Η ιστορία με τον «Χότζα Δικαστή» λέει πως κάποτε δύο διάδικοι βρέθηκαν απέναντι στον Χότζα ο οποίος θα εκδίκαζε μια υπόθεση. Αφού ο Χότζας άκουσε τον πρώτο διάδικο, του απάντησε με σιγουριά «έχεις δίκιο». Αφού άκουσε και την πλευρά του δεύτερου απάντησε σε αυτόν «και εσύ δίκιο έχεις». Κάποιος από το ακροατήριο σηκώθηκε έκπληκτος και φώναξε «κύριε Πρόεδρε δεν γίνεται να έχουν και οι δύο δίκιο», με τον Χότζα Δικαστή να απαντά «και εσύ δίκιο έχεις».Η τελευταία χρεοκοπία της Αργεντινής, η όγδοη από το 1826 και η δεύτερη τα τελευταία 13 χρόνια, ήταν η αφορμή να ακουστούν στην Ελλάδα για ακόμα μια φορά οι πομφόλυγες των ευρωφοβικών δυνάμεων οι οποίες στην κορύφωση της Κρίσης υποστήριζαν το «μοντέλο της Αργεντινής»...της μονομερούς δηλαδή αθέτησης πληρωμής του χρέους, ως το ιδανικό μοντέλο όχι απλώς για τη δική μας αλλά για αρκετές ακόμα χώρες της Ευρωζώνης. Από την άλλη πλευρά ακούστηκαν και τα φληναφήματα όσων υποστηρίζουν πως «δώσανε μάχη για να μην ακολουθήσει η Ελλάδα αυτό το παράδειγμα».
Πώς γίνεται και οι δύο πλευρές να έχουν δίκιο; Το ανέκδοτο του Χότζα είναι μια πρώτη εξήγηση. Η πραγματικότητα μια άλλη. Η Αργεντινή οδηγήθηκε στη χρεοκοπία, την πλήρη χρεοκοπία, το 2001 όταν ο περονιστής λαϊκιστής πρόεδρος της χώρας ο Αντόλφο Ροντρίκεζ Σάα, μια γραφική φιγούρα που ξεπήδησε από το κίνημα των «Αγανακτισμένων», ανακοίνωνε περιχαρής στη Γερουσία πως «η χώρα θα διακόψει τις πληρωμές του εξωτερικού χρέους» και καθυσήχαζε τους πολίτες πως «οι αγορές θα μας σεβαστούν καθώς θα διαπραγματευτούμε».
Φυσικά οι αγορές καταδίκασαν την Αργεντινή σε πλήρη απομόνωση. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Νοτίου Αμερικής τα επόμενα δεκατρία χρόνια έγινε ένα κράτος –παρίας. Μια χώρα που ξοδεύει όλο της το διπλωματικό κεφάλαιο για να επανέλθει στην διεθνή «κανονικότητα». Μια χώρα η οποία αναγκάστηκε να φτάσει μέχρι τον ΟΗΕ επειδή η Γκάνα δέσμευσε ένα πολεμικό πλοίο της το 2011 για ένα απλήρωτο ομόλογο και απειλήθηκε θερμό επεισόδιο. Μια χώρα η οποία κατάφερε εδώ και δεκατρία ολόκληρα χρόνια να δανειστεί μόνο από τη Βενεζουέλα του Ούγκο Τσάβες και τέλος μια χώρα της οποίας το παράδειγμα δεν ακολούθησε καμία άλλη στον κόσμο. Ούτε καν στον λεγόμενο «Τρίτο Κόσμο».
Η τελευταία χρεοκοπία της Αργεντινής προβάλλεται από τους ευρωφοβικούς σε ολόκληρη την Ε.Ε, αλλά και εκτός Ε.Ε, ως μια «νίκη ενός λαού» απέναντι στους κερδοσκόπους της αγοράς και τα όρνεα που απειλούν τη δημοκρατία καθώς και στην «ελπίδα που δίνει η Αργεντινή η οποία έλαβε μια πολιτική απόφαση να μην πληρώσει αυτά τα αρπακτικά των αγορών».
