Συνεπεία όλης αυτής της συζήτησης είναι να έχουν ανακύψει ποικίλα ερωτήματα. Όπως επί παραδείγματι: Θα βοηθήσει ή όχι την Ελλάδα ένα Grexit; Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες; Και το σημαντικότερο ερώτημα, κατά την ανάλυση του Bruegel, πώς θα καταφέρει το ελληνικό οικονομικό σύστημα να επιβιώσει από μια έξοδο με αναδιάρθρωση του χρέους και πόσο μεγάλο θα είναι το όφελος της Ελλάδας από αυτή την αναδιάρθρωση; Η απουσία εξωτερικής βοήθειας θα είναι ένας παράγοντας που θα πρέπει η Ελλάδα να ζυγίσει. Στην πραγματικότητα, όμως, σημειώνει το άρθρο όλοι οι παράγοντες μιλούν ξεκάθαρα εναντίον της εξόδου, από την οπτική γωνία της Ελλάδας.
Το άρθρο εστιάζει τους ψυχρούς αριθμούς θέλοντας να δώσει μια απάντηση στο αν χρειάζεται η Ελλάδα μια έξοδο από την Ευρωζώνη, έτσι ώστε να υποτιμηθεί, να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της και να αναπτυχθεί εκ νέου. Πρόκειται για τη θέση του Χανς Βέρνερ Ζιν του Ινστιτούτο Ifo του Μονάχου.
Μέσω των αριθμών που παρατίθενται στο άρθρο βγαίνει το εξής συμπέρασμα: η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν σημειώσει σημαντική βελτίωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς τα υψηλά ελλείμματα έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στα πλεονάσματα. Παρόλα αυτά, η επίτευξη της προσαρμογής συντελέστηκε με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε χώρα. Σε Ιρλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία, η προσαρμογή επήλθε χάρη στην αύξηση των εξαγωγών και των δομικών μεταρρυθμίσεων. Στην Ελλάδα όμως, τα πράγματα είχαν αντίθετη φορά: η προσαρμογή συντελέστηκε αποκλειστικά μέσω της μείωσης των εξαγωγών και των δαπανών.
Σύμφωνα με την ανάλυση πρέπει να γίνει σαφές πως έχουν υπάρξει μεταβολές και στο μισθολογικό κόστος στην Ελλάδα, σημειώνοντας πως στη χώρα μας το ωρομίσθιο είναι το τρίτο χαμηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, πίσω μόνον από αυτά της Λετονίας και της Λιθουανίας. Ακόμη κι έτσι, όμως, ούτε οι εξαγωγές της χώρας επωφελήθηκαν, ούτε η ανταγωνιστικότητα επιχειρήσεων και της οικονομίας γενικότερα. Επομένως, οι μισθοί δεν ευθύνονται για την απογοητευτική πορεία της οικονομίας.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει το Ινστιτούτο Bruegel είναι το εξής: η ελληνική οικονομία δεν θα καταφέρει να επωφεληθεί από ένα πιθανό Grexit – ήτοι: από μια βίαιαη και ραγδαία υποτίμηση. Αντιθέτως η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει στο δρόμο των δραστικών αλλαγών στην αγορά, το πολιτικό σύστημα και την αποκατάσταση της αξιοκρατίας. Όλα αυτά μόνο εντός των κόλπων της Ευρωζώνης θα μπορέσει να τα επιλύσει. Πλην όμως ό,τι κι αν γίνει, ακόμα και εντός ΕΕ, η ελληνική οικονομία δεν θα ορθοποδήσει ποτέ εάν το χρέος της χώρας δεν είναι βιώσιμο. Οι ειδικοί του Βruegel είναι κατηγορηματικοί και ως προς αυτή την παράμετρο: “το χρέος χρήζει νέας 'ανακούφισης'”, κυρίως λόγω της αδύναμης ανάκαμψης.
Διονύσης Μαρίνος
iefimerida.gr