Οι εργασίες στον Τύμβο Καστά της Αμφίπολης συνεχίζονται με χειρουργικές κινήσεις και με αμείωτο ρυθμό.
Οι αρχαιολόγοι με επικεφαλής την Κατερίνα Περιστέρη, προχώρησαν την Παρασκευή με επικέντρωση σε στερεώσεις και συντηρήσεις κυρίως της καμάρας επάνω και δίπλα από τις Σφίγγες.
Γίνονται επίσης στερεώσεις των χρωμάτων που εντοπίστηκαν στο μαρμάρινο κιονόκρανο και στο επιστύλιο. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Εθνος», όλα βαίνουν καλώς και η ομάδα των ανασκαφών ετοιμάζεται για τα επόμενά της βήματα.
Με χειρουργική ακρίβεια και προσοχή οι αποχωματώσεις
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι αρχαιολόγοι πρέπει να προσέξουν πολύ, επειδή εκεί, αν και τα θεμέλια του τάφου βρίσκονται στο φυσικό έδαφος του λόφου, γεγονός που παρέχει μια σχετική ασφάλεια, ωστόσο τα εδάφη δεν είναι πετρώδη αλλά μαργαϊκά, δηλαδή μετατρέπονται εύκολα σε λάσπη. Ετσι, κατά πάσα πιθανότατα η ομάδα θα προσπαθήσει να αφαιρέσει κι άλλο βάρος από το μνημείο, διά της μεθόδου των αποχωματώσεων. Ομως επειδή, επί του τάφου έχουν συσσωρευθεί τόνοι ποταμίσιας άμμου για τη δημιουργία του τύμβου, που ως φερτό υλικό δεν έχει καμία συνοχή, οι κινήσεις πρέπει να είναι προσεκτικές ώστε σε καμία περίπτωση να μην ο θόλος να μην «καθίσει» ή η πρόσοψη να μη γείρει προς τα έξω.
Πιθανό να είναι μέσα στον τάφο τα κεφάλια των Σφιγγών
Πάντως, την Παρασκευή, η επικεφαλής των ερευνών Κατερίνα Περιστέρη, απαντώντας σε ερώτηση για το εάν έχουν βρεθεί τα κεφάλια των Σφιγγών, είπε ότι «τα κεφάλια είναι ένθετα, άρα το πιθανότερο είναι να βρίσκονται πίσω».
Σε ό,τι αφορά τα μέχρι στιγμής ευρήματα, σημείωσε: «Ήδη έχουμε τα σκαλοπάτια, το δάπεδο και τον τοίχο σφράγισης, ο οποίος είναι πολύ στέρεος και πρέπει σιγά σιγά να τον αφαιρέσουμε και να βρούμε όλη την πρόσοψη. Οι Σφίγγες φαίνονται, η μία και το ένα μέρος της άλλης, γιατί έχουν αφαιρέσει κάποιες πέτρες στα ρωμαϊκά χρόνια και δεν μπόρεσαν να πάνε μακριά με έναν τέτοιο τοίχο σφράγισης».
Ενας και όχι τρεις οι τάφοι, λέει η Περιστέρη
Παράλληλα, η κυρία Περιστέρη υποδεχόμενη την Παρασκευή στην Αρχαία Αμφίπολη, εννεαμελές κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής την υπεύθυνη για θέματα Πολιτισμού του κόμματος, βουλευτή Άννα Χατζησοφιά, έκανε λόγο για έναν «μοναδικό τάφο όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο αλλά και τα Βαλκάνια», ένα «οικουμενικό μνημείο».
Σε δηλώσεις της, η επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά επιβεβαίωσε ότι η περίβολος του ταφικού μνημείου είναι έργο του Δεινοκράτη, όπως και ο τάφος, και χρονολογούνται το 325-300 π.Χ., ενώ διέψευσε τις πληροφορίες περί τριών τάφων, κρυμμένων πίσω από την είσοδο, λέγοντας πως πρόκειται για «παραφιλολογία».
Διατύπωσε δε, την εκτίμηση πως «είναι δύσκολο να έχει συληθεί ένας τέτοιος τάφος», τονίζοντας παράλληλα πως απαιτείται μεγάλη προσοχή. «Είμαστε σαν τους χειρουργούς. Πάμε σιγά σιγά. Η ανασκαφή θα μας δείξει τι έχουμε μέσα» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, σήμερα, Σάββατο,το υπουργείο Πολιτισμού, προσπάθησε να ρίξει τους τόνους ανακοινώνοντας πως η κυρία Περιστέρη ειπε ότι «θα δείξει αν ο τάφος έχει συληθεί ή όχι».
