Ο οργανισμός, που λειτουργεί ως συνεταιρισμός τραπεζών, διαχειρίζεται ένα ασφαλές σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων για τη μεταφορά χρημάτων σε διασυνοριακό επίπεδο.
Είτε πρόκειται για έναν επενδυτή που στέλνει χρήματα για ένα έργο στο εξωτερικό, είτε για μια εταιρεία που πληρώνεται από έναν ξένο πελάτη, είτε για έναν γονέα που τροφοδοτεί τον τραπεζικό λογαριασμό του παιδιού του που σπουδάζει στο εξωτερικό, κάθε συναλλαγή περνά σχεδόν πάντα μέσα από το σύστημα Swift. Επεξεργάζεται τρισεκατομμύρια δολάρια σε συναλλαγές κάθε μέρα για λογαριασμό των 10.500 τραπεζών-μελώντου σε περισσότερες από 200 χώρες.
Τώρα μερικοί από τους επικριτές του Πούτιν θέλουν να αποκλείσουν τη Ρωσία από το δίκτυο, ως τιμωρία για τις ενέργειες της στην Ουκρανία.
Η Βρετανία πιέζει την ΕυρωπαϊκήΈνωση, το Δίκαιο της οποίας διέπει την οργάνωση, να απαγορεύσει στις ρωσικές τράπεζες να χρησιμοποιούν το Swift. Ο αποκλεισμός τους θα μπορούσε να σπείρει τον όλεθρο στο ρωσικό εμπόριο και στις επενδύσεις.
Μια παρόμοια ποινή, που επιβλήθηκε το 2012 στις τράπεζες του Ιράν, είχε «βαθιές» οικονομικές επιπτώσεις στη χώρα, λέει ο Mark Dubowitz του Ιδρύματος για την Αμυνα της Δημοκρατίας, το οποίο άσκησε πιέσεις για την ιρανική απαγόρευση - τη μόνη αντίστοιχη απαγόρευση στο δίκτυο Swift που έχει επιβληθεί. Στις συνομιλίες με τη Δύση «οι Ιρανοί διαπραγματευτές ζητούσαν συστηματικά αυτή να είναι μια από τις κυρώσεις που θα αρθούν πρώτα», λέει. Το Swift είναι πολιτικά ουδέτερη και δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο σχετικά με τον πιθανό ρόλο του στις ρωσικές κυρώσεις. Στην περίπτωση του Ιράν, το Swift εκτέλεσε εντολή των Αρχών της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης. «Το Swift ενεργεί πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με τις ισχύουσες κυρώσεις», αναφέρει η εταιρεία στην ιστοσελίδα της.
Ξέρει κι άλλο μονοπάτι
Αν η Ρωσία έμενε εκτός Swift, θα μπορούσε να βρει άλλους τρόπους να μετακινεί χρήματα διεθνώς. Μπορεί ήδη να βοηθά το Ιράν να παρακάμψει τη δική του απαγόρευση. Σύμφωνα με έκθεση που παρουσιάστηκε στην αρμόδια επιτροπή για την ασφάλεια των Αμερικανών πολιτών έναντι της τρομοκρατίας πέρυσι, το Ιράν είχε συνάψει το 2012 μια συμφωνία μεταφοράς χρημάτων με μια σκιώδη τράπεζα του Εκουαδόρ, η οποία, με τη σειρά της, άνοιξε έναν λογαριασμό στη Vnesheconombank, μια ρωσική κρατική επενδυτική τράπεζα στην οποία διατηρούν λογαριασμούς και κάποιες ιρανικές τράπεζες.
Ο διακανονισμός επιτρέπει τη μεταφορά χρημάτων μεταξύ λογαριασμών εντός Vnesheconombank, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία καταγραφή διεθνούς συναλλαγής.
Αυτό έχει δημιουργήσει «μια τρύπα στο καθεστώς των οικονομικών κυρώσεων», σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Διεθνούς Αξιολόγησης και Στρατηγικής, ενός think tank με έδρα την Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια.
