18 Αυγούστου 2014

Η κατάρα του Τουταγχαμών, που "κυνήγησε" τους αρχαιολόγους

Ο Φαραώ που παντρεύτηκε την αδελφή του. Έκαναν δύο παιδιά που πέθαναν αμέσως. Οι μυστηριώδεις θάνατοι αρχαιολόγων
Στις 26 Νοεμβρίου του 1922, ο αρχαιολόγος Χάουαρντ Κάρτερ κοίταζε μέσα από μια τρύπα τον τάφο του Φαραώ Τουταγχαμών. Όταν τον ρώτησε ο συνεργάτης του, Λόρδος Κάρναρβον, αν μπορεί να δει τίποτα, ο Κάρτερ απάντησε:
«Ναι, υπέροχα πράγματα». Ο Τουταγχαμών είναι ίσως ο διασημότερος Φαραώ της Αρχαίας Αιγύπτου, αλλά όχι επειδή έκανε κάτι ένδοξο όσο ζούσε. Έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο, επειδή σε αυτόν ανήκε ο μοναδικός ασύλητος φαραωνικός τάφος που βρέθηκε ποτέ.

Ο Τουταγχαμών πέθανε μόλις 19 ετών. Είχε βασιλέψει 10 χρόνια και δεν άφησε κάποιο σημαντικό έργο. Ήταν άτεκνος και πέθανε τόσο ξαφνικά που αναγκάστηκαν και τον έθαψαν σε ταπεινό τάφο, που προοριζόταν για άνθρωπο χαμηλότερου αξιώματος, επειδή η πυραμίδα του δεν ήταν έτοιμη. Μέχρι την ανακάλυψη του τάφου από τον Κάρτερ, ο Τουταγχαμών ήταν άγνωστος στους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους. Γεννήθηκε το 1341 π.Χ και ήταν γιος του Φαραώ Ακενατέν. Ο πατέρας του ήταν σημαντική προσωπικότητα για την ιστορία της Αιγύπτου, γιατί είχε προσπαθήσει να μετατρέψει την πολυθεϊστική θρησκεία των Αιγυπτίων, σε μονοθεϊστική. Ο Ακενατέν λάτρευε τον Ατέν, τον Θεό Ήλιο. Γι’ αυτό και το όνομα του Τουταγχαμών, όταν γεννήθηκε, ήταν Τουταγχατέν, που σημαίνει «η ζωντανή εικόνα του Ατέν».

Οι Αιγύπτιοι δεν ακολούθησαν ποτέ την πίστη του «αιρετικού» Φαραώ Ακενατέν και τον έδιωξαν απ’ τον θρόνο το 1332 π.Χ, ύστερα από 17 χρόνια βασιλείας. Τότε, ανέβηκε στον θρόνο ο 9χρονος γιος του, ο Τουταγχατέν. Άλλαξε αμέσως το όνομά του σε Τουταγχαμών για να μην υπάρχει καμία σύνδεση με την αποτυχημένη αίρεση του πατέρα του. Παντρεύτηκε την Ανκεσεναμούν, την ετεροθαλή αδερφή του, με την οποία απέκτησαν δύο κόρες οι οποίες πέθαναν λίγο μετά τη γέννησή τους. Επειδή ο Τουταγχαμών έγινε Φαραώ σε τόσο νεαρή ηλικία, τη διακυβέρνηση της Αιγύπτου είχαν αναλάβει οι σύμβουλοί του, ο Στρατηγός Χορεμχέμπ και ο Βεζίρης Αΐ. Γι’ αυτό δεν είναι σίγουρο αν όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Τουταγχαμών, ήταν αποτέλεσμα δικών του αποφάσεων ή των συμβούλων του.

Αφιέρωσε τη σύντομη ζωή του στη λατρεία των Θεών που είχε «προσβάλει» ο πατέρας του, ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα ανέκαμπτε η Αίγυπτος, που είχε εξασθενίσει σημαντικά μέχρι τότε. Πέθανε το 1323 π.Χ από άγνωστη αιτία και θάφτηκε στην Κοιλάδα των Βασιλέων, όπου υπήρχαν οι τάφοι άλλων 60 Φαραώ της Αιγύπτου.

Η ανακάλυψη του τάφου
Ο Βρετανός αρχαιολόγος, Χάουαρντ Κάρτερ, γεννήθηκε στις 9 Μαΐου του 1874. To 1907, ξεκίνησε ανασκαφές στην Κοιλάδα των Βασιλέων. Για πάρα πολλά χρόνια, προσπαθούσε να πείσει τον κόσμο ότι υπήρχε ένας ακόμη τάφος, που δεν είχε ανακαλυφθεί. Δεν τον πίστεψαν, γιατί αγνοούσαν τον Φαραώ Τουταγχαμών.

