03 Αυγούστου 2014

ΠΑΠΑΡΙΑ ΜΠΟΡΕΙ! Μπορεί το ΥΠΟΙΚ να εισπράξει 7,6 δισ. ευρώ το β΄ εξάμηνο;

Του Σπύρου Δημητρέλη

Πολύ βαθιά το χέρι στην τσέπη θα κληθούν να βάλουν όλοι οι φορολογούμενοι, προκειμένου να πληρώσουν το ιλιγγιώδες ποσό των 7,6 δισ. ευρώ, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Από την εισπρακτική επιτυχία αυτού του εγχειρήματος εξαρτάται στον μέγιστο βαθμό και η υλοποίηση των κυβερνητικών σχεδίων για σταδιακή μείωση της φορολογίας, αλλά και γενικότερα η ομαλή πορεία εξόδου της χώρας και της οικονομίας από την επιτήρηση των δανειστών και την κρίση συνολικά, καθώς το φοροεισπρακτικό αποτέλεσμα θα καθορίσει το πρωτογενές πλεόνασμα του 2014 και το δημοσιονομικό κενό του 2015.


Η επιτυχία ή η αποτυχία εξαρτάται όμως, και από την έκβαση άλλων συνοδευτικών ενεργειών σχεδίων από την πλευρά του οικονομικού επιτελείου επιτελείου, όπως είναι μια νέα ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο. Οι ενέργειες αυτές έχουν σχεδιαστεί και προβλέπεται ότι θα αρχίσουν σταδιακά να ξεδιπλώνονται μέσα στους επόμενους μήνες, πάντα σε συνεργασία και υπό την έγκριση της τρόικας.

Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν εκπονήσει μια σειρά από σενάρια αναφορικά με την είσπραξη των φόρων του δεύτερου εξαμήνου, προκειμένου να είναι έτοιμοι για διορθωτικές παρεμβάσεις στην περίπτωση που τα πράγματα πάνε πολύ χειρότερα σε σχέση με ό,τι έχει προβλεφθεί.

Ας δούμε αναλυτικά τους φόρους που καλούνται να πληρώσουν οι φορολογούμενοι μέσα στους επόμενους μήνες, αλλά και τα εισπρακτικά σενάρια που έχουν γίνει στο υπουργείο Οικονομικών σχετικά με αυτούς.


Φόρος ακινήτων

Ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας από τους μεγαλύτερους φορολογικούς λογαριασμούς που καλούνται να εξοφλήσουν οι φορολογούμενοι, καθώς στον νέο φόρο ακινήτων ενσωματώνονται το Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (το γνωστό «χαράτσι») και ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας. Ο συνολικός λογαριασμός του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων ανέρχεται σε επίπεδο βεβαίωσης στα 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ, με το βασικό σενάριο να προβλέπει εισπραξιμότητα 80%, δηλαδή την είσπραξη 2,65 δισ. ευρώ. Αυτή η πρόβλεψη ήταν αποτέλεσμα σκληρής διαπραγμάτευσης με την τρόικα, η οποία επιχειρηματολογούσε υπέρ χαμηλότερης εισπραξιμότητας, περίπου στο 70%.

Τα τελευταία στοιχεία από τις εισπράξεις των φόρων ακινήτων δείχνουν ότι ένας στους δύο Έλληνες ιδιοκτήτες ακινήτων δεν πληρώνει τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας και το «χαράτσι», επιλέγοντας να προχωρήσει αργότερα σε ρύθμιση για την εξόφληση. Το καλό νέο από το συγκεκριμένο μέτωπο είναι ότι οι ιδιοκτήτες ελληνικών ακινήτων οι οποίοι είναι κάτοικοι εξωτερικού (υπάγονται στη ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού) εξοφλούν σχεδόν στο σύνολό τους τους φόρους. Από τον συνδυασμό αυτών των δύο ποσοστών προκύπτει ότι ο βαθμός εισπραξιμότητας των φόρων διαμορφώνεται περίπου στο 75%.

Ο φόβος στο υπουργείο Οικονομικών είναι ότι το παραπάνω ποσοστό εισπραξιμότητας μπορεί να αποδειχθεί πολύ αισιόδοξο, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι όσοι δηλώνουν αδυναμία πληρωμής φόρων αυξάνονται μήνα με τον μήνα και το αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται κάθε μήνα και τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο κατά ένα ποσό ύψους 800-900 εκατ. ευρώ. Η ανησυχία γίνεται εντονότερη, αν, όπως παραδέχονται στο υπουργείο, αναλογιστεί κάποιος το συνολικό ποσό-ρεκόρ φόρων ακινήτων που καλούνται φέτος να πληρώσουν οι φορολογούμενοι. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να πληρώσουν το αστρονομικό ποσό των 4,15 δισ. ευρώ, καθώς, εκτός από τον ΕΝΦΙΑ, εντός του 2014 πλήρωσαν δύο δόσεις του «χαρατσιού» και δύο δόσεις του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας για τα έτη 2011, 2012, 2013.

