Μπορεί πολλοί να θεωρούν ότι η εποχή του Κ. Σημίτη στη διακυβέρνηση της χώρας αποτελεί παρελθόν, αλλά μια ακτινογραφία σε θέσεις ευθύνης στη διοίκηση δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Δύο χιλιάδες περίπου άνθρωποι του Σημίτη βρίσκονται σε θέσεις-κλειδιά υπουργείων, οργανισμών και γενικών γραμματειών.
Δέκα και πλέον χρόνια μετά την αποχώρησή του από τη διακυβέρνηση, το «εκσυγχρονιστικό μπλοκ» αποδεικνύεται χαλκέντερο, δρομολογώντας σε πολλές περιπτώσεις δυσάρεστες εξελίξεις, όπως συνέβη πρόσφατα με το στραπάτσο του φόρου ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), δημιουργοί του οποίου ήταν δύο πρόσωπα, ο Ν. Καραβίτης και ο Χ. Θεοχάρης. Ο πρώτος διετέλεσε επικεφαλής της Στατιστικής Αρχής την περίοδο της «δημιουργικής λογιστικής», το 2001-2002, ενώ ο δεύτερος υπηρέτησε στο «φυτώριο Σημίτη», ακολούθως εστάλη μέσω τρόικας στη Γενική Γραμματεία Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών και πλέον μεταπήδησε στην task force του Σταύρου Θεοδωράκη, αφήνοντας πίσω του τα κοινωνικά συντρίμμια της εξοντωτικής φορολόγησης.
Κορυφαία στελέχη του «συστήματος Σημίτη», όπως οι Β. Βενιζέλος, Γκ. Χαρδούβελης και Μιχ. Χρυσοχοΐδης, «συνδιαμορφώνουν» με τον Αντ. Σαμαρά την τύχη της κυβέρνησης, κατ’ επέκταση του τόπου, ενώ και οι δευτεροκλασάτοι εκείνης της περιόδου, όπως ο Γ. Μανιάτης, ο Α. Λοβέρδος και ο Π. Κουκουλόπουλος, διαχειρίζονται σήμερα σημαντικά υπουργικά χαρτοφυλάκια.
Υπάρχει όμως το «αφανές δίκτυο» των συνεργατών, εκείνο δηλαδή που άρχει χωρίς να ακούγεται, ως συμβαίνει σε όσα σοβαρά συστήματα σέβονται εαυτούς, πράγμα το οποίο πρόσεξε ιδιαίτερα ο Κ. Σημίτης φτιάχνοντας και ανανεώνοντας το διαρκώς επί δεκαετίες.
ΠΡΟΣΩΠΑ
Ο βασικός πρωταγωνιστής της χρηματιστηριακής φούσκας του 1999 και του σκανδάλου της ΔΕΚΑ παραμονές των εκλογών του 2000, Παν. Αλεξάκης, κατέχει στο Δ.Σ. τη θέση του εκπροσώπου των μετόχων της μειοψηφίας (κάπου 24%), δηλαδή έχει ισχυρό, αποφασιστικό λόγο σε όλα τα μείζονα ζητήματα της επιχείρησης. Στο υπουργείο Πολιτισμού, οι υπουργοί έρχονται και παρέρχονται, η διαχρονική όμως συνεργάτις του Κ. Σημίτη, Λίνα Μενδώνη, παραμένει στη θέση της γενικής γραμματέως, με αρμοδιότητες σε όλο το πολιτιστικό φάσμα, από τους αρχαιολογικούς χώρους έως τα θεατρικά δρώμενα. Στο υπουργείο Ανάπτυξης, γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων έχει αναλάβει ο παλαιός «σημιτικός» Γ. Γιαννούσης, ο οποίος είχε αξιοποιηθεί και από την κυβέρνηση Καραμανλή ως διοικητής του ΟΣΕ στην πλέον τραγική εποχή του οργανισμού. Μάλιστα, όταν ο Ευρ. Στυλιανίδης διαδέχτηκε τον Κ. Χατζηδάκη στο υπουργείο Μεταφορών το 2009, τον αντικατέστησε αμέσως, όμως επανήλθε σε καλύτερο πόστο το 2012.
