Μπορεί ο Πρόεδρος Vladimir Putin να ελέγχει τους μοχλούς της εξουσίας στη Ρωσία, αλλά υπάρχει ένα πράγμα που δεν είναι σε θέση να ελέγξει: την αμείλικτη πτώση του ρουβλίου.
Το νόμισμα έχει υποχωρήσει περίπου 20% έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο και βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τη χρεοκοπία της Ρωσίας το 1998. Φέτος έχει τη χειρότερη απόδοση από κάθε άλλο σημαντικό νόμισμα πλην του πέσο της Αργεντινής.
Θα μπορούσε να υποχωρήσει περαιτέρω, παρά τις παρεμβάσεις από την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, η οποία τις τελευταίες μέρες έχει δαπανήσει 1,75 δισ. δολάρια για να στηρίξει το νόμισμα. Το ρούβλι παραμένει υπό «μόνιμη πίεση», καθώς οι επενδυτές εγκαταλείπουν τη χώρα και οι κυρώσεις καταπνίγουν την πρόσβαση σε ξένες αγορές κεφαλαίων, σχολίασε στο Bloomberg News, o Vladimir Evstifeev της τράπεζας Bank Zenit στη Μόσχα.
Η κεντρική τράπεζα διατρέχει τον κίνδυνο μείωσης των αποθεμάτων της, εάν συνεχίσει να δαπανά για να στηρίξει το ρούβλι. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αναλυτές ποντάρουν ότι η επόμενη κίνησή της θα είναι να αυξήσει τα επιτόκια, ήδη από αυτό το μήνα, οδηγώντας το βασικό επιτόκιο δανεισμού της στο 8,5%. Αυτό θα βάλει φρένο στην οικονομική ανάπτυξη που ήδη «τρεκκλίζει».
Στο μεταξύ, αυξήθηκε ο αριθμός των «θυμάτων» της ραγδαίας πτώσης του ρουβλίου. Μεταξύ αυτών είναι:
• Ρώσοι καταναλωτές. Καθώς το νόμισμα βυθίζεται, ο πληθωρισμός έχει ανέβει στο 8%, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης, σε ετήσια βάση, των τιμών τροφίμων κατά 11,4% το Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας. Οι πωλήσεις των εισαγόμενων καταναλωτικών αγαθών, όπως οι φορητοί υπολογιστές, έχουν καταρρεύσει και οι Ρώσοι αποφεύγουν να αγοράσουν αυτοκίνητα και άλλα ακριβά αντικείμενα.
• Ρωσικές τράπεζες και εταιρείες. Η συρρικνούμενη αξία του ρουβλίου πλήττει τους ισολογισμούς τους, οι οποίοι περιλαμβάνουν πληρωμές εξωτερικού χρέους ύψους 54,7 δισ. δολαρίων που λήγουν εντός των επόμενων τριών μηνών. «Είναι πιθανό κάποιοι ιδιώτες δανειολήπτες να χρειαστούν τη βοήθεια της κυβέρνησης για την εξυπηρέτηση των εξωτερικών υποχρεώσεων τους», λέει ο οικονομολόγος Neil Shearing της Capital Economics στο Λονδίνο, «ιδιαίτερα δεδομένου ότι μεγάλα τμήματα του ιδιωτικού τομέα έχουν ουσιαστικά αποκλειστεί από τις παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου» λόγω των κυρώσεων της Δύσης.
• Οι ξένοι κατασκευαστές στη Ρωσία. Εταιρείες που κυμαίνονται από τη δανική ζυθοποιία Carlsberg έως την αυτοκινητοβιομηχανία Nissan σφυροκοπούνται από τις επενδύσεις σε τοπικές επιχειρήσεις μεταποίησης. Το αδύναμο ρούβλι καθιστά πιο ακριβές τις εισαγωγές προμηθειών, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών καταναλωτή που με τη σειρά της πιέζει τις πωλήσεις. Εταιρείες όπως η Nissan προσπαθούν να προμηθεύονται περισσότερα ανταλλακτικά σε τοπικό επίπεδο. Ακόμη και αν το κάνουν, το ασθενέστερο ρούβλι θα μειώσει την αξία σε ξένο νόμισμα των κερδών που επαναπατρίζονται στη χώρα καταγωγής τους.
• Ιδιοκτήτες ξενοδοχείων στην Τουρκία και την Αίγυπτο. Αυτοί και άλλοι που εξυπηρετούσαν Ρώσους τουρίστες δέχονται πλήγμα, καθώς πολλοί Ρώσοι δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά τα ταξίδια στο εξωτερικό. Η βρετανική TUI, μία από τις πολλές εταιρείες που πρόσφερε οργανωμένα ταξιδιωτικά πακέτα σε προορισμούς όπως η Αττάλεια, η Τουρκία, και το Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, δήλωσε στις 2 Οκτωβρίου ότι ο αριθμός των πακέτων διακοπών που προσφέρονται σε Ρώσους πελάτες έχει μειωθεί 30%. Πολλά ρωσικά ταξιδιωτικά γραφεία που οργάνωναν κυρίως ταξίδια στο εξωτερικό χρεοκόπησαν.
Ένα ενδεχόμενο όφελος από την υποτίμηση ενός νομίσματος είναι ότι μειώνει το κόστος της τοπικής παραγωγής, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των τοπικών παραγωγών. Η ρωσική κυβέρνηση λέει ότι αυτό συμβαίνει. Η κρατική υπηρεσία Τύπου, Russia Beyond the Headlines, έχει μιλήσει για αυξημένη δραστηριότητα σε κλάδους όπως η μεταποίηση τροφίμων και η μεταλλουργία.
Το πρόβλημα με αυτό το σενάριο είναι ότι η μεταποιητική βάση της Ρωσίας ήταν παραμελημένη για πολλά χρόνια, καθώς η οικονομία στηρίχθηκε κυρίως στις εξαγωγές πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων εμπορευμάτων. Τα ρωσικά εργοστάσια δεν μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή χωρίς σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίου, λέει ο Shearing της Capitol Economics. Με τη φυγή κεφαλαίων από τη Ρωσία να αναμένεται να φθάσει έως και τα 120 δισ. δολάρια φέτος, οι πιθανότητες να γίνουν αυτές οι επενδύσεις είναι χλωμές.
http://www.capital.gr/businessweek/articles.asp?id=2126804