Ο ΕΝΦΙΑ προβλέπεται να πληρωθεί σε πέντε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη δόση τον Αύγουστο.

Εκκαθαριστικά εισοδήματος

Ο δεύτερος μεγάλος λογαριασμός που καλούνται να εξοφλήσουν 2,4 εκατομμύρια φορολογούμενοι είναι αυτός των εκκαθαριστικών του φόρου εισοδήματος. Πρόκειται για ένα συνολικό ποσό ύψους 3,5 δισ. ευρώ και αφορά τέσσερις φόρους, οι οποίοι είναι ενσωματωμένοι στο εκκαθαριστικό.

Είναι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων, το τέλος επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης, που επιβάλλεται σε όσους έχουν αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και πισίνες, και η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης.

Τον βαρύ λογαριασμό των φετινών εκκαθαριστικών καλούνται κατά κύριο λόγο να πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, καθώς πλέον δεν έχουν αφορολόγητο όριο, ενώ πολλοί, αν και έχουν χαμηλά εισοδήματα, πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων και καλούνται να καταβάλουν φόρους πολλαπλάσιους σε σχέση με το παρελθόν. Στο υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν ότι ο υφιστάμενος τρόπος φορολόγησης, που πράγματι δημιουργεί αδικίες, είναι το αποτέλεσμα της εκτεταμένης φοροδιαφυγής στις τάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών και της τάσης που έχουν και ακολουθούσαν όλα τα τελευταία χρόνια να δηλώνουν εισοδήματα λίγο πάνω ή λίγο κάτω από το αφορολόγητο όριο, προκειμένου να μην πληρώνουν φόρο.

Η εισπραξιμότητα των εκκαθαριστικών διαμορφώνεται περίπου στο 70% και ελπίζουν στο οικονομικό επιτελείο το ποσοστό αυτό να επαληθευτεί και φέτος. Ωστόσο, οι ελπίδες αυτές δεν είναι πολύ εύκολο να επαληθευτούν, καθώς, όπως αναφέρθηκε, στους εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων που καλούνται να εξοφλήσουν τους φόρους, περιλαμβάνονται και πάρα πολλοί οι οποίοι έχουν πράγματι μηδαμινά εισοδήματα, όπως πολλοί μηχανικοί.

Τα εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος θα πρέπει να πληρωθούν σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να λήγει στο τέλος Ιουλίου, τη δεύτερη στο τέλος Σεπτεμβρίου και την τρίτη στο τέλος Νοεμβρίου.

Το σχέδιο για τις εισπράξεις

Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν κρίσιμη την αλλαγή πλαισίου για την τμηματική εξόφληση των οφειλών προς το Δημόσιο, προκειμένου να έρθουν οι φορολογούμενοι που δεν μπορούν να πληρώσουν στην Εφορία και να ρυθμίσουν το χρέος τους σε πολλές δόσεις.

Αυτό που εξετάζεται είναι η θέσπιση μιας νέας ρύθμισης για χρέη προς το Δημόσιο (Εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία), καθώς έχει αποτύχει εκ των πραγμάτων η υφιστάμενη πάγια ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία οι φορολογούμενοι μπορούν να εξοφλήσουν το χρέος τους τμηματικά σε ως και δώδεκα μηνιαίες δόσεις, οι οποίες, όμως, θεωρούνται από τους πολίτες λίγες, με αποτέλεσμα να αυξάνονται ραγδαία τα ληξιπρόθεσμα χρέη. Έχει παρατηρηθεί ότι, όταν οι φορολογούμενοι πληροφορούνται από το Τaxisnet το ύψος της μηνιαίας δόσης που αναλογεί στη ρύθμιση των δώδεκα δόσεων, είτε ρυθμίζουν το χρέος και αφήνουν τις δόσεις απλήρωτες είτε δεν ρυθμίζουν το χρέος και βάζουν κάποιο ποσό έναντι της οφειλής κάθε μήνα.

Σε κάθε περίπτωση, στο τραπέζι του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται όλα τα στοιχεία που δείχνουν ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση των 12 δόσεων είναι αναποτελεσματική και εξετάζουν μια σειρά σεναρίων για ρυθμίσεις με περισσότερες δόσεις. Τα σενάρια αυτά προβλέπουν ακόμα και την παροχή της δυνατότητας στους φορολογουμένους να εξοφλήσουν το χρέος τους έως και σε 100 δόσεις. Το βασικό σενάριο για τη νέα ρύθμιση χρεών είναι να δοθεί η δυνατότητα για αύξηση των δόσεων με τη θέσπιση μιας νέας ρύθμισης τελευταίας ευκαιρίας.

