έδαφος που πιστεύει ότι δικαίως του ανήκει. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ελπίζει ότι η υποστήριξή του στα περιθωριακά κόμματα θα αποσταθεροποιήσει τους εχθρούς του και θα εγκαταστήσει στις Βρυξέλλες πολιτικούς, οι οποίοι θα επικεντρωθούν στη διάλυση της ΕΕ και όχι στη διεύρυνση της.
Στην Ουγγαρία, για παράδειγμα, ο Πούτιν έχει βάλει υπό την προστασία του το κόμμα Jobbik. Το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, το Jobbik έχει υποστηρικτές που ντύνονται με στολές τύπου Ναζί, έχουν αντισημιτική ρητορική και εκφράζουν την ανησυχία τους για την Ισραηλινή «αποικιοποίηση» της Ουγγαρίας. Το κόμμα έχει κερδίσει την υποστήριξη στις εθνικιστικές οικονομικές πολιτικές του, οι οποίες θεωρούνται ως αντίδοτο στην αντιλαϊκή πολιτική λιτότητας και στην οικονομική απελευθέρωση της Ουγγαρίας κατά τα τελευταία χρόνια. Η Ρωσία είναι αποφασισμένη να εκμεταλλευτεί αυτή την αίσθηση. Τον Μάιο του 2013, δεξιοί Ρώσοι εθνικιστές με διασυνδέσεις Κρεμλίνο, στο περίφημο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, κάλεσαν τον πρόεδρο του κόμματος Jobbik Γκαμπόρ Βόνα να μιλήσει. Ο Βόνα συναντήθηκε επίσης με βουλευτές της Ρωσίας, όπως ο Ιβάν Γκράτσεφ, πρόεδρος της Κρατικής Επιτροπής της Δούμας για την Ενέργεια και ο Βασίλι Ταράσγιουκ, αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων, μεταξύ άλλων. Στην ιστοσελίδα του Jobbik, η επίσκεψη χαρακτηρίζεται ως «σημαντικό βήμα» που κατέστησε «σαφές ότι οι ρώσοι ηγέτες θεωρούν το Jobbik εταίρο». Στην πραγματικότητα, υπήρξαν επίμονες φήμες ότι ο ενθουσιασμός του Jobbik ξεπληρώνεται με ρωσικά ρούβλια. Το κόμμα έχει επικρίνει επανειλημμένα τις «ευρω-ατλαντικές συνδέσεις» της Ουγγαρίας και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και, πιο πρόσφατα, αποκάλεσε το δημοψήφισμα στην Κριμαία «υποδειγματικό», μια επικίνδυνη λέξη σε μια χώρα με αρκετές πληθυσμιακές ομάδες στη Ρουμανία και τη Σλοβακία. Φαίνεται ότι το κόμμα θεωρεί τη νέα εθνοτική πολιτική του Πούτιν ευθυγραμμισμένη με το δική του ρεβιζιονιστικό εθνικισμό.
Οι δεσμοί του Κρεμλίνου με το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο της Γαλλίας είναι επίσης ολοένα και ισχυρότεροι. Η Μαρίν Λεπέν, αρχηγός του κόμματος, επισκέφτηκε τη Μόσχα τον Ιούνιο του 2013 μετά από πρόσκληση του ηγέτη της Κρατικής Δούμας Σεργκέι Ναρίσκιν, στενού συνεργάτη του Πούτιν. Συναντήθηκε επίσης με τον Αναπληρωτή Πρωθυπουργό Ντμίτρι Ρογκόζιν και συζήτησαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η Συρία, η διεύρυνση της ΕΕ και οι γάμοι ομοφυλοφίλων. Το γαλλικό ProRussia TV, το οποίο χρηματοδοτείται από το Κρεμλίνο , έχει στελεχωθεί με συντάκτες με στενούς δεσμούς στο Εθνικό Μέτωπο, που χρησιμοποιούν το σταθμό για να ενστερνίζονται τις απόψεις του Εθνικού Μετώπου στην εγχώρια και τη διεθνή πολιτική. Το Εθνικό Μέτωπο επιθυμεί να αντικαταστήσει την ΕΕ και το ΝΑΤΟ με μια πανευρωπαϊκή συνεργασία ανεξάρτητων εθνών, η οποία, παρεμπιπτόντως, θα περιλαμβάνει τη Ρωσία και θα καθοδηγείται από μια τριμερή συμμαχία ανάμεσα σε Παρίσι- Βερολίνο- Μόσχα. Ο εκπρόσωπος της Λεπέν, Λουντοβίκ Ντε Νταν, αναγνώρισε πρόσφατα τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της Κριμαίας και δήλωσε σε μια συνέντευξη στο ραδιόφωνο VoiceofRussiaότι «ιστορικά, η Κριμαία αποτελεί μέρος της Μητέρας Ρωσίας». Στην ίδια συνέντευξη, ανέφερε ότι είχε επισκεφθεί την Κριμαία αρκετές φορές κατά το περασμένο έτος. Η Μαρίν Λεπέν επισκέφθηκε επίσης την Κριμαία, τον Ιούνιο του 2013.