Ο Χότζας μπορεί να τους έδινε δίκιο. Αλλά η Αργεντινή ΔΕΝ έλαβε καμία πολιτική απόφαση να μην πληρώσει τα αρπακτικά των αγορών. Ούτε ο υπουργός Οικονομικών της χώρας θυμήθηκε τον συμπατριώτη του Τσε Γκεβάρα. Η Αργεντινή έλαβε μια καθαρά οικονομική απόφαση, όταν είδε πως όσο και αν παρακαλούσε και εκλιπαρούσε τους κερδοσκόπους να τους καταβάλει ολόκληρο (ολόκληρο όμως) το κεφάλαιο που ζητούσαν, δεν θα το κατάφερνε. Η χώρα, τα ομόλογα της οποίας είχαν εκδοθεί με βάση το πολιτειακό δίκαιο της Νέας Υόρκης όχι απλώς είχε συμφωνήσει να πληρώσει τα χρήματα στους διεθνείς τοκογλύφους (εδώ χωρίς εισαγωγικά, διότι όντως πρόκειται για τέτοιους), αλλά εκλιπαρούσε το Δικαστήριο της Νέας Υόρκης να αναβάλει την απόφαση μέχρι το 2015,καθώς έχει τα απαιτούμενα χρήματα. Ο λόγος που εκλιπαρούσε;
Το 2015 λήγει η ρήτρα RUFO (Rights Upon Future Offers), σύμφωνα με την οποία αν η Αργεντινή κατέβαλε σε αυτά τα funds ολόκληρο το κεφάλαιο, τότε όλοι οι υπόλοιποι δανειστές θα είχαν το δικαίωμα να ζητήσουν ίση μεταχείριση. Κάτι που ισοδυναμεί με 200 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια χώρα η οποία ακόμα και μετά τη διεθνή συγκυρία της υπερβολικής αύξησης της τιμής κάποιων αγροτικών προϊόντων, όπως η σόγια, που την έφερε σε μια πολύ καλύτερη θέση, όχι απλώς δεν σήκωσε επαναστατική παντιέρα κατά των αρπακτικών, αλλά αντιθέτως ήλπιζε να καταφέρει να τους πληρώσει, χωρίς να το πάρουν και πολύ… «χαμπάρι» οι υπόλοιποι.
Η άλλη πλευρά στην οποία ενδεχομένως να έδινε δίκιο ο Χότζας αλλά όχι η πραγματικότητα, προβάλει το επιχείρημα πως «έκανε το παν για να μην γίνει η Ελλάδα Αργεντινή». Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ Αργεντινή. Ούτε ίσως πριν το PSI του 2012. Μετά, ήταν αδύνατον. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. Η Ε.Ε είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Είναι επίσης μέλος της Ευρωζώνης. Μιας Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και μιας sui generis πολιτικής ένωσης.
Σχεδόν το 90% του ελληνικού χρέους ανήκει πλέον στους εταίρους μας. Στις χώρες της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δηλαδή στους λοιπούς Ευρωπαίους φορολογουμένους και όχι στα κοράκια των αγορών. Η απόφαση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει ήδη ληφθεί εδώ και περίπου δύο χρόνια . Στο κρισιμότερο ίσως eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2012. Η απόφαση ήταν της ίδιας της Ε.Ε., την οποία φυσικά ανέλαβε να υλοποιήσει, με αυτά τα αποτελέσματα που όλοι βλέπουμε, ο ελληνικός –αλλά όχι μόνο- λαός. (Μην ξεχνάμε τα Landesbanken της Γερμανίας).
Η Ελλάδα βρέθηκε σε έναν φαύλο κύκλο λόγω (και) της ανυπαρξίας ομοσπονδιακών αντανακλαστικών από την Ε.Ε. Τα σφάλματα διορθώνονται. Η σύγκριση ανάμεσα στην Αργεντινή και την Ελλάδα είναι από την αρχή ατυχής. Η σύγκριση θα μπορούσε να γίνει ανάμεσα στην Αργεντινή και την Ευρωζώνη. Και πάλι με ελάχιστα κοινά στοιχεία, πέρα από την εγγενή φοβία κάποιων πολιτικών και οικονομολόγων για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Βασίλης Δαλιάνης
Πώς γίνεται και οι δύο πλευρές να έχουν δίκιο; Το ανέκδοτο του Χότζα είναι μια πρώτη εξήγηση. Η πραγματικότητα μια άλλη. Η Αργεντινή οδηγήθηκε στη χρεοκοπία, την πλήρη χρεοκοπία, το 2001 όταν ο περονιστής λαϊκιστής πρόεδρος της χώρας ο Αντόλφο Ροντρίκεζ Σάα, μια γραφική φιγούρα που ξεπήδησε από το κίνημα των «Αγανακτισμένων», ανακοίνωνε περιχαρής στη Γερουσία πως «η χώρα θα διακόψει τις πληρωμές του εξωτερικού χρέους» και καθυσήχαζε τους πολίτες πως «οι αγορές θα μας σεβαστούν καθώς θα διαπραγματευτούμε».
Φυσικά οι αγορές καταδίκασαν την Αργεντινή σε πλήρη απομόνωση. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Νοτίου Αμερικής τα επόμενα δεκατρία χρόνια έγινε ένα κράτος –παρίας. Μια χώρα που ξοδεύει όλο της το διπλωματικό κεφάλαιο για να επανέλθει στην διεθνή «κανονικότητα». Μια χώρα η οποία αναγκάστηκε να φτάσει μέχρι τον ΟΗΕ επειδή η Γκάνα δέσμευσε ένα πολεμικό πλοίο της το 2011 για ένα απλήρωτο ομόλογο και απειλήθηκε θερμό επεισόδιο. Μια χώρα η οποία κατάφερε εδώ και δεκατρία ολόκληρα χρόνια να δανειστεί μόνο από τη Βενεζουέλα του Ούγκο Τσάβες και τέλος μια χώρα της οποίας το παράδειγμα δεν ακολούθησε καμία άλλη στον κόσμο. Ούτε καν στον λεγόμενο «Τρίτο Κόσμο».