Από δύο σημεία η πιθανή είσοδος των αρχαιολόγων στον τάφο
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της αρχαιολόγου Χάιδως Κουκούλη στην εφημερίδα «Εθνος», το νέο αρχαιολογικό εύρημα μπορεί να κρύβει και άλλα στοιχεία, όπως νεκρική πυρά, και οι έρευνες καλό θα ήταν να επεκταθούν και σε αυτά. Ενώ, όπως αναφέρει η εφημερίδα, οι αρχαιολόγοι, δεν αποκλείουν γενικώς σε μακεδονικούς τάφους, όπως και στην εν λόγω περίπτωση, την είσοδό τους από την οροφή, ιδίως αν βρεθεί άνοιγμα που έχει γίνει στο παρελθόν από τυμβωρύχους ή από κατάρρευση. Ισχυρή είναι βεβαίως και η περίπτωση της εισόδου από την κανονική θύρα, η οποία σφραγίζεται μετά την τοποθέτηση του νεκρού.
Στην Αμφίπολη η αφαίρεση του προστατευτικού τοίχου μπροστά από τον τάφο προχωρεί με ιδιαίτερη προσοχή. Ενας λόγος είναι ότι πρέπει να διαπιστωθεί η ευστάθεια του τοίχου-πρόσοψης που βρίσκεται από πίσω. Δεύτερος και εξ ίσου σημαντικός είναι ότι τα χρώματα που τυχόν βρίσκονται στην πρόσοψη καταστρέφονται σχεδόν αμέσως κατά την επαφή τους με τον αέρα και το φως. Ετσι, η στερέωση τους απαιτείται μέσα σε ελάχιστες ημέρες, ώστε να περιοριστούν τυχόν απώλειες. Επομένως, η καταβίβαση των λίθων του προστατευτικού τοίχου πιθανότατα θα συνεχιστεί, εφόσον οι αρχαιολόγοι αποφασίσουν από πού θα μπουν.
Οι αρχαιολόγοι με επικεφαλής την Κατερίνα Περιστέρη, προχώρησαν την Παρασκευή με επικέντρωση σε στερεώσεις και συντηρήσεις κυρίως της καμάρας επάνω και δίπλα από τις Σφίγγες.
Γίνονται επίσης στερεώσεις των χρωμάτων που εντοπίστηκαν στο μαρμάρινο κιονόκρανο και στο επιστύλιο. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Εθνος», όλα βαίνουν καλώς και η ομάδα των ανασκαφών ετοιμάζεται για τα επόμενά της βήματα.
Με χειρουργική ακρίβεια και προσοχή οι αποχωματώσεις
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι αρχαιολόγοι πρέπει να προσέξουν πολύ, επειδή εκεί, αν και τα θεμέλια του τάφου βρίσκονται στο φυσικό έδαφος του λόφου, γεγονός που παρέχει μια σχετική ασφάλεια, ωστόσο τα εδάφη δεν είναι πετρώδη αλλά μαργαϊκά, δηλαδή μετατρέπονται εύκολα σε λάσπη. Ετσι, κατά πάσα πιθανότατα η ομάδα θα προσπαθήσει να αφαιρέσει κι άλλο βάρος από το μνημείο, διά της μεθόδου των αποχωματώσεων. Ομως επειδή, επί του τάφου έχουν συσσωρευθεί τόνοι ποταμίσιας άμμου για τη δημιουργία του τύμβου, που ως φερτό υλικό δεν έχει καμία συνοχή, οι κινήσεις πρέπει να είναι προσεκτικές ώστε σε καμία περίπτωση να μην ο θόλος να μην «καθίσει» ή η πρόσοψη να μη γείρει προς τα έξω.
Πιθανό να είναι μέσα στον τάφο τα κεφάλια των Σφιγγών
Πάντως, την Παρασκευή, η επικεφαλής των ερευνών Κατερίνα Περιστέρη, απαντώντας σε ερώτηση για το εάν έχουν βρεθεί τα κεφάλια των Σφιγγών, είπε ότι «τα κεφάλια είναι ένθετα, άρα το πιθανότερο είναι να βρίσκονται πίσω».