Στις 4 Νοεμβρίου του 1922, μετά από δεκαπέντε χρόνια αποτυχημένων ανασκαφών, ο Κάρτερ ξέθαψε τα σκαλιά που οδηγούσαν στον τάφο του ξεχασμένου Φαραώ. Στις 26 Νοεμβρίου είδε για πρώτη φορά το εσωτερικό του. Ο Κάρτερ και ο συνεργάτης του, Λόρδος Κάρναρβον, ήταν οι πρώτοι που αντίκρισαν τον θησαυρό που έκρυβε ο τάφος του Τουταγχαμών. Όλοι οι άλλοι τάφοι που είχαν ανακαλυφθεί μέχρι τότε, είχαν λεηλατηθεί από ληστές, αλλά ο συγκεκριμένος είχε μείνει ανέπαφος. Αγάλματα από χρυσό και ελεφαντόδοντο, αγαπημένα παιχνίδια του νεαρού Φαραώ, αιθέρια έλαια και πολύτιμα κοσμήματα. Όλα βρίσκονταν εκεί κι ας είχαν περάσει πάνω από 3.000 χρόνια απ’ τον θάνατό του.

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα ήταν η σαρκοφάγος του που περιείχε τρία διαφορετικά φέρετρα, το ένα μέσα στο άλλο. Το τελευταίο ήταν ολόχρυσο και φιλοξενούσε τη βασιλική μούμια.


Η κατάρα του Φαραώ

Πολλά μέλη της ομάδας του Κάρτερ πέθαναν από μυστήρια αίτια, λίγο καιρό μετά την είσοδό τους στον τάφο του Τουταγχαμών. Ο Τύπος της εποχής θεώρησε, ότι οι θάνατοι προκλήθηκαν από την κατάρα του Φαραώ Τουταγχαμών. Την ημέρα που άνοιξαν τον τάφο, μία κόμπρα, σύμβολο της Θεάς Γουατζέτ, που προστάτευε τους Φαραώ, έφαγε το καναρίνι του Κάρτερ. Από αυτό το συμβάν εμπνεύστηκε η συγγραφέας Μέρι Κορέλι, την ιστορία με την κατάρα του Φαραώ.

Τον Μάρτιο του 1923, δημοσίευσε μια ιστορία που προειδοποιούσε ότι ήταν καταραμένοι, όσοι τόλμησαν να διαταράξουν τον αιώνιο ύπνο του Φαραώ. Πρώτος έφυγε ο Λόρδος Κάρναρβον, ο συνεργάτης του Κάρτερ, που μπήκε μαζί του στον τάφο. Πέθανε τρεις μήνες μετά.

Οι εφημερίδες, φυσικά, τα «φούσκωσαν». Έγραψαν ότι στην είσοδο του τάφου βρέθηκε η επιγραφή: «Ο θάνατος με ταχύτατα φτερά, θα επισκεφθεί όσους μπουν σε αυτόν τον ιερό τάφο». Η επιγραφή δεν υπήρχε πουθενά. Σύμφωνα με τον Τύπο, 26 άτομα που είχαν μπει στον τάφο του Φαραώ, πέθαναν μετά από λίγο καιρό. Στην πραγματικότητα, υπήρξαν μόλις έξι θάνατοι μέσα στην επόμενη δεκαετία. Όλοι οι άλλοι πέθαναν από φυσικά αίτια, σε μεγάλη ηλικία.

Το πιο τρανταχτό επιχείρημα των «δύσπιστων» είναι ο ίδιος ο Χάουαρντ Κάρτερ, που αν και ήταν ο πρώτος που μπήκε στον τάφο, πέθανε 17 χρόνια μετά, σε μεγάλη ηλικία.

Οι 6 μυστήριοι θάνατοι:

1. Λόρδος Κάρναρβον, χορηγός και συνεργάτης του Κάρτερ. Πέθανε στις 5 Απριλίου του 1923, 4 μήνες και 7 μέρες μετά το άνοιγμα του τάφου.

2. Τζορτζ Τζέι Γκουλντ, επισκέπτης του τάφου, πέθανε στις 16 Μαΐου του 1923, από πυρετό.

3. Πρίγκιπας Αλί Καμέλ Φαμί Μπέι, επισκέπτης του τάφου, πέθανε στις 10 Ιουλίου του 1923, αφού τον πυροβόλησε η γυναίκα του.

4. Σερ Άρτσιμπαλντ Ντάγκλας-Ριντ, ο ακτινολόγος που εξέτασε τη μούμια του Τουταγχαμών, πέθανε στις 15 Ιανουαρίου του 1924, από άγνωστη ασθένεια.

5. Α. Σ. Μέις, μέλος της ομάδας του Κάρτερ, πέθανε το 1928, από δηλητηρίαση.

6. Ρίτσαρντ Μπέθελ, γραμματέας του Κάρτερ, πέθανε στις 15 Νοεμβρίου του 1929. Βρέθηκε πνιγμένος στο κρεβάτι του.