Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αντιστέκεται στο σημείο κλειδί του νέου σχεδίου διάσωσης της ελληνικής κυβέρνησης, αφήνοντας πιθανότατα την Αθήνα χωρίς πηγή εξωτερικής χρηματοδότησης όταν λήξει το διεθνές πρόγραμμα διάσωσης στο τέλος του μήνα.
Ο Γιάννης Βαρουφάκης, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών, έχει προτείνει στους Ευρωπαίους αξιωματούχους να αντλήσει η Αθήνα 10 δισ. ευρώ μέσω της έκδοσης βραχυπρόθεσμων εντόκων γραμματίων, ως μια χρηματοδότηση «γέφυρα» για την στήριξη της χώρας τους επόμενους τρεις μήνες μέχρι να υπάρξει νέα συμφωνία με τους Eυρωπαίους εταίρους.
Αλλά η ΕΚΤ δεν είναι πρόθυμη να εγκρίνει την πώληση χρέους. Δεν θα αυξήσει το όριο για την έκδοση εντόκων στα 15 δισ. ευρώ, όπως απαιτεί το αίτημα για 10 δισ. ευρώ, ανέφεραν δύο αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συζητήσεις. «Το ελληνικό πρόγραμμα βασίζεται πλήρως στην ΕΚΤ» ανέφερε ένας άλλος αξιωματούχος της ευρωζώνης που ενημερώθηκε για τις συζητήσεις. «Η ΕΚΤ θα κρατήσει σκληρή στάση».
Χωρίς την χρηματοδότηση από τα έντοκα, η Αθήνα θα βγει από το πρόγραμμα διάσωσης χωρίς πρόσβαση σε έκτακτη χρηματοδότηση για πρώτη φορά μετά την έναρξη του πρώτου προγράμματος τον Μάιο του 2010. Η στάση της ΕΚΤ αυξάνει τον κίνδυνο στην σύγκρουση της ελληνικής κυβέρνησης και των διεθνών δανειστών, η οποία αν δεν επιλυθεί, θα λήξει με την Ελλάδα να στερεύει από μετρητά σε μερικές εβδομάδες.
Την ίδια ώρα αναμένεται να εξασθενήσει το αίσθημα αισιοδοξίας των επενδυτών για το εναλλακτικό σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας και τον μετριασμό της επιμονής της για διαγραφή χρέους, το οποίο οδήγησε το ελληνικό χρηματιστήριο 11,3% υψηλότερα την Τρίτη και έριξε το κόστος δανεισμού κατά περίπου μια ποσοστιαία μονάδα.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι δεν χρειάζεται νέα επιπρόσθετη χρηματοδότηση μέχρι τον Ιούνιο, όταν λήγει ομόλογο 3,5 δισ. ευρώ. Αλλά πολλοί αξιωματούχοι της Ε.Ε. φοβούνται πως αν επιτραπεί η λήξη του προγράμματος μπορεί να επανέλθει ο πανικός στις αγορές και να προκληθεί μαζική φυγή καταθέσεων».
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επτιροπής, αναμένεται να πιέσει τον Αλέξη Τσίπρα, τον νέο Έλληνα πρωθυπουργό, να ζητήσει μια «τεχνητή» παράταση του τρέχοντος προγράμματος, όταν οι δύο άνδρες θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες την Τετάρτη.
Οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης αναμένεται να πραγματοποιήσουν έκτακτη συνάντηση στις Βρυξέλλες στις 11 Φεβρουαρίου για να συζητήσουν τα σχέδια του κ. Βαρουφάκη. Ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών προβλέπεται να συναντηθεί με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, την Τετάρτη στην Φρανκφούρτη.
Παρά την πίεση από διάφορους ηγέτες της Ε.Ε.., αξιωματούχοι που έχουν συναντηθεί με τον κ. Βαρουφάκη λένε πως έχει επιμείνει ότι η νέα κυβέρνηση δεν μπορεί να ζητήσει μια τεχνητή επέκταση για πολιτικούς λόγους, από την στιγμή που θα στείλει ένα μήνυμα ότι είναι πρόθυμοι να προχωρήσουν με το τρέχον πρόγραμμα – ένα μήνυμα που ο κ. Βαρουφάκης επανέλαβε και στην συνάντηση του την Δευτέρα στο Λονδίνο με κορυφαία τραπεζικά στελέχη.
«Τώρα συνειδητοποιούν ότι η δυνατότητα άσκησης πίεσης είναι περιορισμένη αλλά αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ειδική αποστολή και αυτός δίνει την εντύπωση ότι είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν πολύ» ανέφερε ένας τραπεζίτης στη συνάντηση του Λονδίνου.
«Η μη ανανέωση του προγράμματος αποτελεί ψευδαίσθηση. Ήταν ξεκάθαρος ότι δε θα ζητήσουν παράταση».
Μια άλλη πιθανή πηγή για την εξεύρεση βραχυπρόθεσμης ρευστότητας, την οποία υπέδειξε ο κ. Βαρυφάκης, είναι τα κέρδη 1,9 δισ. ευρώ που αποκόμισε η ΕΚΤ και οι Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωζώνης από την κατοχή ελληνικών ομολόγων. Βάση συμφωνίας που είχε επιτευχθεί το 2012, αυτό το ποσό θα επιστρεφόταν στην Αθήνα.
Ωστόσο αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι οι υπουργοί της Ευρωζώνης δεν φέρονται διατεθειμένοι να απελευθερώσουν τα συγκεκριμένα κεφάλαια χωρίς την επίτευξη μιας ευρύτερης συμφωνίας που θα περιλαμβάνει σκληρούς όρους.
«Αυτή θα είναι μια άρνηση- μία από τις πολλές- από τις χώρες μέλη. Τίποτα χωρίς όρους», αναφέρει αξιωματούχος που συμμετείχε στις συνομιλίες.
Επιπλέον, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις προτάσεις Βαρουφάκη, υπαναχώρησε από το ελληνικό αίτημα μιας μεγάλης κλίμακας «κούρεματος» του δημόσιου χρέους, αλλά επιμένει ότι ο στόχος για το πλεόνασμα του προϋπολογισμού θα πρέπει να μειωθεί στο 1 με 2% αντί για 4% που ίσχυε.