Η τελευταία χρεοκοπία της Αργεντινής προβάλλεται από τους ευρωφοβικούς σε ολόκληρη την Ε.Ε, αλλά και εκτός Ε.Ε, ως μια «νίκη ενός λαού» απέναντι στους κερδοσκόπους της αγοράς και τα όρνεα που απειλούν τη δημοκρατία καθώς και στην «ελπίδα που δίνει η Αργεντινή η οποία έλαβε μια πολιτική απόφαση να μην πληρώσει αυτά τα αρπακτικά των αγορών».
Ο Χότζας μπορεί να τους έδινε δίκιο. Αλλά η Αργεντινή ΔΕΝ έλαβε καμία πολιτική απόφαση να μην πληρώσει τα αρπακτικά των αγορών. Ούτε ο υπουργός Οικονομικών της χώρας θυμήθηκε τον συμπατριώτη του Τσε Γκεβάρα. Η Αργεντινή έλαβε μια καθαρά οικονομική απόφαση, όταν είδε πως όσο και αν παρακαλούσε και εκλιπαρούσε τους κερδοσκόπους να τους καταβάλει ολόκληρο (ολόκληρο όμως) το κεφάλαιο που ζητούσαν, δεν θα το κατάφερνε. Η χώρα, τα ομόλογα της οποίας είχαν εκδοθεί με βάση το πολιτειακό δίκαιο της Νέας Υόρκης όχι απλώς είχε συμφωνήσει να πληρώσει τα χρήματα στους διεθνείς τοκογλύφους (εδώ χωρίς εισαγωγικά, διότι όντως πρόκειται για τέτοιους), αλλά εκλιπαρούσε το Δικαστήριο της Νέας Υόρκης να αναβάλει την απόφαση μέχρι το 2015,καθώς έχει τα απαιτούμενα χρήματα. Ο λόγος που εκλιπαρούσε;
Το 2015 λήγει η ρήτρα RUFO (Rights Upon Future Offers), σύμφωνα με την οποία αν η Αργεντινή κατέβαλε σε αυτά τα funds ολόκληρο το κεφάλαιο, τότε όλοι οι υπόλοιποι δανειστές θα είχαν το δικαίωμα να ζητήσουν ίση μεταχείριση. Κάτι που ισοδυναμεί με 200 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια χώρα η οποία ακόμα και μετά τη διεθνή συγκυρία της υπερβολικής αύξησης της τιμής κάποιων αγροτικών προϊόντων, όπως η σόγια, που την έφερε σε μια πολύ καλύτερη θέση, όχι απλώς δεν σήκωσε επαναστατική παντιέρα κατά των αρπακτικών, αλλά αντιθέτως ήλπιζε να καταφέρει να τους πληρώσει, χωρίς να το πάρουν και πολύ… «χαμπάρι» οι υπόλοιποι.
Η άλλη πλευρά στην οποία ενδεχομένως να έδινε δίκιο ο Χότζας αλλά όχι η πραγματικότητα, προβάλει το επιχείρημα πως «έκανε το παν για να μην γίνει η Ελλάδα Αργεντινή». Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ Αργεντινή. Ούτε ίσως πριν το PSI του 2012. Μετά, ήταν αδύνατον. Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. Η Ε.Ε είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Είναι επίσης μέλος της Ευρωζώνης. Μιας Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και μιας sui generis πολιτικής ένωσης.
Σχεδόν το 90% του ελληνικού χρέους ανήκει πλέον στους εταίρους μας. Στις χώρες της Ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δηλαδή στους λοιπούς Ευρωπαίους φορολογουμένους και όχι στα κοράκια των αγορών. Η απόφαση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους έχει ήδη ληφθεί εδώ και περίπου δύο χρόνια . Στο κρισιμότερο ίσως eurogroup της 27ης Νοεμβρίου 2012. Η απόφαση ήταν της ίδιας της Ε.Ε., την οποία φυσικά ανέλαβε να υλοποιήσει, με αυτά τα αποτελέσματα που όλοι βλέπουμε, ο ελληνικός –αλλά όχι μόνο- λαός. (Μην ξεχνάμε τα Landesbanken της Γερμανίας).
Η Ελλάδα βρέθηκε σε έναν φαύλο κύκλο λόγω (και) της ανυπαρξίας ομοσπονδιακών αντανακλαστικών από την Ε.Ε. Τα σφάλματα διορθώνονται. Η σύγκριση ανάμεσα στην Αργεντινή και την Ελλάδα είναι από την αρχή ατυχής. Η σύγκριση θα μπορούσε να γίνει ανάμεσα στην Αργεντινή και την Ευρωζώνη. Και πάλι με ελάχιστα κοινά στοιχεία, πέρα από την εγγενή φοβία κάποιων πολιτικών και οικονομολόγων για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Βασίλης Δαλιάνης
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