Στάθηκε όρθιος μέχρι τέλους χωρίς να μετανιώσει για τίποτα. Τα τελευταία λόγια του στο δικαστήριο αποδεικνύουν το ανάστημα του, που δικαιολογημένα του έχει δώσει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία της μαρτυρικής μεγαλονήσου. «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο» είπε ο 19χρονος Ευαγόρας λίγο πριν την εκτέλεση του στις 14 Μαρτίου του 1957, περνώντας στο πάνθεον των Ελλήνων ηρώων.
Αντίσταση εναντίον της… βασίλισσας!
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης από πολύ μικρή ηλικία ξεκινά την αντίσταση. Ήδη από μαθητής πρωτοστατεί σε διάφορες διαδηλώσεις εναντίον των Άγγλων. Μία από αυτές που μπορούν να χαρακτηριστούν ορόσημο για την μετέπειτα πορεία του ήταν στις 2 Ιουνίου 1953 όπου θα γινόταν η στέψη της βασίλισσας. Στην Κύπρο τα πάντα ήταν πανηγυρικά. Ο Ευαγόρας όμως είχε αντίθετη άποψη. Στην Πάφο στο «Ιακώβιο Γυμναστήριο» κατεβαίνει η ελληνική σημαία και αναρτάται η αγγλική, γεγονός που εξοργίζει τους μαθητές. Ο μόλις 15 ετών «Βαγορής» ανεβαίνει στον ιστό και κατεβάζει την αγγλική σημαία την οποία πετάει στο πλήθος, κάνοντας την πρώτη μεγάλη επαναστατική πράξη του που είχε ως συνέπεια την σύλληψη του. Ακολούθησαν πλήθος από πράξεις αντίστασης και διώξεις για τον νεαρό Παλληκαρίδη, που έκανε πράξη ότι είχε μάθει από την οικογένεια του. Ότι το μεγάλο όνειρο είναι μια ελεύθερη και ενωμένη με την Ελλάδα, Κύπρος.
1 Απριλίου 1955: ΕΟΚΑ
Μετά ήρθε η ΕΟΚΑ. Από την έναρξη του αγώνα τον Απρίλιο του 1955, σε ηλικία 17 χρόνων, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης εγκατέλειψε το σχολείο και εντάχθηκε στις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ. To ανυποχώρητο πνεύμα του τον έβαλε ουκ ολίγες φορές στο στόχαστρο και οι Άγγλοι γνώριζαν πολύ καλά την δράση του. Η τελευταία σύλληψη του Ευαγόρα έμελλε να είναι στις 18 Δεκεμβρίου του 1956 , που θα ήταν και η αρχή του τέλους του. Συνελήφθη και στην κατοχή του είχε ένα πυροβόλο Μπρεν χωρίς σφαιροθήκη, το οποίο σύμφωνα με την μαρτυρία Άγγλου ειδικού εμπειρογνώμονα, στη διάρκεια της δίκης του, δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Την ώρα της σύλληψής του, δήλωσε στους Άγγλους: «Είμαι ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και πολεμώ για την πατρίδα μου». Τον μεταφέρουν στο Κτήμα, στο στρατόπεδο «Δασούδι» όπου τον βασανίζουν. Ο Ευαγόρας δεν λυγίζει. Στις αρχές Ιανουαρίου 1957 τον μεταφέρουν στον αστυνομικό σταθμό Κτήματος όπου του ζητούν να αποκαλύψει άτομα και οπλισμό. Δεν υποκύπτει και πάλι στις πιέσεις και μεταφέρεται στις Κεντρικές φυλακές Λευκωσίας. Η δίκη του ορίζεται για τις 14 Φεβρουαρίου και υπήρξε πολύ σύντομη. Η εντολή του δικαστηρίου εκτελέσθηκε τα μεσάνυχτα της 13ης προς 14ης Μαρτίου 1957, στις 12:02 ακριβώς. O 18χρονος έφηβος στάθηκε περήφανα κάτω από τη μακάβρια θηλιά, αντάλλαξε χειραψία με τους εκτελεστές του και η βροντερή φωνή του έσπασε τη σιωπή της νύχτας και των φυλακών και σε πείσμα των κατακτητών ψέλνει τον Εθνικό Ύμνο, βροντοφωνάζοντας: «Αδέλφια συνεχίστε τον αγώνα. Εγώ βαδίζω στην αγχόνη γελαστός, αποφασιστικός και υπερήφανος»