Γενικός γραμματέας στο υπουργείο Εσωτερικών είναι ο Ι. Ιωαννίδης, γιος του πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Φοίβου Ιωαννίδη. Ο πατέρας, παπανδρεϊκός, ο γιος, σημιτικός, ώστε να μη μένει ακάλυπτο κανένα «ρεύμα» του Κινήματος. Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση του γενικού γραμματέα του υπουργείου Παιδείας, Γ. Καλαϊτζή, συνεργάτη του Θ. Πάγκαλου στο υπουργείο Εξωτερικών την τριετία 1996-1999, με τις… ευλογίες τότε του Μαξίμου, και αργότερα διευθυντή του γραφείου του. Στο υπουργείο Υγείας, η γενική γραμματέας Χριστίνα Παπανικολάου έλυνε κι έδενε την οκταετία 1996-2004 προκαλώντας αρκετές φορές την κοινή γνώμη με τις πανάκριβες ενδυματολογικές της επιλογές και τα κάμπριο αυτοκίνητά της.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ο Γ. Μανιάτης, με παρελθόν στις κυβερνήσεις Σημίτη, πάντα εντός πλαισίων χωροταξίας, κτηματογράφησης και τα συναφή, κράτησε δίπλα του το σύνολο των παλαιών συνεργατών του, όπως τον γενικό γραμματέα Κ. Μαθιουδάκη και τον Β. Λιβιεράτο, του οποίου υπήρξε φοιτητής. Παραπονούμενη δεν έμεινε ούτε η Ελισάβετ Παπαζώη, η γνωστή «Μπέττυ του εκσυγχρονισμού με τα πούρα Αβάνας», συνήθεια κτηθείσα κατά τη θητεία της στην Κούβα ως πρέσβειρας εκ προσωπικοτήτων. Ανέλαβε τη διαχείριση περιβαλλοντικού πάρκου στην Πάρο, θέση η οποία της προσφέρει άφθονες ευκαιρίες για τις τεχνικές-πολεοδομικές δραστηριότητές της.
ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ
Για τον σοσιαλισμό δεν αγωνίζονται (ιστορική ρήση Γιάννου Παπαντωνίου) μόνον οι υπουργοί, οι γραμματείς και οι διοικητές, αλλά και οι σύμβουλοι του «συστήματος Σημίτη». Πρόκειται για την τρίτη ομάδα του εκσυγχρονισμού, που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε κυβερνητικούς παράγοντες της Ν.Δ.! Τέτοιους διαθέτουν πολλούς ο Γκίκας Χαρδούβελης στο υπουργείο Οικονομικών (οι περισσότεροι προερχόμενοι από τον Γ. Στουρνάρα), ο Κυρ. Μητσοτάκης στο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ο Κ. Τασούλας στο Πολιτισμού, ο Γ. Καρασμάνης στο Αγροτικής Ανάπτυξης, ο Ν. Δένδιας στο Ανάπτυξης, ο Γ. Βρούτσης στο Εργασίας, η Σ. Βούλτεψη στη Γραμματεία Τύπου και πολλοί υφυπουργοί.
Συχνά-πυκνά τα παράπονα των Νεοδημοκρατών για τη συμπεριφορά των «μουτζαχεντίν του εκσυγχρονισμού» καταφθάνουν στο πρωθυπουργικό γραφείο, με δυσάρεστες συνέπειες για τους πολιτικούς προϊσταμένους τους.
Αυτό, για παράδειγμα, συνέβη στην περίπτωση της πρώην υφυπουργού Υγείας, Ζ. Μακρή, η οποία, καίτοι αποτελεσματική απομακρύνθηκε γιατί ένας από τους συνεργάτες της που προκαλούσε προβλήματα στις σχέσεις της με Νεοδημοκράτες βουλευτές προερχόταν από το σημιτικό μπλοκ.
ΔΟΜΗ
Για τους γνωρίζοντες τη δομή του «εκσυγχρονιστικού συστήματος», όλοι όσοι προέρχονται από το «θερμοκήπιο» του πρώην πρωθυπουργού απευθύνονται ανά τακτά διαστήματα στο γραφείο της οδού Ακαδημίας, όπου διατηρεί το «στρατηγείο» του. Οι πιο πολλοί με υπομνήματα και ελάχιστοι απευθείας.
Ο κύκλος των άμεσων και των έμμεσων συνεργατών υπερβαίνει τα 2.000 άτομα στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ενώ εξίσου μεγάλος είναι ο βαθμός επιρροής του Κ. Σημίτη στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους επιχειρηματικούς κύκλους και στα ΜΜΕ. Κάτι σαν… κρυφό σχολειό.
Αλλωστε, δεν πρέπει να παρακάμπτεται ότι, ενώ η ανθρωπογεωγραφία των υπηρετούντων σε γραφεία διατελεσάντων πρωθυπουργών και πολιτικών αρχηγών είναι πάνω-κάτω γνωστή, ουδέποτε δημοσιοποιήθηκαν τα ονόματα των εργαζομένων που υπηρετούν στο πολιτικό γραφείο του Κ. Σημίτη.