27 Ιανουαρίου 2015

ΦΩΤΟ-Από τον ζωγράφο του ΓΑΠ ψώνισε κι ο Αλέξης

Ο πίνακας «Ατέρμονα Πεδία – Σειρά Λευκάδας» (1979) βρίσκεται ήδη τοποθετημένος στο γραφείο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή.
Το έργο που κοσμεί το νέο πρωθυπουργικό γραφείο είναι του ζωγράφου Θεόδωρου Στάμου ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι αποτελούσε επιλογή και στο προηγούμενο γραφείο του Αλέξη Τσίπρα.



Έναν πίνακα του ίδιου καλλιτέχνη είχε επιλέξει και ο Γιώργος Παπανδρέου κατά την διάρκεια της θητείας του.
Αυτό το εκφραστικό, σχεδόν ματωμένο κόκκινο, με τις δυνατές πινελιές, την ιδιαίτερη χειρονομιακή γλώσσα που κυριαρχεί στον καμβά του. Ο λόγος για τον πίνακα του σπουδαίου Ελληνοαμερικανού Θεόδωρου Στάμου, του ανθρώπου που υπήρξε φίλος του Μαρκ Ρόθκο και εκ των κορυφαίων εκφραστών του αφηρημένου εξπρεσιονισμού -σίγουρα ο κορυφαίος όσον αφορά τους Ελληνες.


Πολλοί έσπευσαν να κρίνουν πως η επιλογή του έργου για το γραφείο του Αλέξη Τσίπρα έχει σχέση με την κυριαρχία του κόκκινου. Διαπίστωση που σίγουρα αδικεί τον σπουδαίο καλλιτέχνη. Το έργο ανήκει στο Ιδρυμα της Βουλής, που έχει μία από τις πλέον εντυπωσιακές συλλογές έργων τέχνης Ελλήνων δημιουργών. Ενα έργα του με κυρίαρχο το έντονο μπλε του κοβάλτιου βρισκόταν στο γραφείο του Γιώργου Παπανδρέου και είχε μάλιστα εντυπωσιάσει τη Χίλαρι Κλιντον κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα. Καθόλου τυχαία, αφού ο γεννημένος στη Νέα Υόρκη, από γονείς Ελληνες μετανάστες, Θεόδωρος Στάμος είναι αναγνωρίσιμος και καταξιωμένος στις ΗΠΑ.

Στην Ελλάδα εξακολουθεί να μην είναι ιδιαίτερα γνωστός σε μεγάλο μέρος του κοινού, αν και έχει δωρίσει 45 έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη και το 1997 έγινε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στον δημιουργό, σε επιμέλεια της Αννας Καφέτση. Εργα του υπάρχουν και στις συλλογές σημαντικών Ελληνων συλλεκτών, με τον Ζαχαρία Πορταλάκη να έχει τα περισσότερα έργα.


(Η Χίλαρι Κλίντον στο γραφείο του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου εντυπωσιάζεται από το έργο του Στάμου «Ατέρμονο Τοπίο-Δελφοί)

Ταυτόχρονα εργαζόταν ως ανθοπώλης, τυπογράφος, υπάλληλος σε καπελάδικο, πλασιέ. Και ζωγράφιζε. Ζωγράφιζε με πάθος. Ωσπου σε ηλικία 21 ετών γνωρίζει τον επόμενο καθοριστικό άνθρωπο της ζωής του, τον Μπέτι Πάρσονς. Κάνει μαζί του την πρώτη ατομική έκθεση στο βιβλιοπωλείο-γκαλερί Γουέικφιλντ στη Νέα Υόρκη, εκεί που κυριαρχούσαν οι Γάλλοι υπεριαλιστές. Με αφορμή αυτή την έκθεση, έγραφε η Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης: «Στο διεισδυτικό και προφητικό κείμενο του καταλόγου της σημαντικής έκθεσης του 1946 ο ζωγράφος και φίλος του Στάμου, Μπάρνετ Νιούμαν, που έμελλε να διαδραματίσει ρόλο πρωταγωνιστή στη Σχολή της Νέας Υόρκης, επισημαίνει τα χαρακτηριστικά που ορίζουν την πρωτοτυπία του ύφους του. Την αταβιστική έλξη προς τη θάλασσα και τον έμβιο κόσμο της, που μεταμορφώνεται σε σχεδόν αφηρημένες μορφές στο έργο του. Την προσήλωσή του στην επιφάνεια, την απόρριψη της τρίτης διάστασης και της ψευδαισθησιακής προοπτικής, που πιστοποιεί τον μοντερνιστικό προσανατολισμό του έργου του από την αρχή».


(Μαζί με τον Μαρκ Ρόθκο, τον Τζάκσον Πόλοκ και φίλους τους στη Νέα Υόρκη)