Mαρούλα Παλληκαρίδη: "Θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου"
Η αδερφή του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, 74 ετών σήμερα δεν έχει διαγράψει τίποτα από την μνήμη της. Κάθε χρόνο μάλιστα όταν πλησιάζει η 1η Απριλίου, όλα έρχονται πιο έντονα στο μυαλό . «Δεν έχει σβήσει τίποτα από την μνήμη μου. Τα θυμάμαι όλα. Μπορεί να μην τα καταφέραμε τότε, αλλά θέλω να πιστεύω πως απλά αυτός ο αγώνας δεν έχει δικαιωθεί ακόμα». Η κυρία Μαρούλα θυμάται τα πάντα με λεπτομέρειες. Τα πρώτα εκρηκτικά , τις συλλήψεις του αδερφού της και όσα έγιναν τον 1953 με την στέψη της βασίλισσας. «Θυμάμαι πως μετά από εκείνο το γεγονός ο Ευαγόρας ήταν σκεπτικός. Του μιλούσε ο πατέρας μας, ο οποίος μας είχε μάθει την αγάπη για την μάνα Ελλάδα. Και αυτό πιστεύω πως δεν έχει σβήσει ακόμα. Θα έρθει το πλήρωμα του χρόνου που θα γίνουμε ένα» λέει στα «Παραπολιτικά», 59 χρόνια μετά την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ. Τα όσα εξιστορεί μετά την τελευταία σύλληψη του αδερφού της το 1957 είναι πραγματικά ενδεικτικά του μεγαλείου ψυχής ενός που είχε ο νεαρός Παλληκαρίδης. «Όλα έγιναν τόσο γρήγορα. Συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 1956 και δεν μας άφησαν να τον δούμε για 12 μέρες. Ο πατέρας μου προσπαθούσε να τον συναντήσουμε. Σε μία από τις επισκέψεις μάλιστα τον κάλεσε ο διευθυντής φυλακών και του είπε ότι θα δει τον γιο του αρκεί να παραδώσει τους συντρόφους του. Η απάντηση του πατέρα μου ήταν «υπό τοιαύτας συνθήκας αρνούμαι να δω τον γιο μου».
Οι τελευταίες στιγμές
Η Μαρούλα Παλληκαρίδη θυμάται με λεπτομέρεια τις τελευταίες στιγμές. «Αφού έγινε η προανάκριση τον Φεβρουαρίου ορίστηκε αμέσως δίκη όπου έγινε η εκτέλεση. Όταν ο δικαστής τον ρώτησε παραδέχτηκε ότι ήταν μέλος της ΕΟΚΑ. Το συνέλαβαν με ένα όπλο το οποίο όμως δεν λειτουργούσε». Η τελευταία συνάντηση έγινε μία ημέρα πριν την εκτέλεση. «Ήταν πολύ καταβεβλημένος όταν τον είδαμε. Το βράδυ δεν τον άφηναν να κοιμηθεί με προβολείς αναμμένους. Ωστόσο δεν ήταν καθόλου μετανιωμένος . Τον είδαμε τελευταία φορά 13 Μαρτίου 1957. Δεν μας άφησαν να τον αγκαλιάσουμε και να τον φιλήσουμε. Μιλήσαμε λίγο απ έξω από το κελί. Δεν είπαμε πολλά απλά κοιταχτήκαμε πιο πολύ στα μάτια». Σήμερα η Μαρούλα Παλληκαρίδη είναι σε καθημερινή βάση στα «φυλακισμένα μνήματα» και στο βιβλιοπωλείο που υπάρχει στο ιστορικό μνημείο. Κλείνοντας την συζήτηση μας λέει πως νιώθει καλά σε αυτόν τον χώρο και δηλώνει βέβαιη πως οι θυσίες αυτές δεν πάνε ποτέ χαμένες…
Στην φωτογραφία βλέπετε μία σπάνια φωτογραφία της Μαρούλας Παλληκαρίδη με τον αδερφό της
Του Σταύρου Παπαντωνίου, εφημερίδα "Παραπολιτικά"