Ο κατάλογος των κομμάτων συνεχίζεται. Θυμάστε τη Χρυσή Αυγή, το ελληνικό φασιστικό κόμμα που κέρδισε 18 έδρες στο κοινοβούλιο στην Ελλάδα το 2012; Μέλη του χρησιμοποιούν ναζιστικά σύμβολα σε συλλαλητήρια, προωθούν τις οδομαχίες και τραγουδούν την ελληνική έκδοση του ύμνου του Ναζιστικού Κόμματος. Η ελληνική κυβέρνηση φυλάκισε τον Νίκο Μιχαλολιάκο, τον αρχηγό της, και αφαίρεσε από τους βουλευτές την ασυλία, προτού τους κατηγορήσει για οργανωμένη βία. Αλλά το κόμμα συνεχίζει να βγαίνει στους δρόμους. Η Χρυσή Αυγή δεν έκρυψε ποτέ τις στενές σχέσεις της με την ακροδεξιά της Ρωσίας και πιστεύεται ότι λαμβάνει κεφάλαια από τη Ρωσία. Μια ιστοσελίδα που συνδέεται με τη Χρυσή Αυγή αναφέρει ότι ο Μιχαλολιάκος έλαβε ακόμη και μια επιστολή στη φυλακή, από τον καθηγητή στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας και πρώην σύμβουλο του Κρεμλίνου Αλεξάντερ Ντούγκιν, έναν από τους συντάκτες της ιδεολογίας περί «Ευρασίας» του Πούτιν. Ο Ντούγκιν φιλοξένησε επίσης τον ηγέτη του Jobbik Βόνα όταν επισκέφθηκε τη Μόσχα. Στην επιστολή του, ο Ντούγκιν εξέφρασε την υποστήριξή του στις γεωπολιτικές θέσεις της Χρυσής Αυγής και ζήτησε να ανοίξει μια γραμμή επικοινωνίας μεταξύ της Χρυσής Αυγής και της δεξαμενής σκέψης του στη Μόσχα. Η ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής της Νέας Υόρκης αναφέρει ότι ο Μιχαλολιάκος «έχει ταχθεί σαφώς υπέρ μιας συμμαχίας και συνεργασίας με τη Ρωσία και έχει απομακρυνθεί από τις ‘ναυτικές δυνάμεις’ του Ατλαντικού».
Τέλος, μια πληροφορία που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Wikileaks, δείχνει ότι το ακροδεξιό κόμμα της Βουλγαρίας Ataka έχει στενούς δεσμούς με τη ρωσική πρεσβεία. Δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι η Ρωσία χρηματοδοτεί το Atakaυπάρχουν εδώ και χρόνια, αλλά ποτέ δεν έχουν επαληθευτεί. Αλλά τα στοιχεία του ενθουσιασμού για τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας μπορεί να τα διακρίνει ο οποιοσδήποτε. Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία ανέφερε στις 17 Μαρτίου ότι η κοινοβουλευτική ομάδα του Ataka «επέμεινε ότι η Βουλγαρία θα πρέπει να αναγνωρίσει τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος για την συνένωση της Κριμαίας με τη Ρωσική Ομοσπονδία». Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός του κόμματος Βόλεν Σιντέροφ έχει ζητήσει κατ 'επανάληψη η Βουλγαρία να ασκήσει βέτο στις οικονομικές κυρώσεις της ΕΕ στη Ρωσία.