Σε ό,τι αφορά τα μέχρι στιγμής ευρήματα, σημείωσε: «Ήδη έχουμε τα σκαλοπάτια, το δάπεδο και τον τοίχο σφράγισης, ο οποίος είναι πολύ στέρεος και πρέπει σιγά σιγά να τον αφαιρέσουμε και να βρούμε όλη την πρόσοψη. Οι Σφίγγες φαίνονται, η μία και το ένα μέρος της άλλης, γιατί έχουν αφαιρέσει κάποιες πέτρες στα ρωμαϊκά χρόνια και δεν μπόρεσαν να πάνε μακριά με έναν τέτοιο τοίχο σφράγισης».
Ενας και όχι τρεις οι τάφοι, λέει η Περιστέρη
Παράλληλα, η κυρία Περιστέρη υποδεχόμενη την Παρασκευή στην Αρχαία Αμφίπολη, εννεαμελές κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής την υπεύθυνη για θέματα Πολιτισμού του κόμματος, βουλευτή Άννα Χατζησοφιά, έκανε λόγο για έναν «μοναδικό τάφο όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο αλλά και τα Βαλκάνια», ένα «οικουμενικό μνημείο».
Σε δηλώσεις της, η επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά επιβεβαίωσε ότι η περίβολος του ταφικού μνημείου είναι έργο του Δεινοκράτη, όπως και ο τάφος, και χρονολογούνται το 325-300 π.Χ., ενώ διέψευσε τις πληροφορίες περί τριών τάφων, κρυμμένων πίσω από την είσοδο, λέγοντας πως πρόκειται για «παραφιλολογία».
Διατύπωσε δε, την εκτίμηση πως «είναι δύσκολο να έχει συληθεί ένας τέτοιος τάφος», τονίζοντας παράλληλα πως απαιτείται μεγάλη προσοχή. «Είμαστε σαν τους χειρουργούς. Πάμε σιγά σιγά. Η ανασκαφή θα μας δείξει τι έχουμε μέσα» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, σήμερα, Σάββατο,το υπουργείο Πολιτισμού, προσπάθησε να ρίξει τους τόνους ανακοινώνοντας πως η κυρία Περιστέρη ειπε ότι «θα δείξει αν ο τάφος έχει συληθεί ή όχι».
Από δύο σημεία η πιθανή είσοδος των αρχαιολόγων στον τάφο
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της αρχαιολόγου Χάιδως Κουκούλη στην εφημερίδα «Εθνος», το νέο αρχαιολογικό εύρημα μπορεί να κρύβει και άλλα στοιχεία, όπως νεκρική πυρά, και οι έρευνες καλό θα ήταν να επεκταθούν και σε αυτά. Ενώ, όπως αναφέρει η εφημερίδα, οι αρχαιολόγοι, δεν αποκλείουν γενικώς σε μακεδονικούς τάφους, όπως και στην εν λόγω περίπτωση, την είσοδό τους από την οροφή, ιδίως αν βρεθεί άνοιγμα που έχει γίνει στο παρελθόν από τυμβωρύχους ή από κατάρρευση. Ισχυρή είναι βεβαίως και η περίπτωση της εισόδου από την κανονική θύρα, η οποία σφραγίζεται μετά την τοποθέτηση του νεκρού.
Στην Αμφίπολη η αφαίρεση του προστατευτικού τοίχου μπροστά από τον τάφο προχωρεί με ιδιαίτερη προσοχή. Ενας λόγος είναι ότι πρέπει να διαπιστωθεί η ευστάθεια του τοίχου-πρόσοψης που βρίσκεται από πίσω. Δεύτερος και εξ ίσου σημαντικός είναι ότι τα χρώματα που τυχόν βρίσκονται στην πρόσοψη καταστρέφονται σχεδόν αμέσως κατά την επαφή τους με τον αέρα και το φως. Ετσι, η στερέωση τους απαιτείται μέσα σε ελάχιστες ημέρες, ώστε να περιοριστούν τυχόν απώλειες. Επομένως, η καταβίβαση των λίθων του προστατευτικού τοίχου πιθανότατα θα συνεχιστεί, εφόσον οι αρχαιολόγοι αποφασίσουν από πού θα μπουν.