06 Μαΐου 2014

Βραβείο προπαγάνδας: Ο Πούτιν τίμησε κρυφά τα ΜΜΕ που έθαψαν την αλήθεια στην υπόθεση Κριμαία

Στις εβδομάδες που προηγήθηκαν στην ουκρανική κρίση, το πιο δύσκολο για τον υπόλοιπο κόσμο ήταν να αντιληφθεί τι πραγματικά συνέβαινε αρχικά στο Κίεβο και στη συνέχεια στην Κριμαία, το Ντόνετσκ και τις υπόλοιπες πόλεις που εξαπλώθηκαν οι αναταραχές. Σε μία απίστευτη «μονομαχία» προπαγάνδας, Ουκρανία και Ρωσία παρουσίαζαν διαφορετική εικόνα. Στο Κρεμλίνο, αυτές οι υπηρεσίες δεν παιρνούν απαρατήρητες. 
Τέσσερις εβδομάδες έπειτα από την προσάρτηση της Κριμαίας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα με το οποίο τιμά 300 δημοσιογράφους για την «αντικειμενική κάλυψη» που προσέφεραν για το θέμα της επίμαχης χερσονήσου. 

Πρόκειται για το διάταγμα 279, το οποίο εξήρε τη συνδρομή των πιστών στον Ρώσο πρόεδρο ΜΜΕ για την αφύπνιση του πατριωτικού αισθήματος στην Ουκρανία. Το διάταγμα όμως, για ευνόητους λόγους προφανώς, αποσιωπήθηκε αρχικά. Στην εφημερίδα της κυβερνήσεως, υπήρχε ένα κενό ανάμεσα στα διατάγματα 278 και 280, με το 279 να παραμένει ανεξήγητο μέχρι τη στιγμή που μία ρωσική εφημερίδα αποκάλυψε το περιεχόμενό του, δύο εβδομάδες έπειτα από το γεγονός που πρόδιδε τη χρήση της προπαγάνδας στην ουκρανική κρίση. 

Μία πηγή από το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε στο Reuters ότι ο Πούτιν υπέγραψε το διάταγμα για τη βράβευση στις 22 Απριλίου, αλλά πρόσθεσε ότι «ήταν μόνο για εσωτερική και όχι δημόσια χρήση».  Οπως σημειώνει το πρακτορείο, ο πόλεμος της προπαγάνδας έχει φτάσει σε τέτοια έκταση που είναι αδύνατο για τους Ρώσους ή τους Ουκρανούς να μάθουν την αλήθεια για την κατάσταση από τα ΜΜΕ στη χώρα τους. 

Η αληθοφάνεια των γεγονότων είναι ολοένα και πιο δύσκολο να ελεγχθεί. Οταν τα ρωσικά ΜΜΕ μετέδιδαν ειδήσεις για σφοδρές μάχες στην πόλη Κραματόρσκ το σαββατοκύριακο, οι δημοσιογράφοι του Reuters πήγαν εκεί μερικές ώρες αργότερα για να βρουν μία πόλη που κοιμόταν, χωρίς να υπάρχουν αποδείξεις συγκρούσεων. 

Τα ρωσικά ΜΜΕ βέβαια αρνούνται πως κάνουν προπαγάνδα και κατηγορούν τους δυτικούς δημοσιογράφους για προκατάληψη, μία κατηγορία που τους έχει βάλει στο στόχαστρο στην ανατολική Ουκρανία, όπου έχουν πέσει θύματα απαγωγών ή ξυλοδαρμών.  

Η μάχη των δύο πλευρών στο επίπεδο της προπαγάνδας είναι όπως και στον στρατιωτικό τομέα: άνιση. Τα καλά οργανωμένα και χρηματοδοτούμενα ρωσικά ΜΜΕ, όπως σημειώνει το Reuters, παρουσιάζουν τα γεγονός με τρόπο που θυμίζει τη σοβιετική εποχή, κατηγορώντας τους Ουκρανούς για συνεργασία με τους φασίστες. Στην άλλη πλευρά, τα κατακερματισμένα ΜΜΕ της Ουκρανίας δεν έχουν αντίστοιχο ενιαίο πνεύμα, ενώ συνήθως ελέγχονται από επιχειρηματίες που δεν θέλουν να «χτυπήσουν» τους επιχειρηματικούς εταίρους τους στη Ρωσία. 

Στο διαδίκτυο η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική, όμως ανάμεσα σε κατηγορίες ότι οι εξεγερμένοι φιλορώσοι είναι έμμισθοι του Κρεμλίνου και χρήστες ναρκωτικών, οι ουκρανικές ιστοσελίδες ασκούν αυστηρή κριτική και στην ενδιάμεση κυβέρνηση της χώρας, την ώρα που οι Ρώσοι συνάδελφοί τους «δουλεύουν» ακατάπαυστα στην παρουσίαση του καλύτερου προφίλ του Πούτιν. Και βέβαια, βραβεύονται για αυτό.