Εκτός από τη μεγάλη υποστήριξή τους στην προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία εντός της ΕΕ, το Jobbik, το Εθνικό Μέτωπο και το Atakaαπέστειλαν παρατηρητές εκλογών για την επικύρωση του δημοψηφίσματος στην Κριμαία (όπως έπραξε και το Αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας, το βελγικό κόμμα Vlaams Belang, τα ιταλικά Forza Italia και Λίγκα του Βορά και το πολωνικό κόμμα Αυτοάμυνας, και όπως έπραξαν και μερικά κόμματα της άκρας αριστεράς, σαν το γερμανικό Die Linke). Η παρουσία τους διοργανώθηκε από το Ευρασιατικό Παρατηρητήριο για τη Δημοκρατία και τις Εκλογές με έδρα τη Ρωσία, μία ακροδεξιά ΜΚΟ «αντίθετη στη δυτική ιδεολογία». Η εν λόγω επιτροπή ειδικεύεται στην παρακολούθηση των εκλογών σε «αυτοαποκαλούμενες δημοκρατίες» (Αμπχαζία, Υπερδνειστερία , Ναγκόρνο-Καραμπάχ) που συμμαχούν με τη Μόσχα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
Οι εγκάρδιες σχέσεις της κυβέρνησης Πούτιν με την ακροδεξιά της Ευρώπης είναι μάλλον αντιφατικές, το λιγότερο, με την αντίθεσή του στους «Ναζί» της ουκρανικής κυβέρνησης. Ωστόσο, η αντιπάθεια του Πούτιν για τους ουκρανούς «φασίστες» δεν καμία σχέση με την ιδεολογία. Έχει σχέση με το γεγονός ότι είναι Ουκρανοί εθνικιστές. Το Svoboda και ο Δεξιός Τομέας, που μπορεί να τα πάνε καλά στην μετά Γιανουκόβιτς Ουκρανία, ζητούν ανεξαρτησία σε μια χώρα που ο Πούτιν δεν πιστεύει ότι θα έπρεπε να υπάρχει ξεχωριστά από τη Ρωσία.
Ομοίως, η ρωσική υποστήριξη της ακροδεξιάς στην Ευρώπη έχει λιγότερο να κάνει με την ιδεολογία και περισσότερο με την επιθυμία του να αποσταθεροποιήσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, να προλάβει την επέκταση της ΕΕ και να βοηθήσει να έρθουν στην εξουσία ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που είναι φιλικές προς τη Ρωσία. Υπό αυτή την έννοια, πολλές ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να απέχουν εκλογικά πολύ λίγο από την καταστροφή. Στην πραγματικότητα, κάποιο θα έλεγαν ότι η Ουγγαρία έχει ήδη φτάσει σε αυτό το σημείο. Καθώς η υποστήριξη για το Jobbik αυξάνεται, η αντιδημοκρατική, κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν έχει στραφεί σε μεγάλο βαθμό προς τα δεξιά και υπέγραψε πρόσφατα μία σημαντική πυρηνική συμφωνία με τη Ρωσία. Η Ρωσία σχεδιάζει να δανείσει στην Ουγγαρία 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή δύο νέων αντιδραστήρων στο πυρηνικό εργοστάσιο της Paks, κάνοντας την Ουγγαρία ακόμα πιο εξαρτημένη από την ενέργεια της Ρωσίας. Το Jobbik του Βόνα θέλει να προχωρήσει ακόμη περισσότερο, βγάζοντας την Ουγγαρία από την ΕΕ και εντάσσοντάς την στην Ευρασιατική Ένωση της Ρωσίας.