Σημειώνεται ότι από την αρχή του έτους έως και τον Μάιο τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο έχουν αυξηθεί κατά 5,2 δισ. ευρώ, καθώς οι φορολογούμενοι αφήνουν απλήρωτες διάφορες υποχρεώσεις, όπως είναι τα πρόστιμα για φορολογικές παραβάσεις, ο ΦΠΑ, φόροι ακινήτων κ.ά. Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι η αύξηση των δόσεων για τη ρύθμιση των οφειλών προς την Εφορία θα διευκόλυνε έναν μεγάλο αριθμό φορολογουμένων να υπαχθεί σε αυτήν για την τμηματική εξόφληση των υποχρεώσεων του. Η νέα ρύθμιση εκτιμάται ότι θα συμβάλει και στην αύξηση των δημοσίων εσόδων, στον βαθμό που θα υπαχθούν περισσότεροι φορολογούμενοι σε αυτήν.

Πλειστηριασμοί

Το δεύτερο μέτωπο από το οποίο το υπουργείο Οικονομικών προσδοκά εισπράξεις τούς επόμενους μήνες είναι αυτό των κατασχέσεων ακινήτων και της εκκίνησης των πλειστηριασμών για χρέη προς το Δημόσιο. Το υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία με την τρόικα για τη μείωση τη τιμής εκκίνησης των πλειστηριασμών στα δύο τρίτα της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων.

Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης μαραθώνιας αξιολόγησης της πορείας εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος από την τρόικα, τέθηκε από τους εκπροσώπους των δανειστών θέμα για τους πλειστηριασμούς ακινήτων για τα χρέη προς το Δημόσιο, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι, παρά το γεγονός πώς οι Εφορίες προχωρούν σε κατασχέσεις ακινήτων οφειλετών, οι σχετικοί πλειστηριασμοί καταλήγουν άγονοι, λόγω ανυπαρξίας ενδιαφέροντος. Ο λόγος, σύμφωνα με τους τροϊκανούς, είναι ότι η τιμή εκκίνησης είναι η αντικειμενική αξία, η οποία, πλέον, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πολύ μεγαλύτερη της εμπορικής. Για τον λόγο αυτό, πιέζουν το ΥΠΟΙΚ να προχωρήσει σε μείωση της τιμής εκκίνησης στο ένα τρίτο της αντικειμενικής αξίας. Από την πλευρά τους, το υπουργείο Οικονομικών και η κυβέρνηση, γενικά, θεωρούν το θέμα βόμβα, καθώς ενέχει τον κίνδυνο να οδηγήσει σε μαζικούς πλειστηριασμούς ακινήτων, και μάλιστα με πολύ χαμηλό τίμημα, προκαλώντας μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα.

Η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη από τον περασμένο Απρίλιο, και μάλιστα, λόγω της σπουδαιότητας του προβλήματος, συμμετέχουν ενεργά σε αυτήν και στελέχη του πρωθυπουργικού επιτελείου. Οι τελευταίες πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο να γίνουν αποδεκτές οι ελληνικές θέσεις και να κλειδώσει ότι οι πλειστηριασμοί για χρέη προς το Δημόσιο θα ξεκινούν από τα δύο τρίτα της αντικειμενικής αξίας. Σε αυτό το επίπεδο εκτιμάται ότι θα βρίσκονται ενδιαφερόμενοι αγοραστές και θα εισπράττει και το Δημόσιο από την πώληση των ακινήτων που έχουν κατασχεθεί.

Θετικά αναμένεται να συμβάλει στις εισπράξεις και η επιτάχυνση των κατασχέσεων στα χέρια τρίτων, κυρίως τραπεζικών υπολοίπων, όσων έχουν χρέη προς το Δημόσιο. Η σχετική ηλεκτρονική υποδομή έχει ολοκληρωθεί και η εφαρμογή της ανεβάζει στροφές.

Τέλη κυκλοφορίας

Πολύ μεγάλος είναι και ο λογαριασμός των φετινών τελών κυκλοφορίας. Συνολικά, οι ιδιοκτήτες Ι.Χ. καλούνται να πληρώσουν το ποσό των 1,1 δισ. ευρώ. Η περίοδος πληρωμής των τελών ξεκινά στις αρχές Νοεμβρίου και πρέπει να εξοφληθούν το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου.

Στο συγκεκριμένο μέτωπο τα νέα για το υπουργείο Οικονομικών είναι καλά, καθώς η εισπραξιμότητα των τελών κυκλοφορίας αγγίζει το 98%. Ο λόγος γι΄ αυτό το πολύ υψηλό ποσοστό εισπραξιμότητας είναι, όπως λένε στο ΥΠΟΙΚ, το πολύ τσουχτερό πρόστιμο για την εκπρόθεσμη πληρωμή, καθώς ανέρχεται στο 100%. Επίσης, στο πολύ υψηλό ποσοστό εισπραξιμότητας έχει συμβάλει και η αλλαγή του τρόπου πληρωμής των τελών, καθώς πλέον δεν υπάρχει το σχετικό σήμα και η έκδοση των σχετικών ειδοποιητηρίων γίνεται ηλεκτρονικά, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες.

* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 26ης Ιουλίου
Πηγή:www.capital.gr