Ακόμα κι έτσι, τέτοια τραπεζικά κανάλια δεν θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν «την ασφάλεια και τον όγκο συναλλαγών που παρέχει το Swift στη ρωσική οικονομία των 2 τρισ. Δολαρίων.
Οκορυφαίος εμπορικός σύλλογος για τις ρωσικές τράπεζες λέει ότι, αν τα μέλη του αποκλείονταν από το Swift, θα μπορούσαν να μεταφέρουν κεφάλαια με άλλους τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των ασφαλών συνδέσεων internet και φαξ. «Είναι πολύ λιγότερο βολικό και πολύ πιο δαπανηρό σε ό,τι αφορά το διαδικαστικό, αλλά είναι μια πραγματική λύση», λέει ο Serge Penkin, στέλεχος της Ένωσης Ρωσικών Τραπεζών. Σε μια ανεπίσημη έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου από τη ρωσική ιστοσελίδα banki.ru, εκπρόσωποι αρκετών τραπεζών ισχυρίστηκαν ότι η απώλεια της πρόσβασης στο Swift θα διαταράξει σοβαρά τις επιχειρήσεις τους.
Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Alexey Moiseev δήλωσε στις 27 Αυγούστου ότι η κυβέρνηση έχει ήδη συντάξει νομοθεσία για να στήσει ένα εναλλακτικό δίκτυο τραπεζικών μεταφορών.
Η δημιουργία ενός τέτοιου συστήματος, όμως, θα πάρει χρόνο, και μεγάλες τράπεζες εκτός Ρωσίας μπορεί να διστάσουν να συμμετάσχουν, από τον φόβο των αντιποίνων από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. - ή ακόμα και από to ίδ^ to Swift, αφού το καταστατικό του συνεταιρισμού απαγορεύει στα μέλη να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που θα μπορούσαν να τον βλάψουν.
Εκατέρωθεν δισταγμός
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν βιάζεται να χρησιμοποιήσει το «όπλο» του Swift. Το θέμα δεν συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες στις 29 και 30 Αυγούστου. Η Γερμανία ανησυχεί ότι τυχόν αποκλεισμός από το Swift θα επέφερε τεράστιο κόστος και στις δύο πλευρές, σύμφωνα με ανώνυμη πηγή προσκείμενη στις συζητήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά η ιδέα δεν έχει αποκλειστεί.
Τα ρωσικά κρατικά ειδησεογραφικά πρακτορεία χειρίζονται το ζήτημα του αποκλεισμού ως παρατραβηγμένο. «Οι εμπειρογνώμονες είναι βέβαιοι ότι δεν θα αποκλειστούν όλες οι ρωσικές τράπεζες, γιατί αυτό θα σήμαινε μεγάλες απώλειες για τις δυτικές τράπεζες και θα έβλαπτε την εικόνα του ίδιου του Swift», δήλωσε στις 28 Αυγούστου ο Alexander Kareyevsky, οικονομικός σχολιαστής για το τηλεοπτικό δίκτυο Russia 24.
«Ο αποκλεισμός της Ρωσίας από το Swift θα συνιστούσε πολύ σοβαρή κλιμάκωση», λέει ο Christopher Weafer της εταιρείας συμβούλων Macro-Advisory με έδρα τη Μόσχα, «και θα οδηγούσε σίγουρα σε εξίσου σκληρά αντίποινα». Το εμπόριο της Ε.Ε. με τη Ρωσία ανήλθε στα 390 δισ. δολάρια το 2013. Οι εξαγωγές της Ε.Ε. προς τη Ρωσία μειώθηκαν 14% κατά τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, εν μέσω κλιμάκωσης της ουκρανικής κρίσης.
Απόδοση Αναστασία Κυριανίδη - Νικολαϊδη
capital.gr