Οι εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το τέλος του Μαΐου, αναμένεται να οδηγήσουν σε μια ισχυρή παρουσία της άκρας δεξιάς. Μια αδύναμη οικονομία, η οποία αποδυναμώθηκε περισσότερο από τις πολιτικές λιτότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, έχει προκαλέσει άνοδο των ακροδεξιών ψηφοφόρων. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα ακροδεξιά κόμματα στη Γαλλία και την Ολλανδία κερδίζουν τις περισσότερες έδρες στις εθνικές αντιπροσωπείες τους. Οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες ανησυχούν ότι το 20 τοις εκατό των μελών του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα μπορούσε να συνδέεται με κόμματα που επιθυμούν να καταργήσουν την ΕΕ, ποσοστό διπλάσιο από το υφιστάμενο. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μια διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης της ΕΕ, αντίστοιχη με της Ουάσιγκτον και ένα μεγάλο πλήγμα στις προσπάθειες της Ε.Ε. να διευρυνθεί και να αντιταχθεί στον ρωσικό επεκτατισμό.
Είναι περίεργο να σκεφτεί κανείς ότι η στρατηγική του Πούτιν να χρησιμοποιεί ακροδεξιά πολιτικά κόμματα για να υποδαυλίσει αναστάτωση και στη συνέχεια να εκμεταλλευτεί την κατάσταση - όπως έκανε στην Κριμαία - θα μπορούσε να λειτουργήσει επίσης και στη νότια και δυτική Ευρώπη. Ή ότι κάποια από τα κόμματα της ακροδεξιάς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα οποία προσπαθούν καθημερινά να απονομιμοποιήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και ο αριθμός των οποίων αυξάνεται, μπορεί να χρηματοδοτούνται από τη Ρωσία . Ωστόσο, οι δυνατότητες αυτές δεν μπορεί να απορριφθούν. Η Ρωσία θα μπορούσε σύντομα να είναι σε θέση να διαταράξει την ΕΕ από το εσωτερικό.
Για να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αρχίσουν την έναρξη της δημόσιας έρευνας για την εξωτερική χρηματοδότηση των ακροδεξιών πολιτικών κομμάτων. Αν βρεθούν εκτεταμένες διασυνδέσεις με τη Ρωσία, θα ήταν σημαντικό να δημοσιοποιήσει το γεγονός και στη συνέχεια να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, που θα καταστήσουν πιο δύσκολη την παροχή τέτοιου είδους στήριξης. Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα πρέπει να βρουν έναν τρόπο για να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους που είναι εμφανώς απρόθυμοι να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές. Η Ευρώπη θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει τις πολιτικές λιτότητας που έχουν επιδεινώσει τα παράπονα πολλών Ευρωπαίων και τους ώθησαν να στηρίξουν την αντι- συστημική, αντι - ευρωπαϊκή δεξιά. Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει απαγορεύσει τα ακροδεξιά κόμματα, άλλες χώρες δεν το έχουν κάνει. Η Γερμανία μπορεί να έχει υποεκτιμήσει το τι ζημιά θα μπορούσαν να κάνουν οι πολιτικές λιτότητας στο ευρωπαϊκό σχέδιο και θα πρέπει να επανεξετάσει το πώς η υπερβολική περικοπή του προϋπολογισμού, η νομισματική σύνεση και τα πλεονάσματα εξαγωγών επηρεάζουν την πολιτική στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η πρόκληση του Πούτιν στην Ευρώπη πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Αντί να κάνει άλλη μια αρπαγή στην αυλή του, μπορεί να παρακολουθεί υπομονετικά από τα παρασκήνια, στο τέλος του Μαΐου, καθώς τα φιλορωσικά ακροδεξιά κόμματα θα κερδίζουν μια δραματική εκλογική νίκη στις ευρωεκλογές. Οι εκλογές αυτές θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και να φέρουν τους φίλους της Ρωσίας στην ακροδεξιά πιο κοντά στην εξουσία.
http://www.foreignaffairs.com/articles/141067/mitchell-a-orenstein/putins-western-allies?cid=soc